Arquivos da etiqueta: Caderno da crítica

Cuestionario Proust: Xoaquín Agulla Pizcueta

Publicado o por

DesdeXoaquín Agulla Pizcueta o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xoaquín Agulla Pizcueta:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Introvertido.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Sinceridade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que saiban cultivala.
4.– A súa principal eiva?
– Non ser nada materialista, agás para a supervivencia diaria.
5.– A súa ocupación favorita?
– A bricolaxe, porque relaxa a mente.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Traballo, saúde e educación sen dogmas.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Que morran antes os que por lei de vida deben ir despois.
8.– Que lle gustaría ser?
– O que son, pero mellorado.
9.– En que país desexaría vivir?
– Un país sen poderes fácticos.
10.– A súa cor favorita?
– O azul dun día sen nubes.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A chorima.
12.– O paxaro que prefire?
– O paporrubio.
13.– A súa devoción na prosa?
– A prosa de Gabriel Miró.
14.– E na poesía?
– Toda a xeración do 27.
15.– Un libro?
– Á lus do candil.
16.– Un heroe de ficción?
– Max Estrella de Valle Inclán.
17.– Unha heroína?
– Juana Capdevielle, muller do gobernador d’A Coruña, destacada intelectual feminista que estaba embarazada no momento da súa execución polos franquistas, católicos e apostólicos.
18.– A súa música favorita?
– A clásica (Chopin, Vivaldi…).
19.– Na pintura?
-Impresionismo.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– A muller no mundo subdesenvolto.
21.– O seu nome favorito?
– Non teño.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A preguiza.
23.– O que máis odia?
– Os mercados financeiros.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Os ditadores pasados, presentes e futuros.
25.– Un feito militar que admire?
– Numancia.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Lonxevidade.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– De vello, nunha noite de acougo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Felicidade contida.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Aqueles que non afectan ao benestar de terceiros.
30.– Un lema na súa vida?
– A liberdade dun remata onde comeza a do outro.”

Manuscrito dun aforismo (inédito) de Celso Emilio Ferreiro

Publicado o por

Desde Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Hai aínda moitos espazos nos que esculcar no universo literario, cultural e político de Celso Emilio Ferreiro. Un deles é aquel que fai referencia ao xénero dos aforismos, que tan ben representa na nosa tradición Rafael Dieste por falar dun caso máis coñecido. O autor de Celanova, ata onde sei cando menos nos seus derradeiros anos, acompañábase dun caderno de tapas negras onde deseñaba ou perfilaba moitas ideas, entre elas algúns aforismos. Neste Día do Libro 2015 e por cortesía da Fundación Celso Emilio Ferreiro comparto aquí un deles escrito da súa propia man.”

sin-tc3adtulo2

Manuscritos: Florencio Delgado Gurriarán

Publicado o por

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Florencio Delgado Gurriarán foi en varias ocasións candidato a protagonizar o Día das Letras Galegas hai poucos anos e a proposta non tivo sorte. Descoñezo se se retomará esta iniciativa e se na RAG se considerará a súa figura e obra no futuro como merecente de recoñecemento. Ao respecto Ricardo Gurriarán publicou Florencio Delgado Gurriarán. Vida e obra dun poeta valdeorrés, republicano e galeguista, nas Ediciós do Castro (1999), un libro aínda fundamental para coñecer a biografía deste autor. Hoxe, por xentileza da Fundación Penzol rescato aquí unha carta depositada no Arquivo Fernández del Riego, datada en 1959, centrada na revista Vieiros, en Manuel Fabeiro, arredor proxectos literarios do autor e sobre a morte de Ramón Cabanillas, entre outros asuntos. Debaixo da reprodución desta carta incorporo a súa transcrición.”

