Desde La Voz de Galicia:
“Cartas da fronteira, do pintor e escritor Xurxo Alonso, foi elexida polo xurado entre os 57 orixinais presentados a concurso este ano
O escritor e pintor vilagarcián Xurxo Alonso converteuse no gañador do XXXII Premio de Poesía Cidade de Ourense 2016. O xurado reuniuse no Liceo para elexir a mellor das cincuenta e sete obras presentadas a concurso, nunha convocatoria que está aberta a todos os cidadáns da eurorrexión Galicia-Norte de Portugal (as obras poden estar escritas en galego ou en portugués). Isabel Alves, Fernando de Castro, Luciano Rodríguez, Amalia Mosquera e Luís González Tosar elexiron Cartas da fronteira, do consolidado escritor vilagarcián, como o orixinal que reunía as condicións para ser Premio de Poesía Cidade de Ourense 2016. A convocatoria está dotada con 6.000 euros e a publicación do libro. (…)”
Arquivos da etiqueta: La Voz de Galicia
Xosé Duncan: “Os galegos temos algo inherente a nós, que é a terra e a tradición oral”
Artigo
de F. R. Lavandeira en conversa con Xosé Duncan en La Voz de Galicia:
“(…) Non é doado escribir literatura fantástica en Galicia e en galego na actualidade -propósitos irrenunciables do autor- porque tanto as esixencias do xénero, como a súa consideración no noso sistema literario, ademais das limitacións que impón a crise -esa gran coartada dos poderes escuros- fan que atopar espazo de publicación sexa difícil. Velaí, por exemplo, como unicamente hai unha editorial especializada no xénero en galego, Urco Editora, ou como só existe un único premio literario para o ámbito fantástico e de terror -nun país tan pródigo noutras modalidades-, o Antón Risco, con apenas un ano de existencia.
Fronte a estes impedimentos, Xosé Duncan achega cinco novelas -tres delas conformando unha brillante triloxía: As crónicas de Bran– e case doce narracións editadas en libros colectivos. Unha produción ampla, que fala dun autor en plena creatividade e do seu compromiso coa nosa lingua, contando historias fantásticas para «adultos». Porque velaí outra das eivas espurias desta literatura: que se entende propia dos máis novos ou patrimonio da serie B. Dirá Duncan que esa caracterización faille á literatura -fantástica ou non fantástica- «o mesmo mal que pensar que por levar ilustracións, un libro é para crianzas. O mesmo mal que crer que por representar a figura do político ou o presidente ou o rei que toque por unha deidade colérica, un mago ou un guerreiro orco, eses personaxes non poidan ter profundidade nin seren unha crítica á sociedade que estamos a vivir». (…)
A mención do colectivo suscita a pregunta polo futuro do Fogar de Breogán, da súa literatura en xeral e da fantástica en particular. Xosé Duncan amósase pesimista, pero combativo. El, que se define, cun meditado grao de provocación e ironía, como escritor afeccionado nun país no que -ás veces di ter esa sensación-, hai máis escritores en galego que lectores, non está disposto a claudicacións e compracencias no que á súa cultura e á lingua se refire: «esa é a miña guerra, non me preocupar polo que gobernos ineptos a nivel cultural poderían facer pola cultura senón facelo eu mesmo».”
Ramón Nicolás: “O universo vital de Hildegarda von Bingen é formidable”
Entrevista
de Xesús Fraga a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Unha das liñas argumentais da novela [O espello do mundo] xira arredor da vida nun mosteiro preto de Celanova na Idade Media. ¿De onde veu esta trama e como se documentou?
– Ramón Nicolás (RN): A inspiración chegou ao descubrir a inexistencia dos restos dun convento feminino en San Pedro de Ramirás, nas Terras de Celanova, isto é, nada fóra da igrexa principal, o que entendín como unha metáfora. Dun xeito casual souben que alí existira unha comunidade relixiosa feminina, rexida por abadesas chamadas onas, o que supuña tamén unha peculiaridade lingüística única. Aquelas mulleres chegaron a ostentar un poder extraordinario na baixa Idade Media e aquela parte da historia foi interesándome aos poucos. Nese sentido, o proceso de documentación foi, loxicamente, demorado e, ademais doutras fontes, tiven a sorte de consultar a colección diplomática dos textos conservados do mosteiro: neles latexa, dalgún xeito, o día a día do convento. (…)
– LVG: A alternancia de planos temporais, pasado e presente, ¿é unha forma de dicir que dende o noso tempo podemos ir alén da natural fascinación por esta época e sacar valiosas leccións?
