“Na mesa de debate A crítica literaria en Galicia, no Culturgal 2014″, por Ramón Nicolás

Crónica1416902712731culturgal2014 de Ramón Nicolás arredor do encontro sobre A crítica literaria en Galicia, proposto pola Sección de Crítica Literaria da AELG, desde o blogue Caderno da crítica:
“Resultou, ao meu ver, moi interesante e suxestiva a mesa de debate que se celebrou onte sobre a crítica literaria en Galicia, nun espazo que Culturgal brindou á Sección de Crítica da AELG, organizadora do evento. Os adxectivos veñen ao fío de que o encontro, alén de cumprir co obxectivo de visibilizar a existencia da devandita sección, posibilitou un intercambio de opinións, de perspectivas e puntos de vista sobre parte da crítica que se fai en Galicia e, ademais, tal e como desde o Culturgal se sinalou, contribuíu a desvelar as caras da crítica, cando menos algunhas delas.
A intervención inicial, que correspondeu a Roberto Pascual, comezou facendo referencia ao feito de que a tarefa crítica non remata na lectura individual. Ao seu ver, a crítica, entendida como creación, posúe unha función que vai máis alá do factor puramente mediador e informativo, engadindo que no caso da crítica teatral posúe a especificidade dun ámbito receptor particular que, no caso das críticas a espectáculos, se estende ás compañías teatrais e mais ao ámbito pedagóxico. Non faltaron as referencias á marxinalidade da crítica teatral nos medios, salientando a relevancia do papel que desempeña neste ámbito unha publicación como é a Revista Galega de Teatro.
Montse Pena, que viña tamén de presentar a revista dixital Criaturas, dirixida por Ledicia Costas e Daniel Landesa, da que forma parte do consello da redacción e que recomendo vivamente visitar, articulou a súa intervención partindo dunha posible definición da práctica crítica, acreditando na persecución dun obxectivo como é o de realzar a función estética do que se escribe e comunica. Nucleou, asemade, o seu discuso no que atinxe á crítica da LIX, sendo consciente de que escribe para persoas mediadoras e non directamente para a infancia. Concluíu, tras a referencia cumprida de onde ler crítica de LIX en Galicia, abrazando a intención de se presentar como unha “incitadora a ler”, lectura que debe ser inoculada, claro é, coa sedución pois tal e como Pennac deixou dito: “o verbo ler, como o verbo amar, non soporta o imperativo”.
Mario Regueira, pola súa parte, centrou boa parte da súa intervención en compartir unha reflexión sobre a autonomía real da crítica en Galicia, aludindo á súa propia experiencia como crítico, con periodicidade semanal nos dous últimos anos desde as páxinas de Sermos Galiza, e o que isto conleva como a procura dunha representación paritaria no que se refire a xéneros literarios e non só. Ao tempo, insistiu na necesidade de realizar unha autocrítica desta ocupación, apelando á necesidade de obxectividade e argumentación no traballo crítico, algo ben difícil -sobre todo o primeiro- ao facelo nun país non que non é difícil atoparse, antes ou despois e indefectiblemente, a quen se critica.
Lara Rozados fixo un repaso pola filosofía de traballo da plataforma de crítica literaria feminista A Sega, plataforma que abraza o feminismo como marco de traballo e perspectiva de análise. Rozados desvelou parte dos obxectivos que se perseguen colectivamente como son “okupar” o espazo crítico para encher invisibilizacións nun ámbito dominado polo patriarcado, intervir con actividades que xeren debate e poñer en cuestión temas e perspectivas.  Aludiu, asemade, á dinámica interna e colaborativa das publicacións da plataforma que pasan con anterioridade por un proceso horizontal de peneira, comentario e debate interno antes de saír á luz: un modelo que posibilita un proceso de aprendizaxe e debate para ir tecendo redes neste ámbito. Concluíu explicando o sentido de iniciativas como Día das Galegas nas Letras e os contidos que ata agora se deron coñecer na devandita plataforma.
Un diálogo, tamén enriquecedor, entre o público asistente e as persoas participantes pechou un acto que, de podermos desde a Sección de Crítica da AELG, repetiremos se se dá a ocasión. Grazas a todas e todos por compartir experiencias e reflexións.

