Compostela: Congreso Recoñecemento internacional de Galiza como nación, o 16 de setembro

Monforte de Lemos: Xornada “Cen anos soñando o destino”

Máis información e inscrición aquí.

Actividades da Semana do Libro de Compostela (SELIC) 2020

Víctor Freixanes: “É un erro reducir Carvalho á polémica ortográfica, iso oculta a montaña”

Entrevista a Víctor Freixanes en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Que destacaría dunha personalidade tan multifacética como a de Ricardo Carvalho Calero?
– Víctor Freixanes (VF): Todo. É unha eiva reducir Carvalho Calero á polémica ortográfica dos últimos anos da súa vida. Esa é unha cuestión importante, pero que oculta unha vida riquísima, desde a súa incorporación como estudante moi novo ao Seminario de Estudos Galegos nos anos 20, até o final dos seus días. A súa vida é unha crónica do galeguismo, como o ano pasado con Antonio Fraguas, que presentaba iso doutra maneira.
Carvalho Calero é a ilusión e o entusiasmo desa mocidade da República, cando participa con Lois Tobío naquel borrador de Estatuto de Autonomía federal. É a represión, a traxedia da Guerra Civil, a cadea, aquilo que chamamos o exilio interior, que caracteriza esa época e aquel grupo de resistentes que foi a editorial Galaxia, onde Carvalho se integra moi especialmente. Antonio Fernández, quen lle dá traballo en 1950 até 1965 no colexio Fingoi de Lugo, é un dos fundadores da editorial. A súa relación con Ramón Piñeiro, con Francisco Fernández del Riego, con Xaime Isla Couto… Son os que lle encargan ademais a Historia da Literatura Galega Contemporánea e a Gramática Elemental do Galego Común, pensando que podía empezar a traballarse o galego en certos niveis de ensino.
Carvalho é un disciplinado militante da causa, así como un creador literario, que sempre se sentiu fundamentalmente poeta. Pero como home disciplinado que era ao servizo dunha causa, a da lingua, a cultura e a identidade nacional da Galiza, aceptou o papel de construtor de todos eses edificios dos que falabamos antes, moi fundamentalmente da súa Historia da Literatura, que é un monumento.
– ND: Carvalho definíase como poeta, incluíndo niso a dimensión dramática e épica. Ten un libro predilecto nesta faceta?
– VF: O meu libro preferido de Carvalho, con toda sinceridade, é a Historia da Literatura. Pero por que? Pois porque eu fun alumno del. Cando chegamos á universidade a finais dos 60, moi militantes e implicados co galeguismo, antifranquistas e todas esas cousas, tamén moi novos e desinformados, Carvalho Calero nas súas aulas ordenaba o coñecemento. Un profesor ten que prender a chispa da curiosidade nos alumnos e, despois, xerarquizar a información e abordar todo iso desde un distanciamento obxectivo. El cumpría isto, cunha metodoloxía documentada que facía extraordinariamente útil todo o que nos daba.
Era un home moi cordial e respectuoso connosco, quizais distante nun primeiro achegamento, pero eu débolle a orde en todo aquel caos (ou descoñecemento), cheos de tópicos como estabamos. Ese recordo do profesor explicando Rosalía, Cabanillas, as Irmandades… Todo iso deixounos o coñecemento e a realidade do país. Viaxar pola lingua, pola historia da literatura e da cultura, é viaxar pola propia sociedade, polos seus momentos de esplendor e decadencia, de soños e fracasos. Esa crónica, sen necesidade de grandes retóricas, era o que recibiamos nas clases. Ese libro resume moi ben a miña memoria del, o que non quita que volvese recentemente á súa poesía, dun galego culto e literario. Fronte a escritores como Neira Vilas ou Lamas Carvajal, que alimentan a lingua de aldea, el, que era un urbanita, constrúe o seu galego desde a tradición literaria. Iso nótase moito na obra.
– ND: O reintegracionismo que, segundo comentaba, ocultou outras dimensións do autor, atrasou, como teñen denunciado varios colectivos, as Letras de Carvalho?
– VF: Non sei se foi ese tema, seguramente tamén. Ao final el tivo unha serie de desencontros cos compañeiros de xeración e iso influíu moito na consideración da súa figura. Tamén foi chegando á Academia unha nova fornada, algúns alumnos del, outros máis novos, que miran con máis tranquilidade e distanciamento estas cuestións. Porén, o que a Academia celebra non é unha polémica, respectando as posicións de cadaquén, senón unha figura rica, chea de contribucións á nosa literatura e sen a que non se poden entender moitos aspectos das Letras Galegas contemporáneas no plano da investigación e da crítica, mesmo no da creación. Creo que é un erro centrar o debate na cuestión ortográfica, porque oculta a montaña. (…)”

A Coruña: palestra Sobre a poesía e os poetas da Irmandade da Fala, por Teresa López

A terza feira 6 de febreiro, ás 20:00 horas, en Portas Ártabras (Rúa Sinagoga, 22, baixo), na Coruña, Teresa López pronunciará, dentro do ciclo “Língua, Cultura e País”, a palestra Sobre a poesía e os poetas da Irmandade da Fala, nun acto organizado pola A. C. O Facho.

