Silvia Penas: “Os premios son case a única maneira de publicar poesía”

Entrevista a Silvia Penas en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): En especial na década dos noventa foron as mulleres as que recuperaron o corpo para a poesía. A presenza das uñas responde a esa idea?
– Silvia Penas (SP): Lin ás poetas que publicaron nos noventa e por esa razón algo pode quedar mais a miña non é unha poesía nesa liña. Non sei onde me podería encadrar. De momento non fago por me situar literariamente. Hai persoas que mudan dun libro a outro.
– SG: O xurado [do I Premio de Poesía Manuel Lueiro Rey] valorou a frescura e novidade da obra. Fuxe de textos requintados?
– SP: Moitas veces escribo como penso, moitas veces de maneira directa. Iso non significa que non estén traballados.
– SG: Gañou xa varios premios de poesía, entre eles o da Universidade de Vigo, o GzCrea ou o Victoriano Taibo. Por que decide escribir poesía?
– SP: Depende do momento mais para presentarme a un premio e gañar uns cartos pode ser unha finalidade. Participo en recitais e tamén preciso textos para facelo e esta é a razón de que procure textos máis orais. O que si teño claro é que non é unha escrita introspectiva. Sempre gostei moito da literatura e hai unha necesidade de furgar na linguaxe, de estar cerca do texto. Gústanme os actos poéticos, cada vez me dou máis conta de que moita xente que non le chega á poesía a través de recitais. (…)”.

Parlamento das Letras: Miguel Anxo Fernández

Entrevista de Armando Requeixo a Miguel Anxo Fernández no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Miguel Anxo Fernández (MAF): Quizais se edita demasiado (aínda que son partidario de non coartar a quen queira publicar, que para iso, por fortuna, as Redes son unha canle perfecta, como a autoedición), pero non son un experto no tema. Boto de menos unha modernización “real” do sector editorial, vexo que teñen a autoestima polo chan, que non asumen a pertenza a un mercado que vai máis rápido ca eles e que non queda outra que someterse e asumir as leis da competencia. Quero dicir, ser agresivos e imaxinativos nos lanzamentos, facerse ver e facerse valer. Mesmo darlle un cambiazo ás edicións, demasiado antigas, quedáronse nos anos oitenta… Desanímame moito ver nos andeis como “resalta” o libro español fronte ao galego, pero non tanto por espazo (que tamén), senón por imaxes atractivas, deseños para o XXI, tipografías máis doadas, en fin. Certo que o acoso ao galego e a indiferenza das institucións (públicas como privadas, que tirar só contra a Administración é un tópico que cómpre virar), vai na súa contra, pero tampouco entendo, por exemplo, por que as editoras galegas non asumen o mercado noutras linguas, mesmo o español como alternativa para mellorar a conta de resultados. En fin, son as opinións dun profano, pero cústame entender tamén por que non temos axentes literarios e por que moitos dos nosos autores e obras non acceden a mercados máis alá do galego. Hai pendente unha revolución. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– MAF: Penso que estamos nun bo momento creativo, pero outra cousa é o mercado e a difusión. Nese eido os atrancos son moi serios. A lousa da crise trouxo como consecuencia serias convulsións no sistema editorial e, polo mesmo, unha depresión que é tan económica coma de autoestima. Un escritor galego parécese cada vez máis a un francotirador. O tema daría para moito, e non é o caso. (…)”

Jurjo Torres Santomé: “A LOMCE é a lei educativa que gostaría de ter aprobado Thatcher”

