Desde
Sermos Galiza:
“Entre os 33 poemarios presentados, o xurado do premio Johán Carballeira decidiu por unanimidade recoñecer Os fillos da fame, o libro Os fillos da fame asinado por Ismael Ramos (Mazaricos, 1994). Segundo o xurado, o libro goza de “indubidábeis valores poéticos” que o sitúan na “mellor tradición da poesía internacional”.
O xurado, composto por Ramón Blanco, María do Carme Caramés e Luís Valle destacaron a calidade literaria da obra gañadora, que se impuxo con claridade como gañadora do certame. A obra será publicada por Edicións Xerais.
Ismael Ramos comezou a escribir de moi novo e, con 16 anos, fíxose coas dúas modalidades do Premio Minerva, poesía e narrativa ademais do segundo premio do Ánxel Casal con Capricho (poesía existencial demasiado azucrada). No 2014 conseguiu o segundo premio de poesía do concurso Xuventude Crea con O grande pecador. (…)”
Arquivos da etiqueta: Sermos Galiza
Diego Ameixeiras e Ana Acuña, Premios Losada Diéguez
Desde
Sermos Galiza:
“A nova novela de Diego Ameixeiras, Conduce rápido, é o libro de narrativa escollido polo xurado do Premio Losada Díéguez para a súa 30ª edición na modalidade de Creación Literaria. Da obra de Ameixeiras, o xurado destaca, entre outros valores, a “proximidade da linguaxe ao público máis novo”, ademais do retrato de personaxes contemporáneos e a boa recepción que a obra tivo entre lectores e lectoras e tamén no ámbito da crítica. Novela negra ambientada en Compostela, crónica social e de sucesos na que Ameixeiras dá un paso adiante na liña que inaugurou con Historias de Oregón e seguiu en títulos como Matarte lentamente, Todo Ok ou Dime algo sucio, o seu anterior libro.
En canto ao premio de Investigación e Ensaio, o xurado do Losada Diéguez optou por destacar a obra Conciencia política e literatura galega en Madrid, de Ana Acuña ao tempo que destaca o seu rigor no estudo da presenza de galegas e galegos en Madrid no período 1950-2000. Os premios entregaranse o vindeiro 13 de xuño no pazo da familia Losada en Boborás.”
Úrsula Heinze: “A escritura sempre foi a miña salvación”
Entrevista
de Carme Vidal a Úrsula Heinze en Sermos Galiza:
“Cando a escritora ingresa no sanatorio psiquiátrico a causa dunha depresión, o caderno e o bolígrafo son os seus compañeiros. Úrsula Heinze presenta … e os domingos, un croissant (Alvarellos) o día 23, Día do Libro, ás 19:30 no Sanatorio “La Robleda”.
A literatura é, para Úrsula Heinze, a terapia coa que se sandar e mostrar a través da súa escrita ese mundo descoñecido. En …e os domingos, un croissant (Alvarellos) ofrece a crónica diaria da súa estadía no centro. Para a autora, este é o “seu libro”, así, con carácter singular e único na súa ampla bibliografía.
– Sermos Galiza: Por que decide escribir o diario dos dous meses que pasou no sanatorio psiquiátrico?
– Úrsula Heinze: A escritura sempre foi a miña salvación. Botei man dela en épocas de ruptura, e esta foi unha delas. Podo vivir coa depresión, mais o ano pasado a lumbalxia agravou o panorama. Cada vez ía a peor; levantábame mareada, necesitaba axuda médica que non me podían dar no hospital. Cheguei ao sanatorio psiquiátrico e dei co doutor Ramos, un médico novo con grande humanidade e entrega aos pacientes. Con el podía falar horas e recomendoume facer algo, centrarme nunha actividade. Preguntoume que me gustaría facer e non dubidei na resposta. Tiña claro que necesitaba escribir e para min foi como unha terapia. Tiña un caderno e andaba todos os días con el polo centro. Cando oía algo que me interesaba, apuntaba. Para min ese exercicio foi sandador, mais tamén me interesaba para cambiar a idea do público, que non sabe o que é un sanatorio psiquiátrico. A xente pensa que os que están alí son tolos de remate, unha idea alimentada polas películas. (…)”
Gonzalo Hermo e Xabier Quiroga, Premios da Crítica en poesía e narrativa en galego
Desde
Sermos Galiza:
“O xurado nomeado pola Asociación Española de Críticos Literarios xuntouse en Pontevedra para escollerenos gañadores dunha nova edición do Premio Nacional da Crítica. No apartado de lingua galega, os gañadores foron Gonzalo Hermo por Celebración, primeiro libro da editorial Apiario que promoven as poetas Antía Otero e Dores Tembrás e Xabier Quiroga con Zapatillas rotas (Xerais) en narrativa. (…)”
Isidro Novo: “Moitas palabras en uso non están recollidas en ningún dicionario”
Entrevista
de Carme Vidal a Isidro Novo en Sermos Galiza:
“O escritor Isidro Novo é o autor de Palabras con memoria, a nova sección da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) que Sermos Galiza comeza a publicar no seu número 140.