A Sección de Crítica da AELG no Culturgal

A1416902712731culturgal2014 Comisión Xestora actual da Sección de Crítica da AELG, coa intención de visibilizar a súa existencia e dinamizar as súas actividades, decidiu propor un encontro onde se lles dese voz a diferentes persoas, pertencentes ou non á propia sección pero representantes da práctica da crítica literaria galega en diferentes plataformas, medios e xéneros. Culturgal, a quen lle agradecemos a predisposición tan positiva que desde o primeiro momento prestou a esta iniciativa, será o espazo que acollerá esta mesa redonda que contará cunha breve participación de cada unha das persoas convidadas para logo abrirse ao debate co público asistente.

As persoas que foron convidadas a expor as súas experiencias no ámbito da crítica desde as súas particulares perspectivas, e que igualmente aceptaron con entusiasmo o convite, serán Lara Rozados -representante da plataforma dixital de crítica literaria feminista A Sega-, Montse Pena Presas -como especialista en crítica de literatura infantil e xuvenil e colaboradora no “Faro da Cultura”-, Mario Regueira -crítico literario en Sermos Galiza– e mais Roberto Pascual, como representante da crítica teatral e colaborador en numerosas revistas teatrais. Ramón Nicolás será o moderador e presentador desta actividade.

Esperámosvos neste acto aberto.

Gañadoras/es dos Premios AELG 2014

Estes son os gañadores/as dos Premios AELG 2014, que premian as mellores obras editadas en 2013, e que se veñen de fallar na Gala das Letras da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, o 3 de maio en Pontevedra:

Blog Literario
Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.
Ensaio
A revolución non vai ser televisada, de Rebeca Baceiredo (Euseino? Editores).
Literatura Infanto-xuvenil
A illa de todas as illas, de Xabier P. DoCampo (Xerais).
Xornalismo Cultural
Carme Vidal.
Narrativa
A lúa da colleita, de Anxos Sumai (Galaxia).
Poesía
Raíz da fenda, de Berta Dávila (Xerais).
Teatro
Obras Completas (Vols. I, II e III), de Roberto Vidal Bolaño (Edicións Positivas).
Tradución
Ulises, de James Joyce, na tradución de Antón Vialle, Eva Almazán, María Alonso Seisdedos e Xavier Queipo (Galaxia).

Alén destas categorías, os Premios AELG constan doutros tres galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da AELG:

  • O premio Mestres e Mestras da Memoria, que se concedeu nesta segunda edición a Elba Requeijo e Xavier Blanco, por toda unha  vida de dedicación exemplar á transmisión oral de saberes e valores da nosa cultura popular tradicional;
  • O Premio Institucións que se concede a quen contribuíse á divulgación da lingua e cultura galega, e co que a AELG valora tamén o impulso dalgunhas institucións na promoción do teatro:
  • E mais o Premio AELG 2014 Escritor Galego Universal, outorgado pola Asemblea a Bernardo Atxaga, galardón que a distingue como autora que combina a excelencia literaria co compromiso ético que o converte en referente na defensa da dignidade humana.

No transcurso da gala a AELG tamén se entregou a distinción “Bos e Xenerosos”, coa que a  Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega quere recoñecer o esforzo e o compromiso da xente do espectáculo para manter vivos os nosos escenarios nun momento en que os recortes afectan de maneira especial ás programacións culturais. Desta maneira, a AELG premiou representantes de todas os ámbitos da escena galega:

Tamén os Premios da Crítica Galega, entregados por Ramón Nicolás como membro da Sección da Crítica da AELG a Berta Dávila na categoría de poesía por Raíz de fenda e a Anxos Sumai en narrativa por A lúa da colleita.

O Consello Directivo da AELG fixo constar os parabéns máis sinceros aos compañeiros e compañeiras de oficio hoxe premiados nesta Gala das Letras, felicitación e aplauso que fai extensivo a todos os autores e autoras finalistas, e mais os propostos na primeira quenda de votacións, cuxo labor creativo conxunto merece tamén o público recoñecemento, pois todo el se converte nunha globalidade creadora, copartícipe testemuño necesario, ano a ano, dunha sementeira literaria que agroma para orgullo da sociedade galega desde a vindicación irrenunciábel da súa ferramenta máis prezada: a lingua galega en perpetua construción de futuro lexítimo.

