Desde
Sermos Galiza:
“Neira Vilas traballou até o último momento da súa vida e nos vindeiros meses verán a luz moitos dos proxectos aos que estaba a dedicarse nos últimos tempos. O primeiro en saír foi un artigo que enviara á Real Academia Galega sobre o Sempre en Galiza titulado “Un libro definidor”, no que conta como coñeceu e distribuíu este libro por toda América, “dende Punta Arenas a Toronto”, e tamén como fixo chegar esta obra de Castelao a Galicia ás agochadas.”
Trátase deste artigo, desde a Real Academia Galega:
“Refírome a Sempre en Galiza, de Castelao. Souben del en 1950, cando levaba un ano en Buenos Aires. Comecei a debullalo na biblioteca do Centro Galego. En 1953 fundamos as Mocedades Galeguistas e para autoformarnos estudabámolo en sesións sabatinas abertas, indistintamente nos centros Ourensán e Betanzos. Estudabamos en profundidade cada capítulo. Era o noso guía e moderador Bieito Cupeiro, de Fene, mestre exiliado.
Para mellor orientar aquelas análises, un compañeiro noso, Carlos Abraira, elaborou un índice temático da obra (Carlos estudou Medicina, instalouse en Chicago, convertiuse nun endocrinólogo de prestixio internacional, xubilouse, foi vivir a Miami e na actualidade está ingresado nun centro para enfermos de Alzheimer, triste destino).
Naqueles anos este libro esencial circulaba algo en Buenos Aires e en Montevideo. Cando Anisia e máis eu fundamos a editorial e distribiudora do libro galego “Follas Novas” incluímolo, naturalmente, no noso catálogo, que enviabamos a exiliados galegos, universidades, asociacións culturais e sociais, etc. de todo o continente, dende Punta Arenas a Toronto, e vendeuse certa cantidade. Quedaban en existencia, nun sótano do Centro Ourensán, algúns centos de exemplares, nada máis.
Un día propuxémonos reeditalo nós en “Follas Novas”. Falamos con Rodolfo Prada, aquel galeguista ourensán que fora amigo de Daniel. Queriamos reeditalo e divulgalo amplamente. Prada estivo de acordo, pero díxonos que había que engadir dous ou tal vez tres capítulos que Castelao non incluíra e que ía discutilo con Virxinia, a viúva. Pero Prada viaxaba moito, por Europa e América (era representante na Arxentina dos laboratorios Dr. Andreu, de Barcelona). Era tamén director do periódico Opinión Gallega, dos centros Ourensán e Pontevedrés, e deixábame a cargo do mesmo na súa ausencia.
No entanto comezamos a facer envíos a Galicia. Cada viaxeiro amigo traía un exemplar, que lían decenas de mozos, segundo fun sabendo, e servía para a súa formación galega. Isto beneficiou a centos de mozos. Tamén inventamos un membrete (coido que co nome dunha perfumería) e fixemos chegar exemplares por correo postal. Talvez fosen requisados algúns, pero os máis deles soubemos que chegaran e que foran igualmente útiles a multiples lectores.
A existencia deste libro foise coñecendo en Galicia e de aí que lle serviramos a unha distribuidora mexicana (Atrante S. A.), a través dun tal Alvarado que a representaba na Arxentina, todos os exemplares que quedaban para distribuílos clandestinamente en Galicia.
Tal era a demanda do libro que insistimos na reedición, é dicir, insistimos con Prada na decisión de incluír ou non eses capítulos que el ía discutir con Virxinia. Máis todo se foi demorando e na derradeira abandonamos o proxecto debido a que comezaramos a facer xestións para radicarnos en Cuba.
A reedición naquel momento tería axudado á formación política de moitos mozos e mozas de Galicia, pero as cousas cadraron así. Reeditaríao o Centro Galego de Buenos Aires moito despois. Fixo varias edicións (incluso unha en castelán) que tiveron grande acollida. Na derradeira puidemos contar todos, moitos anos despois, coa edición crítica monumental patrocinada polo Parlamento de Galicia e a Universidade de Compostela.”
