Entrevista 
a Xabier Maceiras en El Ideal Gallego:
“O escritor Xabier Maceiras lanzará nuns días, o 27 de maio, as súas Crónicas de Arteixo en formato papel, despois de superar recentemente as 200.000 visitas no seu blog, que leva o mesmo nome e que recupera as historias do Arteixo esquecido, o de antes do polígono de Sabón e de Inditex.
Non será unha presentación ao uso, xa que levará aparellado un roteiro polos lugares emblemáticos do municipio de todos os tempos, desde a casa onde naceu Arsenio Iglesias –”todo o mundo sabe que O Raposo é de Arteixo, pero moi poucos onde vivía”, di Maceiras– ata, por suposto, o balneario, no seu momento motor económico da vila. “Remataremos no edificio onde se ubica agora o café Melandrainas, que foi a casa de Manuel González Berao, un personaxe local cunha vida moi interesante que acabou de chófer do trolebús A Coruña-Carballo”, apunta o autor.
Maceiras recoñece que coas súas “Crónicas”, que comezou a escribir en setembro de 2014, pretende poñer en valor o traballo que facían, nos anos 90, o Boletín Informativo Municipal e a radio de Arteixo. “Gústame falar coa xente que xa ten unha idade, que viviu unha vila diferente á que temos. Eu teño nostalxia daquel Arteixo de antes, no que se falaba cos veciños e se daban os bos días. Agora somos unha pequena cidade, sempre ás présas”, sinala o escritor, quen tamén se encontra inmerso noutros proxectos –como un documental sobre as expropiacións de Sabón e un libro sobre a historia do fútbol en Arteixo e A Laracha, entre outros–. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Hélia Correia: “Os galegos ollan para Portugal e os portugueses están a ollar para Europa”
Entrevista
de R. Castro a Hélia Correia en Sermos Galiza (foto de C. Sánchez):
“(…) – Sermos Galiza (SG): E que lle pareceu que os escritores e escritoras galegas a recoñezan como Escritora Galega Universal?
– Hélia Correia (HC): Eu acepto premios de amigos e de pares, non acepto premios de empresas e así. Pero este da Galiza é diferente. Os outros son dados por amigos e este é dado por irmaos. Porque cos meus amigos galegos e coa cultura galega eu sinto unha afinidade moi moi especial, e hai realmente unha relación de irmandade. Somos fillos dos mesmos pais, da mesma lingua, da mesma cultura… Polo tanto é unha prenda moito máis íntima. Non podo ser moito máis afectuosa porque as outras persoas que me queren ofrecer eses outros premios son persoas ás que me liga moito afecto. Pero isto é case biolóxico, porque estamos na mesma familia. Para min é iso, meus irmaos que me chamaron aquí e me puxeron dentro desta festa.
– SG: Falabamos antes das dificultades de comunicación e de circulación de produtos culturais entre Galiza e Portugal. Que cre que se pode facer no ámbito das relacións entre as dúas culturas?
– HC: Non sei, eu sei que os meus amigos galegos, escritores e cantores, ollan moito para Portugal e fan o que poden para que haxa intercambio e proxectos comúns. Os portugueses non tanto, eu creo que neste momento da historia están a ollar en direccións diferentes. Os galegos ollan para Portugal e os portugueses están a ollar para Europa, para os países que lles dan subsidios, para os modelos culturais de Europa, queren imitar os países ricos, queren mostrar que están adaptados ás outras culturas e linguas europeas, sobre todo ao inglés.
– SG: Vostede ten escrito novelas, contos, poemas, traducións… pero a poesía invade todos os seus textos.
– HC: Si, eu escribo metricamente. A miña prosa é métrica, feita por unha colaxe de versos, porque é ditada por un verso, por un ritmo, por un número de sílabas de cada frase, por centros tónicos. Todo o que eu escribo ten forma poética, e tamén en certo modo, a inspiración -entre aspas- é poética, porque non escribo sobre o real con instrumentos fotográficos, eu escribo sobre o que está para alá do real. O poema informa a prosa.
