María Solar, Victoria Carballo-Calero e Manuel Bernárdez, entre os Premios Insua dos Poetas 2019

Desde El Correo Gallego:
“O Padroado da Fundación “Insua dos Poetas” decidiu outorgar o premio “Insua dos Poetas” 2019 na categoría de Creación Literaria a María Solar, xornalista e escritora, polo seu traballo no mundo da comunicación, sobre todo, no programa cultural Zig Zag diario da TVG e na Revista Fin de Semana, así como pola súa contribución como creadora no eido da literatura infantil e xuvenil.
Na categoría de Artes Plásticas, o premio desta edición recaeu na profesora María Victoria Carballo-Calero, catedrática de Historia de Arte Contemporánea da Universidade de Vigo e numeraria da Real Academia de Belas Artes de Galicia, polo seu incesante traballo desde Ourense a prol da pintura, escultura, arquitectura e arte urbana. Salientando o seu labor no estudo da ilustración da Revista Nós do ano 1983.
Na categoría de Lingua e Cultura Galega na diáspora, o premiado desta edición foi o Centro Galicia de Bos Aires, institución que agrupou o 25 de xullo de 1979 aos catro centros provinciais (ourensán, pontevedrés, lucense e coruñés) que existiu na capital arxentina desde os anos 40. Esta institución, unha das de maior alcance, patrimonio e prestación de servizo de toda a emigración galega en América, agrupa na actualidade a case 10.000 socios e cumpre 40 anos de andaina.
O premio “Insua dos Poetas” 2019, na categoría de Acción Social, foi para a Asociación de Veciños da Parroquia de Madarnás, no Carballiño. O xurado quere premiar a esta entidade por estar a Insua dos Poetas enclavada en dita parroquia e polo súa constante colaboración coas actividades que alí se realizan, sobre todo, salientando o libro Historia de Madarnás, promovido pola asociación e do que son autores: José Luis Sobrado, Juan Álvarez e Francisco Fumega. O premio “Insua dos Poetas” 2019 na categoría de Iniciativa Empresarial foi para o empresario natural de Dacón, Maside, Manuel Bernárdez Otero, polo seu mecenado desde o grupo empresarial Cer & Ber, creado en 1983 coa finalidade de outorgar un servizo de asesoramento inmobiliario e asegurador a toda a comarca do Carballiño, sendo a súa actividade un exemplo de normalización na lingua propia de Galicia e contando cunha plantilla de profesionais que transcenden o marco peninsular para atender ás demandas de emigrantes galegos residentes en Francia, Suíza, Panamá e México. Na categoría de Imaxe e Audiovisual, nesta edición, o premio foi para a Asociación Fotográfica O Potiños, nada en 1965 polas inquedanzas dun grupo de persoas que ao redor da memoria do fotógrafo Gabriel Alonso, alcumado “O Potiños”, téñense preocupado en varias etapas de actuación da difusión, promoción e da vertente artística da fotografía, salientando a colaboración de diversos membros desta entidade que fotografan a Insua dos Poetas, nas diversas estacións do ano. Por último, na categoría de Medios de Comunicación, o premio deste 2019, foi para a Cadena SER do Carballiño, polo labor informativo en lingua galega que se realiza desde esta emisora de radio e pola súa preocupación constante polas actividades culturais da bisbarra. A entrega dos galardóns (que será uhna peza escultórica de Acisclo Manzano, realizada expresamente para este evento) tivo lugar o sábado, 20 de xullo, ás 12.00 horas, no transcurso da celebración da XI Festa da Palabra, na Insua dos Poetas, en homenaxe ao escritor Antón Tovar, falecido en Ourense en 2004.
Na xuntanza na que se decidiron os premios estiveron presentes Luis González Tosar, presidente do Padroado da Fundación “Insua dos Poetas”; Xabier Castro Martínez, secretario; Patricia Torres, deputada provincial de Cultura en representación da Deputación de Ourense; Anxo Lorenzo, director xeral de Industrias Culturais en representación da Xunta de Galicia; Acisclo Manzano, escultor; Antón Pulido, pintor; Miguel Anxo Fernández; Xosé Ricardo Rodríguez; Celso Sánchez González e Gisela Barbeito. “

