Manuel Rei Romeu: “Sempre en Galiza é exemplar como culminación patriótica dunha traxectoria vital, fronte a calquer tipo de posíbel manipulación”

Publicado o 1 Xuño 2021 por asociacionescritoras-es

Entrevista de Xoán Costa a Manuel Rei Romeu en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Por que di que Sempre en Galiza é a obra imprescindíbel do nacionalismo galego?
– Manuel Rei Romeu (MRR): A vontade de Castelao cando empeza a escribila é recoller a experiencia daqueles anos iniciais do nacionalismo, sobre todo cando comezou a haber práctica política organizada nos tempos da II República, e fornecer a Galiza dun legado ideolóxico clarificador e concienciador. Tiña en mente completar a obra cunha segunda parte, que ficou inconclusa a raíz da súa morte en 1950, pensando sempre nuns “herdeiros políticos” nacionalistas e nese ideal de servizo ao pobo. Imprescindíbel é, en definitiva, porque así o recibiu e considerou o nacionalismo galego xurdido a mediados da década de sesenta do século pasado e así seguimos a consideralo.
– ND: Que relación hai entre a obra e a traxectoria vital de Castelao?
– MRR: A súa redacción está intimamente ligada a unha época determinada, é produto dunha etapa de activismo político nacionalista que se inicia coa fundación do Partido Galeguista. A maiores, acrisola o aval anterior do home artista comprometido que participa desde o inicio na fundación deste movemento a través das Irmandades da Fala. Ao mesmo tempo, o Sempre en Galiza é exemplar e inequívoco como vontade de ser, como resultado final ou culminación patriótica dunha traxectoria vital, fronte a calquer tipo de posíbel manipulación.
– ND: Cais son esas necesidades e quen son os destinatarios?
– MRR: Como vimos indicando, é complexa a redacción do Sempre en Galiza; obedece a circunstancias cambiantes e a estados de ánimo ou expectativas ben diferentes, tanto antes como despois da Guerra. Como pasa con calquer obra, se queremos entendela na súa xusta medida, temos que contextualizala como é debido. Ás veces hai que esculcar entre liñas para ver a quen van dirixidas as mensaxes e con que intención se dirixen. E podemos encontrar desde destinatarios “circunstanciais”, como son as chamadas forzas do internacionalismo proletario, galegos antifascistas, até destinatarios “máis transcendentais” como son os todos os galegos de boa vontade.
– ND: Cal sería a intención última do Sempre en Galiza?
– MRR: Aínda a costa de incorrer en simplificación excesiva, a intención última é recoñecérmonos como galegos e exercermos como tais, sendo conscientes de que Galiza é una nación con dereito a gobernarse conforme aos seus intereses e a decidir libremente o seu futuro (dereito de autodeterminación).”

A polémica sobre o desleixo co Panteón de Galegos Ilustres volve da man de Rosalía

