Desde Nós Diario (foto de Miguel Anxo Seixas Seoane, por Xurxo Lobato):
“O xurado da XXIX edición dos Premios Lois Peña Novo acordou esta quinta feira, 22 de maio galardoar o traballo a prol da lingua galega da asesoría xurídica da Deputación de Lugo, da xornalista Esther Estévez e do historiador Miguel Anxo Seixas. Os premios, outorgados pola Fundación Peña Novo en colaboración coa Asociación de Funcionarios para a Normalización Lingüística, recoñece cada ano persoas, entidades ou empresas que, co seu labor, contribúen á promoción do idioma propio no ámbito das administracións públicas.
Nesta ocasión, o xurado recoñece a “iniciativa insólita e valente” da asesoría xurídica da Deputación de Lugo, un servizo que se está a converter nun referente para outras administración públicas no que ten a ver co impulso dunha “galeguización integral na práctica xurídica dunha institución pública”. Segundo destaca a acta dos premios, a asesoría, composta por sete profesionais do dereito –homes e mulleres– “utiliza exclusivamente o galego en todos os procedementos xudiciais tramitados desde a Deputación”, así como na representación xurídica dos concellos da provincia.
O seu exemplo, salientan, “tradúcese nun cambio radical nos usos lingüísticos dos xulgados de Lugo chegando mesmo ao TSXG, onde se resolven os procedementos en última instancia”. O xurado destaca o carácter innovador desta aposta que racha coa tradición desgaleguizadora do ámbito xurídico abrindo camiños para outras administracións e acreditando a súa capacidade para artellar un exercicio xurídico rigoroso, moderno e plenamente normalizado.
O xurado decidiu premiar tamén a xornalista e comunicadora Esther Estévez, polo “seu firme compromiso coa promoción e normalización da lingua galega, destacando como presentadora do espazo “Dígocho eu” –CRTVG–, un proxecto innovador, de formato breve, que combina pedagoxía e creatividade para achegar a lingua galega ás novas xeracións dun xeito atractivo e actual e que se emite regularmente acadando unha enorme repercusión nas redes sociais –TikTok, YouTube, Instagram etc.– converténdose nun referente comunicativo”.
Ademais, o xurado valora especialmente a súa capacidade para conectar coa xuventude, trasladando contidos lingüísticos de forma lúdica e accesíbel, promovendo un sentimento de orgullo e pertenza arredor da lingua galega; sumando novos seguidores e visualizacións, aos milleiros que xa están a contribuír a facer do galego “unha lingua de prestixio, moderna e útil, rompendo estereotipos e animando ao seu uso cotián en amplos sectores sociais”.
Por último, os Premios Lois Peña Novo tamén distinguen en 2025 Miguel Anxo Seixas, doutor en Historia da Arte Moderna e Contemporánea e un dos máis destacados investigadores da intelectualidade galega. “O seu traballo académico e divulgativo salienta especialmente pola profunda dedicación á figura de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, símbolo esencial da identidade nacional galega”, destaca o xurado, quen se detén na tese de doutoramento asinada en 2017 polo autor, titulada Alfonso Daniel Manuel Rodríguez Castelao. Biografía dun construtor da nación, “considerada a biografía máis completa e rigorosa publicada até o momento sobre o insigne galeguista”.
Desde 1984 Seixas fai parte da Fundación Castelao, entidade que actualmente preside, “impulsando a súa revitalización e reforzando o seu papel como axente dinamizador da memoria colectiva e da cultura galegas”. Ademais, apunta o xurado o seu compromiso coa promoción da lingua e identidade do país, así como coa recuperación de figuras clave da nosa historia e pensamento, “o que o converte, sen lugar a dúbidas, nun dos nomes imprescindíbeis do noso panorama intelectual”.
