Desde
a Real Academia Galega:
“José Alberte Corral Iglesias lega no seu testamento á Real Academia Galega os seis mil volumes que compoñen a súa biblioteca persoal. Así o anunciou nun acto no que, acompañado da súa dona, Dores Valcárcel Guitián, e do presidente da RAG, fixo entrega simbólica dunha pequena mostra da doazón que inclúe o álbum de Xaime Quessada Imaxen surreal de Galicia (1977). Xesús Alonso Montero agradeceu a decisión do doador e salientou que coa futura entrega dos seus libros a RAG pasará a custodiar “unha das bibliotecas marxistas máis importantes que hai en Galicia”.
José Alberte Corral Iglesias xustificou a escolla da RAG para esta doazón na defensa que a institución fai da lingua e da cultura galega, así como na importancia que esta tivo para el desde moi novo precisamente por ese motivo. “Para min a Real Academia Galega é unha institución de referencia desde a adolescencia, foi fulcral para a toma de conciencia cívica dos galegos (…). Con esta doazón quero contribuír á base do estudo e a investigación de cara ao futuro”, expresou.
O doador perdeu a súa primeira biblioteca persoal en Latinoamérica, onde marchou escapando da represión franquista. Refuxiouse no Chile gobernado por Salvador Allende, pero alí tamén sufriu a barbarie da ditadura. “Aquela biblioteca inicial queimáronma cando o golpe de estado”, recorda. Entre as páxinas destruídas polo lume figuraban primeiras edicións de hoxe clásicos galegos que lle acababa de enviar o seu pai nun baúl. Os seis mil volumes que pasará a custodiar a RAG tras o seu pasamento son os que foi mercando posteriormente, entre os que figuran algunhas edicións históricas de obras de Eduardo Blanco Amor ou Ramón Otero Pedrayo que conseguiu de regreso a Galicia en tendas de vello. Pero o que máis abonda nesta biblioteca son os títulos de ensaio e de literatura latinoamericana adquiridos durante os anos que viviu en Arxentina e Venezuela, con numerosos exemplares difíciles de atopar a esta beira do océano e non reeditados desde hai tempo, detalla.
José Alberte Corral é escritor e preside a Agrupación Cultural O Facho, á que leva décadas vinculado. A entidade, nada na Coruña en 1963, xogou un papel activo na defensa da lingua e da cultura galegas nos duros anos do franquismo. En 2012 O Facho doou á Real Academia Galega os fondos da súa biblioteca, ademais de numerosos cadros, unha importante colección de carteis e o seu arquivo documental.”
Arquivos da etiqueta: Xesús Alonso Montero
Rosalía de Castro. Autógrafos poéticos amplía a colección Clásicos da Academia
Desde
a Real Academia Galega:
“A Fundación Barrié e a Real Academia Galega presentaron en rolda de prensa Rosalía de Castro. Autógrafos poéticos. A obra, que xunta todos os manuscritos poéticos coñecidos a día de hoxe de Rosalía de Castro, foi dada a coñecer nun acto no que interviñeron o presidente da Real Academia Galega, Xesús Alonso Montero, o presidente da Fundación Barrié, José Mª Arias Mosquera, e o secretario da RAG e responsable da edición, Henrique Monteagudo.
O título ve a luz dentro da colección Clásicos da Academia, unha iniciativa da RAG e a Fundación Barrié dentro da cal xa se publicou anteriormente, en tres volumes, a Obra Completa de Manuel Antonio. Clásicos da Academia pretende poñer nas mans de investigadores e lectores en xeral as obras máis salientables da nosa literatura mediante formatos nos que se prima a lexibilidade e a calidade de edición ademais do rigor filolóxico.
O presidente da Fundación Barrié, José María Arias, declarou que o novo volume da colección é un “deses traballos que unha vez feitos a todo o mundo lle parecen inevitables, necesarios”. “Esta colectánea achega versos e fragmentos que permiten completar a obra poética da autora e entender mellor algúns dos poemas coñecidos”, salientou o presidente da Academia, Xesús Alonso Montero. Na mesma liña, o editor do volume, Henrique Monteagudo, advertiu que os materiais recompilados “permiten botar unha ollada nova sobre os procesos de creación, edición e difusión da obra poética de Rosalía, procesos mal coñecidos e que presentan moi significativos interrogantes, como pode ser o propio papel de Manuel Murguía”.
Rosalía de Castro. Autógrafos poéticos acomete por primeira vez un estudo sistemático de todas as mostras escritas que se conservan asinadas ou atribuídas a Rosalía, fixando os trazos das distintas caligrafías utilizadas pola autora. Conxúgase así o interese social polas pegadas gráficas da autora máis representativa de Galicia co indubidable interese filolóxico.