Entrevista a Jurjo Torres Santomé en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cal é a xustificación da LOMCE?
– Jurjo Torres (JT): A LOMCE non ten xustificación. Só se achegaron o que eles denominan “comparacións internacionais” que fai a OCDE, o informe Pisa. Porén, esa é unha organización que ten uns intereses moi concretos: promover o desenvolvemento económico.
Non se persegue o desenvolvemento integral da persoa. As materias que poderían axudar a conquerir tal obxectivo vanse varrendo do currículo: Educación para a Cidadanía desaparece; Ética muda de nome e pasa a ser optativa fronte a Relixión; e Filosofía é optativa en todos os niveis agás no bacharelato. En que momento o alumno vai aprender que é a democracia ou que é a igualdade? E agora a última proba de Pisa que nos introduciron: a Educación Financeira. (…)
– SG: Preténdese desdebuxar a realidade, convencer de que non existen outras linguas distintas do castelán, dunha maioría ultrarrelixiosa e conservadora, de que non hai desigualdades sociais?
– JT: As desigualdades sociais vai ser moi difícil velas cando na escola convivan só os fillos das familias de ben. A pobreza estará aí, mais será lonxe, nalgún país africano, e o sistema educativo non vai ensinar a entender por que túa nai ou teu pai foron despedidos do emprego. Pisa lévanos cara ás materias onde esa realidade non existe. Dinnos que temos que comer para estar sans, mais non se analiza por que hai uns señores empeñados en envelenar tales alimentos para obter un rendemento económico, poño por caso.
A educación debe ensinar por que a realidade é como é, non presentar só uns contidos para pasar de curso. Porén, hai un medo terríbel a que o alumnado entre en contacto con coñecementos que contradín verdades oficiais e van evitalo colocando até avaliacións externas para que aquel profesorado que se rebele non poida ensinar outra cousa. Sobre o papel está moi ben pensado. Agardo que na práctica lles estoure na cara. (…)”.

Antón Cortizas: “A cultura lúdica está esmorecendo. Cómpre retransmitila”

Entrevista de Ramón Nicolás a Antón Cortizas en La Voz de Galicia, desde o blogue Caderno da crítica:
“(…) – Ramón Nicolás (RN): -Cal é a orixe de Tastarabás?
– Antón Cortizas (AC): A Chirlosmirlos faltáballe un capítulo, que é o que agora sae á luz, en forma de libro. Mais quizabes, tamén haxa que escaravellar nas raíces daquel cativo argalleiro que fun.
– RN: Que o conduciu a estruturar a información a xeito de enciclopedia?
– AC: Sempre se ten que escoller un método, que se desenvolve cunha organización e tamén unha clasificación ou catalogación, como este traballo concreto require. Segundo lle fun dando beo ás informacións e ás descricións, foise tecendo o xeito do libro, mellorábel sen dúbida, mais a vía escollida non me supuxo demasiados atrancos para chegar á penúltima estación (á última nunca se dá chegado). A clasificación elixida é, por suposto, unha das posíbeis. Os brinquedos e enredos están agrupados ao meu entender, en función da súa finalidade principal ou dos elementos necesarios para a súa elaboración, como é o caso do uso lúdico da Natureza.
– RN: O libro, é evidente, persegue algo máis que unha catalogación…
– AC: E mais si. En primeiro lugar, o enguedellarme neste labor non sería posíbel se o mesmo non me resultase agradábel e interesante. En segundo lugar, a cultura lúdica, coma tantas outras cousas, está esmorecendo. Cómpre retransmitila. Se somos alguén serémolo por ser dun lugar concreto, se non sempre seremos unha sucursal. O libro nace da cerna do noso país, non esquecendo, madía leva, que somos pequenos, concretos, simples, e iso, ao meu entender, é o que nos fai verdadeiramente interesantes, porque é o que nos permite encher ese furado do Mundo que só nós podemos encher.
– RN: O reto máis difícil que abordou?
– AC: Non sei, tal vez, de forma inconsciente, o ter paciencia para continuar aos poucos, recollendo informacións, construíndo os brinquedos ou pedíndollelos a outras persoas, buscando as plantas precisas, lendo libros referentes, procurando literatura sobre os brinquedos e enredos… Visitei museos, exposicións, bibliotecas, coas limitacións temporais e económicas que sen dúbida afectaron o meu labor. Mais, velaquí que contei con grande cantidade de axuda de todo tipo, informantes de acó e de aló ou compañeiros de docencia e amigos… En realidade toda esta xente é autora de Tastarabás.
– RN: Que expectativas persoais deposita neste libro?
– AC: O máis gustoso sería que os contidos do mesmo fosen útiles para que as persoas, cativas ou adultas, recuperasen a capacidade de enredar co noso arredor, gozándoo, respectándoo, conservándoo e contándoo nesta nosa lingua que tanto nos precisa.”

