Desde
Sermos Galiza:
“Agustín Fernández Paz segue a xerar noticias meses despois do seu pasamento. Logo da novela póstuma que a semana pasada viu a luz da man de Rodeira, desta vez é a súa editorial de sempre -Xerais- quen publica unha edición especial (a número 35) por mor da chegada aos 100.000 exemplares vendidos.
Estamos a falar dunha cifra excepcional no mundo da edición galega, que só acadou en ficción outra novela dun clásico tamén falecido hai agora un ano, Memorias dun neno labrego, de Neira Vilas.
Cartas de inverno, publicada en 1995, é o que se coñece no sector como un ‘long seller’. Xa no mesmo ano de publicación, a novela acadou o premio Rañolas ao Libro Infantil e Xuvenil do Ano.
Esta edición especial que agora publica Xerais vai encadernada en ‘flexibook’, con doce ilustracións orixinais de Antonio Seijas e o texto “Doce + nove: vinte un anos despois” actualizado polo autor. Será presentada o vindeiro domingo 4 de decembro no Culturgal. (…)”
Arquivos da etiqueta: Sermos Galiza
María Reimóndez: “O relato é unha maneira de dar a entender que hai maneiras de saír desa situación”
Entrevista 
a María Reimóndez en Sermos Galiza:
“O pasado día 25, Día Internacional contra a Violencia Machista, María Reimóndez liberaba ‘A esencia da cidade’, un relato autobiográfico publicado por Xerais no que a escritora conta unha experiencia de maltrato sufrida na súa adolescencia. (…)
– Sermos Galiza (SG): Este relato xa o publicaras antes, non?
– María Reimóndez (MR): Este relato escribino porque hai uns anos Amnistía Internacional publicou un libro sobre violencia de xénero que se chama Camiñando descalzas polas rochas. Este relato naquela altura pareceume que era unha cuestión de honestidade e cría que non podía escribir doutra cousa que non fose da miña propia experiencia persoal. O motivo de liberalo é que este libro de AI está moi pouco accesible e ao longo destes anos teño pasado ese relato de maneira individual a persoas que traballan no ensino que lle vían certa utilidade á hora de traballar este tema coas mozas e cos mozos. Entón este ano a raíz destas informacións que saen na prensa do -entre aspas- incremento de violencia de xénero entre a mocidade, pensei que se cadra era o momento de facelo máis accesible. E digo incremento entre aspas porque eu non estou segura de que haxa un incremento senón unha maior visibilización e concienciación social, porque a historia que se relata aconteceu hai bastante tempo. Eu teño agora 41 anos, estamos falando de cando tiña 15, 16, 17 anos e é evidente de que xa naquela altura había violencia de xénero nos adolescentes, pero aínda non existía o concepto.
– SG: Supoño que para ti non debeu ser doado escribilo.
– MR: Foi un proceso complicado porque por moito que os anos pasen as mulleres seguimos estando socializadas para ter medo de falar. Primeiro ten que haber un proceso persoal que é complexo, que eu xa pasei no seu momento, de reconciliación con unha mesma, e con todas as mensaxes que socialmente se che envían, de culpa, de vergoña… E tamén para min creo que a parte máis difícil do relato é o pudor de falar de persoas que seguen estando aí, e ás veces de facer visibles situacións á miña familia ou a persoas que conviviron comigo nese periodo da adolescencia e que non foron conscientes do que acontecía ou da súa gravidade. Eu tiven a fortuna de ter unha nai moi espelida e moi intuitiva que foi capaz de percibir certas cousas, que aquilo era unha punta do iceberg, sen saber todo o que pasaba. (…)
– SG: Tamén falas disto como unha segunda violencia: a incomprensión e a culpabilización da vítima.
– MR: Si, totalmente. A violencia de xénero unha das características que ten en todas as súas facetas e moralidades é o silencio e a vitimización. Eu creo que en ningún crime doutra índole as vítimas son culpabilizadas nin hai unha capa de vergoña como existe en todas as caras da violencia de xénero: desde as cuestións máis do día a día, como na campaña de #PrimAcoso, na que incluso nos avergoñamos porque alguén se masturbe diante nosa pola rúa ou que nos toquen, avergoñámonos só ao dicilo. Esa é a primeira barreira que temos e ese é o primeiro refuxio dos maltratadores, dos acosadores, dos violadores. Esas construcións da masculinidade, que acaban dando en situacións de violencia. Unha das cousas quedaron moi claras na miña aprendizaxe persoal é que os maltratadores teñen calquera cara, calquera estrato social e o único que comparten é unha construción hexemónica da masculinidade baseada no control, na dominación e no uso da violencia cando as cousas non van polo seu rego. (…)”
Xiao Berlai: “É a historia do meu tío, mais repítese moitas veces no rural galego”
Entrevista
a Xiao Berlai en Sermos Galiza:
“Desconhecido é o primeiro libro-disco de Berlai, o proxecto musical impulsado por Xiao Berlai, ex membro de Fía na Roca, que se bota a cantar por primeira vez. Un produto que se constrúe nun formato moi coidado e que enfía o texto e o son cunha banda deseñada a cargo de Ernesto G. Torterolo, que alimenta o disco e que recrea unha historia real, emotiva e vencellada ao rural galego. Preséntase en directo o día 30 de novembro na compostelá sala Riquela.
