Ponte Vedra: IV Jornada de Estudo Clara Corbelhe, o 4 de outubro: “Culturas políticas no contexto galego: mudanças, limites, contradições”

“As culturas políticas não apenas refletem a realidade política, mas também a constituem e limitam as transformações possíveis dentro dela. Ao moldarem os horizontes de possibilidade e estruturarem os valores, crenças e percepções coletivas sobre o que é considerado legítimo, desejável ou sequer pensável, as culturas políticas também condicionam as práticas políticas, podendo chegar a reproduzir determinadas estruturas de poder.
A IV Jornada de Estudo Clara Corbelhe estará dedicada ao conceito de «culturas políticas» em relação a diversos movimentos emancipatórios na Galiza, com especial atenção aos seus limites e contradições. Entre os objetivos do encontro está o de fomentar um debate crítico e interdisciplinar sobre vários eixos centrais, profundamente interligados. Entre estes, destacamos as culturas de politização entre as pessoas jovens na Galiza dos oitenta e noventa até hoje; as estratégias para manter vivas as culturas de confronto contra as múltiplas formas de violência capitalista e assimilação cultural; o arquivo e transformações relacionados com os cenários e práticas de politização; e as mudanças nas culturas políticas no entorno rural. Ao explorar essas dimensões de forma integrada (embora intuitiva ou experiencial neste primeiro encontro), a IV Jornada de Estudo Clara Corbelhe visa contribuir para uma compreensão mais profunda das dinâmicas políticas galegas contemporâneas e das possibilidades — e tensões — que se abrem no campo da emancipação social e nacional.

PROGRAMA

10:00 Boas-vindas: “Culturas políticas galegas: transmissão, valores e saber-fazer”
Relator: Antom Santos
10:30-12:00 Conferência inaugural: “Culturas políticas e minorias nacionalistas galegas do final do século XX: Uma aproximação historiográfica”
Relator: Mario San Martín Alonso
12:00-12:30 Café
12:30-14:00 Sessão 1: “Esperança movimentista, Nova Política e culturas de combate: experiências galegas no primeiro quarto do século XXI”
Relatoras: David Rodríguez, Maria Osório (intervenção escrita em colaboração com Maria Frá Bagaria e Charo Lopes)
Moderadora: Élia Lago
14:00-15:00 Jantar
16:00-17:30 Sessão 2: “Cenários e práticas de politização: festivais, música, desporto”
Relatores: Xián Naia, Xavier Sánchez Pazos
Moderadora: Carolina Cunqueiro
17:30-18:00 Café
18:00-19:30 Leitura guiada de “El problema agrário de Galicia: otro proceso de cambio por derribo” (1981) de José Antonio Durán
Relator: Bruno Esperante”

Toda a informação aqui.”

Compostela: Encontro Galeusca 2025

O Encontro Galeusca 2025, organizado pola AELG, coa participación da AELC e da EIE, conta co apoio de CEDRO, a Deputación da Coruña e o Concello de Santiago.

Fundada formalmente en 2008, e con precedentes de encontros anuais históricos celebrados desde 1984, a Federación Galeusca está formada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), a Euskal Idazleen Elkartea (EIE) e a Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC). Representa 2800 autoras e autores, tanto escritoras/es como tradutoras/es.

Neste espazo de diálogo póñense en común perspectivas sobre a creación escrita nos nosos tres sistemas literarios recuperando e ampliando, deste xeito, os vínculos e as reflexións conxuntas levadas a cabo en anteriores encontros, centrándose, neste caso, en aspectos como o impacto da Intelixencia Artificial desde a perspectiva das linguas e literaturas minorizadas ou a literatura de tradición oral.

O programa previsto é o seguinte:

Venres, sexta feira, 19 de setembro de 2025
– Pola tarde. Chegada das persoas participantes a Santiago de Compostela.
– 19:15 h. Recepción na Alcaldía de Santiago, por Goretti Sanmartín.
– 20:30 h. Roteiro por Compostela, principalmente para as delegacións participantes, guiado por Daniel Asorey. O punto de saída será a Praza do Obradoiro.