delgado-gurriaran

Cuestionario Proust: María Xosé Lamas

Publicado o por

DesdeMaría Xosé Lamas o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a María Xosé Lamas:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Decidida.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A sinceridade e a tolerancia.
3.– Que agarda das súas amizades?
– A correspondencia no afecto.
4.– A súa principal eiva?
– A saúde, que me impide facer moitas actividades que desexo.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir, facer teatro (en todos os seus aspectos), cociñar…
6.– O seu ideal de felicidade?
– Sentir que a miña xente (fillos, compañeiro, país…) é feliz na vida.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A perda dos meus fillos.
8.– Que lle gustaría ser?
– O que son…
9.– En que país desexaría vivir?
– Realistamente, en Galiza; fantasticamente –e por veces- nunha illa do Índico, por exemplo.
10.– A súa cor favorita?
– O vermello.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Esa rosa vermella coa que me agasalla cada 23 o meu amor.
12.– O paxaro que prefire?
– O paporroibo.
13.– A súa devoción na prosa?
– José Saramago
14.– E na poesía?
– Sophia de Mello Breyner Andersen, Rosalía, Martiño Maseda, Miguel Hernández, Miguel Torga….
15.– Un libro?
– A Caverna, de Saramago.
16.– Un heroe de ficción?
– Ningún.
17.– Unha heroína?
– Todas.
18.– A súa música favorita?
– A ópera e a música culta de todas as épocas, o rock e todas as súas derivas.
19.– Na pintura?
– Giuseppe Arcimboldo, Goya, Barceló, Antonio López….
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Gandhi, Luther King. Todas as mulleres do mundo.
21.– O seu nome favorito?
– Sophia.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A excesiva vehemencia.
23.– O que máis odia?
– A mentira e a hipocrisía.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera ditador que houbera ao longo da historia da humanidade.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Un timbre de voz fermoso.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Só desexaría morrer de repente, sen causar peso a ninguén.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Loitadora, mais condescendente, tolerante… Iso din!
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A rebeldía con causa.
30.– Un lema na súa vida?
– Vivir en presente.”

Manuel Portas: “Amor en alpargatas é unha historia de amor co país ao fondo”

Publicado o por

DesdeManuel Portas o blogue Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“As palabras que titulan o apuntamento non son miñas, pertencen a Manuel Portas, e deixounas por escrito nunha dedicatoria persoal de Amor en alpargatas; compártoas aquí pois esencializan o espírito do libro. Portas visitou onte o Club de Lectura “Lendo no Galiñeiro” do IES Valadares de Vigo e a súa presenza serviu para coñecer algunhas das claves deste libro que, ao meu parecer, está a pasar con certo e inxustificado silencio entre nós cando son dos que pensa que é un libro suxestivo, moi ben escrito, e que aborda con afouteza asuntos que aínda son tabú entre nós como, por exemplo, o independentismo. Disto falouse neste encontro, mais tamén do perfil de quen escribe, da concepción do traballo creativo e dese paso que nun momento dado o autor deu e que o converteu de lector a escritor.
Portas insistiu que esta non é unha novela política, basicamente é unha novela de amor, mais ao tempo é tamén unha proposta na que por toda ela paira o nacionalismo, testemuñando o que fixo unha xeración que lle leva a el uns dez anos, afondando nos seus éxitos e nos seus fracasos. Falouse, asemade, do mundo do libro -tan presente en Amor en alpargatas-, do intento que realizou para romper o mito xudeo-cristián do amor único e doutros temas como foron os seus novos proxectos, a presenza de Teis na novela, o mundo académico do escuro franquismo que se retrata, etc., todos eles agromando nun diálogo rico e intenso. Grazas, Portas, pola túa visita. (…)”

Suso de Toro no ciclo “Cara a onde?”: “a nosa é unha literatura enferma de minorización”

Publicado o por

ArtigoSuso de Toro de Ramón Nicolás no seu blogue, Caderno da crítica:
“Este pasado sábado celebrouse no CGAC a segunda sesión programada do ciclo Cara a onde? na que tiven a fortuna de participar. Foi, neste ocasión, Suso de Toro quen protagonizou este encontro que partiu, como é adoito, dun discurso da persoa convidada que se centrou, nesta ocasión e en esencia, en profundizar na “problemática existencial” dunha literatura como a nosa. Combinando claves de carácter persoal, que afondaban en experiencias particulares, con reflexións de índole máis xeneralista o certo é que deixou, ao longo da súa intervención,  un saibo acedo a abalar entre o pesimismo que se deriva da análise pragmática da  situación actual e a ausencia de perspectivas cara ao futuro, mais nun ton inequivocamente realista. O escritor, aseverou, “está nas mans da comunidade”, para continuar que “é un ente que, como ser vivo, quere permanecer, existir, expresar a súa existencia”. A devandita comunidade, isto é, o espectro posible do lectorado en galego determínase pola “ausencia de vontade de ser colectivo” e “pola carencia de apoio social” de onde nace un conflito pois a nosa é unha “literatura enferma de minorización, con todos os estigmas propios desta situación”.
Tratáronse, asemade, no diálogo co público e cos compañeiros Alfredo Conde, Quique Alvarellos e X. Antonio Silva, numerosos asuntos como foron os relativos á creación, e presenza literaria, en dúas -ou máis linguas-, a desaparición de espazos para o debate, o mundo editorial, a lingua galega no ensino e na sociedade, o proceso de institucionalización comercial,  a experiencia de subalternidade respecto doutras literaturas próximas, os métodos para exercer a censura ou o cambio de paradigmas que estamos a vivir na actualidade e que afectan á recepción das obras artísticas.
“Eu precisaba combate  e atopeino”, afirmou ao final da intervención en clave persoal. Oxalá que, como narrador, siga a buscalo, dea con novos retos e sinta a necesidade de envorcalos en palabras.”