– Sermos Galiza (SG): Como nace a idea do Desconhecido?
– Xiao Berlai (XB): Nace coa historia dun tio-avó meu que se chamaba Alfonso e morreu no 2010. Eu nunca compuxera temas vocais, soamente instrumentais. Mais el era unha persoa importante para min e foi despois do seu falecemento cando escribín o primeiro tema do Desconhecido. Pediumo o corpo. Fíxeno como un impulso necesario. Mais a canción quedou aí. Dous anos despois comecei a compoñer algúns temas máis cantados e a abordar a idea de facer algo dedicado a Alfonso. Entón falei con Ernesto.
– Ernesto Torterolo (ET): Cando me mandou os temas pensei que era un disco-libro infantil. De aí naceu a idea de contribuír a narrar unha historia. A partir de aí, cando coñeces o suceso e es consciente de que é para adultos esa necesidade narrativa cobra máis forza. Decantámonos pola banda deseñada para contala. (…)
– SG: En ‘Far West’ -unha das primeiras cancións do libro- escóitase o himno galego. Eu aí tamén vin cor azul.
– ET: Si. A cor azul tamén é por iso.
– SG: Por que introducir esta melodía?
– XB: Para fozar na ferida. Dándolle voltas ao himno e baseándonos no libro Far West de Carlos Negro, quixemos ‘ensuciar’ tanto a banda deseñada como a música. Nos debuxos mesturamos un salón cunha taberna da aldea. Pretendemos ‘ensuciar’ a televisión que é ese ‘Far West’ que mancha a realidade e un final no que se queima a pianola, buscando un paralelismo coa vida do protagonista. Para min Alfonso era coma un apache que se meteu na súa reserva. Por iso metín esa canción. Mais non só por amor, senón tamén por vinganza á propia sociedade e ás normais sociais.
– ET: ‘Far West’ coloca a historia que se vai narrar no contexto. De feito, nese tema tamén aparece a bandeira galega nunha das viñetas cunhas características simbólicas que axudan a ‘ensuciar’ esa idea dun contexto fronteira entre o rural e o urbano.
– SG: Ese foi o sentido no que o poemario de Negro influíu na historia? Tamén o citas ao final nos agradecementos.
– XB: Lin o poemario tempo antes de compoñer o disco por recomendación de Ernesto. Relino varias veces. Cando comecei a facer as cancións para o proxecto do ‘Desconhecido’ botaba en falta a contextualización. Nese sentido, o libro de Carlos veume fenomenal. Mais loxicamente hai cousas que menciono nas cancións e que Carlos non trata. Carlos tende a un bardo máis feminino. (…)”
A AELG prepara para 2017 un Congreso de Poesía Galega
Artigo
de Belén Bouzas en Sermos Galiza:
“A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) acordou na súa última xuntanza a realización dun Congreso de Poesía Galega no inicio do outono do vindeiro ano 2017, que terá lugar na cidade de Pontevedra. “É importante que os poetas e as poetas reivindiquemos o peso social da poesía no noso país”, afirma Cesáreo Sánchez.
Esta actividade responde á necesidade de facer unha revisión da poesía galega nos últimos 40 anos, xa que “desde a morte do ditador até hoxe xa pasaron corenta anos e pensamos que é o momento de reflexionar colectivamente, non só sobre o xa feito, senón tamén fundamentalmente coñecer e partillar cal é o momento actual da poesía e cales son os camiños do futuro que se poden intuír”, comenta en conversa para Sermos Galiza Cesáreo Sánchez, presidente da AELG. “Persoalmente creo que tamén é importante que os poetas e as poetas reivindiquemos o peso social que na realidade se ten no conxunto da actividade cultural do país, a que se ve e a que non se ve”, engade.
