Entrevista
de Montse Dopico a Oriana Méndez en Magazine Cultural Galego:
“Oriana Méndez gañou o Premio de Poesía do Concello de Carral con O que precede a caída é branco, un poemario habitado por unha cidade sen cidadáns, por persoas expropiadas da súa liberdade. Mais tamén por traballadoras que se unen nun momento no que todo parece estar a piques de estourar. O libro amosa algunhas conexións coas obras anteriores da autora, Cero e Derradeiras conversas co Capitán Kraft. Como o ollar á opresión, ao poder e á súa violencia. Ou á memoria. Cero estaba escrito deste o estrañamento, o distanciamento respecto dunha realidade incomprensible. En O que precede a caída é branco hai unha urxencia de reaccionar ante o presente. Ante o que acabou perfilándose como unha guerra contra a clase obreira. Contra case todos e todas nós.
– Montse Dopico (MD): Salientara xa o xurado a unidade de contido e forma da obra. Que se cadra é a túa forma de escribir, non só neste libro.
– Oriana Méndez (OM): É verdade que concibo os libros como unha idea, unha proposta unitaria. Nos tres libros que teño publicados non fixen unha escolma de textos escritos en distintos momentos, senón unha proposta a partir dunha idea.
– MD: A idea é, se cadra, a da cidade sen cidadáns, senón unha “caterva humana/ que é/ expropiada de si mesma”, sometida ao “pensamento do servo”, na actual guerra contra a clase traballadora. O espazo urbano xa estaba, por outra banda, nos dous libros anteriores.
– OM: Comparto a lectura, si. É certo que falo do espazo urbano, e é normal porque é fundamentalmente o que coñezo. As referencias a Vigo son constantes, nese sentido. Pero podería ser calquera outra das cidades que coñezo. Si é unha cidade expropiada de cidadáns porque neste sistema económico non pode haber cidadanía porque só as persoas libres son cidadás. Hai unha guerra en curso na que unha parte pequena da poboación vai gañando e outra parte, a maioría, vamos perdendo. Falo disto nuns textos de forma máis explícita e noutros menos. (…)”
Arquivos da etiqueta: Montse Dopico
Ramón Vilar: “Falamos de cambiar o mundo mais esquecemos cambiarnos a nós mesmos”
Entrevista
de Montse Dopico a Ramón Vilar Landeira en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): A maioría dos relatos parecen de escrita recente, pola temática. Foi así?
– Ramón Vilar Landeira (RVL): É certo que escribindo levo moitos anos. Mais sempre era crítico co que escribía, ou se cadra inseguro… Hai relatos que rompín e volvín facer e outros que desbotei, ou novelas que comecei e decidín deixar. Sempre é un proceso de escribir e romper… Si que ás veces mandaba cousas a premios para probar se gustaban, pero nunca mandara nada a unha editorial. Esta foi a primeira vez. Os televisores estrábicos empeceino polo 2009, cando xa era evidente o tema da crise. Eu quería facer algo que reflectise a crise, pero non só económica, senón tamén as crises persoais, afectivas. No libro tamén hai algún relato anterior a esa época, pero case todos foron escritos a partir do 2009.
– MD: Case todos os relatos están protagonizados por xente de clase traballadora. Falas da crise desde esa perspectiva.
– RVL: É un libro de ficción, non é autobiográfico. Conto cousas que vivín pero ficcionalizadas, cousas que me contaron, que lle pasaron a outras persoas… Pero si é certo que, claro, a clase traballadora é a que mellor coñezo. É normal que estea moi presente nos relatos.
– MD: No último dos relatos o personaxe fai unha reflexión que parece túa. Di que escribir en galego é como rexentar un supermercado de barrio a 200 metros dunha gran área comercial.
– RVL: Si, porque o noso é un sistema literario pequeno que ten diante unha gran superficie comercial que é o castelán. E o pequeno tendeiro non pode competir, aínda tendo un produto da mesma ou de máis calidade, por causa do marketing, das axudas que levan os grandes…
– MD: Ese mesmo personaxe explica que a escrita é unha loita contra un mesmo e que os seus relatos son retratos, imaxes… Que é o que é Os televisores estrábicos.