Nova Nursia, de Héctor Cajaraville, e As orixes da fotografía en Galicia, de Carlos Castelao, premios Losada Diéguez

Desde Sermos Galiza:
Nova Nursia (Xerais, 2018), a novela de Héctor Cajaraville sobre Frei Rosendo Salvado, gañou a 34ª edición do premio Antón Losada Diéguez na categoría de creación literaria. En ensaio, o galardón foi para As orixes da fotografía en Galicia (Alvarellos / Consorcio de Santiago de Compostela, 2019), de Carlos Castelao.
A obra de Cajaraville válese dunha combinación de perspectivas -narración en terceira persoa e cartas en primeira- para achegar a figura do relixioso que, de Tui a Australia, está considerado ademais o introdutor do eucalipto en Galiza. Beneditino, protagoniza esta “áxil novela histórica”, en palabras do xurado.
As orixes da fotografía en Galicia é un traballo pioneiro, de gran profundidade documental, sobre “a chegada e asentamento da fotografía na sociedade compostelá”. É ademais unha coidada edición con ducias de imaxes que contribúen a “rescatar a memoria visual da época”.
Ao certame, organizado polos concellos do Carballiño e Boborás, concorreron 38 obras, 16 na modalidade de ensaio e 22 na de literatura. Está dotado con 6.000 euros por categoría e entregarase nun acto no pazo da familia Losada Diéguez en Moldes (Boborás) o vindeiro 15 de xuño.
O xurado estivo presidido polo concelleiro de Cultura do Carballiño Diego Fernández. Participaron como vocais: pola Real Academia Galega, Afonso-Vázquez Monxardín; polo Consello da Cultura Galega, Xosé Manoel Núñez Seixas; do Museo do Pobo Galego, Francisco Fariña; por Boborás, Patricia Torres; da Universidade de Santiago, María do Mar Lorenzo; da Universidade da Coruña, Manuel Ferreiro; e da Deputación Luís González Tosar.”

Xosé Luís Axeitos e Xosé Benito Reza gañan o Losada Diéguez de ensaio e creación

Desde Sermos Galiza:
“A biografía de Manuel Antonio e Terradentro, unha novela con misterio sobre a desaparición do mundo campesiño, veñen de ser recoñecidas co premio Antón Losada Diéguez. O galardón, que se fallou este sábado na Casa do Concello de Boborás, outórgase a obras publicadas e atinxe así a súa edición número 33.
Xosé Luís Axeitos (Asados, Rianxo, 1945), académico e ensaísta, é o autor de Manuel Antonio. Unha vida en rebeldía (Xerais, 2017). O primeiro repaso integral á obra e á vida do autor de De catro a catro valeulle o Losada Diéguez na modalidade de investigación e ensaio. “Con este libro o profesor Axeitos culmina o seu proxecto de nos presentar a Manuel Antonio”, di a xustificación do xurado, “o poeta vangardista e o cidadán liberado de convencionalismos, sempre á procura da liberdade”.
Este “extraordinario traballo de investigación” acompaña a primeira novela de Xosé Benito Reza (Celanova, 1956) nas distincións do Concello de Boborás. Terradentro (Xerais, 2017), unha obra atravesada de memoria e certa intriga, “escrita nun galego de grande riqueza e cunha firme raíz na variante lingüística ourensá”, “achega un mundo a piques de desaparecer”.
Para o xuri, o traballo de Benito Reza inclúe “personaxes moi ben trabados” cun “ritmo áxil e atractivo”. “Terradentro recolle o mellor da narrativa galega do pasado, en concreto a descrición dos lugares e dos accidentes xeográficos, introducindo novidosos elementos de avangarda que fan da novela o retrato literaturizado da realidade da Galiza interior”, conclúe.
Os premios entregaranse o vindeiro 9 de xuño en Moldes. Do xurado da XXXIII edición dos Losada Diéguez fixeron parte Ana Patricia Torres, Diego Fernández, Manuel Doval, Chus Pato, Francisco Calo, Pegerto Saavedra, María Teresa López, Xosé Manuel Salgado e Henrique Costas.”