– SG: Escribe as novelas frase a frase, sen estrutura, nin planea previamente a evolución dos personaxes.
– HC: Si, mais non é un don. Iso é unha característica dun temperamento moi preguizoso, que non foi habituado a traballar nin foi educado para o esforzo. Eu non fago planos con nada na vida, e acho que vai todo correr ben. O de deixarse ir é moito a miña actitude perante as cousas da miña vida. É moi pasiva, o deixar ir, o confiar nos bos ventos. E na escrita fago a mesma cousa. Déixome ir, e por iso me leva tanto tempo escribir unha novela, ás veces boto meses sen escribir unha frase, porque ela non aparece. E se non aparece, non a escribo, non podo ir buscala alá onde estea. E, por tanto, estou á espera da frase. Mentres, vou vivindo os meus imaxinarios. Tamén porque nunca aceptei unha limitación editorial, por exemplo, que me obrigase a escribir. E polo tanto era incapaz de ter unha precisión profesional, iso de ter que escribir e entregar o libro naquel prazo… no meu caso é o oposto a iso. (…)”
Marta Dacosta: “Estamos en pé de igualdade a nivel creativo con calquera lugar do mundo”
Entrevista
de M. Obelleiro a Marta Dacosta en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Defendes que a nosa literatura ten un elemento imprescindíbel: as creadoras e creadores, mais dis que falla no final do proceso, na parte lectura. E vinculas isto coa lingua. Por que?
– Marta Dacosta (MD): A nosa ferramenta de traballo non é o barro, a fariña, a rede ou a madeira; é a lingua. Entón, se un carpinteiro non ten futuro cando deixamos de utilizarse mobles de madeira e pasamos a utilizar mobles de plástico, pois evidentemente a obra creativa dunha escritora ou dun escritor non terá futuro se a lingua coa que traballa non ten lectores nin falantes. O futuro da cultura galega e da literatura galega está indisolubelmente ligada ao futuro da lingua, porque nós traballamos coa lingua. Se cadra, se vivise noutro lugar do mundo e se falase outra lingua, non dicía isto que digo. Creo que non é cuestionábel que teremos máis lectores en galego se temos máis falantes en galego. A máis falantes, máis lectoras e lectores. O noso país pode presumir de potencia creativa. Temos escritoras e escritores, debuxantes, artistas plásticos en xeral, actrices e actores… temos todos os elementos mais falla a posprodución, a difusión, o apoio de alguén que debería estar fachendeando, dicindo, que unha das mellores poesías europeas se escribe en galego.
– SG: Unha das mellores poesías a nivel europeo…
– MD: Iso é así. Hai escritores non galegos que din que temos unha das mellores poesías europeas. Non me atrevo a dicir mundiais, pero quizais debera dicilo. Nós estamos en pé de igualdade a nivel creativo con calquera lugar do mundo, fállanos un apoio institucional decidido para que a nosa lingua e a nosa cultura se promovan e teñan receptores. E aquí un dos problemas é un goberno que non asume que é un goberno galego. Ademais iso súmase a un desprezo pola cultura xeneralizado que nos sucede con este goberno e o transcende. Podemos mirar para o prezo do libro en Francia e vemos que falamos dunha realidade diametralmente oposta. Chámanos a atención, cando imos a Francia, que nos custan moi caros os cafés, pero os libros son moi baratos. Aquí estamos no extremo oposto. A industria cultural necesita ser apoiada. Vemos todos os días nos medios de comunicación que o goberno, polo menos aparentemente, preocúpase pola industria naval, a automoción… para que sexan punteiras e estean producindo constantemente, para que haxa carga de negocio, pero a cultura é Produto Interior Bruto, e as industrias editoriais crean PIB, ao igual que a xestión de concertos, iso tamén é riqueza nun país. Con todo, non aprecio no goberno da Xunta esa preocupación polo PIB que pode producir a cultura do mesmo xeito que lle preocupa o PIB que poden producir os drons en Rozas. Se se lle puxese a mesma vontade a todas as industrias que crean riqueza, estariamos falando doutro momento cultural. Afortunadamente, hai institucións que empezan a actuar a prol da cultura, que saben que a cultura é unha riqueza do país, e está todo o tecido asociativo que foi, é e seguirá a ser fundamental, e grazas a iso podemos asistir á presentación dun libro ou a un recital, ver unha obra de teatro… Falta dinamismo en quen ten a máxima responsabilidade. (…)”
Dolores Vilavedra: “En Deus sentando nun sillón azul hai unha gran película”
Entrevista
a Dolores Vilavedra na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Que características pensa que definen mellor o legado de Carlos Casares?