Justo Beramendi: “As Irmandades da Fala modificaron a dinámica política galega”

Entrevista de Daniel Salgado a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
Repensar Galicia. As Irmandades da Fala é o título do volume colectivo, coordinado por Uxío-Breogán Diéguez, Carme Fernández, Pilar García Negro, Xosé Manuel González Reboredo e Justo Beramendi que recolle as achegas ao simposio do mesmo nome organizado en novembro de 2016 polo Museo do Pobo Galego, a revista Murguía, o Grupo de Investigación Lingüística e Literaria Galega (ILLA) coa colaboración da Xunta.
Sermos Galiza disponibiliza agora os vídeos que rexistraron as intervencións nas xornadas. O historiador Justo Beramendi (Madrid, 1941) explica con concisión o papel fundamental das Irmandades da Fala para a Galiza contemporánea.
– Daniel Salgado (DS): Cal é a importancia histórica das Irmandades da Fala?
– Justo Beramendi (JB): É altísima. Por suposto foron moi importantes para a articulación do galeguismo político. E para o salto do rexionalismo a un nacionalismo pleno e moderno. Ademais, contribuíron a que se xerase en Galiza un espazo sociopolítico diferenciado e a apontoar un segundo Rexurdimento, coa consolidación da lingua e a literatura galegas.
– DS: A súa influencia excedeu o campo galeguista?
– JB: Aínda que o desenvolvemento do nacionalismo foi lento, ou non tan vizoso coma o vasco ou o catalán, aquí foi decisivo para a historia de Galiza. As Irmandades modificaron cualitativamente a dinámica política galega. Sen elas non se entende, por exemplo, a aprobación do Estatuto na II República. (…)
– DS: Que falta por saber das Irmandades?
– JB: En historia nunca se acaba, aínda que coas Irmandades eu creo que xa está cuberto o 80% do terreo. O que falta son cousas menores. Pero outra cousa é que este traballo chegue á xente.”

Carme Fernández Pérez-Sanjulián: “É envexábel a teoría e a acción das Irmandades”

Entrevista a Carme Fernández Pérez-Sanjulián en Sermos Galiza:
“A profesora da Universidade da Coruña Carme Fernández Pérez-Sanjulián vén de presentar, como coordinadora, o volume As Irmandades da Fala, cen anos despois, impulsado polo grupo ILLA (Investigación Lingüística e Literaria Galega).
Recoñecida investigadora, o seu traballo céntrase no estudo da literatura galega e portuguesa dos séculos XIX e XX, así como nas relacións entre os discursos literarios, culturais e políticos, sobre todo, a respeito da identidade e da construción nacional.
– Sermos Galiza (SG): O volume que coordinas ofrécenos unha visión holística ou totalizadora das Irmandades da Fala. Como o concibistes desde o grupo ILLA?
– Carme Fernández Pérez-Sanjulián (CFPS): Concibimos o libro como unha obra interdisciplinar para poñermos de manifesto o carácter integral e totalizador do labor das Irmandades que, obviamente, non se limitou ao campo literario ou ao lingüístico. As Irmandades son como a base, o programa a partir do que se organizan múltiples liñas de traballo en moi diferente ámbitos… é importante, por exemplo, analizar como a introdución da lingua galega no ámbito científico tivo a ver co labor das Irmandades.
– SG: Nesa interdisciplinariedade foi fundamental o grupo de autoras e de autores.
– CFPS: A preparación deste libro enmárcase na proposta inicial, que xorde desde o Museo do Pobo Galego, para coordinar e organizar as actividades polo Ano das Irmandades. Foi unha convocatoria xeral dirixida a todo o tecido cultural galego en sentido amplo, e tamén ao académico, para intentar artellar o máis posíbel as actividades, para evitar duplicidades… e coordinar esforzos A esa reunión, para alén de institucións, fundacións… foron convocadas as universidades, sobre todo, os departamentos de Filoloxía Galega, así como o de Historia Contemporánea da USC. E das tres universidades, só respondemos nós, o noso grupo de investigación. Así, a Universidade da Coruña, a través do grupo ILLA, implicouse activamente na organización do simposio Repensando Galiza que tivo lugar en novembro e, xa de modo máis específico, na organización deste volume de estudos. (…)”