O volume ofrece a colleita dos autógrafos poéticos da autora que sobreviviron á queima dos orixinais da súa obra literaria que ela mesma ordenou pouco antes do seu pasamento, á que se sumou logo a destrución das cartas que lle enviara ao seu home, Manuel Murguía. Son en total uns noventa textos localizados en distintos arquivos públicos (o da propia RAG, a Fundación Rosalía de Castro, a Fundación Penzol, o Arquivo Municipal da Coruña, a Deputación da Coruña e o Museo de Belas Artes da Coruña) e fondos particulares. (…)”
A Coruña: presentación de Cervantes e o Quixote. A invención do humorismo, de Siro López
Vigo: presentación de Versos dun fistor republicano, marxista, ateo e un pouco epicúreo, de Xesús Alonso Montero
Lugo: presentación de Versos dun fistor republicano, marxista, ateo e un pouco epicúreo, de Xesús Alonso Montero
O
xoves 23 de febreiro, ás 20:15 horas, na Librería Biblos (Rúa Salvador de Madariaga, 1), en Lugo, terá lugar a presentación do libro Versos dun fistor republicano, marxista, ateo e un pouco epicúreo, de Xesús Alonso Montero, publicado por Xerais. No acto acompañarán ao autor Claudio Rodríguez Fer e Manuel Bragado.
Onde ferve o amor por Galiza, 270 cartas entre Martínez-Risco e o galeguismo exterior
Desde
a Real Academia Galega (foto de Almara, na RAG):
“Eduardo Blanco Amor, Xosé Neira Vilas ou Luís Seoane son algúns dos moitos persoeiros da Galicia na diáspora que intercambiaron cartas co xurista, escritor e académico Sebastián Martínez-Risco. Para eles, e tamén para institucións ou persoas doutras procedencias interesadas na nosa cultura, o presidente da Real Academia Galega (RAG) de 1960 e 1977 foi “unha especie de representante oficioso da cultura galega, e case poderiamos dicir que do país no seu conxunto, nun momento en que Galicia non tiña institucións representativas propias”, expresa Xosé Ramón Freixeiro Mato. Así queda reflectido nas 270 cartas que compoñen Onde ferve o amor por Galiza. Correspondencia do galeguismo exterior con Sebastián Martínez-Risco (1942-1977), edición ao coidado do profesor da Universidade da Coruña publicada pola Deputación da Coruña.
A obra, que recompila sobre todo cartas do arquivo persoal de Martínez-Risco (Ourense, 1899 – A Coruña, 1977) e outras conseguidas en institucións como o Centro Galego de Buenos Aires, foi presentada na sede da RAG nunha rolda de prensa na que o investigador estivo acompañado polo presidente da Academia, Xesús Alonso Montero; a vicepresidenta da Deputación da Coruña, Goretti Sanmartín; e a actriz Isabel Risco, neta de Martínez-Risco. O libro toma o seu título dunha frase extraída dunha carta que Isaac Díaz Pardo lle escribiu a Martínez-Risco en 1955 desde Arxentina. O editor escolleuna “porque representa moi ben ese sentimento de preocupación polo futuro de Galicia” que lle amosaban ao académico as persoas que contactaban con el desde o exterior, moitos deles galegos exiliados e emigrados, pero tamén persoas interesadas na nosa cultura de Portugal, Francia ou América. (…)”
A Coruña: homenaxe a Sebastián Martínez-Risco nos 40 anos do seu falecemento
Homenaxe en Lisboa á unha grande dos estudos da lírica galego-portuguesa
Desde
a Real Academia Galega (foto de Ivo Santos):
“A Real Academia Galega, da man da Facultade de Letras da Universidade de Lisboa (FLUL), presentou o 19 de xaneiro neste centro o libro que acaba de editar en homenaxe á profesora lusa Elsa Gonçalves, unha das figuras máis sobranceiras da lírica trobadoresca galego-portuguesa e doutora honoris causa pola devandita universidade. O volume xunta unha escolma de estudos da investigadora, que estivo arroupada no acto por colegas de distintos países.
Ao coidado do secretario da RAG, Henrique Monteagudo, e dos filólogos lusos João Dionísio e Maria Ana Ramos, De Roma ata Lixboa. Estudos sobre os cancioneiros galego-portugueses recolle trinta traballos sobre lírica medieval da investigadora publicados entre 1976 e 2016, entre eles varios sobre a poesía do rei Denis, Martin Codax ou a Tavola Colocciana. Na presentación do libro, editado en colaboración coa FLUL, interveu tamén en nome da RAG o seu presidente, Xesús Alonso Montero.