– RN: En O espello do mundo paira, en certa maneira, esa intención. Os planos temporais superpóñense e ambos os dous avanzan na mesma dirección. Un proceso de investigación que realiza un profesor de historia sobre uns documentos da Idade Media vén ser a desculpa que ofrece a posibilidade de afondar nun tempo moi rico en matices e, por veces, bater con realidades insospeitadas que o tempo se encargou de escurecer.”
Boiro: presentación de Voaxa e Carmín, de Esther F. Carrodeguas
Manuel Rivas: “Ninguén pon esquelas en Internet”
Entrevista 
a Manuel Rivas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿As librarías non poden desaparecer?
– Manuel Rivas (MR): Non. O que se reivindica tamén no libro é a libraría como lugar humano porque aí hai memoria, emoción, hai esa mediación entre o libro e as persoas. Pero tamén é un lugar de resistencia que preservar fronte ao baleiro. Na libraría somos todos iguais, aínda que veñamos de diferente procedencia ou condición social. É o lugar da igualdade entre os vivos, pero tamén estamos entre iguais a través dos séculos co mellor que deu a humanidade. Estamos entre iguais con Cervantes e con Shakespeare, con Rosalía e con Emily Dickinson, Homero e García Lorca, con Blanco Amor e Dickens. Pero ademais diso, estamos entre iguais cos personaxes que deixan de ser de ficción e son parte da nosa realidade máis intima como son Hamlet e Don Quixote, a Amparo da Tribuna de Emilia Pardo Bazán ou o Milhomes de A Esmorga. Ulises está alí con Antígona ou ao mellor namórase de Madame Bovary. ¡Eu que sei!
– LVG: A libraría tamén é un espazo de revolución. ¿Precisamos facer unha nestes momentos?
– MR: Walter Benjamin dicía que a revolución en certos momentos non é tanto pór en marcha unha locomotora, senón freala, frear a catástrofe. Penso que a desaparición dos lugares humanos equivale á extinción da biodiversidade da natureza. As librarías, nese senso, serían como os detectores das probas da catástrofe de perda de humanidade. (…)
– LVG: Galicia foi unha terra inspiradora e de acollida….
– MR: É un lugar de fin da Terra histórica ao que chegan moitos pobos refuxiados. Logo non había un alén. Era un peirao de embarque cara o máis alá. Galicia non só resulta un lugar céltico, tamén doutros pobos. Os suevos tiveron aquí un reino por 200 anos. Sánchez Albornoz di que ese pobo guerreiro fundiu as espadas para facer arados. Paréceme que é das metáforas históricas máis atractivas, que a xente transforma as espadas para facer fértil a terra.”
Mercedes Queixas: “O Día das Letras Galegas era máis eficaz cando non era festivo”
Entrevista
a Mercedes Queixas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Como nace a proposta de facer un libro sobre Manuel María?
– Mercedes Queixas (MQ): Nace a partir do convite que me fai Víctor Freixanes, o director da editorial, unha vez que se fixo público por parte da Real Academia Galega o nome do autor homenaxeado nas Letras Galegas do 2016. A proposta era preparar unha biografía que fose breve e divulgativa, que puidese achegar a figura, a personalidade e a obra de Manuel María a todo tipo de público. Freixanes non o sabía entón, pero eu xa estaba a traballar sobre Manuel María para un estudo que estaba preparando. (…)
– LVG: ¿Se tivese que trasladarlle a alguén de fóra a importancia de Manuel María, qué destacaría?