Arquivos da etiqueta: Castelao
A Coruña: XIX Memorial de teatro Ibán Toxeiro, o xoves 5 de novembro
A
Asociación Cultural Alexandre Bóveda informa que o vindeiro xoves 5 de novembro, ás 20:30 horas, no Teatro Rosalía de Castro da Coruña, terá lugar o XIX Memorial de teatro Ibán Toxeiro, con entrada gratuíta.
Nesta ocasión tanto o director da gala Lino Braxe, como a propia Asociación Alexandre Bóveda queren render unha fonda homenaxe a tod@s os refuxiad@s que tratan de buscar unha vida mellor.
Na gala participarán:
– Grupo de Teatro da A. C. Alexandre Bóveda, coa obra Xan, o bo conspirador, de Álvaro Cunqueiro.
– Grupo de Teatro Valacar da ONCE, coas pezas O pai de Migueliño de Castelao e Encontro piadoso de A. Gelpí.
– Serearte con A filla de Corto Maltés de A. Gelpí.
– Teatro proscrito coas pezas Cartas a un amigo alemán de A. Camus; e Aixa e Leila de Lino Braxe.
– Música co laúde de Hames Bitar.
– Premio Ibán Toxeiro pola súa aportación ao teatro a Xosé Manuel Rabón.
– Presenta: Isabel Blanco.
– Dirixe: Lino Braxe.
Noticia dunha edición non venal de Eduardo Blanco-Amor: Castelao. Notas periodísticas
Desde
o Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Polo meu amigo Suso Díaz, atento sempre ás efemérides de voces creativas do sistema literario galego, souben que tal día coma hoxe, en 1897, nacía Eduardo Blanco-Amor. (…)
Vaia, na súa memoria, a noticia dun opúsculo curioso que non adoita aparecer na bibliografía do autor. Trátase do título Castelao, que se publicou en Ourense no ano 1970, en edición non venal: “fuera de comercio” apunta o propio Blanco-Amor neste exemplar que me agasallaron hai algún tempo e aquí comparto. A edición, probablemente se poida considerar, en parte, o precedente de Castelao escritor, que Ediciós do Castro publicaría postumamente en 1986.
Esta edición a que me refiro, subtitulada “Notas periodísticas”, compila unha serie de artigos xornalísticos que viron a luz en La Región, La Vanguardia, El Correo Gallego e La Voz de Galicia por volta do ano 1970, en galego e castelán, coa vontade de recuperar e poñer en valor, como se diría agora, a figura de Castelao aos vinte anos do seu pasamento. O prólogo co que o propio Blanco-Amor abre a compilación é acedo, afouto e un exercicio de responsabilidade -apunta-, malia empregar unha prosa confesadamente labiríntica pero coa que reclama para quen saiba ler, e no ano 1970, a vixencia da obra e do pensamento de Castelao-. (…)”
A máquina de escribir da “Alba de groria” de Castelao
Desde o Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Se alguén me dixese que escollese un texto da literatura galega, de filiación oratoria ou discursiva, non dubidaría en sinalar que o discurso da “Alba de groria” (1948) que se pode ler premendo aquí nunha edición facsímile. Unha composición que deixou sempre en min unha fonda pegada de xeito que, un tanto inconscientemente, se espella estruturalmente nalgún capítulo da biografía de Celso Emilio Ferreiro que escribín hai algún tempo. Por estas razóns o traio aquí e manifesto a miña alegría por unha iniciativa que recuperou a simboloxía deste texto nun acto que se celebrou recentemente.
Ao fío deste día (25 de xullo), que moito me gustaría entender como o dunha precisa e nova “Alba de groria”, deixo aquí unha fotografía que conservo da máquina de escribir de Castelao depositada nun andel inferior dunha sala do Centro Galego de Bos Aires, a carón doutros obxectos que lembran ao escritor rianxeiro. Sempre me gustou pensar que dela saíron as follas do “Alba de groria”: algo máis ca un simple discurso ao que cómpre, sempre, volver.”
Máis de 11.000 sinaturas para “desenterrar” a obra de Castelao
Reportaxe
de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“Representantes da comisión promotora entregaron esta terza feira no rexistro do Parlamento Galego máis de 11.000 sinaturas que avalan a Iniciativa Lexislativa Popular “sobre o dereito ao coñecemento e a contemplación da obra de Castelao polo pobo galego”.
