Entrevista a Margarita Ledo en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): O seu primeiro contacto literario tívoo coa poesía, con aquel Parolar cun eu, cun intre, cun inseuto. Por que este xénero?
– Margarita Ledo (ML): Porque foi o primeiro que lin en galego quizais, ou porque quería escribir en lingua galega e ese paso termaba dunha escrita na que comprometías o corpo e a fala.
– NG: Aqueles primeiros tempos de poesía, evolucionaron cara a narrativa e despois cara o ensaio. Este último centrado sobre todo na comunicación…
– ML: No ensaio a verdade é que adoito traballar eses obxectos que existen porque se fan para os demais: a foto, a prensa, o cinema, as iconografías do corpo… (…)
– NG: Entón, chegou un momento na súa vida na que aparece o audiovisual e no 2004 dirixe a súa primeira longametraxe, Santa Liberdade, como entra en contacto con este mundo?
– ML: Son estas idas e vidas da docencia e a pescuda ó traballo creativo. Daba aulas de documental, escribía sobre documental e púxenme a facer un documental. Era un documental sobre a utopía, os anos sesenta, a ocupación dun transatlántico para denunciar as ditaduras de Franco e de Salazar, unha acción da que é parte fundamental o exilio galego. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Ledicia Costas: “Nos meus libros sempre están presentes ás persoas diferentes”
Entrevista a Ledicia Costas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Por que lle atraeu esta temática [Recinto Gris]?
– Ledicia Costas (LC): Estiven case dous anos lendo sobre a Segunda Guerra Mundial, vendo documentais e lendo moitas novelas, ensaios e enciclopedias. Dese traballo de documentación empapándome de cousas, saíron esta novela e un libro de relatos titulado Un animal chamado Néboa, que tamén vai publicar Edicións Xerais este ano, centrados na Segunda Guerra Mundial.
– LVG: ¿Que tén a obra de actualidade?
– LC: Están agromando movementos radicais de dereita en Europa e paréceme un fenómeno moi preocupante. Creo que a sociedade en xeral hoxe en día está enferma. Estamos pasando por un momento moi complexo. Escribín a obra por iso. Nos programas de ensino case pasan de longo do holocausto. Creo que é necesario que o profesorado se esmere un pouco neste tema tal e como vai esta sociedade para que o coñezan os estudantes. (…)
– LVG: Que sente cando escribe?
– LC: Tomo a escritura como un traballo. Escribo moitas horas ao día. Fago una xornada laboral practicamente completa. Non creo nas musas. Creo no traballo e na evolución a base de horas diante do ordenador, do dicionario e da lectura.”
Entrevista a Elena Gallego, presentando Sete caveiras
Rosalía Fernández Rial: “Concibo a creación poética, e a vida, desde a reivindicación do colectivo”
Entrevista de Montse Dopico a Rosalía Fernández Rial en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Ningún amante sabe conducir ten unha primeira parte de versos, unha segunda de prosa poética e unha terceira que se achega ao teatro. O teu poemario anterior, Vinte en escena, estruturábase sobre 20 actos… É a mesma procura da confluencia entre artes?
– Rosalía Fernández Rial (RFR): É verdade que, no meu discurso artístico, busco moito a interdisciplinariedade. Os meus grandes referentes son a poesía, o teatro e a música, aínda que tamén poida haber influencia das artes plásticas, por exemplo. Mais teatro, música e poesía son a base da estrutura, e tamén do fondo, do contido.
– MD: Ningún amante sabe conducir é un poemario de amor, cunha forte carga erótica. Unha historia contada a través da colisión, do accidente automobilístico como metáfora. Por que?
– RFR: Porque é unha paixón desatada, que conduce irremediablemente cara ao accidente, e iso condiciona a propia forma dos poemas: a presenza da velocidade… É o desexo como instinto, unha paixón irracional, na que a voz lírica parece ás veces que se volve un pouco louca… Esa é a idea. (…)
– MD: Hai humor, xa desde o título, en Ningún amante. E tamén nos nomes dos poemas, que parecen sacados dun manual de conducir. Iso si que non estaba nos poemarios anteriores, non si?
– RFR: Pois é verdade. Hai unha irreverencia, un atrevemento, unha tendencia antipoética como che dicía. Poemas con versos curtos, moi directos, moi contudentes. Porque é como un paso máis, un atreverse máis, unha ruptura: é sexo máis que ampr, é ironía xa desde o título… É como un darlle a volta ao poético. (…)”
Cuestionario Proust: Rosa Enríquez
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Rosa Enríquez:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A curiosidade e a perseveranza.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A honestidade e o sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que sexan honestas e queiran partillar tempo comigo.
4.– A súa principal eiva?
– A dificultade para estar con moitas persoas.
5.– A súa ocupación favorita?
– Gústanme moitísimo o cinema, a literatura e a música.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Estar coas persoas que me agradan e rir a cachón.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a saúde.
