Entrevista a Francisco Rodríguez en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): Por que abordou un traballo histórico coma este cando a súa especialidade académica é a Filoloxía?
– Francisco Rodríguez (FR): Iso responde a un desacougo que tiven sempre ao comprobar que eramos ignorantes da historia do noso país en xeral e moi en particular dunha época decisiva como foi a Idade Media, na que fomos un país que reuniu todas as condicións da evolución normal dunha nación. Paréceme abraiante que aínda no século XXI esteamos cun sistema educativo no que os rapaces pensan que Galiza foi Asturias ou León na Idade Media porque non había poder político galego, que nunca fomos nada e que pasamos de ser asturianos ou leoneses a ser españois. Isto realmente é irritante e ademais está en contra da verdade histórica e por iso decidín abordar esta cuestión, que xa foi tratada por outros historiadores aínda que cunha repercusión pequena, co cal hai que reincidir nela e, por suposto, aportando novos argumentos e unha visión un pouquiño distinta. (…)
– LO: Por que elixiu o título de Unha etapa estelar e conflitiva de Galiza?
– FR: Ese e o título xeral para os dous volumes, do cal vaise presentar o primeiro, mentres que o segundo vai saír en xullo. Este primeiro é o pórtico do segundo, xa que tiña intención de escribir nada máis sobre a segunda metade do século XIV, no que se dá unha situación conflitiva e estelar no que Galiza está integrada nunha coroa plurinacional con Castela, León e outros reinos menores como o de Xaén, e hai un conflito interno entre un bando que defende un modelo e outro bando galego-portugués no que Galiza era o centro e que estaba baseado na política atlántica, o comercio e nas relacións culturais e económicas co mundo musulmán. Esta concepción era antagónica coa da nobreza castelá-andaluza, que era de cruzada contra o mundo musulmán e unha política máis volcada cara ao sur e o Mediterráneo e cun modelo social e económico no que os comerciantes e artesáns tiñan menos relevancia. Isto acabou coa invasión de Galiza por un exército multinacional de aragoneses, franceses e casteláns que ocupou o país durante dezaseis anos e que incluso invadiu Portugal. Como os principais dirixentes do rei Pedro I o Cruel eran galegos, como Fernando Ruiz de Castro, nada menos que 500 familias nobres foron ao exilio e se embargaron todos os seus bens.
– LO: Podía opoñerse Galiza a Castela naquel momento co seu peso territorial e demográfico?
– FR: Demográfica e economicamente tiña moito máis peso que o reino orixinario de Castela ata o século XIV, e por iso aguantou tanto tempo. En Galiza o apoio a Pedro I era total, aínda que en realidade era a Ruiz de Castro, e por iso tiveron que atacala. Lugo estivo cercado durante máis de dous meses e non conseguiron rendelo, e despois do asasinato de Pedro I en Montiel, en 1371 produciuse a invasión de Galiza e Portugal despois de que aquí se designase a Fernando I de Portugal como rei de Galiza. Daquela destruíron a Pobra de Brollón, Castro Caldelas e a zona sueste de Galiza foi castigadísima. E a posterior fuxida de 500 familias nobres, sobre un país que podía ter entre 750.000 e 800.000 habitantes, foi decisiva. (…)”
Arquivos da etiqueta: Francisco Rodríguez
Betanzos: presentación de Unha etapa estelar e conflitiva de Galiza (a segunda metade do século XIV) Tomo I. A relevancia do reino galego medieval, de Francisco Rodríguez
A Coruña: presentación de Unha etapa estelar e conflitiva de Galiza (a segunda metade do século XIV) Tomo I. A relevancia do reino galego medieval, de Francisco Rodríguez
Santiago: Roteiro Rosalía en Compostela, con Francisco Rodríguez Sánchez
A Agrupación Cultural O Galo organiza o Roteiro Rosalía en Compostela, guiado por Francisco Rodríguez Sánchez, o sábado 19 de febreiro, ás 11:00 horas, desde a Estatua de Rosalía de Castro da Ferradura. Ás 10:45 h. entregaranse as audioguías individuais. Haberá a actuación do Trío Molime no Salón de actos do Museo do Pobo Galego ás 13:30 h. Os soci@s da A. C. O Galo teñen preferencia na admisión e poden levar unha persoa acompañante. O roteiro terá lugar polas rúas de Santiago con paradas nos espazos e nas casas nas que Rosalia viviu, escribiu algunha das súas obras ou cita ou a inspiraron. Entrarase na igrexa de San Martiño Pinario (fechada desde moito antes do COVID19, e continuará) para ver a imaxe de Stª Escolástica, esculpida por Xosé Ferreiro, á que lle adicou un poema. E tamén no patio do C. M. San Agostiño, onde Rosalía representou pezas de teatro. Logo de ir ao Panteón de Galegos Ilustres, onde está enterrada, teremos, ás 13:30 h. aproximadamente, un concerto a cargo do trío Molime que interpretará pezas con letras de Rosalía de Castro e ritmos ledos.
