Anxos Sumai e Berta Dávila, Premios da Crítica en narrativa e poesía

Desde Sermos Galiza:
“Os Premios da Crítica, que cada ano outorgan a Asociación Española de Críticos Literarios veñen de recoñecer os nomes de autores e autoras gañadoras da nova edición que, no caso da lingua galega recaeron en dúas mulleres, Berta Dávila e Anxos Sumai.
Co Premio da Crítica, Berta Dávila súmalle ao seu libro de poesía Raíz de fenda un novo galardón, despois de ter recibido xa o Johán Carballeira. A autora que o pasado ano publicou tamén a novela O derradeiro libro de Emma Olsen (Galaxia) e o álbum infantil A fuxida (Biblos) recibiu tamén o premio á mellor autora do ano nos Ánxel Casal da Asociación Galega de Editores. Raíz de fenda é tamén candidata a mellor libro de poesía nos premios da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega. O libro de Dávila conseguiu ademais a singular marca de ter esgotado a primeira edición en só un mes. “Non sei se mudei ou se o libro me mudou a min porque se deu tamén un cambio na maneira de afrontar a escrita. Que trate temas importantes para min como perdas ou ausencias fixo que desbotase máscaras, trampas ou artificios que usaba para escribir. Tratei de escribir este libro quitando en lugar de poñendo, limpando o que sobraba, o que estaba de máis, esas ferramentas da que se bota man polo seu efecto e non pola súa pertinencia. Estimaba que tiña que facer un texto honesto, directo e limpo. Ese escribir non coma quen lanza unha pedra senón coma quen a lima é o intento que fixen e nese sentido supón unha grande mudanza”, ten explicado do seu libro.
Pola súa parte, a Anxos Sumai, a novela A lúa da colleita déralle xa a alegría do premio García Barros ao que agora se engade o da Crítica como mellor obra de narrativa galega que se deu a coñecer en Logroño. A novela de Sumai é tamén finalista aos premios da AELG que se entregarán o vindeiro 3 de maio. No seu novo título, a escritora situouse, como xa ten feito en repetidas ocasións na súa traxectoria literaria, na fronteira. “No inicio foi nos límites da realidade e a ficción, logo na propia familia e agora na percepción, cando o propio corpo crea limitacións ou aperturas á vida. Aí está o xogo, a evolución, explorando no mesmo territorio” sinalou Anxos Sumai cando recibiu a noticia do García Barros, á maneira de presentación da novela, unha obra na que autora afronta unha “forma de narrar máis descritiva, máis pausada e reflexiva, recreándose nos detalles e na importancia da literatura como evocación”.”

Reproducimos aquí o texto de Olivia Rodríguez:

“A AECL, da que fai parte a Sección de Crítica Literaria da AELG, deu a coñecer os Premios da Crítica 2014, resultando gañadoras as autoras:

Narrativa
A lúa da colleita, de Anxos Sumai, Galaxia, Vigo, Editorial Galaxia, 2013.
Trátase dunha novela curta, de personaxes, na que os espazos -un horroroso edificio de apartamentos ao bordo dun cantil desde o que se abre a Ría de Arousa, e un estudo de pintor nos arrabaldes de Madrid- personifícanse e cobran significados simbólicos. A protagonista volve a un lugar do seu pasado de adolescente nos anos 70, para separarse de si mesma e refacerse xuntando os anacos rotos, vinte anos despois. O lector vai descubrindo aos poucos, a través de episodios sinistros e soños enigmáticos, que o tema da novela é o da tolemia, diseccionada artisticamente na súa dobre vertente de sufrimento e dereito a vivir á marxe da lóxica. A narración deixa un rastro poderoso de sensacións físicas: o olor, a luz, o movemento dos paxaros e o mar; á vez que acrecenta un inesgotábel buraco negro, do que xorden todos os medos.

Poesía
Raíz da fenda, de Berta Dávila, Edicións Xerais de Galicia, Vigo, 2013.
Poemario que dota dunha renovada linguaxe temas recorrentes na poesía galega actual, como a orixe, a casa, a identidade. Con aparente sinxeleza exprésanse a través da corporeización experiencias de dor psíquica representadas por gretas ou fisuras: a familia non escollida, a morte de quen amamos, o desamor e a reconstrución do eu… A creación poética nace do desexo de pechar esas fisuras. A autora ten habilidade para ir en busca da “palabra xusta”, e sorprender cos seus mil significados, en capas superpostas, profundando nelas.”