Publicado o 26 Maio 2021 por asociacionescritoras-es

Artigo de Manuel Xestoso en Nós Diario:
“o 25 de maio de 1891, os restos de Rosalía de Castro foron trasladados por un grupo de próceres, co apoio da Sociedade Económica de Amigos do País, desde o cemiterio de Adina, en Iria Flavia, Padrón, até o convento de San Domingos de Bonaval. Na capela lateral esquerda da igrexa, un mausoleo sufragado por emigrantes galegos en Cuba e esculpido por Jesús Landeira Iglesias acollía os restos de quen fora “groria da súa patria”. Nacía así o xermolo do Panteón de Galegos Ilustres. Co tempo, foron trasladándose alí os restos Alfredo Brañas, Francisco Asorey, Ramón Cabanillas, Castelao e, finalmente, Domingo Fontán.
A celebración do 130 aniversario podería ser festexada in situ pola cidadanía, mais as portas do Panteón permanecen fechadas desde que comezou a pandemia. O Arcebispado, propietario do lugar, alega cuestións de loxística para non abrir un espazo declarado Ben de Interese Cultural (BIC) que garda simbolicamente a memoria da historia e a identidade da Galiza.
San Domingos de Bonaval pasou a ser propiedade do Concello de Santiago en 1837, grazas á Lei de Desamortización de Mendizábal, sen que durante máis dun século a Igrexa mostrase inconveniente ningún á nova titularidade. Mais á morte do ditador Francisco Franco iniciou un litixio que rematou, despois de tres décadas, cunha sentenza do Tribunal Supremo que lle permitía recuperar a propiedade do convento. O Museo do Pobo Galego xa se estabelecera alí e custodiaba as chaves do Panteón, ao que se accede a través do claustro. O primeiro que fixo o Arcebispado tras recobrar a titularidade do edificio foi fechar o Panteón durante semanas para forzar a Xunta de Galiza a asinar un pacto que regulase o seu uso.
En xullo de 2010, o conselleiro de Cultura, Roberto Varela, e o arcebispo de Santiago, Julián Barrio, asinaban un convenio que permitía incluír a visita ao Panteón dos Galegos Ilustres dentro do funcionamento do Museo do Pobo Galego e dáballe a potestade á Xunta de utilizar o espazo para a celebración de actos institucionais durante cinco días ao ano dentro “do respecto á natureza da Igrexa”.
Desde entón, colectivos culturais e civís e partidos políticos veñen reclamando periodicamente que o Panteón pase a ser de titularidade pública e de libre acceso.
O Consello da Cultura mesmo chegou a presentar no Parlamento unha Proposta de Lei do Panteón da Galiza que o configuraba como “unha Entidade de Dereito Público, parte do patrimonio inmaterial do pobo galego e elemento singular da súa identidade”, adscrita ao Parlamento e que foi elaborada xunto coa Real Academia Galega, o Museo do Pobo e as fundacións Rosalía de Castro, Castelao e Alfredo Brañas.
A proposta foi ben acollida polos distintos grupos políticos e polo mesmo Goberno de Alberto Núñez Feixoo, que anunciou que promovería esa lei. Mais a realidade foi outra: o proceso nunca chegou a culminar.
O BNG fixo súa a reivindicación e en 2011 elevou unha iniciativa parlamentar na que lle reclamaba ao Goberno galego que negociase coa Igrexa a cesión do Panteón. A petición non foi apoiada polo PP nin polo PSdeG, que recoñecían así os dereitos da Igrexa sobre o recinto. En 2015 presentou outra iniciativa na que se reclamaba “adoptar as medidas necesarias para garantir a titularidade e uso civil do Panteón de Galegos Ilustres”, por terse convertido nun espazo “no que lembrar digna e colectivamente a aquelas persoas máis relevantes na historia do pobo galego”. Só recibiu o apoio de AGE.
Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da Asociación de Escritores en Lingua Galega, declaraba nun acto que celebrara o Día de Rosalía, en 2016, no Panteón: “Aínda que poida ser desolador estar nun lugar onde os nosos símbolos nacionais están materialmente ocultados e que só é accesíbel co permiso eclesiástico, trátase dun exercicio de inmersión na realidade máis cruel que temos que transformar”. Esa cruel realidade permanece inmutábel: un dos símbolos máis representativos da nación permanece na escuridade e sen que se albisquen solucións pola determinación duns e a omisión doutros.
O traslado dos restos de Rosalía naquel mes de maio de 1891 adquiriu un carácter duplamente simbólico ao ser o primeiro acto coñecido en que a actual bandeira da Galiza ondeou por primeira vez. O simbolismo repetiuse máis de 90 anos despois, mais baixo outro signo radicalmente distinto, cando o traslado dos restos de Castelao desde o cemiterio bonaerense da Chacarita foi interpretado por moitos como unha operación política para lexitimar o novo réxime autonómico.
Un sector do nacionalismo opúxose radicalmente a aquel regreso do rianxeiro -malia que a iniciativa partira do deputado, daquela de Esquerda Galega, Camilo Nogueira– e a cerimonia rematou cunha brutal carga das forzas da orde pública contra os manifestantes que protestaban pola utilización da súa figura.”

