Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“O 5 de marzo de 1888 nacía en Ourense, no segundo andar do edificio que hoxe leva o número 25 da rúa da Paz, Ramón Otero Pedrayo, o Patriarca por antonomasia e unha das figuras claves da Historia da Literatura Galega do pasado século. (…)
Recupero aquí unha súa dedicatoria a Antonio Couceiro Freijomil, autor amigo, da súa mesma quinta, compañeiro de angueiras no SEG e, aínda que eumés, vencellado á súa Auria natal, pois no tempo no que foi escrita atopábase naquela cidade exercendo como Inspector de Ensino, cargo moi cobizado e respectado, o que explica a deferencia coa que o señor de Trasalba o trata, sendo como era el mesmo daquela catedrático do instituto da súa cidade.
De por parte, a dedicatoria figura nunha obra fundamental dentro da bibliografía oteriana, nada menos que o volume primeiro da triloxía Os camiños da vida, que apareceu en 1928 na mítica Editorial Nós de Ánxel Casal, entón aínda radicada na cidade da Coruña. Con Os señores da Terra Otero principiaba a saga dos Doncos e os Puga, que había de explicar, xa por sempre, o convulso e cambiante tempo que trouxo consigo o ascenso da burguesía e a caída da vella fidalguía galega.”
Arquivo da categoría: Aniversarios e efemérides
Galicia Encantada cumpre 10 anos
Desde Galicia Encantada:
“Este xoves, 5 de marzo, sumamos 10 anos enredando cos encantos de Galicia. Unha década de traballos que serviron para coñecervos a moitos de vós, polo que aproveito esta ocasión para agradecervos tanto agarimo e colaboración.
Sabedes que para celebrar este aniversario editamos o libro Galicia Encantada. O país das mil e unha fantasías que andamos presentando polo país.
Aquí tes algo de información sobre o libro.”
Ars dedicandi: Manuel Lugrís Freire
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“O 12 de febreiro de 1863 naceu en Sada Manuel Lugrís Freire. Dramaturgo e ensaísta, foi tamén un afecto cultivador da poesía, que prodigou en libros como Soidades (1894), Noitebras (1901), Versos de loita (1919) ou As Mariñas de Sada (1928).
Como lembradoiro ao seu natalicio, recupero unha dedicatoria estampada no poemario Ardencias, volume que publicaran os irmáns Zincke na Coruña en 1927. O libro levaba xa unha outra dedicatoria impresa que explica o título e intención da obra: “Para a xenerosa e ben encamiñada mocedade galega, que mantén acesas no corazón as ardencias pola nobre causa do noso rexurdimento, escritos foron estes versos, derradeiras e humildosas flores do meu xardín inzado de ilusiós e de esperanzas”.
Non mozo, pero si persoa de corazón cheo de “ardencias pola nobre causa”, Antonio Couceiro Freijomil foi o recipendiario da dedicatoria autógrafa que reproduzo, quen xa se significara a prol da causa galeguista e era, polo mesmo, un irmán en ideais.
Máis de século e medio despois do seu nacemento, ben está recordar a quen foi en tempos da República presidente da RAG e facelo significando un libro no que a infancia sadense e a paisaxe mariña agroman entre as lendas de Brigo e as Mareiras varias.”
Celebrando a Xosé Mª Álvarez Blázquez
Desde Galaxia:
“Nun salón ateigado con case medio cento de mozos e mozas do Instituto Alexandre Bóveda de Vigo, o xoves 5 de febreiro, ás doce da mañá, na Casa Galega da Cultura, tivo lugar un acto académico-escolar organizado pola Fundación Penzol para conmemorar o centenario do nacemento de Xosé Mª Álvarez Blázquez (Tui, 1915-Vigo, 1985).
No mesmo contouse coa colaboración e presenza de tres dos seus fillos: Xosé Mª, que fixo unha breve semblanza do pai e mais da súa obra; Alfonso, autor dunha cronobiografía do homenaxeado que se repartiu ao remate, e Berta, que agasallou aos asistentes cunha serie de poemas do escritor ilustrados por ela. Pola súa banda, o alumnado do Departamento de Música do citado centro, Alexandre Bóveda, pechou o acto interpretando tres fermosas cancións compostas por eles e baseadas en senllos poemas de Álvarez Blázquez. Antes, o alcalde de Vigo Abel Caballero, que asistiu acompañado de tres dos seus concelleiros, glosou brevemente a figura do egrexio galeguista, e puxo en valor a súa relación e querencia pola cidade olívica, na que viviu durante moitos anos ata o seu falecemento, e da que foi Cronista Oficial.
Como complemento a este acto, nunha pequena exposición podían verse e consultarse unha ampla selección de libros da autoría de Álvarez Blázquez, así como outros sobre el, editados maiormente no 2008, co gallo do seu nomeamento como persoeiro do Día das Letras Galegas. Os tres expositores das paredes amosaban material documental vario dos ricos e importantes fondos doados á Penzol no 2012 polos seus heredeiros.
A imaxe que acompaña este artigo é de Noel Queipo.”
Manuscritos: Xosé María Álvarez Blázquez
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Hoxe cúmprense cen anos do nacemento de Xosé Mª Álvarez Blázquez (Tui, 1915- Vigo, 1983). Caderno da crítica quere tributarlle un recoñecemento a un autor que sempre admirou e que abrazou con convicción a polifacecia cultural -editor, poeta, narrador, arqueólogo, investigador, libreiro, promotor do libro galego, docente….- ao servizo do seu país.
Por esta razón incorpórase abaixo o manuscrito do poema “Solpor” -por cortesía de Xosé María Álvarez Cáccamo-, unha magnífica composición publicada postumamente nas páxinas do Faro de Vigo o 31 de marzo de 1985, aínda que foi asinado orixinalmente en Coruxo en agosto de 1982. Ás persoas interesadas na intrahistoria do poema remito ás edicións das Obras completas do autor tanto a cargo de Rodríguez Baixeras como a do propio Pepe Cáccamo.