A presidenta de Galiza Cultura -entidade que agrupa as asociacións culturais-, María Pilar García Negro, o secretario xeral de CIG-Ensino, Anxo Louzao, o presidente da Mesa pola Normalización Marcos Maceira, e membros de asociacións culturais como Mª Antonia Pérez, de O Galo, Alberte Ansede, da Fundación Manuel María, ou Xoán Carlos Garrido, de Vagalumes, entregaron no rexistro do Pazo do Hórreo as sinaturas que permitirán que Castelao sexa o protagonista dun debate parlamentario sobre a necesidade de visibilizar a súa obra e a súa biografía.
“A tres semanas de seren entregadas as medallas que levan o seu nome podemos dicir que Castelao continúa estando duplamente enterrado para a poboación galega. Queremos que se se utiliza o seu nome non sexa en van”, explicou María Pilar García Negro ao tempo que defendeu a urxencia de mostrar a súa obra ara que sexa coñecida e apreciada.
“Cómpre sacalo do enterramento duplo ao que está a ser sometido e ter en conta a actualidade do seu pensamento xa que o debate político que está a haber agora está perfectamente guionizado en moitas das páxinas que el escribiu”, engadiu García Negro que lamentou que boa parte da súa obra non estea exhibida nin ao dispor do pobo galego. En especial, citou a obra “A derradeira lición do mestre”, que se atopa en Arxentina e da que se pide o retorno na propia ILP. (…)
García Negro lembrou que Castelao é un dos impulsores das Irmandades da Fala polo que reclamou tamén para el unha maior atención de cara ao vindeiro ano, no que se conmemora o centenario da súa creación.
A ILP demanda o “acceso público e aberto a través da rede de Internet a toda a súa obra dixitalizada para coñecemento e uso de todo o pobo galego” das case 4.000 obras da súa autoría. Desde a súa presentación pública, desde Galiza Cultura e as outras entidades promotoras desenvolvéronse actos por todo o país para buscar apoios e difundir o contido da ILP e, alén diso, a propia obra e figura de Castelao. (…)”
Alba de Gloria 2015 no Pico Sacro, o sábado 18 de xullo
A
Federación GALIZA CULTURA, a través das Asociacións Vagalumes e O Galo, vén celebrando este acto de irmandade entre natureza e cultura desde que se conmemorou no 2011 o 125 aniversario de Castelao co total desprezo por parte da Xunta e demais institucións galegas. O acto consiste na lectura pública do ALBA DE GLORIA de Castelao desde o cumio do Pico Sacro, espazo simbólico no que a terra se fai espírito e que a cultura do noso pobo recubriu de significados ao longo dos séculos. Rememoramos á xeración do Seminario de Estudos Galegos que reparou neste lugar emblemático, visitou e estudou, amosando unha actitude intelectual de interese e respecto polo propio que contrasta cos valores que agora se están a transmitir de fascinación provinciana polo alleo.
Seguimos a estela de Castelao quen acudiu en peregrinación até este lugar no 1925, cando unha ditadura impedía celebrar como se debera a festa nacional, e volveu imaxinariamente sobre el, desde o exilio, ao construír unha das súas pezas ensaísticas e literarias máis profunda, o “Alba de gloria”, discurso de celebración do día da patria galega. Para el era un lugar no que a resistencia do terreo a ser estepa, inspiraba a quen acreditaba en que o noso ser diferencial non ía ser borrado pola enxurrada reaccionario de entón. Por iso queremos render homenaxe a Castelao as asociacións culturais galegas porque queremos volver sobre os seus pasos físicos e intelectuais e homenaxear a este creador comprometido co seu pobo. Lembrar e retomar unha tradición que apesares das circunstancias conxunturais adversas porfía en alumear un futuro mellor, unha alba de gloria para Galiza e a súa cultura.