Gala dos Premios Follas Novas do Libro Galego 2021

Publicado o 14 Maio 2021 por asociacionescritoras-es

Foto da actividade A Gala dos Premios Follas Novas do Libro Galego 2021 está organizada pola Asociación Galega de Editoras, a Federación de Librarías de Galicia e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.

Case corenta títulos son os finalistas dos premios Follas Novas do Libro Galego, uns galardóns que estrean denominación nesta sexta edición en homenaxe a Rosalía de Castro e que repasan a actividade dun exercicio, o 2020, especialmente difícil para o mundo autoral, editorial e libreiro. Estes premios e os seus case corenta títulos finalistas demostran que, a pesar das dificultades, o mundos dos libros non só non se detivo, senón que está facendo fronte ás dificultades con toda a enerxía e a inventiva que requiren os tempos.

Os premios Follas Novas do Libro Galego terán a súa resolución nunha gala que se celebrará o sábado 15 de maio no Teatro Principal de Santiago de Compostela, a partir das 19:00 h. Será presencial pero non terá público debido as restricións de aforo. Os premios serán emitidos desde a canle de YouTube dos premios Follas Novas e terá como presentador a Quico Cadaval. Tamén participarán na cerimonia o Cuarteto de saxofóns da Banda Municipal de Música de Santiago.

Ademais das categorías 15 categorías nas que se premian os mellores títulos e autoría da produción editorial de 2020, os Follas Novas tamén recoñecen os premios honoríficos de cada unha das tres asociacións organizadoras. A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega honrará ao escritor angolano José Luandino Vieira, a Federación de Librerías de Galicia recoñecerá o traballo do libreiro Manuel Arenas, da libraría Arenas da Coruña; e a Asociación de Editoras de Galicia renderá tributo ao desaparecido Xulio Amigo, director comercial da Editorial Galaxia.

Para ver a emisión da gala só tedes que premer nesta ligazón.

A elección dos títulos e autores que forman parte do listado de finalistas pechou a primeira parte dun proceso de selección no que as asociacións organizadoras, Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia aportaron as súas respectivas candidatas en cada un dos apartados dos premios. Unha vez elaborada a listaxe definitiva de finalistas, un xurado deliberará e decidirá quen son as gañadoras e gañadores en cada unha das categorías. Os premios Follas Novas do Libro Galego contan co apoio da Deputación da Coruña, o Concello de Santiago, Centro Español de Dereitos Reprográficos, o Xacobeo 2021 e a Xunta de Galicia.

FINALISTAS

PREMIOS A OBRAS EDITADAS EN 2020

Ensaio e investigación
– Irmandiñas (Edicións Laiovento), Aurora Marco.
– Nós xs inadaptadxs. Representações, desejos e historias LGTBIQ na Galiza (Através Editora), VV. AA. Daniel Amarelo (coord.).
– Zona a Defender (Edicións Xerais de Galicia), Manuel Rivas.

Divulgación
– Federico García Lorca en Santiago de Compostela (Alvarellos Editora), Henrique Alvarellos.
– Guía definitiva dos peixes da Galiza (Soriaourensana de Libros), Pancho Lapeña e Nacho Munilla.
– Unha mente que voa (Edicións Xerais de Galicia), Xurxo Mariño.

Narrativa
– Entre donas (Baía Edicións), varias autoras.
– Para toda a vida (Aira Editorial), Eva Moreda.
– Un señor elegante (Edicións Xerais de Galicia), Suso de Toro.

Infantil
– Mar de mazá (Editorial Galaxia), Elvira Ribeiro.
– Nós outras (Chan da Pólvora), Marica Campo e Menchu Lamas.
– O pintor cego (Kalandraka Editora), Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas.