– RVL: Porque eu creo que cada un escribe contra si mesmo e non para competir cos demais. Tes diante a folla en branco e é algo contigo mesmo. Rompes o que non che gusta, sentes frustración por non ser quen de escribir algo mellor… E esa insatisfacción é o que che levar a tentar mellorar… E despois, que é algo que para min tamén é evidente, o que pasa é que moito falamos de cambiar o mundo mais esquecémonos de cambiarnos primeiro a nós mesmos. (…)”
Helena Villar: “O libro Remontar o río é como a miña manda poética. Unha obra unitaria, ontolóxica…”
Entrevista
de Montse Dopico a Helena Villar en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): É un libro [Remontar o río] moi especial. De que maneira optastes por ese formato?
– Helena Villar (HV): Pois tivo que ver coa xénese do libro, que naceu nunha viaxe en barco polo Danubio. Eu nunca pensara, porque ás veces non pensamos nas cousas máis sinxelas, que cando un barco descende por un río despois ten que volver ascender. Ademais, ao final do traxecto había unhas exclusas, máis difíciles de pasar na viaxe de retorno. Pois a orixe do libro estivo nese choque con esa evidencia elemental que me pasara desapercibida. Quixen remontar o meu propio río da memoria. Isto foi hai catro anos, en xuño do 2010. Levaba un caderno no que fun apuntando as impresións que me causaba a paisaxe, as lendas… E moitos deses apuntamentos nin tiveron reescritura posterior. Ao chegar á casa gardeinos, mais despois decidín facer un libro.
Paseille os poemas á miña querida amiga e gran artista Luz Darriba para que se encargase das ilustracións. E como ela quere facer todo ao grande, pensou en facer un libro en forma de río. Nun principio fixo ilustracións dixitais, mais a súa filla Aymará, que foi quen maquetou o libro, díxolle que como a artista que é podía facer algo moito máis bonito… E entón Luz remontou tamén o seu propio río: volveu aos pinceis e a tinta, á súa época de estudante de Belas Artes. Despois houbo tamén moito traballo de litografía. Son 500 exemplares, pegados á man. Un río de 12 metros sobre o meu texto. Unha auténtica paráfrase… (…)
– MD: Remontas o río da vida. Dos recordos.
– HV: O vals e a rosa, que son tamén Viena, son imaxe da adolescencia. Nos poemas están as paisaxes reais que vin naquela viaxe en barco e as miñas paisaxes emocionais. Hai tamén unha tetratonía, as catro estacións, con Vivaldi, que son as estacións da vida. Co inverno volven o vals e a rosa na memoria, e tamén somos persoas máis fortificadas, arriquecidas, tranquilas… Creo que Remontar o río é un libro optimista. Porque nada foi en balde. O bonito quedou aí e o que non fíxonos máis fortes. Xa na desembocadura do meu propio río móstrome optimista, alegre…
– MD: É optimista, se cadra, porque apunta ás cousas importantes da vida.
– HV: É un libro moi unitario. Podería ser un poema só. É moi sensual tamén. A sensualidade sempre está presente nos meus poemas. Hai un poema, por exemplo, sobre a ausencia de pracer nun momento. Sobre o desexo de pracer, do pracer dos sentidos, que tamén é o do amor. Os poemas reivindican, si, cousas imprescindibles da vida. Nun dos poemas está tamén a dor: a ortografía da dor, como se escribe a dor, porque a vida tamén é iso… Eu tiña moitas ganas de facer un libro unitario, redondo. E a verdade é que chegou a darme moito medo a súa beleza, como obxecto. Cando chegou, estiven varios días sen abrilo. Porque tiña medo de que o meu texto defraudase, ante tanta beleza. Cando me atrevín a abrilo non me defraudou, é certo… Dalgunha maneira, Remontar o río é tamén como a miña manda poética. O cal non significa que vaia deixar de escribir. É unha obra ontolóxica, existencial… Teño a impresión de que non vou facer outro libro así. Aínda que é verdade que eu, sendo tan combativa na vida real, o que me sae cando escribo poesía é algo máis ontolóxico, existencial, intimista… Cústame saír dese marco. Por iso na miña obra atópanse dous tipos de poesía, a erótica e esta. (…)”
María Reimóndez: “Na esfera do privado, dos afectos, é onde está a pedra angular do patriarcado”
Entrevista
de Montse Dopico a María Reimóndez en Praza:
“(…) – Praza (P): Desde o conflito forma parte dun ciclo de novelas que comeza con En vías de extinción. Aínda que a relación entre Dende o conflito e En vías non se ve. Cal é?