Calros Solla, a máxia das montañas do Seixo ao Pico Sacro
Por iso este ano 2015 volvemos un ano máis a dar lectura ao Alba de Gloria no Pico. Desta volta contando coa presenza do poeta e investigador cerdedense Calros Solla, quen se ten caracterizado pola defensa do noso patrimonio material e inmaterial, estudando as nosas montañas sagradas, concretamente, o monte do Seixo, desvelándonos o significado que se agocha tras cada lenda e cada pedra deste santuario montesío, como un mapa para entender os ritos que aquí se levan a cabo, para desvelar as antigas celebracións precristiás e para descubri-la presenza dos vellos deuses.
PROGRAMA:
– 12:00 h.: Benvida a cargo do escritor Calros Solla e a continuación subida ao cumio do Pico Sacro (o último treito).
– 13:00 h.: Izado da bandeira por membros das Asociacións Culturais promotoras do acto “Vagalumes” de A Estrada e “O Galo” de Santiago.
De seguido lectura de Alba de Groria de Castelao por parte de representantes da A.C. O Galo de Santiago, de A. C. Vagalumes da Estrada, e das asociacións de Boqueixón e Vedra.
Himno Galego. Co gaiteiro Raúl Galego.
– 13:30 h.: Baixada do Pico Sagro mentres se explica a súa lenda, historia e valor natural a cargo de Iolanda Aldrei da Asociación A Granxa do Pico Sacro.
– 14:00 h.: Actuación no adro da capela do Pico Sacro, dos cantautores Mini e Mero.
– 14:45 h.: Xantar en: “Casa Castro”. Menú 10 €. Anotarse nesta ligazón.
Roteiro polas terras do Ulla. Guía: Iolanda Aldrei.
As persoas que non acudisen ás actividades de pola mañá, poden sumarse a este roteiro en calquera punto do seu percorrido.
– 16:15 h.: Saída desde “Casa Castro” en Sergude para Ponteledesma. Deixaranse a metade dos coches en Casa Castro.
– 16:30 h.: Ponteledesma: Ponte (s. XVI), pedra do fielato, o rio e as ínsuas cos seus fieitos arbustivos, carballos centenarios, loureiros, etc. Logo iremos nos autos ata Donas (4 km).
– 17:45 h.: Donas, a parroquia mais pequena de Galiza. Seguiremos parte do roteiro dos pescadores e ollaremos a Casa Grande, a fervenza das tres caídas e a burga de augas mineiro-medicinais (moi acaídas para a pel). Logo iremos nos autos ata Codeso (3 km).
– 19:00 h.: Codeso. Na área de S. Paio veremos a ermida (s. XVIII), e ao lonxe, na serra, a dor da pedra: as grandes canteiras do Serrabal, nas que cada día se fende o seixo. Desde a capela de S. Paio baixaremos (2 km.) pola beira do rio Grande pasando por un bosque de ribeira e por tres muíños restaurados; observaremos a fauna, a flora e plantas de cultivo que medran salvaxes (liño). Remataremos ante dúas fermosísimas fervenzas.
Se alguén o desexa, ten a oportunidade de asistir á Romaría da Fervenza que comeza encol ás 21:00 h. Celébrase ao carón da ermida de S. Paio e nela participan varios grupos de música popular, que, como todos os desta zona, son mestres na interpretación coa requinta.
Cuestionario Proust: Alfonso Láuzara
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Alfonso Láuzara:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Nobreza plebea!
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Que sexan boas persoas. Ou polo menos que sexan persoas!
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que sexan auténticas e leais. Son esixente mais tamén o dou todo!
4.– A súa principal eiva?
– Quizais algo teimudo. E algunhas cualidades en exceso tampouco son boas.
5.– A súa ocupación favorita?
– A escrita e tamén a conversa oral, moito.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir en sintonía cos sentimentos.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– O sufrimento extremo e caer no total desacougo, en especial polos seres queridos. A saúde e a dignidade son vitais.
8.– Que lle gustaría ser?
– Ser feliz sen deixar nunca de ser eu mesmo. Eu nunca serei yo! hehe.
9.– En que país desexaría vivir?
– Na Galiza soñada. A matria arelada dende o barrio de Teis sempre perto do mar.
10.– A súa cor favorita?