É imprescindíbel anotarse en comunicacion@ogalo.gal indicando o nome e apelidos e número de teléfono das persoas que queren asistir ao roteiro, antes do 17.02.2022 ás 14:00 h.; as admitidas recibirán confirmación por email. Gardaranse todas as normas Covid19, e usaremos máscara durante todo o percorrido e nos interiores.
Compostela: presentación de Unha etapa estelar e conflitiva de Galiza (a segunda metade do século XIV) Tomo I. A relevancia do reino galego medieval, de Francisco Rodríguez, o 9 de febreiro
O aforo é limitado polo que é imprescindíbel inscribirse indicando nome e apelidos e correo electrónico no seguinte enderezo fgs@galizasempre.gal, antes do luns 7 de febreiro.
A Coruña: Un día con Rosalía, o sábado 23 de outubro
Todas as actividades son abertas, ata completar capacidade, agás a visita guiada ao Arquivo Municipal e a visita nocturna ao teatro Rosalía que precisan de inscrición previa.
Compostela: proxección de Ricardo Carvalho Calero. Tempo de esperanza, e coloquio con Francisco Rodríguez, o 11 de maio
Por mor da situación sanitaria do momento, as prazas son limitadas polo que se prega que se envíe a solicitude de inscrición ao correo electrónico comunicacion@ogalo.gal antes das 12.00 horas do domingo 9 de maio de 2021, sendo imprescindíbel que cada persoa que se anote indique nese apuntamento: nome, dous apelidos, número do DNI e teléfono, por mor das normas Covid.
Santiago: roteiro Rosalía en Compostela, o 27 de febreiro
A Concellaría de Cultura do Concello de Santiago, en colaboración coa A. C. O Galo, organiza un roteiro sobre “Rosalía en Compostela”, guiado por Francisco Rodríguez.
Terá lugar o sábado 27 de febreiro de 2021 ás 17.00 horas, sendo o punto de encontro o monumento adicado a Rosalía na Ferradura. Por mor da situación sanitaria do momento, as prazas son moi limitadas (un total de 15 persoas) pola que se prega que se envie a solicitude de inscrición ao correo electrónico comunicacion@ogalo.gal antes das 23.00 horas do día 24 de febreiro de 2021, sendo total e absolutamente imprescindíbel que cada persoa que se anote indiquen nese apuntamento: nome, dous apelidos, número do DNI, correo electrónico e telefóno, por mor das normas Covid. A admisión será dacordo coa rigorosa orde dos correos recibidos e terán preferencia as persoas asociadas á A. C. O Galo. As persoas que acaden praza recibirán un correo electrónico de aviso antes das 23.00 h do día 25.02.2021. Prégase que, en caso de renunciaren á praza, o comuniquen canto antes á A. C. O Galo para poder avisar as persoas en lista de espera. Aquelas que non reciban un correo de confirmación da praza non están admitidas. É obrigatoria a asistencia con máscara e mantendo as normas de seguridad contra a Covid-19.
“Tempo para a esperança (Carvalho Calero na sua voz)”, fragmento da entrevista realizada por Francisco Salinas Portugal a Carvalho Calero (1989)
Xoán Costa: “Carvalho Calero é unha personalidade central do século XX galego”
Entrevista a Xoán Costa en Nós Diario:
“- Nós Diario (ND): Este sábado sae do prelo un número de Sermos Galiza moi especial. Con máis páxinas das habituais (48), unha gran tirada de 4.000 exemplares e convertido nun monográfico sobre don Ricardo Carvalho Calero. Vostede está a cargo da coordinación, cal é a intención da publicación?