María Reimóndez: “El feminismo defiende a todas las personas, hay que acabar con los prejuicios”

Entrevista a María Reimóndez e Olga Castro en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FdV): Titulan el libro Feminismos, en plural, ¿son movimientos distintos en cada país?
– María Reimóndez (MR) e Olga Castro (OC): Partimos de la base de que el feminismo es una teoría presente en todo el mundo. En España solo tenemos una visión del feminismo occidental y en Galicia ni siquiera conocemos bien cómo ha sido y es nuestro feminismo. El libro nace con la intención de ofrecer una visión más panorámica. El corpus teórico ha cambiado mucho con las aportaciones del mundo de la medicina o la educación y el mundo ya no es comprensible sin el feminismo.
– FdV: ¿Qué tienen todos los movimientos en común?
– MR e OC: Todos buscan llegar a una sociedad más justa y crear unas bases para que las mujeres tengan los mismos derechos. Pero el feminismo es un movimiento que defiende los problemas de toda la humanidad y hay que acabar con los prejuicios.
– FdV: ¿Ha sido complicado acceder a los textos de otros países para conocer bien el pensamiento feminista en ellos?
– MR e OC: Sí, ha sido un trabajo largo, de más de dos años, y que hemos podido hacer gracias a que ambas hablamos varios idiomas y también a que vivimos en un lugar como Galicia y somos conscientes de la necesidad de mirar al mundo más allá.Hay lugares en los que es muy complejo conseguir información como en los países de Europa del Este.
– FdV: ¿Y en Galicia?
– MR e OC: En Galicia tenemos grandes teóricas como María Xosé Queizán y Teresa Moure cuyas aportaciones deberían de ser conocidas fuera.”

Pere Tobaruela: “Coñecer outra lingua ábreche a mente”

Entrevista de Ramón Nicolás a Pere Tobaruela, en Qué leer, publicada en galego no blogue Caderno da crítica:
“(…) – Ramón Nicolás (RN): Que leva a un escritor profesional en catalán a escribir en galego?
– Pere Tobaruela (PT): Actualmente vivo en Galicia e o simple feito de vivir nun país cunha lingua propia leva consigo, para min, falar e escribir nesa lingua. É pura cuestión de lóxica, creo eu. De respecto tamén… Coñecer outra lingua, somerxerte nas súas palabras ábreche a mente, sérveche para valorar e ver o mundo desde outra perspectiva. Creces como persoa. E no meu caso pásao ben. Que máis se pode pedir?
– RN: Que diferenzas advirte entre estes dous sistemas literarios?
– PT: Á parte de que en Cataluña haxa unha masa de lectores proporcionalmente máis ampla que en Galicia, outra das grandes diferenzas pódese resumir coa palabra «profesionalidade». Ao meu modo de ver, en Galicia a maioría dos escritores non conciben o feito de escribir como unha profesión. Respéctoo pero non o comparto. Por que un zapateiro, por poñer un exemplo, pode dicir que o é un profesional e a xente o asume e o respecta? Que un escritor diga que é un profesional, en Galicia non «soa» ben. Polo menos iso é o que eu percibo…
– RN: A súa presenza tanto na rede coma na promoción dos seus libros é moi intensa, trens que non se deben perder?
– PT: Non se trata de perder trens, trátase de subir a eles. Penso que, a nivel de promoción literaria, a rede ofrece unha gran posibilidade de visibilizar o que fas, e iso xa é moito. Está claro que é unha opción persoal e á que lle tes que dedicar tempo. Eu hai anos que asumín que a promoción é importante, por iso dedícolle o mesmo tempo que ao proceso de escritura. (…)”.

Parlamento das Letras: Emma Pedreira

Entrevista de Armando Requeixo a Emma Pedreira no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Emma Pedreira (EP): Non creo que falte nada porque non tratamos de facer unha comparativa nin unha competencia con ningún outro sistema literario. A literatura galega é para min un absoluto, un principio e un fin en si mesma e, se cadra, nesa cerrazón si existen vezos e grallas a ter en conta, como o embiguismo, o ensimesmamento e endogamia e, talvez, unha profunda afectación —sobre todo no eido da poesía—. Se teño que buscar algo que falte realmente é a proxección e a promoción exterior de máis autores, o que aumentaría a nosa visibilización e poder entrar a compararnos con outros sistemas literarios. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– EP: Penso que hai de todo, como en cada momento e en cada lugar, hai negras sombras, cansazo, crebas doutros tempos, mortes súbitas de proxectos consolidados e estancamentos, pero sempre digo o mesmo: se hai ganas, hai futuro. E as ganas, o interese, a loita, vense a cada paso. (…)”.