– María Reimóndez (MR): En En vías de extinción, Gaia, que é tradutora e intérprete, vai unha vez interpretar a un curso e alí atopa outras dúas lucenses coma ela. Unha delas é Aurora, que é xornalista. É un personaxe anecdótico, en En vías de extinción. Por iso resulta imposible conectar as dúas novelas se ninguén o explica. En realidade estaba previsto que se publicase agora a segunda entrega do ciclo, A música dos seres vivos, que desenvolve a historia da cantante MK. Mais co premio Xerais cambiouse a orde, a vai saír antes Desde o conflito. Ademais, faltan aínda máis libros do ciclo. O seguinte, despois deste terceiro, será o que desenvolva a historia de Aurora. Cada unha destas novelas pode lerse de maneira independente, mais se se len todas terase unha visión máis complexa de todo. Hai novelas máis e menos vinculadas entre si. Mais, claro, o que se fixa nunha sobre un dos personaxes afecta ás outras.
– P: Un dos aspectos que valorou o xurado é a estrutura do libro. Construído con fragmentos: narración, cartas, crónicas xornalísticas… mais moi ben fiado.
– MR: Son relatos xornalísticos de Saínza, anacos dos libros que escribe, ou retransmisións para a BBC, ou as cartas que se escribe con Aurora, máis a narración dela, máis textos doutras xornalistas… Aínda que é máis liñal que En vías de extinción, malia esa estrutura multitextual. O tratamento do tempo era máis complexo en En vías de extinción. En Desde o conflito a liña temporal é máis clara e correspóndese coa liña de evolución da personaxe, Saínza. (…)
– P: O libro contén tamén unha reflexión sobre a guerra como algo que está durmido nas nosas sociedades. Por que?
– MR: Porque as persoas que viven nunha aparente paz moitas veces non reflexionan sobre o fácil que é que comece un conflito. Hai unha violencia subxacente, contra as mulleres, contra as persoas diferentes,… que amosa unhas tensións que en calquera momento poden estoupar. É fácil velo co caso de Ucraína. Parece moi sorprendente que estale un conflito de tal magnitude en Europa. Pero non o é. Están a aumentar as desigualdades, o pensamento fascista, os extremismos, a violencia do Estado… Así, a guerra está máis perto do que pensamos. No Estado español está a alimentarse o discurso misóxino, homófobo, fundamentalista católico, contra a estranxeira, contra a diversidade cultural e lingüística… E todo isto é un caldo de cultivo perigoso. Son discursos que temos que combater no día a día. Primeiro, falando. E non só falando. Pero se calamos estamos cedendo ante eles. (…)”
David Pobra: “Escribir non é só cousa de grandes mentes, porque toda persoa ten o seu lado creativo”
Entrevista
de Montse Dopico a David Pobra en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Xa tiñas publicados relatos e poesía. Esta é a túa primeira novela [Liña azul]. E non é nada simple.
– David Pobra (DP): Ten a súa complexidade, si. Tamén tivo o seu tempo. Comecei a escribila no ano 2006-2007, a raíz de empezar a colaborar en Vieiros, con artigos sobre a galeguidade en Barcelona. A partir diso escibín un relato. Tiña un paseo longo en metro, na liña azul precisamente… O relato tivo bastantes comentarios e entón decidín continuar. Só que engadín algo: a xente que comentaba tiña que darme ideas, que eu ía recollendo. A proposta tivo éxito, nese momento apareceu o personaxe do detective… e así foi. Un par de anos despois decidín darlle unidade e convertelo en novela. Mais escribir unha novela sempre é un traballo máis duro, que require dunha constancia… e non tiven tempo ata o ano pasado, que tiven menos alumnos.
– MD: Cando comezamos a ler parece unha novela negra, protagonizada por un detective un pouco parvo. Pero non é iso. É parte do xogo?