Xuvenil
– A nena do vestido de flores (Aira Editorial), Manuel Fontemoura.
– O mal querer (Baía Edicións), Natalia Carou.
– O pintor cego (Kalandraka Editora), Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas.

Libro ilustrado
– A lavandeira de San Simón (Edicións Xerais de Galicia), Eva Mejuto e Bea Gregores (ilus.).
– Contrahistorias de Galicia (Edicións Embora), Antonio Reigosa e Rita Gutiérrez (ilus.).
– Extra! (Kalandraka Editora), Paco Nogueiras e Marc Taeger (ilus.).

Banda deseñada
– O derradeiro libro de Emma Olsen (novela gráfica) (Editorial Galaxia), Berta Dávila e Pablo Prado.
– Pequena historia da Coruña (Edicións Embora), Xosé Alfeirán e Xosé Tomás.

Iniciativa bibliográfica
– A lavandeira de San Simón (Edicións Xerais de Galicia), Eva Mejuto e Bea Gregores (ilus.).
– Carta xeométrica de Galicia-Facsimilar (Cerne), Domingo Fontán.
– Castelao. Construtor da nación. Tomo II. 1931-1939 (Editorial Galaxia), Miguel Anxo Seixas Seoane.

Tradución
– A nosa Negra (Hugin e Munin), Harriet E. Wilson, traducido por María Reimóndez.
– Aramados (Alvarellos Editora), Manuel García Gerpe, traducido por Miro Villar.
– Unha noite no tren da Vía Láctea (Aira Editorial), Kenji Miyazawa, Miguel Robledo (ilus.), traducido por Gabriel Álvarez Martínez.

Poesía
– A desvértebra (Chan da Pólvora), Ana Romaní.
– A ganancia e a perda (Kalandraka Editora), de Martín Veiga.
– Ninguén morreu de ler poesía (Edicións Xerais de Galicia), Aldaolado.

Teatro
– Melancoholemia (Kalandraka Editora), Antón Reixa.
– O charco de Ulises (Edicións Positivas-Xunta de Galicia), Santiago Cortegoso.
– Só un home bo (Edicións Positivas), Raúl Dans.

Libro mellor editado
– Nós outras (Chan da Pólvora), Marica Campo e Menchu Lamas.
– O bolero de Ravel (Kalandraka Editora), José Antonio Abad e Federico Delicado (ilus.).
– O pintor cego (Kalandraka Editora), Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas.

PREMIOS A TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura
– Poemagosto. Festival Internacional de Poesía en Allariz.
– Poetas Di(n)versos.
– Salón do Libro Infantil e Xuvenil do Concello de Pontevedra.

Proxecto literario na rede
– Galicia Encantada, coordinador: Antonio Reigosa.
– Nee Barros. Canle de Youtube de promoción de libros en galego.
– O bosque dos cromosomas, de Olga Novo.

Xornalismo cultural
– Montse Dopico.
– Ramón Nicolás.
– Ramón Rozas.

Rianxo: presentación de Castelao. Construtor da nación. Tomo II 1931-1939, de Miguel Anxo Seixas Seoane

Publicado o 13 Maio 2021 por asociacionescritoras-es

Viale Moutinho, premio especial aRitmar 2021 á Embaixada da amizade galego-lusófona