– Sermos Galiza (SG): Cando comezou a súa procura de palabras sen catalogar?
– Isidro Novo (IN): Foi no 2007 cando llo comentei a Cesáreo Sánchez Iglesias e botamos a andar o proxecto. Parecíame que había palabras que eu escoitaba a cotío e non estaban ningún dicionario dos que manexaba. Da inmensa maioría das 1260 entradas recollidas -palabras e tamén algunha expresión- podemos dicir que só unhas 40 parecen a tal altura en algún dicionario. Buscaba precisamente iso, rexistrar palabras que non estiveran reflectidas en ningún dicionario.
– SG: Como explica que sexan tantas as palabras que quedan fóra dos dicionarios?
– IN: As persoas que fan os dicionarios elixen entre as propostas dialectais aquelas que consideran máis determinantes e obvian as demais, creo que iso inflúe, mais non o teño moi claro. Sorpréndeme que hai palabras nas rúas de xente que fala galego e non están rexistradas.
– SG: Entre as palabras que non se recollen, detectou algún grupo en especial? algún campo semántico singular?
– IN: Moitas palabras relacionadas cos froitos ou con elementos relacionados coas colleitas e o agro non están recollidos. Mesmo na Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG) abrimos unha sección que se chama “A verde”, relacionada coa nosa labranza. Aparecen, poño por caso, castes de mazás ou peras que non están no dicionario.
– SG: Como chegan a vostede esas palabras? Cal é o proceso de recollida?
– IN: Abrimos o correo palabra.con.memoria@aelg.org para recibir aportacións da xente mais a maior parte proveñen do trato persoal. Mesmo hai xente que se achega pola rúa e me ofrece novas palabras. Eu responsabilizo a persoa que a manda cando se publican, é dicir, aparece o seu nome alí e tamén a zona onde se escoitou. Á xente gústalle que se lle recoñeza o ter recollido a palabra.
– SG: Como vai ser a sección que publicará a partir de agora no semanario Sermos Galiza?
– IN: Ao decidir publicar a sección no semanario estiven fozando coas palabras e pensei que por campos semánticos podería ser moi formal. Optei por escoller unha palabra vínculo e publicar canda outras relacionadas con ela. Unha entrega da vaca, o pan, o viño… ese vínculo relaciona con cinco ou seis palabras que son as publicadas.
– SG: Coida que o seu traballo pode conducir a que, no futuro, esas palabras sexan recollidas nalgún dos dicionarios?
– IN: Quen se dedica a recoller palabras ten como fin rescatalas e que se volvan usar. Gustaríame que foran recollidas mais a min éncheme de satisfacción poñelas de novo en circulación e que non se esquezan. Este traballo pode contribuír a que os dicionarios glosen palabras que non empregaban. Ogallá que a xente que fai os dicionarios se convenza e as inclúa. A riqueza do noso vocabulario é inmensa.
– SG: Algunha palabra que lle chamase poderosamente a atención?
– IN: Pois, poño por caso, xa varias da primeira entrega como por exemplo aguch! Que é o termo que se empregaba para animar as vacas a beber.
– SG: Cómpre lembrar a súa condición de escritor que procura palabras. A riqueza léxica reflíctese na literatura ou tamén neste ámbito se está a recortar o número en uso?
– IN: Eu procuro coidar o léxico, encántanme as palabras e a toponimia e á hora de escribir tamén emprego algunha palabra que non está nos dicionarios convencionais, mais que os lectores sexan quen de interpretar porque, ao meu ver, é unha maneira de enriquecemento. Certamente, na literatura empréganse poucas palabras e iso é unha pena. Vai moito por modas tanto nas palabras como nos propios xéneros literarios. O sistema móvese así mais eu considero que as palabras están aí para se usar e non debemos deixalas enferruxar.”