– DP: É buscado, si. Non quixen facer unha novela negra, nin moito menos. Aínda que si son lector de novela negra. Mais tiña moi claro que ía ser algo máis como as novelas de Vila-Matas, por exemplo. Unha novela literaria, ou metaliteraria, como queiras chamarlle. O malo da novela metaliteraria é que ás veces cae na autocompracencia, na autoreferencialidade e faise un pouco espesa. Eu non quería escribir un libro con demasiado contido teórico, que só puidese interesar a un público especializado. Quería facer todo o contrario. Entón, a novela negra é un molde que me serve para facer o que quería. Por iso xa desde o comezo hai avisos para o lector: un narrador que se identifica co detective… O personaxe do detective tómase moi en serio a si mesmo, quere ser un tipo duro, pero é un paspán. E o narrador omnisciente lévalle a contraria, ri das parvadas que fai. (…)
– MD: De fondo, hai certa crítica do mercado literario, non si?
– DP: Como membro de Estaleiro que son si teño unha visión crítica sobre moitas cousas. Defendo que haxa outras canles, que tamén teñen que existir. Porque ás veces publicar en ter padriño ou sen ter nome pode ser bastante difícil. Eu mesmo non conseguín publicar ata que gañei un premio. E ademais en Estaleiro non publican membros de Estaleiro. Publicamos textos que nunha editora grande non estarían. (…)”
Ledicia Costas, Eduardo Santiago e María Reimóndez, Premios Xerais 2014
Desde
Xerais:
“Na illa de San Simón, no concello de Redondela, o sábado, 7 de xuño, ditamináronse a XXXIª edición do Premio Xerais de Novela, a VIª edición do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil e a XXIXª edición do Premio Merlín de Literatura Infantil, todos os tres premios dotados con 10.000 euros cada un deles.
Esta festa literaria consistiu nun acto literario-musical, celebrado no Auditorio da illa de San Simón. Á velada asistiron arredor de tres centas persoas, entre os que se atopaban Valentín García, Secretario Xeral de Política Lingüística, en representación da Xunta de Galicia, deputados do Parlamento Galego, concelleiros de Vigo e Redondela, escritores, editores, libreiros, bibliotecarios, profesores e colaboradores da editorial. O acto foi emitido en directo por Internet.
Celia Torres, coordinadora e presentadora dos premios, abriu a velada e deu paso a primeira intervención do grupo musical Puntada sen fío, formado por Xiana Lastra, Juan Collazo e Roberto Rama.
O tradutor Xavier Senín, como mantedor literario desta velada, leu o discurso titulado «Agasallar palabras», que comezou lembrando as palabras coas que Jules Verne no seu libro Vinte mil leguas baixo dos mares se refire as augas da ría de Vigo «impregnadas de luz eléctrica», as mesmas augas que navegou no seu iate Saint Michel III, o 1 de xuño de 1878, data na que recalou na cidade de Vigo. Referiuse, despois, Senín ás relacións de Verne con Vigo e ao feito gozoso de que os participantes no acto recibisen un exemplar d’ A illa misteriosa, traducida por Ánxela Gracián. Felicitouse de que o xenial escritor bretón seguise a ser lido pola rapazada e os adultos de hoxe «porque a súa obra literaria, solidamente construída, soportou o paso do tempo. As súas novelas entraron a formar parte dese paraíso de palabras que comparte a humanidade enteira e ao que podemos acceder na lingua de noso, pois tamén nela están as palabras que o autor escribiu.»
O xurado da XXIX edición do Premio Merlín de Literatura Infantil, dotado con 10.000 euros e no que concorreron corenta e catro obras, formado por Eulalia Agrelo (profesora e presidenta de ELOS-Galicia), Romina Bal Botana (licenciada e filoloxía galega e blogueira), Nuria Díaz Berride (ilustradora), Miguel Vázquez Freire (profesor e escritor), Mª Isabel Vázquez Rosales (mestra) e Helena Pérez Fernández (secretaria do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas cos lemas Animais con ánima, Último voo, Escarlatina e Amencerá canda o sol. Despois da súa última deliberación, acordou por unanimidade declarar como gañadora a obra presentada baixo o lema Escarlatina, que, despois de aberta a plica, resultou ser de Ledicia Costas corresponde ao título Escarlatina. A cociñeira defunta. O xurado recomendou á editorial a publicación do poemario presentado co lema Animais con ánima.