Mediante este congreso procúrase achegar un exame da situación actual da poesía e do peso desta no sistema literario e na sociedade galega porque “é importante visibilizar o que se está facendo e o feito ao longo destes últimos anos, así como pensar conxuntamente como vemos o futuro”, tendo en conta a relevante diversidade de propostas, achegas e temáticas que mostran as diferentes poéticas existentes, e tamén analizar colectivamente os retos para o futuro. “Será moi transversal, aberto ao traballo de todo o corpo asociativo da AELG, dos 430 asociados que ten”, engade Cesáreo Sánchez.
O Congreso de Poesía Galega decorrerá en Pontevedra por tratarse dunha “cidade con vocación literaria que sempre apoiou e acolleu as actividades da AELG e froito dese apoio tamén retornaremos aí a Pontevedra”. Polo de agora abrirase un tempo para que os membros da AELG acheguen as súas propostas para definir contidos, formato e tipoloxía do congreso. “Esta é a primeira pedra deste edificio que construiremos entre todos”, adianta o presidente da AELG.”
Xosé Luís Axeitos: “De Catro a Catro é unha homenaxe ao mundo do traballo, un poemario social”
Entrevista
a Xosé Luís Axeitos en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Castelao, Manuel Antonio e Rafael Dieste, rianxeiros os tres. Era esa a súa única coincidencia? Cal era a súa relación?
– Xosé Luís Axeitos (XLA): O título da palestra (‘Relacións entre os irmandiños Manuel Antonio, Dieste e Castelao‘) non o puxen eu (rí), para comezar, Dieste nin sequer militou nas Irmandades da Fala. Agora ben, o título serve para ver como nunha vila se establecen as relacións coas Irmandades da Fala, cales son as dinámicas, que son diferentes ás das cidades ou vilas grandes. Como son nunha vila como Rianxo, onde a xeración de Manuel Antonio e Rafael Dieste o contacto que ten é con Santiago. Castelao é outra cousa, era xa un home consolidado, comezaba ter unha proxección pública a través dos seus debuxos, onde xa comezaba a perfilar algo no que sería un mestre: é un dos que mellor manexa a ferramenta política comunicativa co pobo galego.
– SG: Hai unha relación, unhas ideas comúns mais tamén unhas diferenzas…
– XLA: Os tres desde as súas respectivas perspectivas entenden de forma diferente o concepto de pobo, iso é algo que os diferenza. Castelao ten unha visión máis tradicional, ve o pobo como depositario das esencias, dos valores da nación. Manuel Antonio discrepa, para el o pobo non é o depositario último da vontade da nación, non lle dá esa fe que si lle dan os da Xeración Nós. E despois está Dieste, para quen o pobo é unha mitificación, unha idealización constante. Na década dos 20 para Rafael Dieste o pobo era o pobo galego mais na década dos 30 pasa ser o pobo castelán. É un paso que deu, el cría en facer compatíbel o galeguismo co sentimento de España, algo que Manoel Antonio sempre lle reprochou. Podemos ver como nunha vila pequena se daban interpretacións diferentes, mesmo diverxentes a respecto destas cuestións. (…)
– SG: Vas publicar en breve a biografía de Manuel Antonio, que vén por o ramo á Obra Completa (Prosa, Poesía, Epistolario) que saiu nestes anos. Aínda non está todo dito sobre o rianxeiro?
– XLA: De Manuel Antonio hai moitas cousas que non sabiamos. Nesta biografía hai moitos datos, eu non tento dicir “isto é así” senón que expoño os datos para que o lector faga a súa propia interpretación. Hai elementos, como as axendas ou os seus diarios de navegación, que ao telos en conta axudan a ver Manoel Antonio desde outra dimensión. Nos diarios de navegación el anota o seu día a día a bordo e vemos que De Catro a Catro cobra unha nova dimensión, como unha homenaxe ao mundo do traballo, un poemario social. Se a Machado e os seus poemas sobre o campo castelán se inclúen na poesía social, por que non pode ser poesía social Manoel Antonio? Outra dimensión é o tempo verbal dominante nos 19 poemas dese libro, que é o tempo verbal futuro, e o futuro é o tempo do nacionalismo, o nacionalismo que non acata o presente.”
Rodeira publica un libro póstumo de Fernández Paz, A casa do medo
Desde
Sermos Galiza:
“Trátase dunha novela curta de misterio que el deixou lista para editar, mesmo a portada foi elixida por el, tal e como nos contan desde a editora. A casa do medo é unha cabana que lles pon os pelos de punta aos mozos e mozas de Valverde. No libro, que vén de publicarse en galego e en español, cóntase a historia dun mozo que marchou pero que ten que volver de novo á súa vila natal despois de moitos anos. A partir de aí acontece de todo: leis máxicas, portas que non se abren, bosques malditos e a valentía do rapaz que só vai armado cun amuleto.