Malia a calidade das achegas de Elsa Gonçalves, boa parte eran até agora de difícil acceso porque a súa non foi unha carreira académica convencional. “Por iso propuxemos homenaxeala rescatando os seus traballos”, explica Henrique Monteagudo, quen destaca a “ética profesional” dunha persoa “realmente entregada á investigación”. “Nunca buscou figurar nin facer unha carreira no sentido competitivo. Desenvolveu un traballo silencioso pero moi sólido, moi bo”, sintetiza.
João Dionísio apunta na mesma liña que De Roma ata Lixboa é unha compilación de estudos “marcados tanto por unha grande humildade como por unha argucia e saber singulares en relación ao que hai de descoñecido ou incerto ao respecto da lírica galego-portuguesa”. “Elsa Gonçalves é certamente unha das estudosas que máis contribuíu, co rigor da súa análise, ao coñecemento da lírica galego-portuguesa”, conclúe Maria Ana Ramos, quen sinala como un dos seus traballos máis emblemáticos a edición interpretativa de Tavola Colocciana. “Renovou todo o que conxecturabamos sobre a tradición manuscrita galego-portuguesa, sobre todo no relativo á confección dos cancioneiros copiados en Italia (Cancioneiro Colocci-Brancuti e Cancioneiro da Vaticana).”
Marilar Aleixandre ingresa na RAG termando da paisaxe e da palabra
Desde
a Real Academia Galega (foto da RAG):
“O respecto polo medio natural, a defensa da lingua e a ollada ao mundo coas lentes da xustiza social e do feminismo son constantes na vida e na obra de Marilar Aleixandre. E tamén son parte fundamental do ensaio co que ingresou hoxe oficialmente na Real Academia Galega, títulado Voces termando da paisaxe galega. A escritora, bióloga e catedrática de Didáctica de Ciencias Experimentais conciliou neste texto as ciencias e as letras para advertir que tanto a nosa paisaxe física como a inmaterial están ameazadas. Mais deixou espazo para a esperanza: é posible invertir a realidade e “termar da paisaxe”, en toda a amplitude polisémica dos dous termos.
Fina Casalderrey foi a encargada de darlle a resposta en nome da RAG á nova académica numeraria nunha cerimonia solemne que tivo lugar no paraninfo da Universidade de Santiago de Compostela, onde ensina e investiga como profesora da Facultade de Ciencias da Educación. Ademais de congregar a representantes das distintas institucións da vida cultural, política e cívica do país, o acto, conducido polo presidente Xesús Alonso Montero, foi seguido por moitas outras persoas que quixeron participar nesta sesión pública da RAG.
Marilar Aleixandre ocupa desde o sábado 14 a cadeira que quedou vacante tras o pasamento de Xosé Neira Vilas. Na súa intervención non faltou unha homenaxe a quen sucede no posto, “unha honra e unha gran responsabilidade”, e comprometeuse a se esforzar arreo en continuar o labor do autor de Memorias dun neno labrego. A nova académica salientou a afouteza desta novela, que leu por primeira vez nada máis instalarse, en 1973, en Vigo, porque rachou coas historias bucólicas sobre a vida nas aldeas e deu voz aos máis desfavorecidos, aos “ninguén”. “Cómpre, benquerido Pepe, agradecerche que neste texto inaugural da literatura galega para nenos e nenas non falseases a realidade con azucre. Agasalláchesnos cunha chamada á rebeldía, a tomarmos partido contra o discurso da resignación e o medo. O discurso dos caladiños que mantén non haber nada que facer nin para defender a lingua galega, nin para defender os dereitos sociais, tan duramente conquistados”, expresou a autora nun discurso acabado de escribir o día do primeiro cabodano do académico, o 27 de novembro de 2016.
A alocución arrincou e concluíu escoitando as “voces silenciadas” a través da historia de Dolores Blanco, redeira e dirixente do sindicato La Reivindicadora, que sobreviviu a un paseo en agosto de 1936. Historias coma a súa pertencen á “paisaxe invisíbel que tamén forma parte do país”, esa “paisaxe soñada” por persoas coma ela que loitaron pola xustiza social, valorou rematando cunha chamada a “termar da memoria, termar dos nomes” e “exercer a resistencia”.
Marilar Aleixandre entra na Academia (con sede na que foi casa de Emilia Pardo Bazán) reivindicando tamén a pertenza “á estirpe das que Rosalía de Castro chamou as literatas”. “De Rosalía e de Emilia herdo o feminismo, a convicción de que as mulleres podemos acadar todo, unha idea expresada poeticamente no discurso de ingreso de Xohana Torres, Eu tamén navegar, e nos seus poemas”, declarou. Por iso advertiu que, malia sermos unha literatura que agroma dunha nai fundadora, “as institucións do noso país están demorando en recoñecer as mulleres hai tempo a exerceren como intelectuais”. (…)”
Compostela: recepción de Marilar Aleixandre como académica numeraria na RAG