Begoña Caamaño e Manuel Álvarez Torneiro coinciden de novo nos Premios da Crítica española

Desde Sermos Galiza:
Manuel Álvarez Torneiro en poesía e Begoña Caamaño en narrativa, son os dous nomes que resultaron premiados no Premio da Crítica Española que se fallou na mañá do sábado día 13 en Ponferrada. Recuncan cando se cumpre o mes de teren recibido os galardóns da Asociación Galega de Editores. (…)
Un xurado composto por críticos literarios destacou a voz de Álvarez Torneiro para lle outorgar este galardón que o seu máis recente libro, Os ángulos da brasa, suma ao xa recibido Ánxel Casal de poesía da Asociación Galega de Editores. O crítico Xosé Manuel Eyré, que tomou parte no xurado, apunta en Ferradura en tránsito que o libro de Torneiro: “…É un poemario extraordinario, un poemario que logra ser emotivo sen deixar de ser reflexivo, unha ollada sobre a vida desde a altura dos anos e da experiencia, sobre a vida e o ser humano. Un poemario que reconciliará coa poesía a todos aqueles que estean un pouco saturados das formas e contidos da poesía máis vangardista e anovadora, porque esta poesía, como a de sempre, perfectamente medida, calculada, con cada cousa no seu sitio para que a discursividade sexa natural, deixa lugar unha expresividade que non procura o epatante, nunca hai lugar para artificio senón o sentir e a reflexión”. (…)
De novo Morgana en Esmelle (Galaxia) de Begoña Caamaño é recoñecida como mellor obra narrativa do 2012. Da súa segunda novela, a autora comentou recentemente nunha entrevista no semanario Sermos Galiza que se pode “ler con claves de contempoarneidade e propón outro tipo de modelos. A cultura ten que camiñar apegada á ética. Non podes estar calada diante do que pasa, tes que tomar postura, propor alternativas”. A segunda novela de Caamaño publicouse despois de que a xornalista se dese a coñecer como escritora con Circe ou o pracer do azul. En ambos títulos, a escritora revisita a historia literaria e mítica desde a súa escrita feminista. (…)”

Xurados da 34 edición dos Premios da Crítica Galicia

“A xunta directiva da Fundación Premios da Crítica Galicia 2011 acordou na súa reunión do 14 de setembro nomear os xurados que ditaminarán cada unha das modalidades:
Creación Literaria:  Suso de Toro, Manuel Forcadela, Isabel Soto López, María Xesús Nogueira, Carme Fernández Pérez-Sanjulián, Eulalia Agrelo Costas e María López Sández.
Investigación: María Xosé Agra Romero, Senén Barro Amenedo, Miguel Barros Puente, Domingo Docampo Amoedo, Uxío Labarta Fernández, Isabel Mociño González e Blanca-Ana Roig Rechou.
Música: Joám Trilho, Victor Carou, Ramón Castromil, Uxía Senlle, Xurxo Souto Eiroa, Berta Fresco e Antón Pulido.
Iniciativas Culturais: Natalia Balseiro, Chelo Loureiro Vilarello, Manuel Gago, Manuel P. Rúa, Alfonso Blanco Torrado, Daniel Salgado e Marcos Lorenzo.
Artes Plásticas e Visuais: Enrique Acuña, Antón Castro, Mercedes Rozas, Manuel Vilariño, Alfonso Penela, Jaime Asensi e Antón Sobral.
Artes Escénicas e Audiovisuais: Manolo González, Euloxio Ruibal, Nerea de Valenzuela, Cristina Domínguez Dapena, Camilo Franco, Miguel Castelo e Comba Campoy García.
Os ditames de cada un dos xurados daranse a coñecer o sábado 22 de outubro no decurso dunha cea que comezará ás 20:30 horas.”

Deter o día cunha flor, de Luz Pozo Garza e O cabo do mundo, de Xabier Quiroga, premios da Asociación Española de Críticos Literarios

Hoxe, día de 17 de abril, pasadas as 12 horas foron comunicados á prensa, na cidade de Barcelona, os gañadores dos Premios da Crítica Española,  concedidos pola Asociación Española de Críticos Literarios, que cada ano salientan os mellores títulos de poesía e narrativa en cada unha das linguas do estado español, e están considerados entre os máis prestigiosos do estado español.