Luís Valle: “En poesía tan importante como crear é destruír”
Entrevista
de Carme Vidal a Luís Valle en Sermos Galiza:
“(…) Este domingo día 12 de abril presenta As cicatrices do Sol en Fornelos de Montes. Será no acto no que o poeta Luís Valle reciba o Premio Lueiro Rey de Poesía nun acto que contará coas acteriores gañadoras Eli Ríos e Silvia Penas, os críticos Ramón Nicolás, biógrafo de Lueiro Rey, e Armando Requeixo, representante do xurado, ademais do presidente da RAG, Xesús Alonso Montero.
– Sermos Galiza (SG): Como recibe as críticas que falan, maiormente, da excelencia da súa obra e da singularidade da súa voz poética?
– Luís Valle (LV): A verdade é que non me recoñezo nelas. Supoño que o traballo, a dedicación, o agarimo e a paixón que lle pos á actividade que elixes na vida ten que dar resultados. No meu caso decidín hai vinte anos escribir poesía e poñerlle todo o meu empeño. Cando algo forma parte da túa vida de xeito tan íntimo acábase notando. Ao meu ver a clave está aí, a xente que vive intensamente a literatura valora que outra persoa se empeñe e procure facer as cousas do mellor xeito. Escribir poesía ten moito a ver co traballo e a emoción. Precísase técnica e esforzo, pulir e tentar chegar ao poema en cada ocasión, que non sobren versos, que non sobren palabras, que o son, a imaxe e o contido intelectual se axusten.
– SG: Mais no feito creativo hai algo máis que traballo, é dicir, non todo o mundo que o intenta o consigue.
– LV: Existen moitos discursos sobre o que é o talento e o xenio mais no meu caso non me valoro como escritor talentoso nin, desde logo, xenial. O que son é poeta vocacional, son e síntome poeta as vintecatro horas ao día e ao final o traballo acaba tendo valor literario, acaba sendo poesía. Compre ser autocrítico e merece a pena ler, reler e analizar a propia obra. Normalmente antes de dar ao prelo un libro paso bastante tempo con el, con momentos en que vexo inconsistencias, nos que non me recoñezo e preciso volver a pensar. No traballo poético tan importante como crear é destruír, ser quen de liberarte e esquecer o tempo. Desexo deixar unha obra poética, nada transcendente, mais a miña, cun camiño poético propio. (…)”
Un investigador descobre unha obra de teatro inédita de Cunqueiro
Artigo
de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“A letra inconfundíbel de Álvaro Cunqueiro é o indicador máis claro da autoría da obra de teatro titulada Alalá das Curuxeiras que o investigador Isidro Fernández ten no seu poder despois de adquirir a un particular o arquivo procedente da Falange de Mondoñedo. Trátase dun documento manuscrito en seis páxinas nas que se recolle unha obra teatral de carácter popular que podía ter sido escrita para a conmemoración dos Maios que nos anos trinta se estaban a recuperar na localidade.
“Está escrita polo puño e letra de Cunqueiro e iso é indubidábel. Aparece antecedida por unha páxina na que constan os personaxes e a música como anotación da propia obra que ía ser, segundo se sinala alí mesmo, interpretada no atrio da Igrexa dos Remedios”, sinala Isidro Fernández do documento que obra no seu poder.
Unha infantiña que está bebendo auga na fonte, un romeiro que vai ofrecido, a moza que perdeu a cita do pelo, o vello que sabe historias, o mozo que atopou a cinta e a vella moi vella son os personaxes cos que o autor constrúe unha historia que posíbelmente o autor creara para actores infantís.
“Calculo que a obra puido ser escrita entre 1930 e 1935 e o feito de estar no arquivo da Falange pode indicar que o escritor estaba baixo sospeita, que a súa casa fora revisada e moitos documentos requisados aínda que logo se “adaptara” ás circunstancias”, explica Isidro Fernández, dun feito que, de se probar, evidenciaría que no inicio do réxime o escritor, militante do PG, non era persoa de fiar para o franquismo.