– Dolores Vilavedra (DV): Coido que, se nun primeiro momento tras o seu pasamento toda a sociedade galega gabou abondo os seus valores de estratega cultural, a súa capacidade de diálogo e mediación, e o seu labor institucional, hoxe resalta con rotundidade o valor da súa obra literaria.
– RAG: Cales son, ao seu xuízo, as súas achegas de maior interese?
– DV: Toda a súa obra narrativa e xornalística, a súa firme aposta dende Galaxia pola tradución e por una nova maneira de entender a literatura infantil e xuvenil; tamén o seu compromiso cuns determinados valores que o levaron non só ao Parlamento ou ás institución senón tamén a actos máis discretos: por exemplo -algo que non todo o mundo sabe- a acoller varios meses no seu fogar un escritor bosníaco durante a guerra dos Balcáns.
– RAG: Que pegada coida que deixou na cultura galega?
– DV: Moi fonda, polo seu talante e pola súa fidelidade ao galego como lingua de expresión literaria compatible cun europeísmo que el soubo converter na resposta que unha certa tradición do galeguismo podía dar aos desafíos da sociedade do seu tempo. Se nos centramos no seu labor xornalístico, as súas columnas de “Á marxe” demostraron como era posible achegar ao galego sectores sociais non militantes ou mesmo alleos na súa vida cotiá á práctica lingüística do noso idioma. (…)”
Henrique Monteagudo: “Casares foi guevarista e defensor de posicións moi próximas á teoloxía da liberación”
Entrevista
de R. Castro a Henrique Monteagudo en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como biógrafo de Casares, como cres que pasará á historia a súa figura?
– Henrique Monteagudo (HM): Creo que basicamente como escritor. Ten facetas moi importantes como editor, de Galaxia e de Grial, e logo a contribución que fixo en canto a un aspecto máis institucional e público, no Consello da Cultura. Pero eu creo que o seu legado máis recordado vai ser a súa obra literaria. Para min non ten dúbida.
– SG: Como chegou o rapaz Casares a unha conciencia galeguista naquel contexto de ditadura?
– HM: El tiña unha relación cos círculos máis literarios e intelectuais de Ourense, aínda que aquilo non era exactamente un contacto co galeguismo. Foi realmente en Santiago, cando veu a estudar na Universidade, con aquela xente que acababa de fundar O Galo, como Arcadio López Casanova, como Salvador García Bodaño, e logo moi rapidamente a través destes dous chega ao contacto con Piñeiro. Realmente foi a través de Piñeiro, aínda que antes toma contacto co estudantado e coa xente nova máis mobilizada no ámbito cultural.
– SG: Que supuxo Piñeiro na súa vida?