O xurado da VIª edición do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil, dotado con 10.000 euros e no que concorreron vinte e catro obras, formado por Cristina Novoa Fernández (asesora de Bibliotecas Escolares da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria), Dolores Sans Boga (profesora), Mariña Castro Fontao (alumna de 3º da ESO), Minia Monteagudo Vilavedra (alumna de 4º da ESO), Sabela Salgueiro Couto (alumna de 1º de Bacharelato) e Xosé Manuel Moo Pedrosa (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas cos lemas: O Gran Reino, Silencio e Genet. Despois da súa última deliberación, acordou por maioría declarar como gañadora a obra presentada baixo o lema O Gran Reino, que, despois de aberta a plica, resultou ser de Eduardo Santiago Soto e corresponde ao título O Gran Reino. O xurado recomendou á editorial a publicación das obras finalistas presentadas baixo os lemas Silencio e Genet.
Por último, o xurado da XXXIª edición do Premio Xerais de Novela, dotado con 10.000 euros e no que concorreron trinta e nove obras, formado por Avelina Rodríguez Gil (profesora), Susana Pedreira Buján (xornalista), Montserrat Dopico (xornalista), Marta Fernández Alberte (profesora), Benxamín Rioboo Sanluís (libreiro) e Fran Alonso (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas cos lemas: Sebastian Nell, Dende o conflito e A mirada de Ismael. Despois da súa última deliberación, acordou por maioría declarar como gañadora a presentada baixo o lema Dende o conflito que, despois de aberta a plica, resultou ser de María Reimóndez e corresponde ao título Dende o conflito. O xurado recomendou á editorial a publicación da novela presentada baixo o lema Sebastian Nell.”
Dores Tembrás: “Quixen darlle ao desexo a presenza que merece, por moi fulgor que sexa”
Entrevista
de Montse Dopico a Dores Tembrás en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Cronoloxía da urxencia é un libro moi diferente a O pouso do fume, non si? Tamén pasou moito tempo entre un e outro.
– Dores Tembrás (DT): Pasaron anos, si. Son libros moi diferentes en moitos sentidos. En Cronoloxía da urxencia concéntrome moito no concepto de desexo, e ademais o traballo coa linguaxe foi levado ata o extremo. Quixen limpar o poema, acurralar a palabra e o silencio. Foi como un asedio. Un proceso esgotador. Quedei exhausta nese proceso de ir á esencia: versos curtos, poemas breves… Non sei se este é un proceso reversible, se vou seguir por este camiño ou non. Eu creo que o tema esixía este tratamento da palabra, da linguaxe. E, como dicía, non sei se vou quedar atrapada nese asedio, se vou darlle plena potestade ao silencio, visibilizado máis pola súa presenza que pola súa ausencia. (…)
– MD: De feito, basicamente o poemario é iso. A palabra e o silencio.
– DT: Cando me metín por este camiño neste poemario, padecín o asedio do silencio. Quedei co mínimo, tentando quitar, ata quedar sen poema. E así vislumbrei o padecemento dela, de Pizarnik. Foi, nese sentido, un poemario de obsesión, case enfermizo. Busquei unha nova relación coa linguaxe. Empecei, de feito, xusto despois de O pouso, que xa anunciaba a liña de desexo que recupero aquí. O pouso é de 2009 e botei moito tempo escribindo antes de mandalo ao premio do concello de Carral. Escribín moito, moi intensamente, os dous primeiros anos. Despois deixeino repousar e volvín a el, xa máis relaxada e tranquila. E este ano aínda o fechei, volvín axustalo antes de que o editasen. Teño a sorte de que o leron grandes amigos que me fixeron comentarios que tiven en conta. Entón, foi un proceso que tivo moito de aprendizaxe cos lectores.