Anxos Sumai e Berta Dávila, Premios da Crítica en narrativa e poesía

Desde Sermos Galiza:
“Os Premios da Crítica, que cada ano outorgan a Asociación Española de Críticos Literarios veñen de recoñecer os nomes de autores e autoras gañadoras da nova edición que, no caso da lingua galega recaeron en dúas mulleres, Berta Dávila e Anxos Sumai.
Co Premio da Crítica, Berta Dávila súmalle ao seu libro de poesía Raíz de fenda un novo galardón, despois de ter recibido xa o Johán Carballeira. A autora que o pasado ano publicou tamén a novela O derradeiro libro de Emma Olsen (Galaxia) e o álbum infantil A fuxida (Biblos) recibiu tamén o premio á mellor autora do ano nos Ánxel Casal da Asociación Galega de Editores. Raíz de fenda é tamén candidata a mellor libro de poesía nos premios da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega. O libro de Dávila conseguiu ademais a singular marca de ter esgotado a primeira edición en só un mes. “Non sei se mudei ou se o libro me mudou a min porque se deu tamén un cambio na maneira de afrontar a escrita. Que trate temas importantes para min como perdas ou ausencias fixo que desbotase máscaras, trampas ou artificios que usaba para escribir. Tratei de escribir este libro quitando en lugar de poñendo, limpando o que sobraba, o que estaba de máis, esas ferramentas da que se bota man polo seu efecto e non pola súa pertinencia. Estimaba que tiña que facer un texto honesto, directo e limpo. Ese escribir non coma quen lanza unha pedra senón coma quen a lima é o intento que fixen e nese sentido supón unha grande mudanza”, ten explicado do seu libro.
Pola súa parte, a Anxos Sumai, a novela A lúa da colleita déralle xa a alegría do premio García Barros ao que agora se engade o da Crítica como mellor obra de narrativa galega que se deu a coñecer en Logroño. A novela de Sumai é tamén finalista aos premios da AELG que se entregarán o vindeiro 3 de maio. No seu novo título, a escritora situouse, como xa ten feito en repetidas ocasións na súa traxectoria literaria, na fronteira. “No inicio foi nos límites da realidade e a ficción, logo na propia familia e agora na percepción, cando o propio corpo crea limitacións ou aperturas á vida. Aí está o xogo, a evolución, explorando no mesmo territorio” sinalou Anxos Sumai cando recibiu a noticia do García Barros, á maneira de presentación da novela, unha obra na que autora afronta unha “forma de narrar máis descritiva, máis pausada e reflexiva, recreándose nos detalles e na importancia da literatura como evocación”.”

Reproducimos aquí o texto de Olivia Rodríguez:

“A AECL, da que fai parte a Sección de Crítica Literaria da AELG, deu a coñecer os Premios da Crítica 2014, resultando gañadoras as autoras:

Narrativa
A lúa da colleita, de Anxos Sumai, Galaxia, Vigo, Editorial Galaxia, 2013.
Trátase dunha novela curta, de personaxes, na que os espazos -un horroroso edificio de apartamentos ao bordo dun cantil desde o que se abre a Ría de Arousa, e un estudo de pintor nos arrabaldes de Madrid- personifícanse e cobran significados simbólicos. A protagonista volve a un lugar do seu pasado de adolescente nos anos 70, para separarse de si mesma e refacerse xuntando os anacos rotos, vinte anos despois. O lector vai descubrindo aos poucos, a través de episodios sinistros e soños enigmáticos, que o tema da novela é o da tolemia, diseccionada artisticamente na súa dobre vertente de sufrimento e dereito a vivir á marxe da lóxica. A narración deixa un rastro poderoso de sensacións físicas: o olor, a luz, o movemento dos paxaros e o mar; á vez que acrecenta un inesgotábel buraco negro, do que xorden todos os medos.

Poesía
Raíz da fenda, de Berta Dávila, Edicións Xerais de Galicia, Vigo, 2013.
Poemario que dota dunha renovada linguaxe temas recorrentes na poesía galega actual, como a orixe, a casa, a identidade. Con aparente sinxeleza exprésanse a través da corporeización experiencias de dor psíquica representadas por gretas ou fisuras: a familia non escollida, a morte de quen amamos, o desamor e a reconstrución do eu… A creación poética nace do desexo de pechar esas fisuras. A autora ten habilidade para ir en busca da “palabra xusta”, e sorprender cos seus mil significados, en capas superpostas, profundando nelas.”