O xurado dos Premios Lois Peña Novo estivo presidido por Gregorio Ferreiro Fente, asesor técnico docente da Secretaría Xeral da Lingua, e integrado por Eva María Martínez Adega, profesora de ensino medio de Lingua e Literatura galegas; Obdulio Iglesias Otero, oficial da Policía Local do Concello de Redondela; Beatriz Varela Molares, técnica de educación do Concello de Santiago de Compostela; Xurxo Martínez González, responsábel do Servizo de Normalización Lingüística do Concello de Redondela, e Carme Pérez Vaquero, secretaria do colectivo Galeguizar Galicia.”
Arquivos da etiqueta: Castelao
Compostela: conversa e presentación de Castelao, desta terra e deste tempo, de Manuel Rei Romeu
Pontevedra: “Castelao no século XXI”, con Pilar García Negro
O Couto, Ponteceso: 43 edición de Festiletras
Letras Galegas Pasaia 2025, o 18 de maio
Vigo: conversa arredor de Castelao, desta terra e deste tempo, de Manuel Rei Romeu
Vigo: conferencia “Castelao, Galaxia e a censura franquista”, por Xosé Manuel Dasilva
Vigo: presentación de tres libros de Xosé Luís Méndez Ferrín
Bases do Certame Literario Un verán con Castelao
Pilar García Negro: “Castelao contravén unha cegueira histórica coas mulleres”
Entrevista de Sandra Faginas a Pilar García Negro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Podemos falar dun Castelao feminista?
– Pilar García Negro (PGN): Teño bastantes reservas para aplicar o adxectivo feminista, porque hoxe está tan devaluado! Sempre lembro unha sentenza moi axustada de Xosé Chao Rego, grande escritor, que dicía: «Os homes deixamos de ser machistas teóricos para converternos en masculinistas prácticos». Iso ten moito de verdade. No caso de Castelao hai un mérito indiscutíbel, porque contravén unha tendencia histórica e milenaria de moitos autores varóns sobre as mulleres, que se concentra en dúas palabras: cegueira e xordeira. E o que eu denomino tamén a práctica da ventriloquia. Personaxes femininos na literatura universal hai a esgalla, pero o que proxectan é a fantasía masculina. Fala o ventrílocuo, non elas.
– LVG: Non é o caso de Castelao.
– PGN: Non. Porque el salva ese obstáculo, ao igual ca outros autores superlativos doutras literaturas. Lemos A Celestina, de Fernando de Rojas, e aí son elas, tanto Celestina como Areúsa quen se expresan e se defenden. Ou Cervantes, no Quixote, no famoso discurso de Marcela, que é un auténtico manifesto da liberdade, da autonomía de conduta e da non submisión ao desexo masculino.
– LVG: En Galicia existen antecedentes neste aspecto?
– PGN: Si, contamos cunha tradición intelectual que cómpre coñecer. O padre Feixoo, moitos anos antes da Revolución francesa e da famosa declaración dos dereitos da muller, publicou o discurso XVI do seu Teatro crítico universal, que é Discurso en defensa de las mujeres, así de directo. Cunha defensa rotunda da nosa capacidade intelectual. O seu discípulo, o padre Sarmiento, con toda a clareza vaise referir tamén a que falta por ter escrita a metade da moral porque só a escribiron os homes. E di o mesmo da medicina. Ademais, defende que os oficios non teñen, como diriamos hoxe, marcas de xénero.
– LVG: Castelao é continuador desa tradición apuntando ás mulleres traballadoras.
– PGN: El ten unha sensibilidade particular para ver e escoitar as mulleres traballadoras e das clases populares, que son a inmensa maioría que recolle nas súas viñetas, nas súas estampas, no seus debuxos. Fainas protagonistas. E iso é transversal, porque vémolo en Cousas da vida, no Álbum Nós, n’Os álbumes de guerra, onde hai estampas absolutamente estremecentes con protagonistas femininas. Despois, claro, Castelao é fillo do seu tempo e de todas as circunstancias que marcan o contexto histórico no que viviu. Iso non escurece o que veño de comentar, que é relevante, porque na intelectualidade española coetánea ou máis amplamente contemporánea, hai cousas que caen das mans. Marañón xustifica a inferioridade intelectual feminina e o fatum biolóxico. Ortega y Gasset, Unamuno… En fin. (…)”
