Entrevista a Dolores Vilavedra na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): A súa biografía persoal volve deixarse ver na súa novela cimeira, Scórpio (1987), desta volta cunha historia da xeración represaliada tras o golpe de Estado de 1936. A obra recibiu o Premio da Crítica de narrativa galega. Deulle o recoñecemento como narrador de ficción do que ata o momento non gozara?
– Dolores Vilavedra (DV): En Scórpio centrouse na guerra civil e esta foi, de feito, das primeiras novelas en galego dedicadas a ese conflito. Ten ese atractivo engadido, toca un tema moi ausente xusto nun momento en que a sociedade xa está disposta a falar del. Coido que o recoñecemento do que gozou Scórpio se viu alimentado tanto por este feito como polo prestixio intelectual do que gozaba Carballo Calero. Alén dos debates reintegracionistas nos que estaba inmerso, era unha figura senlleira. Non hai que esquecer que para todas as persoas que estudabamos Filoloxía, a súa Historia da literatura galega contemporánea era a Biblia.
– RAG: Alén da orixinalidade no seu momento do tema que aborda, a historia de Rafael Martínez Pinheiro ‘Scórpio’ chama tamén a atención pola súa estrutura polifónica, artellada a través de case corenta voces de homes e mulleres que relatan a vida do protagonista.
– DV: Si, sorpréndeme o ben que Carballo Calero resolve a historia cunha estrutura tan complexa, demostra que é un escritor moi maduro. A progresión no relato, o ritmo… Constrúe unha maquinaria, un artefacto narrativo perfectamente engraxado, funciona coma un reloxo, cada peza está no seu sitio. Tendo en conta a súa anterior novela, A xente da Barreira, poderiamos agardar quizais un produto máis clásico na súa factura formal, pero Carballo Calero sorpréndenos en Scórpio cunha novela dende o punto de vista construtivo moi sofisticada. Pódese falar ademais doutro diálogo tácito, o que establece a obra, o autor, con todas esoutras voces literarias que comezan a escribir sobre a guerra civil. Nese momento é cando o tema se canoniza e se pon de moda grazas aos Premios Xerais, con títulos como O bosque das Antas (1988) de Francisco Xosé Fernández Naval ou Agosto do 36 (1991) de Xosé Fernández Ferreiro.
– RAG: Que pegada deixou Carballo Calero nas letras posteriores como novelista?
– DV: Coido que a súa pegada quedou limitada por distintas razóns. Como xa dixen, creo que non se reivindicou moito como creador literario, se se reivindicase como narrador como si fixo como poeta sería outra cousa, pero el mesmo non puxo o foco demasiado nesa parte da súa obra. Tamén é certo que Scórpio chegou tarde, porque pouco despois da súa publicación, en 1990, morreu. Quizais o percorrido desta obra tamén se viu afectado porque os seus modelos de muller non encaixan ben coa sensibilidade actual. Dito isto, é unha mágoa que a traxectoria como narrador de Carballo Calero non puidese continuar, coido que se vivise máis tería escrito grandes novelas.”
Arquivos da etiqueta: Dolores Vilavedra
Miguel Anxo Seixas Seoane: “Os temas que presentan as estampas de Nós son galegos, pero a lección que predican é universal”
Desde
a Real Academia Galega:
“(…) A biografía de Castelao que Miguel Anxo Seixas Seoane leva ás librarías é froito de “moitos anos de traballo”, salientou o presidente da Academia, Víctor F. Freixanes. O autor completou unha revisión exhaustiva dos fondos relacionados co intelectual espallados por distintas institucións e bebeu tamén de información facilitada por particulares a ambas as beiras do Atlántico. “Intentei facerlle xustiza a Castelao porque é unha figura indiscutible. E para iso procurei falar non tanto del como da súa relación co mundo e coas persoas. Quería baixalo da peaña e entender por que fixo as cousas que fixo”, explicou o historiador.
O resultado é “unha obra para a posteridade” pola súa ambición documental e pola dimensión da figura histórica que explica e contextualiza, valorou Dolores Vilavedra. Ramón Villares tamén felicitou o autor por poñer fin á carencia que existía ata o momento dunha biografia que abordase “o Castelao completo”. “Estamos a falar dunha figura que en parte é un símbolo, recoñecido polo pobo común e polas elites, pero a mitificación xa a coñeceu en vida, en Buenos Aires”, salientou o académico.