Pontevedra: mesa redonda Diálogo sobre a crítica literaria hoxe en Galicia

Publicado o por

Desde Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Este vindeiro martes 14 de abril, e no seo das actividades abertas ao público que se desenvolverán na cidade de Pontevedra por mor da reunión do xurado dos Premios da Crítica, organizados pola “Asociación Española de Críticos Literarios”, que neste ano se celebrarán en Pontevedra do 16 ao 18 de abril, terá lugar unha mesa redonda coordinada por Olivia Rodríguez González, vogal da crítica galega na AECL, baixo o título de Diálogo sobre a crítica literaria hoxe en Galicia.
Neste acto, que se celebrará na Casa das Campás pontevedresa, ás 19:30 horas, participarán, alén de Olivia Rodríguez, Isabel Mociño -secretaria da Asociación Galega da Crítica-, María Xesús Nogueira -presidenta da Asociación Galega da Crítica- e quen isto escribe. Será un pracer dialogar e debater sobre a nosa crítica nesta actividade, insisto, aberta a todas as persoas interesadas.”

Cuestionario Proust: Miguel Sande

Publicado o por

DesdeMiguel Sande o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Miguel Sande:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A invisibilidade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A humildade (inclúe educación e respecto).
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada.
4.– A súa principal eiva?
– Esa mesma, a invisibilidade.
5.– A súa ocupación favorita?
– As máis das veces correr.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Tomar un bo café (e entón ler).
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Algunhas poderían ser grandes desgrazas.
8.– Que lle gustaría ser?
– O que son.
9.– En que país desexaría vivir?
– Neste, non coñezo outro.
10.– A súa cor favorita?
– A do mar, cambiante.
11.– A flor que máis lle gusta?
– En especial as máis sinxelas.
12.– O paxaro que prefire?
– O que (ferido) non poida voar.
13.– A súa devoción na prosa?
– Quen traballan frase a frase, parágrafo a parágrafo coma quen pica na pedra.
14.– E na poesía?
– Eugénio de Andrade (outro: Peixoto; agora tamén o último de Berta Dávila).
15.– Un libro?
– Imposible.
16.– Un heroe de ficción?
– Non teño.
17.– Unha heroína?
– Tampouco non teño.
18.– A súa música favorita?
– Neste momento o hardcore; trashcore. Megadeth.
19.– Na pintura?
– Son máis de fotografía.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Ninguén. Non creo niso.
21.– O seu nome favorito?
– A persoa fai o nome.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A tardanza (mesmo a propia).
23.– O que máis odia?
– Que me berren.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– As de quen “obraron” para pasar á historia.
25.– Un feito militar que admire?
– Militar, só por esa condición ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Un que me aprendera a apreciar máis a pintura, un Van Gogh, un Leopoldo Nóvoa, por exemplo.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Neste momento, a esta idade, de ningunha.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A serenidade, a pesar de todo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Se son defectos, todos.
30.– Un lema na súa vida?
– Non teño.”

Cuestionario Proust: Rafael Lema

Publicado o por

DesdeRafael Lema o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Rafael Lema:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Tesón.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Esforzo.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Estar cerca.
4.– A súa principal eiva?
– Ter ética nun mundo de chupóns.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir na miña casa coa miña xente.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder un sobriño.
8.– Que lle gustaría ser?
– Almirante do mar océano.
9.– En que país desexaría vivir?
– España.
10.– A súa cor favorita?
– Azul celeste.
11. – A flor que máis lle gusta?
– Centaurea bazarensi.
12.– O paxaro que prefire?
– Arao.
13.– A súa devoción na prosa?
– Proust.
14.– E na poesía?
– Seferis.
15.– Un libro?
– En busca do tempo perdido.
16.– Un heroe de ficción?
– Ulises.
-17.– Unha heroína?
– Justine (Sade).
18.– A súa música favorita?
– Pandereteiras.
19.– Na pintura?
– El Greco.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Inés de Castro.
21.– O seu nome favorito?
– Amelia.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– As drogas.
23.– O que máis odia?
– Os narcos.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Stalin.
25.– Un feito militar que admire?
– A conquista de México (nela participou o meu parente Hernando de Lema).
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Voar.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Na cama e de vello.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Entusiasmo no que fago, asombro pola creación allea.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– O medo.
30.– Un lema na súa vida?
– Saúde e terra.”