Data de entrega e composición do xurado dos Premios da Crítica Galicia 2013

“O sábado 19 de outubro de 2013 celebrarase a cerimonia de anuncio do ditame da XXXVIª edición dos Premios da Crítica Galicia que, a partir das 14:00 horas, terá lugar no decurso dun xantar no Hotel Os Escudos (Avenida Atlántida, 106) de Vigo.
A xunta directiva da Fundación Premios da Crítica Galicia nomeou as seguintes persoas como membros dos xurados de cada unha das modalidades:

Creación Literaria: Agustín Fernández Paz (escritor, gañador da edición anterior), Antonio García Teijeiro (escritor, profesor), Marta Neira (profesora da Escola Universitaria de Maxisterio CEU de Vigo), María Xesús Nogueira Pereira (profesora de Literatura Galega da USC, membro Sección Crítica da AELG), Chus Pato Díaz (escritora, profesora), Cesáreo Sánchez Iglesias (escritor, presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega) e María do Cebreiro Rábade Villar (secretaría do xurado, profesora da USC, patroa da Fundación Premios da Crítica Galicia).
Investigación: Patricia Fra López (profesora de Literatura Norteamericana da USC, gañadora da edición anterior 2012), Eulalia Agrelo Costas (docente e investigadora), Xosé Luís Axeitos (profesor, membro da Real Academia Galega), Francisco Campos Freire (profesor da Facultade de Ciencias da Comunicación da USC), Francisco Díaz-Fierros Viqueira (científico, catedrático emérito da USC, membro da Real Academia Galega), María Pilar García Negro (escritora, profesora da UDC) e María López Sández (secretaría do xurado, profesora da USC, patroa da Fundación Premios da Crítica Galicia).
Iniciativas Culturais: Margarita Vázquez Corbal (vocal da directiva d’ O Sorriso de Daniel, gañadora da edición anterior), Isabel Mociño González (investigadora do Centro Ramón Piñeiro de Investigación en Humanidades), Xaime Domínguez Toxo (presidente do Ateneo de Pontevedra), Branca Novoneyra (bailarina e poeta), Sergio Lago (xestor cultural), Encarna Lago (xerente da Rede Museística Provincial de Lugo) e Marcos Lorenzo (xestor cultural, patrón da Fundación Premios da Crítica Galicia).
Música: Margarita Viso (presidenta da Asociación Galega de Compositores, gañadora da edición anterior), Felipe González (profesor do conservatorio de Vigo, membro do cuarteto Caramuxo); Lorena López Cobas (historiadora); Marta Fernández Pan (profesora do conservatorio de Santiago); Raquel Gamallo (responsable da web Ghastas Pista); Belén Regueira (xornalista da Radio Galega) e Xavier Senín Fernández (secretaría do xurado, profesor, vicesecretario da Fundación Premios da Crítica Galicia).
Artes Plásticas e Visuais: Carmen Nogueira (artista, gañadora da edición anterior), Antón Castro (crítico de arte, profesor da UDV), Pilar Corredoira López (crítica de arte e xestora cultural), José Manuel García Iglesias (crítico de arte e catedrático da USC), César Portela (arquitecto), Enrique Velasco (escultor) e Antón Pulido Novoa (secretaría do xurado, pintor, vicepresidente da Fundación Premios da Crítica Galicia).
Artes Escénicas e Audiovisuais: Nuria Sotelo (bailarina de danza contemporánea), Roberto Pascual Rodríguez (profesor da ESAD, director da Mostra de Teatro de Ribadavia), María Yáñez (investigadora audiovisual, co-editora de EMBED), Camilo Franco (xornalista de La Voz de Galicia), Ramón Rozas (xornalista de Diario de Pontevedra), Sabela Hermida (actriz) e Antón Sobral (secretaría do xurado, artista, patrón da Fundación Premios da Crítica Galicia).”