Logo do seu pasamento en xullo, Fernández Paz sorprende cunha entrega non agardada destinada ao público xuvenil que foi presentada o venres 18 de novembro no Fogar de Santa Margarita na Coruña, o primeiro colexio no que comezou a exercer a docencia. No acto participou a familia do escritor (a filla e a súa ex muller), a escritora Fina Casalderrey, a súa tradutora Isabel Soto e a editora de Rodeira, María Xesús Gómez. Ademais, inaugurouse unha placa co seu nome na biblioteca do centro escolar. (…)”
Justo Beramendi: “Do cambio radical das Irmandades bebe todo o nacionalismo posterior”
Entrevista
a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vostede é o principal especialista nas Irmandades da Fala. Ten a listaxe máis completa dos militantes e o seu libro De provincia a nación segue a ser referencial no estudo desta época. Cal é foi a dimensión histórica das Irmandades?
– Justo Beramendi (JB): A importancia das Irmandades é múltiple. Por unha banda, son as parteiras do nacionalismo galego propiamente dito, porque son as que protagonizan a transición de 1916 a 1918 do rexionalismo ao nacionalismo. E isto non é un simple cambio de nome. É algo moi importante desde o punto de vista ideolóxico e político, porque pasan de considerar que Galiza é rexión da nación española, a considerar que Galiza é unha nación e España non, é un Estado plurinacional. E de aquí derivan unha serie de reivindicacións políticas que se plasman no programa da Asemblea de Lugo e avogan por unha reformulación radical do Estado español, de maneira que se pase dun estado totalmente centralista a unha federación ou confederación de estados parcialmente soberanos. E aquí xa chega un cambio radical, e dese cambio bebe todo o nacionalismo posterior.
Tamén hai un cambio respecto do sistema político vixente daquela, que era un sistema parlamentario non democrático, e eles propoñen unha democracia representativa auténtica, con igualdade de dereitos para a muller e con unha eliminación do caciquismo, da fraude electoral, dos abusos, etc. E logo na cuestión da lingua tamén supoñen un salto cualitativo porque até ese momento os galeguistas defendían a lingua galega, pero en castelán maioritariamente, e no ámbito da poesía. A partir das Irmandades hai unha coherencia entre teoría e práctica e grazas a elas Galiza asiste ao que podemos chamar o segundo Rexurdimento, de maneira que o galego queda definitivamente incorporado á prosa. E logo, no ámbito político antes do 31 non conseguen gran cousa, pero logo o Partido Galeguista recolle a herdanza das Irmandades e propicia nos anos da República o proceso autonómico. Iso quere dicir que boa parte das cousas que hoxe consideramos normais e naturais, como a autonomía política, a oficialidade do galego, a lingua no ensino, etc. en realidade teñen o seu punto de partida nas Irmandades. (…)
– SG: Pois aproveito para facer unha última pregunta que sempre lle quixen facer. Como remata un enxeñeiro madrileño converténdose no principal historiador do nacionalismo galego?
– JB: Iso é unha historia longa e complicada. Por unha serie de azares da vida eu tiven que saír fuxindo de Madrid por mor da policía política de Franco, así que fun para Barcelona, onde a miña cuñada estaba casada cun galego, Xosé Manuel Casabella, arquitecto. E alí entrei en contacto con Galiza, coa colonia galega que nos axudou e nos acolleu. E nesa colonia coñecín a César Portela, que estaba organizando naquel momento o Colexio de Arquitectos de Galicia, e contratoume a min para levar a Comisión de Cultura, así que no 74 vinme para acá. E eu empezara como segunda carreira Historia -Filosofía e Letras, vaia- en Barcelona e remateina aquí, que era o que me gustaba, non enxeñería. E aquí entrei en contacto cun ambiente nacionalista ou filonacionalista que me convenceu. Cousas da vida. Non estaba programado, pero saíu así. E non saíu mal.”
Teresa Moure: “Procuramos facer visible a nosa invisibilidade”
Desde 
Sermos Galiza (foto de Natalia Porca):
“Na quinta feira foi presentado o manifesto O Fim do Apartheid na libraría Pedreira, en Compostela. No acto interviron Teresa Moure, Suso de Toro e Verónica Martínez Delgado. Comeza Moure presentando o proxecto nun espazo acolledor en fronte dunha multitude de olladas. O manifesto nace por mor da iniciativa de Mário Herrero, quen sentiu a desigualdade que sofre a corrente reintegracionista. De aí que se plantexasen escreber unha serie de artigos e pedir sinaturas para o manifesto. “Hoxe a cifra é inmensa”, comenta Moure.