8.– Que lle gustaría ser?
– Encantaríame ser unha fotógrafa excelente, por exemplo.
9.– En que país desexaría vivir?
– Neste que vivo, mais noutras condicións moito mellores para a clase traballadora e para o idioma.
10.– A súa cor favorita?
– O malva.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A margarida é ben bonita. Aparece libremente, sen máis. Como non agradecerlle o seu modesto esplendor?
12.– O paxaro que prefire?
– A bubela.
13.– A súa devoción na prosa?
– Virginia Woolf.
14.– E na poesía?
– Gústanme tantxs poetas!! Rosalía, Keats, Aimé Césaire, Lautréamont, Rimbaud, Panero, Anne Carson, Ferrín, Olga Novo, Chus Pato, Ginsberg, Goytisolo, Riechmann, Novoneyra…
15.– Un libro?
– O espectador emancipado, de Rancière.
16.– Un heroe de ficción?
– Non acredito nos heroes.
17.– Unha heroína?
– O mesmo.
18.– A súa música favorita?
– O rock encántame. Tamén o jazz.
19.– Na pintura?
– Como che dixen, gustaríame ser unha fotógrafa excelente, así é que prefiro elixir fotógrafas, no canto de pintoras. Creo que Nain Golding e Diane Arbus, fixeron un traballo ben interesante.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Insisto, non acredito nos heroes nin nas heroínas, mais, como vexo que esta cuestión se repite, permitireime a licenza de mudar o de “heroína” por muller admirada. Así é que, escollo a Rosalía de Castro. Debeu ser ben fatigoso lidiar coa misoxinia da época. Admiro pois a afouteza e resistencia de seu ante esa violencia constante ao seu redor.
21.– O seu nome favorito?
– Mira ti que cousa, gústame moito un nome eúscaro: Necane.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Que me falen cando intento escoitar algo que está a dicir outra persoa.
23.– O que máis odia?
– A xente finxida, petulante e, sobre todo, pusilánime. O silencio constrúese, en gran medida, coa complicidade dos/das pusilánimes.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Hitler e os Reis Católicos foron ben desprezábeis, poño por caso. Hai algúns máis, conste.
25.– Un feito militar que admire?
– Máis que un feito militar, admiro as revolucións protagonizadas polo pobo, porque, por duras que fosen, constituíron un punto de inflexión importante para construír algo novo. A Revolución Francesa é un bo exemplo.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O “ollo fotográfico”, xa che digo.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Acompañada dunha persoa moi querida para min.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Procuro que sexa o entusiasmo, mais non sempre o consigo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A inseguridade.
30.– Un lema na súa vida?
– Cuestionar as regras, e, sempre que vulneren a dignidade das persoas, rompelas.”
Armando Requeixo: “Non familiarizarse co mundo dixital é unha torpeza, non podes escapar á realidade”
Xabier López: “Non podemos confundir o canon coa lista dos máis vendidos”
Entrevista de César Lorenzo Gil a Xabier López en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Cadeas é unha novela cunha estrutura que pon en cuestión o propio concepto de novela. Varios relatos van saíndo coma ponlas dun esquelete central: o encontro dun escritor cunha parella de lectores. De onde xorde esa estratexia narrativa?
– Xabier López (XL): Dunha reflexión vital que se fai literaria: a vida é unha novela ou unha sucesión de relatos? E da reflexión ao xogo: cantos relatos caben nunha novela? Cantas novelas caben nun relato? Recoñezo que buscaba acender un debate sobre os límites da narración cos demais escritores e sorprendeume que se crease maior comunicación cos lectores que con outros literatos sobre este aspecto. Ás veces leo cousas sobre a narrativa que me fan pensar que temos un pensamento sobre a novela algo atrasado: novela é todo o que queiramos que sexa unha novela.
– B: A figura do lector está moi presente na novela. Nese esquelete central un escritor atopa unha lectora cun libro seu na praia, acaban por coñecérense e o autor pasa unha noite ceando no chalé dela e do seu home, tamén lector e fan do escritor. Estes lectores da novela son tratados con bastante crueldade.
– XL: Esa parte do libro é unha parodia sobre esa relación entre o escritor e os seus lectores. E recoñezo que tiña certo medo á reacción de quen collese o libro e reparase nesa relación. Mais fiquei moi sorprendido. Primeiro porque a novela gañou o Xerais, que é un premio que dan os lectores e logo porque as persoas que len o libro e mo comentan vexo que entenderon ese punto de vista humorístico e esaxerado.
Eu quería reparar na busca do escritor polo seu lector tipo, esa figura difusa que non sabemos que existe pero que está acompañando o escritor cando escribe. Para quen escribimos? Quen queremos que nos lea? E se, como pasa en Cadeas, o lector que nos encontramos non é quen pensabamos a priori que podería ler os nosos libros? Supoño que os escritores que venden moito acaban por ter algún tipo de coñecemento directo dos seus lectores mais no caso galego, a pregunta xeral é: hai alguén aí? Alguén espera para ler o que temos que dicir?