Membros da Sección de Crítica da AELG participan desde hoxe nunhas xornadas internacionais de Literatura Infantil e Xuvenil en Italia

¿Me traduces una historia?: la traducción en ámbito infantil y juvenil é o título das III Xornadas Internacionais de Literatura Infantil e Xuvenil que terán lugar entre o 25 e o 27 de marzo, organizadas pola Asociación Nacional de Investigación en Literatura Infantil y Juvenil (ANILIJ), presidida pola profesora da Universidade de Santiago de Compostela, Blanca-Ana Roig Rechou, e por Elos. Asociación Galego-Portuguesa de Investigación en Literatura Infantil e X/Juvenil, presidida por Isabel Mociño González e que forma parte de ANILIJ como unha sección oficial que engloba a investigadores de Galicia e Portugual, dándolle así cabida á lusofonía.
Estas xornadas internacionais ao redor da tradución son un evento máis co que ambas Asociacións queren propiciar espazos de debate, reflexión e diálogo entre os investigadores en literatura infantil e xuvenil de todo o mundo, como xa fixeron anteriormente en Vigo, Alcalá de Henares, León, Cádiz e Guadalajara (México). Agora o escenario é a Universidade de Boloña (Italia), a través da profesora e socia Gloria Bazzocchi, que se prestou a organizalas na Scuola di Lingue e Letterature, Traduzione e Interpretazione, con Sede en Forlì, coincidindo coa celebración da Feira Internacional do Libro de Boloña, unha das máis importantes de Europa. Ademais das comunicacións, conferencias plenarias e mesas redondas, nas que van participar Eulalia Agrelo, Marta Neira, Mar Fernández e Carmen Ferreira, a Xunta directiva de ANILIJ-ELOS fará unha presentación da Asociación e dará unha conferencia sobre a tradución de Literatura Infantil e Xuvenil en Galicia no Centro de Tradutores da Feira de Boloña, unha oportunidade única para dar a coñecer o labor que dende Galicia se está a realizar tanto ao redor da investigación coma da tradución de literatura para os máis novos.
Estas xornadas están dirixidas a todo tipo de investigadores, estudiosos, tradutores, profesores, bibliotecarios e persoas en xeral interesadas neste campo do saber. Deste modo, preténdese seguir afondando en diversos aspectos da Literatura Infantil e Xuvenil dirixindo, nesta ocasión, a atención sobre a tradución, un dos campos de estudo máis fructífero pola súa dobre vertente de ben cultural e ben comercial. Así, as liñas temáticas destas III Jornadas versarán sobre a tradución en xeral da literatura infantil e xuvenil, pero tamén sobre a tradución audiovisual para nenos, a tradución do cómic e da novela gráfica, do teatro infantil, da tradución e/ou adaptación dos clásicos, da relación entre texto e imaxe e da función da tradución en comunidades con linguas minoritarias/minorizadas, entre outros aspectos.”

Membros da Sección de Crítica da AELG participan a finais de marzo nunhas xornadas internacionais de Literatura Infantil e Xuvenil en Italia