Sábado, 20 de setembro de 2025
Entrada libre até completar a capacidade do espazo.

Museo do Pobo Galego (Sala de actividades da ala sur do Museo) (Google Maps) Pola mañá. Pode seguirse tamén en directo nesta ligazón.
– 11:05 h. Apertura por representantes das tres asociacións.
– 11:20 h. Relatorio inaugural sobre a traxectoria de Galeusca a cargo de Goizalde Landabaso, acompañada por Sebastià Portell (presidente da AELC) e Cesáreo Sánchez Iglesias (presidente da AELG).
– 11:40 h. Acto aberto de reflexión sobre Galeusca con representantes das tres entidades, moderado por Marta Dacosta.
– 12:45 h. Diálogo sobre Intelixencia Artificial desde a perspectiva das linguas e literaturas minorizadas, con Rubén Cela, Ania González Castiñeira e Sebastià Portell.

Museo do Pobo Galego. Pola tarde. Pode seguirse tamén en directo nesta ligazón.
– De 16:30 a 17:30 h. Mesa redonda sobre literatura de tradición oral, coordinada por Antonio Reigosa. Con Oihana Arana e Amaia Elizagoien (Euskadi), Joan Borja (Països Catalans), Alba María (Galiza) e Rita Sineiro (Portugal).
– De 17:30 a 17:50 h. Lectura pública das conclusións do Galeusca 2025, por parte das tres asociacións.

Igrexa de San Domingos de Bonaval. Pode seguirse tamén directo nesta ligazón.
– 18:00 h. Lectura da Declaración de Compostela-Bonaval.
– De 18:30 a 20:00 h. Acto de clausura coordinado por Lois Pérez, con improvisación entre regueifeiras (Alba María e Lupe Blanco), bertsolariak (Oihana Arana e Amaia Elizagoien) e glosadors (Miquel Àngel Adrover e Berta Llos). Peche musical con Ugia Pedreira.

Salvaterra: actividades do 6 de setembro no 37 Festival da Poesia no Condado 2025

O trauma tras o lume, por Marta Dacosta

Artigo publicado por Marta Dacosta en Nós Diario:
“Até que finalice outubro, aínda quedan máis de dous meses de perigo incendiario. Sabémolo porque temos no fondo das células a lembranza do fume de vinte anos atrás ou da devastación de hai oito anos, cando un quince de outubro o lume arrasou montes, aldeas, leiras e cidades. Aínda dous meses de perigo incendiario e o desvarío de quen non executa as partidas previstas, non contrata o persoal necesario, manda retirar bombeiros, mantén anuncios de Ence nos telexornais, difunde modelos de privatización en que se volven plantar eucaliptos e repite propostas que aproba e non executa insultando a nosa memoria.
Levamos no torrente sanguíneo as cinzas dos incendios e na mente un dano irrecuperábel. As persoas que se enfrontaron ao lume en anos anteriores, reaccionan negativamente ante este presente en chamas. Posibelmente nalgúns casos se podería falar de estrés postraumático. Porén, a miña percepción é que non se lle presta a atención debida ás consecuencias psicolóxicas das vagas incendiarias.
Pescudo nas redes e dou cun informe canadense que recolle: “Os datos dispoñíbeis revelan un aumento da prevalencia dos efectos sobre a saúde mental (ansiedade, depresión, desorde de estrés postraumático) nas comunidades afectadas polos incendios forestais”. Uns efectos que son maiores entre as persoas que ven arder as súas casas ou que foron desaloxadas e moi especialmente entre os adolescentes. Ademais habería que falar do incremento do consumo de tabaco e alcol. Existen estudos australianos que recollen que cinco anos despois dos incendios o 20% das persoas afectadas seguían tendo trazos de estrés postraumático.
A isto haberá que sumar os danos cerebrais de momento en estudo, pois malia se ter analizado os efectos da polución nos humanos, aínda se está iniciando a investigación das consecuencias do fume dos incendios. Os investigadores sinalan a posibilidade de danos cognitivos a longo prazo.
E nós que vemos arder Galiza, cando van preocuparse da nosa saúde mental?”