– MD: Hai diálogo con varios autores e autoras no propio libro. Non só Pizarnik. Eva Veiga, Olalla Cociña…
– DT: Eu necesitaba fíos, apoios… Houbo moita filosofía, moitas lecturas dos poetas do desexo. A min non me interesa a liña erótica, senón o que vén antes. A inmanencia, a pura potencia do desexo, desde Aristóteles ata Barthes. Unhas lecturas leváronme a outras. En Berger, por exemplo, eu vexo puro desexo. (…)”
Finalistas dos Premios Xerais 2014
Desde
Xerais:
“Nas reunións celebradas na tarde do 30 de maio polos xurados dos Premios Xerais 2014 no castelo de Soutomaior declaráronse as finalistas de cada un dos tres premios literarios convocados pola editorial.
O xurado da XXXI edición do Premio Xerais de Novela, dotado con 10.000 euros e no que concorren trinta e nove obras, formado por Avelina Rodríguez Gil (Profesora), Susana Pedreira Buján (Xornalista), Montserrat Dopico (Xornalista), Marta Fernández Alberte (Profesora), Benxamín Rioboo Sanluís (Libreiro) e Fran Alonso (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas cos lemas: Sebastian Nell, Dende o conflito e A mirada de Ismael.
O xurado da VI edición do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil, dotado con 10.000 euros e no que concorren vinte e catro obras, formado por Cristina Novoa Fernández (Asesora de Bibliotecas Escolares da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria), Dolores Sans Boga (Profesora), Mariña Castro Fontao (Alumna de 3º da ESO), Minia Monteagudo Vilavedra (Alumna de 4º da ESO), Sabela Salgueiro Couto (Alumna de 1º de Bacharelato) e Xosé Manuel Moo Pedrosa (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas cos lemas: O Gran Reino, Silencio e Genet.
Por último, o xurado da XXIX edición do Premio Merlín de Literatura Infantil, dotado con 10.000 euros e no que concorren corenta e catro obras, formado por Eulalia Agrelo (profesora e Presidenta de ELOS-Galicai), Romina Bal Botana (licenciada e filoloxía galega e blogueira), Nuria Díaz Berride (Ilustradora), Miguel Vázquez Freire (profesor), María Isabel Vázquez Rosales (mestra) e Helena Pérez Fernández (secretaria do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas cos lemas Animais con ánima, Último voo, Escarlatina e Amencerá canda o sol.
Os tres xurados determinarán as obras gañadoras na súa segunda reunión, a celebrar o sábado 7 de xuño. A festa de fallo dos premios terá lugar ese mesmo día na illa de San Simón.”
Armando Requeixo: “Díaz Castro desexaba reflectir a parálise dunha Galiza inmobilista que non conseguía avanzar, que non se espreguiza”
Entrevista
de Montse Dopico a Armando Requeixo en Praza:
“Xosé María Díaz Castro non é só Nimbos. Non fora publicada nin a terceira parte da poesía en galego do homenaxeado no Día das Letras do 2014. E, dela, só Nimbos xerou un impacto crítico importante. Un dos maiores expertos na súa obra -se non é o maior-, Armando Requeixo, recuperou os dous poemarios de xuventude do autor, os ata entón inéditos Follas verdes e Follas ô aire, nun volume no que tamén recolle Nimbos, Nascida d’un sono e poemas soltos e non compilados, alén dunha escolma epistolar. Neste libro, Xosé María Díaz Castro. Poesía galega completa (Galaxia), Requeixo reivindica o Díaz Castro “poeta de denuncia que arremete contra a pasividade da sociedade galega” e contra a “penosa realidade migratoria do pobo galego”.
– Praza (P): Divides a obra de Díaz Castro en tres etapas. A primeira iría do 31 ao 36, con Follas verdes e Follas ô aire (dos que salientas o maxisterio rosaliano, paisaxismo mindoniense e pegada da lírica francesa). Achegaríase entón á Escola Poética do Seminario de Mondoñedo e ao Ruralismo. En que aspectos?
– Armando Requeixo (AR): Díaz Castro, nesa altura, comparte moitos trazos característicos da Escola Poética do Seminario de Mondoñedo e, tamén si, do Paisaxismo Humanista, Neovirxilianismo ou Ruralismo, como a súa ampla formación humanística, a escolla da paisaxe mindoniense como escenario poético, a procedencia rural que permea na escrita, presentar textos formalmente moi elaborados e, polo xeral, sometidos á disciplina métrica e procurar a dignificación do idioma a través da reivindicación do popular e o dialectal como propicia arxila poética, extremos todos que, en efecto, cumpre a poesía do autor. (…)
– P: A segunda etapa abrangue do 36 ao 47. Desta fase son o Caderno-Borrador Manuscrito e o Caderno-Borrador Mecanoscrito, ou o poema Mediodía. Tamén Nascida d’un sono e El cántico de la Ciudad. Aumenta neles o ton confesional e tamén de celebración do cotián, de lugares, de xentes. De que maneira a sinxeleza, as métricas clásicas… adiantan Nimbos?