¿Me traduces una historia?: la traducción en ámbito infantil y juvenil é o título das III Xornadas Internacionais de Literatura Infantil e Xuvenil que terán lugar entre o 25 e o 27 de marzo, organizadas pola Asociación Nacional de Investigación en Literatura Infantil y Juvenil (ANILIJ), presidida pola profesora da Universidade de Santiago de Compostela, Blanca-Ana Roig Rechou, e por Elos. Asociación Galego-Portuguesa de Investigación en Literatura Infantil e X/Juvenil, presidida por Isabel Mociño González e que forma parte de ANILIJ como unha sección oficial que engloba a investigadores de Galicia e Portugual, dándolle así cabida á lusofonía.
Estas xornadas internacionais ao redor da tradución son un evento máis co que ambas Asociacións queren propiciar espazos de debate, reflexión e diálogo entre os investigadores en literatura infantil e xuvenil de todo o mundo, como xa fixeron anteriormente en Vigo, Alcalá de Henares, León, Cádiz e Guadalajara (México). Agora o escenario é a Universidade de Boloña (Italia), a través da profesora e socia Gloria Bazzocchi, que se prestou a organizalas na Scuola di Lingue e Letterature, Traduzione e Interpretazione, con Sede en Forlì, coincidindo coa celebración da Feira Internacional do Libro de Boloña, unha das máis importantes de Europa. Ademais das comunicacións, conferencias plenarias e mesas redondas, nas que van participar Eulalia Agrelo, Marta Neira, Mar Fernández e Carmen Ferreira, a Xunta directiva de ANILIJ-ELOS fará unha presentación da Asociación e dará unha conferencia sobre a tradución de Literatura Infantil e Xuvenil en Galicia no Centro de Tradutores da Feira de Boloña, unha oportunidade única para dar a coñecer o labor que dende Galicia se está a realizar tanto ao redor da investigación coma da tradución de literatura para os máis novos.
Estas xornadas están dirixidas a todo tipo de investigadores, estudiosos, tradutores, profesores, bibliotecarios e persoas en xeral interesadas neste campo do saber. Deste modo, preténdese seguir afondando en diversos aspectos da Literatura Infantil e Xuvenil dirixindo, nesta ocasión, a atención sobre a tradución, un dos campos de estudo máis fructífero pola súa dobre vertente de ben cultural e ben comercial. Así, as liñas temáticas destas III Jornadas versarán sobre a tradución en xeral da literatura infantil e xuvenil, pero tamén sobre a tradución audiovisual para nenos, a tradución do cómic e da novela gráfica, do teatro infantil, da tradución e/ou adaptación dos clásicos, da relación entre texto e imaxe e da función da tradución en comunidades con linguas minoritarias/minorizadas, entre outros aspectos.
O prazo para presentar propostas de comunicación remata o 3 de marzo de 2013 e pódense enviar a anilij@yahoo.es ou tamén a anilij@uvigo.es. Os asistentes en xeral poden inscribirse ata o 20 de marzo e toda a información está en na páxina en liña da Asociación ANILIJ.”

Cuenca: participación galega nas Xornadas Internacionais Investigar en Literatura Infantil y Juvenil

Varios membros da Sección de Crítica Literaria da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega asistirán ás Xornadas Internacionais Investigar en Literatura Infantil y Juvenil que se van celebrar en Cuenca, organizadas pola Universidad de Castilla La Mancha, o xoves 10 e venres 11 de marzo, co obxecto de expoñer o labor que se está a desenvolver en varios proxectos de investigación sobre Literatura Infantil e Xuvenil vinculados á Universidade de Santiago, e que dirixe Blanca-Ana Roig Rechou, quen forma parte do comité científico destas Xornadas, e tamén achegas a distintos aspectos específicos nos que estamos a investigar sobre a Literatura Infantil e Xuvenil galega. Máis en concreto, esta é a presenza galega:
Xoves 10:
– 17:15 h. Mónica Álvarez Pérez: Educación Literaria e Literatura Infantil e Xuvenil.
– 18:15 h. Geovana Gentili Santos: Cando dous clásicos se encontran: Charles Perrault (1628-1703) por Monteiro Lobato (1882-1948).
– 18:45 h. Isabel Mociño González: Estudo comparado da narrativa infantil de ciencia-ficción nas literaturas galega e portuguesa.
– 19:00 h. Xulio Pardo de Neyra: Vangardismo peninsular e revolución plástica: as literaturas infantís galega e portuguesa. Relacións e comparatismo baixo o canon literario.

Venres 11:
– 09:45 h. Blanca-Ana Roig: A rede LIJMI.
– 16:45 h. María del Carmen Ferreira Boo: O conto de transmisión oral na Literatura infantil e xuvenil galega (2000-2009): tipos de reescrita.
– 16:45 h. Eulalia Agrelo Costas: Da institución escolar ao centro do canon: Agustín Fernández Paz.
– 17:00 h. Alba Alonso Feijoo: The New Millennium boy crisis.
– 17:15 h. Marta Neira Rodríguez: A muller na narrativa infantil e xuvenil sobre Guerra Civil Española no marco ibérico.
– 17:30 h. Mar Fernández Vázquez: Carlos Casares no campo/sistema da LIX galega.
– 18:00 h. Vanessa Regina Ferreira da Silva: Por dentro da arte: un estudo comparado de ‘Amigos secretos’ (1996), de Ana Mª Machado, e ‘A casa da luz’ (2002), de Xabier P. Docampo.