Publicado o 26 Abril 2021 por asociacionescritoras-es

Desde Nós Diario:
“O xurado do certame aRi[t]mar da Escola Oficial de Idiomas de Santiago de Compostela, da que é director o profesor Gonzalo Constenla, decidiu conceder o Premio aRi[t]mar especial do xurado “Embaixada da amizade galego-lusófona” ao escritor madeirense residente no Porto José Viale Moutinho.
Alén dos seus méritos como xornalista en medios como o Jornal de Notícias, o República ou o Diário de Notícias, José Viale Moutinho é narrador, poeta, dramaturgo e ensaísta, con obra traducida a varios idiomas, tamén ao galego. Está tamén moi ligado ao Festival da Poesía do Condado desde o seu inicio en 1981, organizado pola Sociedade Deportiva do Condado (SDC) con sede en Salvaterra do Miño.
Como director da Associação Portuguesa de Escritores, da Associacão de Jornalistas e Homens de Letras do Porto e do Teatro Experimental do Porto posibilitou a visibilidade da literatura galega en Portugal, e a el se debe a presenza da escritora Xela Arias, de Mantecón e da directiva da SDC para presentar o Festival da Poesía no Condado ao mundo lusófono.
Pioneiro en divulgar a literatura galega contemporánea, nomeadamente a de Neira Vilas, Celso Emilio Ferreiro, Manuel María. De Méndez Ferrín é o seu primeiro tradutor ao portugués. Tamén traduciu a Castelao e a Lamas Carvajal e é autor de Fouce erguida. Antologia de poesia galega de combate.
Viale Moutinho foi tamén investigador da represión franquista e dos campos de exterminio nazi, autor dunha biografía sobre Zeca Afonso e impulsor da Asociación que en Vigo leva o seu nome. Relacionada coa temática galega, escribiu o libro pioneiro Introdução ao nacionalismo galego.
O certame informa na nota de prensa que o premiado fora elixido académico de honra electo da Real Academia Galega, e que renunciou en solidariedade con Méndez Ferrín cando este deixou a presidencia. (…)”

Compostela: palestra “Daniel Castelao/Virxinia Pereira”, con Montse Fajardo e Xoán Carlos Garrido Couceiro, o 14 de abril

Publicado o 12 Abril 2021 por asociacionescritoras-es

“Por mor da situación sanitaria do momento, as prazas son limitadas polo que se prega que enviedes a solicitude de inscrición ao correo electrónico comunicacion@ogalo.gal antes das 24:00 horas do luns 12 de abril de 2021, sendo total e absolutamente imprescindíbel que cada persoa que se anote indique nese apuntamento: nome, dous apelidos, número do DNI e teléfono, por mor das normas Covid.”

Conferencia de Pilar García Negro sobre Nós

Publicado o 31 Marzo 2021 por asociacionescritoras-es

Serafín Parcero: “Sei que é ousado darlle voz a un mito da cultura galega”

Publicado o 9 Marzo 2021 por asociacionescritoras-es

Finalistas nos premios Follas Novas do Libro Galego 2021

Publicado o 26 Febreiro 2021 por asociacionescritoras-es

Case corenta títulos son os finalistas dos premios Follas Novas do Libro Galego, uns galardóns que estrean denominación nesta sexta edición en homenaxe a Rosalía de Castro e que repasan a actividade dun exercicio, o 2020, especialmente difícil para o mundo autoral, editorial e libreiro. Estes premios e os seus case corenta títulos finalistas demostran que, a pesar das dificultades, o mundos dos libros non só non se detivo, senón que está facendo fronte ás dificultades con toda a enerxía e a inventiva que requiren os tempos.
Os premios Follas Novas do Libro Galego terán a súa resolución nunha gala que se celebrará o vindeiro 15 de maio no Teatro Principal de Santiago de Compostela. Esta gala será transmitida e, en función da situación pandémica do momento, poderá ter formato presencial se fose posible.
A elección dos títulos e autores que forman parte do listado de finalistas pecha a primeira parte dun proceso de selección no que as asociacións organizadoras, Asociación de escritoras e escritores en lingua galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia aportaron as súas respectivas candidatas en cada un dos apartados dos premios. Unha vez elaborada a lista definitiva de finalistas, un xurado deliberará e decidirá quen son os gañadores en cada unha das categorías. Os premios Follas Novas do Libro Galego contan co apoio da Deputación da Coruña, o Concello de Santiago, Centro Español de Dereitos Reprográficos, o Xacobeo 2021 e a Xunta de Galicia.