“Trátase dunha obra de carácter popular na que a música que indica para a súa representación eran os romances A Francia partió la niña, O Conde Olinos, un alalá e unha muiñeira, e está escrita toda a man e en galego, lingua que Cunqueiro utilizaba xa nos anos trinta”, relata o investigador para quen a obra de Cunqueiro aínda non está pechada. “En Mondoñedo escribía en moitos lugares e continuamente aparecen novos documentos da súa autoría nos máis diversos arquivos persoais e oficiais”, valora este investigador que conta cun importante arquivo persoal con materiais autógrafos que van desde Iglesia Alvariño a López Ferreiro pasando por Álvarez Villamil ou Pardo Bazán con especial dedicación á historia do século XIX e ao movemento carlista, de singular relevancia no seu Mondoñedo onde quere que, no futuro, continúe o importante arquivo que vén atesourando nos últimos anos.”
Débora Campos: “Hai académicos traballando sobre temas galegos por todo o planeta”
Entrevista
de Carme Vidal a Débora Campos en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Que vai supor o XI Congreso Internacional de Estudos Galegos que terá lugar de Buenos Aires?
– Débora Campos (DC): Coma calquera outro congreso de especialistas nunha determinada disciplina, o XI Congreso Internacional de Estudos Galegos constitúe un encontro periódico no que un grupo de persoas expertas en áreas do coñecemento e do saber vinculadas cos Estudos Galegos, chegadas de todo o mundo (a quen demos en chamar galicianistas), presentarán as súas investigacións e traballos realizados nos últimos anos. Ao faceren isto, achegarán distintas ferramentas, conceptos ou puntos de vista, deste xeito abrindo novas vías e perspectivas de investigación para outras/os colegas. Do froito de todo ese movemento intelectual (e físico tamén), xurdirán novos temas, novas achegas, olladas distintas, perspectivas novas. Alén disto, 30 anos despois da fundación da AIEG en 1985, o congreso trianual da AIEG celebrarase por vez primeira en Bos Aires, unha cidade moi vinculada con Galiza e que por tanto estará presente en moitas desas investigacións que se presentarán. Por vez primeira, Bos Aires vai ser tema, contexto e escenario dos debates.
– SG: Que 121 relatores, maiormente da Galiza, participen no encontro que relevancia terá de cara ao futuro da situación dos Estudos Galegos?
– DC: O programa está dispoñíbel nesta páxina. Nel pode verse como non é certo que a maioría de relatores/as veñan de Galiza. Pero en calquera caso, o importante para os Estudos Galegos non é de onde veñen as investigadoras ou investigadores, senón a oportunidade que o congreso brinda para o diálogo académico.
Malia o contexto de recurtes na educación superior na nosa contorna, hoxe en día fanse Estudos Galegos en moitas universidades de Europa, Norteamérica, América Latina, países da Lusofonía, e mesmo en Oceanía. Cada tres anos a AIEG celebra un congreso, que como todos os congresos científicos, vai precedido dunha circular cunha chamada a comunicacións. Calquera estudosa/o pode enviar unha proposta, e logo o comité científico do congreso selecciona aquelas máis relevantes e invita ás/aos seus autores a que se matriculen no congreso e presenten esa proposta en forma dun relatorio académico no congreso. Doutra banda, como tamén é habitual nestes encontros científicos, existen conferencias plenarias a cargo de especialistas de renome (neste caso, un investigador galego e dúas investigadoras arxentinas) e teremos tamén participacións moi importantes en formas de ciclos de diálogos, nos que participan investigadoras de Nova Celandia, País de Gales, Estados Unidos, Arxentina, Brasil, etc., ademais doutras/os vidos de Galiza.
Os congresos da AIEG teñen sempre, en todas as súas edicións desde a súa fundación, a vocación de lle facilitaren un estrado internacional aos investigadores e investigadoras galegas, pero tamén de seren foro de intercambio con outros investigadores de todo o mundo que comparten o interese polos estudos galegos. Isto é fundamental de cara á proxección internacional dos Estudos Galegos. Haberá 121 relatores que deixarán oír a súa voz e que sementarán, nesta ocasión en Arxentina, o interese e a importancia dos estudos galegos no mundo. (…)”
“As cousas mudam, as palavras ficam. Carvalho Calero”
Artigo
de Xoán Costa en Sermos Galiza:
“Carvalho Calero morreu o domingo 25 de marzo de 1990, mais na imprensa escrita a nova e as necrolóxicas correspondentes non apareceron até a terza feira día 27.
As necrolóxicas, xunto cos textos de lembranza, non aparecerían até a terza feira, posibelmente debido á hora de se producir o óbito, por volta das 11 da noite. Carvalho estaba hospitalizado desde o día 2 de marzo.