A presentación na RAG da primeira entrega da biografía de Castelao tivo lugar o mesmo día do centenario da inauguración da primeira exposición dos debuxos que logo recollería o álbum Nós, unha mostra que se desenvolveu por iniciativa das Irmandades da Fala da Coruña. Tras un intento frustrado de proxectala no pazo municipal en agosto de 1919, foi acubillada pola Unión Recreativa do Círculo de Artesáns, na rúa Santo André. “A sinxela inauguración no salón de festas do Círculo da colectánea de Nós foi o martes 2 de marzo, ás sete da tarde, como anunciaba a prensa. O acto foi sinxelo por imposición del”, conta Miguel Anxo Seixas Seoane nas páxinas dedicadas a estas estampas nas que Castelao “amosa as contradicións do pobo galego”.
“Nestes debuxos Castelao ensina só o que veu e que ve, pero asemade denuncia e comprométese moralmente. O soporte, o sintético debuxo ou a augada e o breve texto en galego sobre un pequeno papel, era moi eficaz xa que podía ser entendido por todos os espectadores. Esta Galicia era coñecida por uns e por outros, por explotados e explotadores, e debeu de desacougar os que saben e son cómplices, os que saben e calan, e os que non o saben, porque nunca antes un ilustrador ousara presentar esas inxustizas en público”, analiza o historiador. E aínda que os temas que ilustran son galegos no seu contexto, “a lección que predican é universal”. “Os seus puntos de vista, os seus xuízos, os seus valores, as súas críticas e as súas ironías poden ser de calquera lugar. Unha universalidade que se funda na súa concreción”, conclúe.”
Vídeo da presentación do número 223 da Revista Grial en Vigo
A Coruña: presentación de Castelao. Construtor da nación. Tomo I, de Miguel Anxo Seixas Seoane
Vigo: club de lectura con Berta Dávila e presentación do número 223 da revista Grial
Presentado o Álbum de Galicia, a colección biográfica do país
Desde
o Consello da Cultura Galega:
“(…) “A historia dun país faise así, a base de figuras heroicas e persoas anónimas que representan a esencia do que somos como comunidade” explicou Dolores Vilavedra ao detallar que a colección inclúe nomes destacados como Rosalía de Castro, Castelao, Concepción Arenal, Manoel Antonio, canda figuras como a soprano estradense Ofelia Nieto, o astrónomo Ramón María Aller ou o científico e político Osorio Tafall. O Álbum de Galicia é unha colección dixital de biografías de persoas que destacaron en diversos ámbitos da cultura galega, desde a sociedade, a ciencia, a cultura ou a empresa. O obxectivo deste proxecto é visibilizar e contextualizar ás mulleres e homes xa finados que contribuíron de maneira significativa á sociedade galega ao longo da súa historia. As biografías do Álbum de Galicia están enriquecidas con material documental, referencias bibliográficas e contidos multimedia que permiten coñecer tanto a obra das persoas divulgadas como a produción intelectual existente sobre elas. Todas as entradas foron realizadas por expertos en cada unha das materias e son unha fonte rigorosa para acceder á vida e obra destes persoeiros.
A Secretaria explicou tamén que o Álbum de Galicia conta con outra fortaleza, xa que permite conectar as persoas biografadas nos fondos documentais dixitalizados do Consello da Cultura Galega. Isto significa que se pode relacionar as figuras con material sonoro, fotográficos, publicacións, epistolarios, publicacións, estudos e calquera outro documento realizado ou dixitalizado polo CCG. “O Álbum de Galicia é o porta de entrada rigorosa para coñecer toda a súa produción divulgativa e investigadora ao redor de cada unha das figuras” engadiu Manuel Gago.
O Álbum de Galicia é o resultado da unificación das coleccións biográficas que o CCG leva elaborando desde 2005 e que teñen publicado en álbums temáticos ao redor da muller, a ciencia ou a emigración, entre outros. O proxecto preséntase como unha iniciativa viva xa que pretende ir ampliando gradualmente o número de biografías, diversificando temática e cronoloxicamente o repertorio. Nese sentido, na presentación animaron a cidadáns e colectivos a remitir suxestións de figuras que consideren de interese para seren difundidas a través desta ferramenta e, deste xeito, mellorar o seu coñecemento público. O CCG encargará a diferentes expertos e expertas cada entrada biográfica que se incorpore ao Álbum. (…)”
Pontevedra: faladoiro “A Galicia navegante no imaxinario literario”
O Seminario do Consello da Cultura Galega sobre a internacionalización da cultura galega recomenda mudar o sistema de internacionalización da nosa literatura
Desde
o Consello da Cultura Galega:
“O pasado mes de xuño, o Consello da Cultura Galega organizou un seminario internacional que analizou a internacionalización da literatura galega hoxe en día, principalmente no mercado editorial inglés. As reflexións desta cita recolléronse nun documento en que se conclúe que estamos no momento ideal para conseguir unha maior visibilización da literatura galega nese ámbito. Pero, segundo este texto, actualmente existen certos atrancos para acadar ese obxectivo: o tecido editorial galego está formado por pequenas e medianas empresas con limitados recursos para o investimento a medio prazo, as editoriais galegas non teñen os dereitos de tradución e os esforzos non responden a unha estratexia comercial senón máis a un compromiso cultural. A internacionalización da literatura galega contemporánea é positiva en canto que incrementa o capital cultural e simbólico pero tamén aumentará o capital económico como resultado de ampliar mercados.