Embaixo de “Solpor”, e por cortesía de Alfonso Álvarez Cáccamo, velaí unha tarxeta de presentación do autor, xunto cun breve texto manuscrito. A miña gratitude pola cesión de ambos documentos.”
Celanova: presentación da Asociación Cultural Xosé Velo
Ars dedicandi: Rafael Dieste
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Un 29 de xaneiro pero de 1899 nacía en Rianxo Rafael Dieste. De neno tiráballe a pintura, o piano e, xaora, a escrita, afeccións que alimentaba o carburante dos feitos insólitos, tal o varar dun cachalote na praia de Tanxil cando era apenas un rapazolo, suceso que logo literaturizou en relato ben coñecido. Cos anos viñeron os libros de todos sabidos: Dos arquivos do trasno e, tamén si, A fiestra valdeira.
Nun exemplar da primeira edición desta peza de teatro estampou o autor a dedicatoria que aquí se reproduce, regalada a quen foi un bo amigo seu: Francisco Fernández del Riego.
A data de sinatura é 1962. Por tanto, uns meses despois de regresar do exilio en Bos Aires. Obsérvese que, malia terse publicado en 1958 unha nova edición da obra teatral, Del Riego posuía tamén unha copia da orixinal de 1927, que foi a que asinou Dieste en Vigo para o vello amigo. (…)”
Uxío Novoneyra: 85 anos desde o seu nacemento
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“O poeta courelao naceu un 19 de xaneiro 1930. Caderno da crítica, que sempre o ten moi presente, lembra esta data cun manuscrito poético cedido xenerosamente pola Fundación que leva o seu nome: trátase do contundente e estremecedor aínda “Amador e Daniel“, poema ao que particularmente cheguei, sendo adolescente, a través dunha interpretación incluída nun disco que oín centos de veces: Estamos chegando o mar (1976) de Bibiano. O tema musical pódese oír premendo aquí e, abaixo, reprodúcese o manuscrito poético. Beizón!”
Ars dedicandi: Uxío Novoneyra
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“A alta Arte da palabra caligráfica ten un nome maior na nosa literatura: Uxío Novoneyra. O poeta que, de estar entre nós, faría o 19 de xaneiro oitenta e cinco anos, escribiu moitos dos seus versos imprimindo neles poderosos trazos que tiñan todo de fonda lírica e moito de pintura en grafemas.
Tanto amou Novoneyra o corazón que deitaba nas letras sinuosas e desmedidas do folio en branco que mesmo chegou a escribir un libro enteiro con tal feitío: Poemas caligráficos, unha regalía para os ollos e a intelixencia que os Brais Pinto tiraran en Madrid como número un dos que chamaron Cuadernos da Gadaña, cun limiar de Raimundo Patiño e un texto prefacial tomado dunha das “Figuracións” de Luís Seoane. Gardo —delicado pano na arca— un exemplar desta xoia de 1979 ao que volvo como se fose un orbitar de cometa admirativo.
Esa querenza polos versos caligrafados acompañou de sempre o autor, quen adoitaba agasallar os amigos con algún haiku que deseñaba, currenti calamo, nos máis diversos lugares e circunstancias. Hoxe recupérase aquí un deles co que obsequiou aos seus benqueridos Claudio Rodríguez Fer e Carmen Blanco, con quen os uniu unha longa e fraterna amizade, pois non en van foron os profesores lucenses os editores referenciais da súa obra e dous dos máis importantes estudosos da mesma.
O manuscrito dedicado é de 1980 e foi creado polo poeta nunha xuntanza en Compostela. O texto reproduce o terceiro verso do poema “Terras altas e solas” da sección “O couso da door” integrada nos Eidos (1955). Trátase en orixe, por tanto, dunha creación de 1953-1954 que na redacción primeira tiña esta forma estrófica: Terras outas e solas! / Serras longas e mouras! / Eu son esta coor de soidá…
Precisamente este último verso regalado a Rodríguez Fer e Blanco é o que serviu como título, moito tempo despois, para Esta coor de soidá…, a escolma poética que para Libros da Frouma prepararon Luís Alonso Girgado e Luís Cochón en febreiro do 2000. (…)”
O teatro galego no aniversario de O Fidalgo
Artigo de Xoán Costa en Sermos Galiza:
“Un 17 de xaneiro de 1918 estréase no Teatro Principal de Compostela a obra O Fidalgo, de Xesús San Luís Romero.
O acontecemento dá pé para que no número do 30 de xaneiro do mesmo ano A Nosa Terra, Boletín decenal, publique un artigo titulado “O Teatro Galego”. O texto, que comeza recoñecendo a importancia do teatro como elemento de promoción da lingua (“En Compostela rindíuselle culto estes tempos ô noso idioma e ô noso teatro”) remata dando noticia do éxito desta obra e das facilidades que Compostela presta ao teatro mentres A Coruña se desentende:
“O teatro galego vai tendo afortunados cultivadores. Hai que axudalos. E adeprender dos de Compostela: aló os aficionados representan con entusiasmo as obras dos seus viciños,
Eiquí, en troques, as obras de Lugrís, de Carré e outros, siguen sin tere quen as represente. E isto é unha pena.”
Lamentabelmente a falta de apoio que na altura A Nosa Terra limitaba á Coruña é hoxe visíbel por toda a escena galega.
E non é porque non existan recintos. Nin actores, nin actrices. E por suposto hai público.
O único que non hai é política teatral.
E isto é unha pena.
(Pódese ler unha escolma de obra na Biblioteca Virtual Galega).”