Luís Seoane: unha carta no seu trixésimo sexto cabodano

Publicado o por

DesdeLuís Seoane 2 Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Hai trinta e seis anos falecía na Coruña Luís Seoane. Particularmente, sen chegar a coñecelo nunca, aínda que si tratei brevemente no Grove á súa compañeira, Maruxa Seoane, entendino sempre como unha figura clave na historia máis recente de Galicia.  Ao mesmo tempo aumentou o meu interese na súa obra, entre outras razóns, pola vinculación admirativa que o uniu a Manuel Lueiro Rey, quen foi o responsable de organizar -no cine “O Marino” do Grove- a primeira e grande homenaxe aos poucos días do seu falecemento e á que acudiron, como se pode advertir no cartel da dereita, unha numerosa representación da intelectualidade galega do momento a carón da presenza destacable de Rafael Alberti. Anos despois recolleríanse nun volume editado nas Ediciós do Castro algunhas desas intervencións.
Para evocar a súa figura reproduzo aquí una carta -foime imposible dar cun manuscrito autógrafo de Seoane pois adoitaba escribir case sempre a máquina e penso que foi das persoas que abrazou o xénero epistolar con máis intensidade, sobre todo por mor do seu exilio- dirixida a Ramón Piñeiro o 11 de febreiro de 1958. O seu contido,  ao meu xuízo, resulta ben  significativo pois transparenta tanto o seu pensamento como a perenne fidelización aos seus principios. A carta, que reproduzo abaixo, extráioa do interesante epistolario que publicou o Consello da Cultura Galega  e pode consultarse no seu orixinal premendo aquí.
“Sr. D.
Ramón Piñeiro
Santiago de Compostela
Meu querido amigo:
Agradézoche moito as frases garimosas inxustificadas polas que siguen, que me adicas na primeira parte da tua carta que acabo de recibir, pois estiven fora dista cidade unhas semáns. Mais non podo ademitir en silenzo as da derradeira parte, eistranamente inxénua, de dita carta, na que te refires ao editorialista de G. E., e nas que usas, ademáis dun lenguaxe que non corresponde, uns conceptos trabucados e alonxados no meu caso da realidade.
1) O que chamas tí a confusión “arte-literatura-loita de clases-revolución”, no ten ren que ver coa posición estética nin política do “pueril” editorialista de G. E., é decir miña, a que te refires. Si algunha vez tiveses perdido tempo ollando o que fixen no terreo da pintura ou escribindo, tes que ter ollado que non é fácil clasificarme, nin desexo que me clasifiquen ledamente no meu traballo, e pódese notar que non descoñezo as tentativas estéticas que poidan ser unha novedade nos días que vivo, eisperimentando nalgunhas delas cando me pareceron serias. Falarme a mín desa confusión de fai vinte ou trinta anos e simplemente por non ter dialogado nin por carta endexamáis conmigo, nin térese tomado a molestia de ollar o que fago. Esa posición que tí tes por confusa e rematada descoñecendo a sua vitalidade aitual, gústenos ou non, sigue levantando polémicas, continúa sendo respetábel e non “puro anacronismo” como tí dís. Supoño que non terás por rematado xa a Sartre e aos seus meditando –e facéndoa– nunha literatura, (nin aos realistas norteamericáns, nin aos neorrealistas italiás), sumerxida en aición.
2) A xusticia social como tema ten de encher aínda moitas páxinas, unhas boas, e outras coma tí dís “propaganda”, sin que perdan novedade. A sua novedade ten polo menos os séculos do Novo Testamento e namentras eisista dalgún xeito a inxusticia non ten de transformarse en tema de cabaleiría. Algunhas das mellores páxinas da nosa literatura do xix nasceron con ese tema. En canto ós fins a que te refires, “o servicio de fins distintos”, no meu caso o servicio ten un nome, Galicia, e os fins un programa, o que nos fixo irmáns que tí deberas non esquencer, e que pola tua carta pensaría que estás esquecendo. Calquer outro nome que lle poñas ó meu servicio e aos meus fins sería coincidente co que lle poder pór a policía, por exemplo; e tí, estou seguro, non eres capaz deso. (…)”