– MQ: Valoro moito nel algo que creo que é moi difícil de encontrar en ningún outro autor, que é a capacidade de traballo e creación escrita polo número de obras que deixou. Tampouco hai outro capaz de tratar tal diversidade temática. Na súa obra está todo. En 54 anos de escrita pódese atopar un Manuel María existencialista, intimista, paisaxístico, poeta social comprometido, irónico, retranqueiro, ou o intelectual que é capaz de levarte pola sabedoría da cultura popular, do patrimonio artístico, da historia… Un erudito de altísima competencia que sabe de todo. Tampouco descubrín noutros escritores a capacidade para levar en paralelo a vida e a obra. Lendo o que escribiu pódese seguir a evolución do home. A traxectoria de Manuel María lévanos pola evolución colectiva de Galicia durante a segunda metade do século XX. (…)
– LVG: O Día do Libro as librerías están a tope. O Día das Letras Galegas, ao ser festivo, están pechadas.
– MQ: Para min, que teño memoria de cando non era festivo, a repercusión social, que creo que ten que ser o gran obxectivo da xornada, é incomparable. O Día das Letras Galegas era máis viable e eficaz cando non era festivo. A min, se me desen a escoller, escollería un día laborable e lectivo que se vivise na rúa con intensidade. Temos que axudar a este país a que se coñeza a si mesmo e profundice na súa cultura que para moitos é invisible.
– LVG. E máis invisibles son as mulleres nas letras galegas, ¿non?
– MQ: Si. Segue sendo un reto pendente porque a partir da metade do século XIX a muller foise incorporando a escrita e á vida social. Esa escusa xa non serve. A Real Academia Galega como moitas outras institucións, seguen tendo unha débeda coas mulleres. (…)”
Anxo Angueira: “Rosalía é veciña de Novalis e Hölderlin
Manuel Núñez Singala: “Ían ser quince páxinas, pero a historia tirou de min e son 300”
Entrevista
a Manuel Núñez Singala en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Que aporta de diferente [Camiños na auga] ao resto das súas obras?
– Manuel Núñez Singala (MNS): Esta é unha novela extensa, o que xa é unha certa diferenza. Nas outras, ademais, a lingua, Galicia, a maneira de ser dos galegos tiñan unha certa importancia e, esta vez, é unha historia que transcorre en África na súa totalidade. O protagonista é un negro albino, co cal non aparece a palabra galego en toda a novela.
– LVG: ¿Por que este xiro?
– MNS: As historias teñen que ser interesantes, pero non teñen que transcorrer aquí. Hai temas que son universais que se poden proxectar dende aquí ou non, e na literatura galega pódense tratar temas propios e doutros sitios.
– LVG: ¿Por que escolleu África como referente?
– MNS: -Lin nun xornal unha nova dun albino que chegou a Canarias e que, ademais, conseguiu asilo porque os albinos en África están moi perseguidos. El chegou a Canarias, pero os emigrantes están chegando a todas as partes, e quería reflexionar un pouco sobre eses periplos, que pensa esa xente, de onde ven, que é o que busca, para ir máis alá desa percepción que algúns teñen de que veñen a quitarnos o traballo. Eles buscan o mesmo que buscabamos os galegos hai anos en América ou Europa. É xente moi valiosa, que ten iniciativa e nós mirámolos con certo desprezo, como se foran cidadáns de segunda clase, cando estou seguro de que son xente moi interesante. (…)”
Xavier Queipo: “A aventura existirá en canto exista o abraio por outras xeografías”
Entrevista
de Xesús Fraga a Xavier Queipo en La Voz de Galicia:
“Os kowa (Galaxia), a novela coa que Xavier Queipo (Santiago, 1957) gañou o último premio Blanco Amor, arranca en Europa para logo desprazarse á Amazonía, seguindo ao seu protagonista, un naturalista que marcha tralo ronsel dunha bolboreta e se perde na selva. O escritor, residente en Bruxelas, visita estes días Galicia para presentar o seu libro, mañá en Compostela (Libraría Pedreira, 20 horas) e o xoves en Vigo (Andel, 20 horas).
– La Voz de Galicia (LVG): No noso mundo hiperconectado, ¿a verdadeira aventura segue a ser a descuberta do humano?