– B: Alguén hai. Os libros véndese. Mais quizais non tanto coma esperan os escritores.
– XL: Mais ese non é un problema especificamente galego. A maioría, a gran maioría dos libros en español venden unha media de mil exemplares. E vender esa cantidade xa se considera un éxito. Hai unha evidente crise no mercado global do libro, está en cuestión a cadea entre a produción de libros como obxectos e o desexo dos lectores por adquirilos. O problema é que a literatura galega suma a esa crise a súa propia condición de mercado minorizado. Ás veces somos un pouco duros con nós mesmos, as nosas letras como sistema son relativamente novas. Existe literatura galega desde hai 150 anos, máis ou menos. E non tivemos unha ortografía máis ou menos consensuada até a década do 1980. Pensemos en todo o que se leva feito en 35 anos. E en troques estamos sempre cuestionándonos, esixíndonos cousas que noutros contextos moito máis favorables nin se formulan. E esa autoesixencia tamén se trasladou aos lectores. En galego cultivouse un lectorado fiel, militante, que valora os escritores en virtude da súa pertenza, implícita ou explícita, a unhas siglas políticas hexemónicas dentro do nacionalismo. E cando ese autor sae desas coordenadas, os lectores deixan de comprar os seus libros. Nos últimos tempos intentouse facer outro tipo de mercado, independente do proceso de construción nacional. Pareceu por un tempo que si se podía asentar mais hoxe en día xa non teño tan claro que haxa espazo para todos. (…)”
Telexornal Díaz Castro desde o CPI dos Dices-Rois
Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo.
Cuestionario Proust: Asun Estévez
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Asun Estévez:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Entusiasmo e vitalidade. Non me rindo nin rendida.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A tolerancia e o respecto polo espazo e a intimidade dos demais.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que me queiran como son.
4.– A súa principal eiva?
– Hai algunha por aí, a impuntualidade, una batalla constante co tempo. Creo que chegarei tarde ata ao meu enterro…, mais ese día xa non será cousa miña.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir, una boa conversa e soñar. E viaxar sempre que é posíbel.
6.– O seu ideal de felicidade?
– O abrazo do meu fillo. De tódolos xeitos, son moi inconformista e esixente. Sempre á procura.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder ese abrazo. E perder a palabra.
8.– Que lle gustaría ser?
– Tan só feliz…, paréceme que non é pedir moito.
9.– En que país desexaría vivir?
– Gústame onde vivo, pero non estaría nada mal unha voltiña ou dúas polo mundo.
10.– A súa cor favorita?
– Azul, verde e amarelo que son para min as cores da vida. Agora para vestirme preferentemente de negro.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Gústanme todas as flores pero as silvestres as que máis.
12.– O paxaro que prefire?
– As gaivotas. Podo pasar horas ollándoas. Envexo a súa liberdade.
13.– A súa devoción na prosa?
– Non son de devocións pero si de preferencias especiais, Neira Vilas, García Márquez, Saramago…, son de lectura necesaria.
14.– E na poesía?
– A poesía en si mesma. Todo aquel poema que me faga vibrar e me obrigue a lelo e relelo unha e outra vez.
15.– Un libro?
– Serían moitos. Non podería escoller. Imposible decantarme por un en particular. Ademais cada etapa da nosa vida necesita de diferentes lecturas, non demandamos sempre o mesmo.
16.– Un heroe de ficción?
– Non son de heroes…, pero cando era nena atopaba en Tarzán un aquel…, parecíame fascinante, salvaxe, primitivo, puro e libre.
17.– Unha heroína?
– Pipi Calzaslargas. Rebelde e auténtica.
18.– A súa música favorita?
– Son totalmente musical. Respiro palabra e respiro música.
19.– Na pintura?
– Dalí e Lugrís.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera que sexa capaz de saír adiante nas adversidades.
21.– O seu nome favorito?
– Pois o meu. De nena horrorizábame o meu nome. Mais co tempo cheguei a querelo, agora mesmo, encántame. Non podería chamarme doutro xeito.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A hipocrisía e a vulgaridade.
23.– O que máis odia?
– Non son de odiar, paréceme un sentimento frustante para quen o sente. Pero si aborrezo algunhas cousas, a inxustiza é a que máis.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– A calquera ditador.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún. Sempre deixan algún pouso turbio atrás.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Confórmome como son aínda que asumo que todo é mellorable.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Gozando plenamente.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Contenta. A pesar de tódalas tormentas nacín con esa predisposición. Espero que non me abandone nunca.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– O medo e os seus derivados.
30.– Un lema na súa vida?
– Teño dous: “Querer é poder” e “Vive e deixa vivir”.”