O segundo ponto do manifesto é a conciliación. Afástase do núcleo clásico do reintregracionismo para centrar o interese no día de hoxe. Na modernidade. Mais tamén é humilde. En canto a esta cuestión, afirma Moure que moitas persoas acusáronos de vitimistas. Ao que ela respondeu: “denunciamos por iso, porque somos vítimas”. Por outra banda, non é proselitista, senón que procura crear unha cultura cooperativa.
O cuarto ponto pretende apelar contra a discriminación que padecen as escritoras e escritores que escreben na forma internacional do galego. O obxectivo é rematar co Apartheid. As editoras e concursos rexeitan as obras escritas nesta forma. Iso implica que non se difunden, e sen coñecemento non hai recoñecemento.
Durante a apresentación do manifesto, interveu Suso de Toro, quen aclarou que estamos ante un asunto de xustiza. “Néganselles dereitos como cidadáns”. Verónica Martínez Delgado fala desde a experiencia. Explicou sucesos persoais nos que sente a marxinación. Neste sentido, tamén Teresa Moure engade que desde que comezou a escreber de xeito “non normativo” pecháronlle as portas moitas editoras. (…)”
A AELG realiza unha xornada sobre Literatura Dramática e Teatro Nacional
Desde
Sermos Galiza
“A sección de Literatura Dramática da AELG nace coa vontade de poñer fin á situación anómala que vive a literatura dramática dentro campo cultural galego, sendo “un xénero sen apenas publicacións e case inexistente nos nosos estudos académicos”, comenta para Sermos Galiza Afonso Becerra, vogal de Literatura Dramática da asociación e profesor na Escola Superior de Arte Dramática de Galiza. Este feito deixa ver “unha eiva grande da literatura e cultura galegas”, engade. Trátase dun xénero que goza de prestixio noutras literaturas, representado por figuras imprescindíbeis como Shakespeare, Lorca ou o galego Valle-Inclán. E é que “non se pode estudar nin entender a literatura española sen considerar Luces de Bohemia ou La casa de Bernanda Alba”, aliás na Galiza esta situación de total descoñecemento da literatura dramática “denota que temos un sistema literario e cultural anómalo”. Unha situación cando menos preocupante dun xénero que se move entre o teatro e a literatura.
A I Xornada Literatura Dramática e Teatro Nacional, baixo coordinación de Afonso Becerra, érguese como “un espazo onde realizar unha análise e partillar coñecementos sobre literatura dramática galega”, un encontro idóneo para poñer sobre a mesa a situación actual deste xénero en Galiza e “sacar algunha acción que nós poidamos levar adiante porque eu non creo que as institucións nos vaian a quitar as castañas do lume”.
Desde a organización propoñen un par de actividades, dous encontros abertos para todas as persoas interesadas, desde as dramaturgas e dramaturgos, estudosos das artes escénicas contemporáneas e tamén para calquera persoa con inquedanzas artísticas e culturais. O interesante destas xornadas é que teñen non só un valor simbólico, “mais tamén de utilidade, deseñadas cunha clara orientación de proveito, laboral incluso, para que sexa rendíbel na nosa realidade cultural, e este é un pouco o obxectivo”. (…)”
Xavier Queipo gaña o premio de poesía erótica Illas Sisargas con O Home Invisíbel
Desde
Sermos Galiza:
“O escritor Xavier Queipo acaba de ser distinguido co XI Certame de Poesía Erótica Illas Sisargas por un poemario intitulado O Home Invisíbel.
O xuri do certame reuniuse na Coruña a pasada sexta feira e estivo composto por, na súa calidade de presidente, Francisco Souto, secretario da asociación cultural Caldeirón, ben como polo gañador da edición anterior, Mário J. Herrero, e por Antón Lois Noceda, animador sociocultural do concello de Malpica, que actuou como secretario.
Un total de 19 obras concorreron a este premio.
O fallo do xuri foi emitido por unanimidade e nel valorouse “a perfeita estructura do libro con elementos recurrentes en formación de bucle. Así como o coidado uso da lingua a fornecer unha intensa e heterodoxa carga erótica”.
Convocou este premio a Asociación Cultural Caldeirón, coa colaboración do concello de Malpica.”