Propostas de acción
As propostas de acción que se recollen neste documento elaborado polas coordinadoras da cita, Olga Castro e Laura Linares, diríxense aos axentes culturais, ao sector editorial e ás administracións públicas, estas últimas, cun peso máis destacado.
No que respecta á Administración, o documento proponse a creación dun organismo independente que se encargue de maneira profesionalizada do traballo de proxección e difusión exterior da lingua e da cultura galegas, incluíndo a promoción do libro por medio da tradución; menciónanse como posibles modelos o Raimon Llull en Cataluña (creado en 2001) ou o Instituto Vasco Etxepare (creado en 2010). Entre as súas posibles funcións salientan ofrecer un catálogo de dereitos e mais crear unha base de datos de editoriais e de tradutoras. Ademais, tamén xestionaría as axudas á tradución que, pola súa vez, deben incorporar melloras (entre elas a simplificación dos trámites das axudas e o aumento do tipo de accións subvencionables). O texto suxire tamén un incremento no apoio ás empresas editoriais galegas para que poidan acudir ás feiras internacionais con bolsas de viaxe e aloxamento e unha caseta colectiva xestionada polas propias editoriais.
As coordinadoras consideran fundamental a implicación doutras entidades ás que tamén propoñen mecanismos de mellora. No que ten que ver coa acción dos axentes culturais, ínstanos á organización doutras xornadas que aborden os desafíos, problemáticas e necesidades doutros axentes claves no proceso de internacionalización, doutros xéneros alén da narrativa e doutros destinos, non exclusivamente o inglés. Con respecto ao sector editorial, propoñen que asuma os dereitos de tradución das obras que publica en galego como primeiro paso para involucrarse logo de maneira activa na promoción exterior do seu catálogo.
Este documento é o resultado dunhas xornadas, que se desenvolveron o pasado mes de xuño, nas que se analizou o contexto de apertura do mercado editorial británico, así como o seu funcionamento. O programa daquela cita artellouse nunha sesión na que expertos das literaturas inglesa e galega falaron do sistema de axudas, das traducións e da situación actual destes sistemas literarios, para dar paso a dous días de obradoiros formativos sectoriais. O evento contou coa colaboración do Centre for Language Research at Aston da Aston University, o Irish Centre for Galician Studies da University College Cork, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e a Asociación Galega de Editoras.
Neste enlace podes consultar os vídeos e fotografías do evento.”
Compostela: presentación de Co pai, de Xosé Neira Vilas
O
9 de outubro, ás 20:00 horas, realizarase no Auditorio Neira Vilas da Cidade da Cultura de Santiago de Compostela, a presentación de Co pai, de Xosé Neira Vilas, publicado por Galaxia. No acto participan Fernando Redondo Neira, Valentín García Gómez e Dolores Vilavedra, autora do estudio introdutorio.
Gonzalo Hermo gaña o XIII Premio de Narrativa Breve Repsol
Desde
Galaxia:
“Gonzalo Hermo gaña a XIII edición do Premio Narrativa Breve Repsol en Lingua Galega pola súa obra Diario dun enterro. Así o comunicou este mediodía a portavoz do xurado, Berta Dávila.
O acto do fallo tivo lugar no restaurante Árbore da Veira da Coruña e estivo presidido polo secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, o director da refinería de Repsol, Javier Sancho, e a portavoz do xurado, a novelista e poeta, Berta Dávila.
O xurado desta edición decantouse por esta obra pola “sinxeleza estrutural e o estilo depurado da novela, que afonda nun tema universal como son os rituais da morte e o seu impacto nos roles familiares para debuxar un personaxe protagonista que asume unha oposición ás identidades tradicionalmente atribuídas á súa orixe”. O xurado destaca o equilibrio entre o fondo e a forma, a regularidade da construción narrativa, a veracidade dos diálogos e a honestidade da mirada que se deita sobre os personaxes. (…)
O xurado estivo composto por cinco prestixiosas personalidades das letras galegas: Anxos Sumai, Carlos Lema, Euloxio Rodríguez Ruibal, Berta Dávila e Dolores Vilavedra. (…)”