Deter o día cunha flor, de Luz Pozo Garza e O cabo do mundo, de Xabier Quiroga, premios da Asociación Española de Críticos Literarios

Hoxe, día de 17 de abril, pasadas as 12 horas foron comunicados á prensa, na cidade de Barcelona, os gañadores dos Premios da Crítica Española,  concedidos pola Asociación Española de Críticos Literarios, que cada ano salientan os mellores títulos de poesía e narrativa en cada unha das linguas do estado español, e están considerados entre os máis prestigiosos do estado español.

En lingua galega, Xosé M. Eyré fixo público que os premiados eran O cabo do mundo, de Xabier Quiroga, en narrativa, e Deter o día cunha flor, de Luz Pozo Garza, en poesía.

En lingua castelá, José María Pozuelo Ybanco, anunciou que os galardóns correspondían a El viajero del siglo, de Andrés Neuman , en narrativa, e a Fämulo en poesía, poemario do autor Francisco Javier Lerín.

Javier Rojo comunicou que en lingua vasca correspondían a Autokarabana, de Fermín Etxegoien, en narrativa, e a Eroriaren logica, de Juanra Madariaga, en poesía.

Pola súa banda Álex Broch fixo públicos os correspondentes á lingua catalá, que recaeron en Contes Russos, de Francesc Serés, en narrativa, e a L´ombra dels dies vermells, de Carles Miralles, na modalidade de poesía.

Velaquí as palabras coas que Xosé M. Eyré facía públicos os premiados en lingua galega:

Deter o día cunha flor (A Coruña, Baía Edicións) presenta un diálogo artístico entre a poesía de Luz Pozo Garza e os grabados de José Valentín Díaz, diálogo harmonizado polo deseño de  Xosé Tomás. Un intenso ton de misticismo sincretista  abre o poemario coa serie “Aleph”, en complicidade intertextual cos autores admirados, de Borges a Dante; e péchao tamén con ese clima a serie “Carta de Beatrice Vía-Láctea” . Unha vez máis, o libro envíase como ofrenda ao amigo/amado ausente, Eduardo Moreiras (“Lotus no corazón”), por quen cobra sentido o desenvolvemento lírico do motivo tomado dunha poeta chinesa do s.XI que se lamentaba de que a beleza dunha flor recén nacida no ía poder reter o tempo de amor nun instante de eternidade (“Li Yian pide deter o día”).
Luz Pozo Garza deuse a coñecer coa insólita sensualidade erótica de Ánfora (1949) na poesía española de posguerra, e desde 1976, tras o precedente de  O paxaro na boca de 1952, é poeta monolingüe en galego, con títulos como Códice Calixtino (1986), Prometo a flor de loto (1992) e As arpas de Iwerddon (2005), nos que se revela como neo-simbolista de impronta musical e interartística. Profesora, ensaísta e directora de revistas poéticas como Nordés e Clave Orión, desde hai tempo está consagrada como escritora galega universal.
……………………………………………………….
Era 2002 e Xabier Quiroga sorpendía na narrativa galega con Atuado na braña, unha historia ben trabada y traballada, complexa e poliangular, na que se plantexaba que a procura da identidade individual non se pode realizar fóra do ámbito social; por moito que os poderes mediáticos sacralicen o individuo, o certo é que a  historia de cada un está intimamente ligada á dos demais. Esta orientación temática  mantívoa  dous años máis tarde, en Era por setembro, novela máis breve que a anterior. Posteriormente chegou Se buscabas un deus (2006, sempre en Edición Xerais de Galicia), outra novela de fondo alento, que complementa Atuado na baraña, en canto que a primeira incursión se proxectaba sobre o pasado resultando afectado o presente e nesta segunda partindo do futuro acaba por afectar as tres dimensións temporararias (presente, pasado y futuro).
Esta O cabo do mundo, que hoxe premiamos, combina a extracción de personaxes da Historia da vida cotidá nun pobo do  sur da provincia de Lugo (Escairón), coa doación a esa mesma Historia de personaxes que son logradas creacións literarias. De forma e maneira que ambas (extracción e doación) encaixan á perfección no puzzle, ese enorme puzzle que construímos, con toda a vontade e dignidade de que somos capaces, todos os que non queremos que sexan esquecidas tantas traxedias como o Alzamento militar franquista de 1936 provocou e que algúns pretenden desactualizar interesadamente.