En lingua galega, Xosé M. Eyré fixo público que os premiados eran O cabo do mundo, de Xabier Quiroga, en narrativa, e Deter o día cunha flor, de Luz Pozo Garza, en poesía.

En lingua castelá, José María Pozuelo Ybanco, anunciou que os galardóns correspondían a El viajero del siglo, de Andrés Neuman , en narrativa, e a Fämulo en poesía, poemario do autor Francisco Javier Lerín.

Javier Rojo comunicou que en lingua vasca correspondían a Autokarabana, de Fermín Etxegoien, en narrativa, e a Eroriaren logica, de Juanra Madariaga, en poesía.

Pola súa banda Álex Broch fixo públicos os correspondentes á lingua catalá, que recaeron en Contes Russos, de Francesc Serés, en narrativa, e a L´ombra dels dies vermells, de Carles Miralles, na modalidade de poesía.

Velaquí as palabras coas que Xosé M. Eyré facía públicos os premiados en lingua galega:

Deter o día cunha flor (A Coruña, Baía Edicións) presenta un diálogo artístico entre a poesía de Luz Pozo Garza e os grabados de José Valentín Díaz, diálogo harmonizado polo deseño de  Xosé Tomás. Un intenso ton de misticismo sincretista  abre o poemario coa serie “Aleph”, en complicidade intertextual cos autores admirados, de Borges a Dante; e péchao tamén con ese clima a serie “Carta de Beatrice Vía-Láctea” . Unha vez máis, o libro envíase como ofrenda ao amigo/amado ausente, Eduardo Moreiras (“Lotus no corazón”), por quen cobra sentido o desenvolvemento lírico do motivo tomado dunha poeta chinesa do s.XI que se lamentaba de que a beleza dunha flor recén nacida no ía poder reter o tempo de amor nun instante de eternidade (“Li Yian pide deter o día”).
Luz Pozo Garza deuse a coñecer coa insólita sensualidade erótica de Ánfora (1949) na poesía española de posguerra, e desde 1976, tras o precedente de  O paxaro na boca de 1952, é poeta monolingüe en galego, con títulos como Códice Calixtino (1986), Prometo a flor de loto (1992) e As arpas de Iwerddon (2005), nos que se revela como neo-simbolista de impronta musical e interartística. Profesora, ensaísta e directora de revistas poéticas como Nordés e Clave Orión, desde hai tempo está consagrada como escritora galega universal.
……………………………………………………….
Era 2002 e Xabier Quiroga sorpendía na narrativa galega con Atuado na braña, unha historia ben trabada y traballada, complexa e poliangular, na que se plantexaba que a procura da identidade individual non se pode realizar fóra do ámbito social; por moito que os poderes mediáticos sacralicen o individuo, o certo é que a  historia de cada un está intimamente ligada á dos demais. Esta orientación temática  mantívoa  dous años máis tarde, en Era por setembro, novela máis breve que a anterior. Posteriormente chegou Se buscabas un deus (2006, sempre en Edición Xerais de Galicia), outra novela de fondo alento, que complementa Atuado na baraña, en canto que a primeira incursión se proxectaba sobre o pasado resultando afectado o presente e nesta segunda partindo do futuro acaba por afectar as tres dimensións temporararias (presente, pasado y futuro).
Esta O cabo do mundo, que hoxe premiamos, combina a extracción de personaxes da Historia da vida cotidá nun pobo do  sur da provincia de Lugo (Escairón), coa doación a esa mesma Historia de personaxes que son logradas creacións literarias. De forma e maneira que ambas (extracción e doación) encaixan á perfección no puzzle, ese enorme puzzle que construímos, con toda a vontade e dignidade de que somos capaces, todos os que non queremos que sexan esquecidas tantas traxedias como o Alzamento militar franquista de 1936 provocou e que algúns pretenden desactualizar interesadamente.

Reunión da sección de crítica da AELG

O próximo 13 de abril, luns de Pascua, ás 11 horas na sala 103 da Facultade de Filoloxía da USC reuniranse os membros da sección de crítica literaria da AELG para celebrar a súa asemblea e facer a votación dos premios da crítica. A última hora da mañá anunciarase o fallo das propostas que se levarán logo ao Premio da Asociación Española de Críticos Literarios, que se dará a coñecer o sábado 18 de abril en Santander.