Pasaron vinte e cinco anos. A súa casa natal en Ferrol derrúbase; sobre a súa obra e o seu pensamento, especialmente o lingüístico mais non só, paira o silencio, cando non o desprezo e o sempre reclamado “Día das Letras” non chega.
A figura de Carvalho segue a ser deostada polo mesmo oficialismo que o obsequiou con sentidas “laudatio funebris” nos periódicos desa semana. Mesmo hai quen considera que nada hai que lle recoñecer e que coa estatua erixida en Compostela xa sobexa.
E cal é a razón de tanta aversión, que mesmo se contradi co escrito hai 25 anos na imprensa por quen na altura, se erixían como representantes do galeguismo académico e que conclúen, en xeral, considerando Carvalho como un intelectual honesto, un investigador serio e unha persoa comprometida co seu país. Ou é que só se trataba das elexías póstumas interpretadas por carpideiras de pago? (…)”
Fran Alonso: “Poétic@ son pasos exploratorios do que vai vir na literatura”
Entrevista
de Carme Vidal a Fran Alonso en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Que mudanzas supón un proxecto como Poétic@ no proceso creativo da escrita?
– Fran Alonso (FA): Os cambios empezaron xa no papel, no proceso de escrita inicial. Pensei o poemario xa con estrutura de rede, con internet na cabeza. Nace desde esa intención e iso facilitou moitas cousas. Foi a primeira fase onde se crean todos os circuítos internos que fan remitir dunha cita a un poema, dun poema a outro… de forma fragmentaria. Tiven que asimilar o proceso online, das plataformas, botando man da tecnoloxía e dos expertos e entra aí unha nova dimensión que aporta novo valor, significados, recursos… outra forma de entender a relación co texto, que condiciona todo. Por exemplo, eu non tiña títulos en moitos poemas e tiven que poñelos porque cada páxina precisaba unha url distinta, é dicir, condicionaba o propio proceso creativo. Todo isto acontece na ciberescrita, que ten os seus condicionantes, mais témonos que afacer a traballar desta maneira.
– SG: Unha das cuestións que se presentan é cando se remata a obra. Na edición en libro era fácil, cando saía publicado. Poderíase estar modificando sen límite…
– FA: A xente di que é inabarcábel, que unha ligazón leva a outra, que comezas a xogar e desviarte e acabas navegando de forma caótica, deixándote absorber polo propio xogo. Iso mesmo sucedeume como creador. Iso comentáballo a Cris de Estudi1Llimona, de Palma de Mallorca, con quen traballei na elaboración do soporte. Tiñamos unha xuntanza semanal a través de skype e dicíalle que era terríbel, que arrastraba. Mesmo agora podería seguir engadindo algo. O libro poderíase manter vivo. (…)
– SG: Hiperlibro de poemas, instalación poética, poesía dixital, transmedia, electrónica… que definición acae mellor a Poétic@?
– FA: Atopar as palabras xustas é complexo neste ámbito tecnolóxico no que o corpus léxico medra a toda presa e incorpora novas palabras que temos que estar continuamente consultando. Non sabería dicilo ben mais está claro que é un hiperlibro porque non só está o que que fago, a través del podes descubrir outras persoas que son autoras, de poesía e doutros ámbitos.
– SG: O soporte permite, poño por caso, que o público lector se poda atopar non co texto senón mesmo co propio poeta recitando ao vivo os seus versos…
– FA: No libro aparezo en varios planos. Un deles é audio no que versiono algúns dos poemas, logo hai ligazóns a outros arquivos de audio que non son do propio libro e logo están os vídeos nos que aparezo. Son complementares á linguaxe poética que non é só textual senón tamén audiovisual e mesmo iconográfica xa que están incorporados os emoticonos. O libro fai unha reflexión ácida e corrosiva sobre a propia poesía e os seus mitos e non podería ser crítico se non o fose comigo mesmo. Ese é o outro plano no que aparezo, rindo de min mesmo.
– SG: Por vez primeira na entrevista aparece o contido da obra, non teme que o peso da arquitectura sobarde a condición literaria da obra?
– FA: Penseino. Polo seu carácter novidoso pode suceder que o texto fique solapado e agochado en función da forma. Pode suceder, quizais tamén polo seu carácter informal, por ese humor pouco habitual do texto, que nin sequera é normal para min. (…)”