– Sempre foi a vermella. Hogano tamén a azul celeste e a violeta.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Pois… non sei, quizais as rosas vermellas, as mapoulas, a herba de namorar…, se cadra moitas que nin coñezo! ha ha ha.
12.– O paxaro que prefire?
– O pardal na rúa e o corvo mariño na ría.
13.– A súa devoción na prosa?
– Buf!, moit@s! Cortázar, Kafka, García Márquez, Saramago, Blanco-Amor, Dieste, Castelao…
14.– E na poesía?
– Buf!, moitísim@s! Por varrer para casa: Ferrín, Novoneyra, Celso Emilio, Manuel Antonio, Manuel María… Rosalía naturalmente, ata poetas do meu tempo! E no plano internacional: Baudelaire, Walt Whitman, Lorca, Alberti, Eugénio de Andrade, Torga, Benedetti…
15.– Un libro?
– Complicada escolla. Direi O crepúsculo… ou calquera de contos de Ferrín.
16.– Un heroe de ficción?
– Eu son de realidades.
17.– Unha heroína?
– Da heroína paso! Xa teño dabondo co licor-café!
18.– A súa música favorita?
– Rock, cantautores/as de sempre, folk, jazz, blues…
19.– Na pintura?
– Urbano Lugrís, Chagall, Klimt, Picasso…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera nai-coraxe anónima ou loitadores/as silenciad@s.
21.– O seu nome favorito?
– Loaira, p. e., que é a miña sobriña. Gústame que teñan musicalidade, así moitos soen levar sons en “s” como sonia sara ou susana.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A desconsideración total polos demais.
23.– O que máis odia?
– A ruindade, a hipocrisía e falsidade, a incoherencia. A traizón!
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Direi Hitler a xeito de metáfora de tantos inhumanos repugnantes que a Humanidade ten padecido.
25.– Un feito militar que admire?
– A Revolução dos Cravos Vermelhos. E a Revolución Cubana.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Saber facer feliz sempre a quen se quere, sobre todo a quen o merece.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Feliz, con amor e a conciencia tranquila.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Bo humor con ese punto necesario de mala hostia.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A inocencia. E o medo: quen ten cu, ten medo!, non? Malia que non gusto de covardes. Pasa o mesmo coa ignorancia.
30.– Un lema na súa vida?
– Non fagas aos demais o que non queiras que che fagan a ti. Tenta non facer dano gratuíto e loita sempre polo que queres.”
Compostela: XXIV Xornadas de Lingua e Literatura
A Coruña: palestra de Pilar García Negro sobre A vixencia de Afonso Rodríguez Castelao e presentación da ILP Castelao
Compostela: actos de apoio á ILP Castelao
“A Agrupación Cultural O Galo, como parte integrante da Federación Galiza Cultura, colabora na organización dunha serie de actos de apoio á ILP Castelao que esta entidade promove xunto con outras organizacións sociais, como a Asociación Socio-Pedagóxica Galega, A Mesa pola Normalización Lingüística ou a CIG-Ensino.
Podedes descargar aquí o texto completo desta Iniciativa Lexislativa Popular que pretende impulsar ás institución públicas a reunir e facer accesíbel a variada obra de Castelao.
O sábado 21 de febreiro ás 12:00 horas no Centro Socio-Cultural de Conxo, inauguramos a exposición das Estampas da Guerra de Castelao, que se poderá visitar ata o sábado seguinte.
O mércores 25 de febreiro ás 19:30 horas no Museo do Pobo Galego terá lugar un acto para presentar á cidadanía compostelá esta iniciativa lexislativa popular. O acto consistirá en:
– Mesa redonda Achegamento á figura de Afonso R. Castelao, onde se analizarán distintos aspectos da obra de Afonso Daniel Rodríguez Castelao, como a faceta política, da man de Xoán Carlos Garrido, a literaria, con Xosé Manuel Rei, e a artística, con Paulo Porta.
– Actuación da Coral a A. C. M. Solfa, tamén colaboradora da ILP Castelao (…)
En todos os actos programados recolleremos sinaturas para apoiar a ILP Castelao, proceso para o que solicitamos a vosa colaboración.”