– Xoán Costa (XC): Ofrécese coa intención de que unha cantidade suficiente de exemplares, nestas circunstancias de incertezas, poida achegar ás lectoras e lectores unha información especial sobre Carvalho, independentemente de se a Real Academia decide prolongar ou non o ano Carvalho.
– ND: Dentro deste semanario rexístranse oito colaboracións distintas, protagonizadas por nomes como María Pilar García Negro, Aurora Marco, Francisco Rodríguez ou Margarida e María Victoria, fillas de Carvalho Calero. Cada unha afonda nun dos distintos eidos que conformaban a súa poliédrica personalidade, no Carvalho profesor, lingüista, poeta, pai… Queda algunha faceta por tocar neste suplemento?
– XC: Con certeza. Neste suplemento o que intentamos é ofrecer aqueles aspectos que son máis configuradores, por dicilo dalgunha maneira, da personalidade de Carvalho Calero. Uns desde o punto de vista da súa actividade social e política, como pode ser o texto de Aurora Marco; outros desde un punto de vista máis globalizante, como pode ser o texto de María Pilar García Negro, onde se ofrecen unha serie de razóns que xustifican a aproximación á obra de Carvalho con independencia de que se celebrase ou non o Día das Letras, pois estamos ante unha personalidade central do século XX galego.
E logo hai outros temas que inciden en aspectos máis ou menos coñecidos da obra ou a personalidade de Carvalho Calero, como poden ser o artigo de Freixeiro Mato, que afonda no debate entre reintegracionismo ou non reintegracionismo; ou o texto de Pilar Pallarés, que bota luz sobre a importancia da poesía de Carvalho Calero, tendo en conta que ademais el se consideraba a si mesmo predominantemente como un poeta. Sen esquecernos das dúas entrevistas coas súas fillas, Margarida e María Victoria, que nos ofrecen unha perspectiva máis familiar sobre o que se facía dentro da casa, pero que tiña a súa proxección fóra.
– ND: Resultou moi complicado o exercicio de condensación de todas esas facetas en 48 páxinas?
– XC: Nesas 48 páxinas só recollemos algunhas das facetas de Carvalho, que complementan o esforzo que está facendo Nós Diario cada día con esa dupla páxina da sección de Cultura, que durante o mes de maio segue afondando noutros aspectos da obra de Carvalho Calero que non están recollidos no semanario porque había que pór un coto, pero que realmente calquera deses traballos que están aí poderían figurar neste Sermos Galiza. Sen esquecermos unha novidade absoluta en todo o mundo editorial galego, centrar as páxinas de lecer, os pasatempos, na figura de Carvalho Calero. Entón eu diría todo conforma unha unidade, por moito que a parte máis visíbel sexa a que sae publicada este sábado e que leva por título Carvalho Calero: Vivir con autenticidade.
– ND: Precisamente no artigo de presentación do semanario, asinado por vostede mesmo, reflicte unha anécdota de cando Carvalho Calero acepta o posto de catedrático, que el define como “unha aventura tardía impropia dos meus anos”. Esta homenaxe por parte xa non só da Real Academia Galega, senón de todo o mundo da cultura deste país, chega tamén tardiamente ou, como se adoita dicir, mellor tarde que nunca?
– XC: Si, chegou tardiamente. O máis vale tarde que nunca non é unha boa opción. Nunhas circunstancias normais, posibelmente tivese recibido esta homenaxe nun período que podería ter sido moito antes ao longo destes últimos 20 anos. Foron circunstancias moi alleas ao que é a súa obra, a súa produción, incluso a súa vida e o seu compromiso coa Galiza as que impediron que se puidese dar antes, e aínda por enriba engádeselle estas circunstancias tan especiais que estamos a vivir que impiden que se lle renda plena homenaxe. Como se dicía nun editorial de Nós Diario facendo unha comparación cos partidos de fútbol que se suspenden por calquera circunstancia que impida o normal desenvolvemento do mesmo, logo retómanse no punto en que foron interrompidos. Xa que logo, consideramos que o ano Carvalho debería continuar cando as circunstancias o permitan.”