– Xavier Queipo (XQ): A aventura está presente en cada sensación, en como esta se percibe e se entende. Temos máis información, é certo, do que imos atopar nun contexto determinado, mais non a temos de como nós imos vivir esa experiencia, que está ligada a nosa percepción, algo sublime no senso de individual e complexo. (…)
– LVG: Xa escribiu hai moito tempo sobre o Ártico: que posibilidades narrativas ofrece o Trópico fronte aos polos?
– XQ: As posibilidades narrativas existen en calquera punto da xeografía. A percepción inicial é que os Trópicos son un escenario barroco en contraposición ao Ártico, máis minimalista. Esta percepción dilúese co exercicio narrativo que require de estímulos externos e internos. O abraio dos glaciares e das montañas de xeo, dos océanos inzados de baleas e do xogo de luces na auroras boreais é distinto daquel que se vive na selva que pasado un tempo semella monótona e interminábel, diferente aínda dos desertos que tamén hai nos trópicos. (…)
– LVG: ¿Cre que de vivir en Galicia habitualmente a súa obra literaria tería sido moi distinta?
– XQ: Os textos que eu escribo constrúense nunhas coordenadas xeográficas afastadas, isto é certo, mais constrúense tamén na base dunha tradición literaria, a partir da experiencia de vida, das lecturas, do que se escoita, do que se soña e do que acontece arredor de min. Algúns destes parámetros están claramente marcados pola xeografía, outros son independentes. Noutras palabras, si sería diferente, mais non podo adiviñar a magnitude desa diferenza.
– LVG: Houbo no seu discurso de aceptación do Blanco Amor unha reivindicación dunha ollada emigrante, diaspórica, da cultura galega. ¿Que trazos a identifican e que supón no conxunto da nosa cultura?
– XQ: A lectura que fai é atinada. Volvendo outra vez os parámetros, a arte da literatura aliméntase de sensacións, internas e externas. O vivir en permanencia no mesmo nicho ecolóxico, sen interactuar co mundo, pode levar a unha visión cativa do que é a vida e o mundo. Explorar é necesario para un escritor, na forma e nos contidos. Se non queremos ver máis alá do Padornelo, non daremos saído deste momento de estancamento temático e formal no que habitamos.”
Francisco Castro: “Ás mulleres propóñenselles ideas do amor inalcanzables”
Entrevista
de Xesús Fraga a Francisco Castro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Emma Bovary tiña unha idea do amor polo que lía nas novelas románticas: polo que se ve na súa protagonista [Amor é unha palabra coma outra calquera], as cousas en dous séculos non cambiaron.
– Francisco Castro (FC): Sen dúbida. Non cambiou en absoluto. Máis ou menos a idea «do que debe de ser o amor» segue a construírse cos mesmos materiais, en especial nas ideas que se lle transmiten ás mulleres e a necesidade de que se «completen» cun home que as queira e as faga sentir especiais e queridas e non sei que. Se colles calquera revista das que len as adolescentes, están inzadas de reportaxes na liña de «como volver tolo ao teu rapaz» ou «aprende a darlle pracer». A idea segue a ser a mesma: tes que aprender a facelo feliz e só así serás ti feliz. O amor entendido coma unha falsa actividade. En realidade, é pasividade. (…)
– LVG: Emma Bovary e Carla son mulleres. ¿Como afecta particularmente ás mulleres a convención social do amor?
– FC: Dalgunha maneira era o que antes dicía. Os mecanismos da sociedade patriarcal traballan duro para someter ás mulleres, e dende o amor e a súa idealización se ten feito un traballo moi claro neste sentido. A elas edúcaselles, malia a aparencia última de liberdade sexual contemporánea, na represión. O amor é o sexo, que son a mesma cousa (aínda que o sexo sexa algo casual e dunha única vez incluso con alguén descoñecido, é, como se mantén na novela, unha forma de amor) pero no caso das mulleres aprendémoslles a desvincular unha cousa da outra. O platonismo ten feito estragos na cultura occidental. No caso das mulleres, ademais, o traballo foi letal. Propóñenselles ideas do amor inalcanzables, que esixen moito delas. Aínda que tamén se lles pide do corpo, da capacidade profesional, que sexan nais perfectas, fillas perfectas?”