– AR: Os ensaios cada vez máis dúctiles de metros e fórmulas rítmicas preanuncian a mestría que neste eido alcanzou en Nimbos, do mesmo xeito que o recurso a certas temáticas, motivos e mesmo solucións estilísticas están na base das ensaiadas no poemario de 1961.
– P: A terceira etapa abrangue do 47 ao 90. Son Nimbos e poemas publicados en revistas como Alba, Dorna, Xermolos ou Amencer, ou en escolmas como a de Fernández del Riego. Nimbos tivo un proceso de creación moi longo. Por que?
– AR: Porque o poeta, cando Francisco Fernández del Riego en 1956 lle escribe por vez primeira pedíndolle un poemario para Galaxia, non ten materiais suficientes que o convenzan para compor un volume de versos. Ese feito fai que demore máis do esperable en publicar o libro, pois a súa situación vital (afastado en Madrid), familiar (coas obrigas que supuñan os fillos que entón comezaron a nacerlle) e profesional (cos moitos compromisos tradutores que tiña que atender nos organismos que traballou e, fóra deles, coas editoras coas que colaboraba) dificultaron que reunise en menos tempo poemas abondos para conformar un libro que, ao final, acabou publicándose con tan só trinta e dúas composicións, das cales catorce foran reaproveitadas de entre as xa aparecidas na prensa periódica ou antoloxías. (…)”
Roque Cameselle: “O pequeno mago simboliza o coñecemento baseado na razón contra a superstición da Igrexa”
Entrevista
de Montse Dopico a Roque Cameselle en Magazine Cultural Galego:
“Bieito Dubidoso é un neno que é quen de deixar a todo o mundo abraiado cos seus trucos de maxia. Mais as súas habilidades non lle gustan nada ao bispo de Tui, que exerce a tiranía sobre os veciños aproveitando a súa superstición. O pai de Bieito é un comerciante de éxito que tenta lidar como pode coa Igrexa, mais que só recoñece, no fondo, o poder civil. Porque as cousas están a mudar naquel Reino Medieval de Galiza. Disto fala o primeiro dos filmes que proxectará o festival de Cans este ano, O pequeno mago, de Roque Cameselle. Falamos co director desta película, e cos responsables de tres curtas de animación que tamén van poderse ver en Cans, Elizabeth Rodríguez, Iván Fernández e Bruno Martínez.
– Montse Dopico (MD): Primeiro veu o libro e logo a adaptación para cinema. Como foi ese proceso de adaptación? Animouvos a facer a película a boa acollida do libro?
– Roque Cameselle (RC): En realidade, o primeiro foi un guión que se converteu en novela. Despois da novela, fixen un novo guión adaptando a mesma historia aos debuxos animados. O problema principal era unha escena de Sara Homedouro que para os nenos considerábase non procedente. Acaba de saír unha edición especial do libro, que editou Xerais, que inclúe o DVD coa película en galego.
– MD: Querías contar unha historia do esplendor do Reino Medieval de Galicia, afastándote dos tópicos da imaxe dun país escuro, triste… E escolliches Tui. Por que?
– RC: Tratándose de describir unha cidade galega no medievo que puidera representar toda a historia de Galicia naquel tempo escollín Tui pola súa condición de raiana con Portugal e porque en pequena escala reproduciuse todos os avatares daquel reino. (…)
– MD: Yolanda Castaño fai a narración, nas voces hai actores ben coñecidos… Queres salientar algo dese equipo artístico e do técnico?
– RC: Na película, como en todas las de animación tradicional, participaron un monte de persoas, máis de trescentas. Destacar entre eles a xente máis salientable é un labor que se me fai imposible. O Pequeno Mago é ante todo unha obra colectiva.”