– HM: Piñeiro foi fundamental, dío el mesmo, non só polo que supuxo de transmisión dunha memoria e dun coñecemento da historia cultural e política de Galiza que daquela era imposible obter se non era pola vía de coñecemento directo dalgunha persoa coma el que transmitía o legado do galeguismo republicano e do contacto co exilio. Logo nos primeiros anos de contacto con el, nos 60, Piñeiro axudoulle moito. Hai que recordar que tiña problemas serios de saúde, recaía en depresións constantemente, e iso mesmo lle chegou a impedir seguir os estudos. Houbo tres cursos nos que practicamente non fixo nada. Estivo en Xinzo apartado de todo e sen poder estudar. Aí Piñeiro axudoulle moito a saír desta situación, e orientouno na súa vocación literaria. El tiña unha vocación dirixida á poesía, e Piñeiro fíxolle ver que tiña máis dotes para a narrativa. E logo Piñeiro transmítelle o legado galeguista político e cultural. É como unha especie de ‘brúxula’ para el no ámbito político. El mesmo di que Piñeiro lle transmitiu unha visión do mundo e unha actitude fronte á vida. (…)”
Diálogos Carlos Casares: Bieito Iglesias
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Diálogos Carlos Casares: Bieito Iglesias. Pode accederse á entrevista aquí.”
Ramón Loureiro: “Os libros de Casares son mellores en cada nova lectura. É un clásico”
Entrevista
a Ramón Loureiro na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Que características pensa que definen mellor o legado de Carlos Casares?
– Ramón Loureiro (RL): Casares foi, na miña opinión, unha das figuras centrais da Galicia do século XX. Creo que non esaxero se digo, e en voz ben alta, que sen Casares Galicia sería hoxe completamente distinta. El fixo que o noso país acabase por ser infinitamente máis grande nos corazóns que nos mapas. Non traballou para si, senón para que existise un futuro. Homes coma Carlos, eses homes que fan posible o milagre, dan a medida da verdadeira grandeza dun país.
– RAG: Cales son, ao seu xuízo, as súas achegas de maior interese?
– RL: Casares, como todo o mundo sabe, traballou en ámbitos moi diversos. Estivo sempre, sen pedir nada a cambio, alí onde o necesitaban. Particularmente, eu valoro sobre todo o seu legado literario, o seu labor como escritor, pero non se pode obviar tampouco a importancia de todo canto fixo á fronte da editorial Galaxia, na presidencia do Consello da Cultura, como mestre, no Parlamento -onde tanto traballou para normalizar a situación do galego- e, por suposto, como firme defensor da liberdade.
– RAG: Que pegada coida que deixou na cultura galega?
– RL: A min paréceme que a pegada que Carlos deixou na cultura galega é tan grande que aínda nos falta perspectiva para vela na súa verdadeira dimensión. Resúltame prácticamente imposible imaxinar a cultura galega do pasado século sen Casares. El foi unha auténtica ponte, en si mesmo, entre a tradición e a modernidade. E sempre será un clásico. (…)”
Entrevista a Vítor Vaqueiro
Entrevista
a Vítor Vaqueiro en Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): Como entendes o processo de criação artística, em geral?
– Vítor Vaqueiro (VV): Pergunta complexa esta. Penso que, em qualquer processo de produção Poética (e, ao dizer Poética, com maiúscula, refiro-me a processos que vaiam além da estrita poesia), o desejável é enunciar o Novo, para o qual seria, por sua vez, preciso estabelecer um discurso poético, artístico, que fosse quem de romper os registros simbólico e imaginário atuais. Ou o que é o mesmo, elaborar um novo paradigma artístico. Isto, que, ao dizê-lo, fica muito bem, não é fácil ou, séndomos mais precisos, é muito difícil, em primeiro lugar pola própria dificuldade em enunciar o novo e, em segundo, polo rejeitamento que qualquer proposta nova gera por parte da estética dominante. Ora, que seja difícil não quer dizer que não se deva procurar. Essa novidade deveria atingir quer a forma (não é precisamente maravilhoso seguir a escrever romances ignorando as novas achegas produzidas, por exemplo, no século XX, ponhamos Rayuela, A Morte de Vergílio, Paradiso ou Correção, por dizer os primeiros exemplos que chegam à minha lembrança), quer os conteúdos, nomeando o que por costume não se nomeia.
– P: Qual consideras que é a relação -ou qual deveria ser- entre as diversas artes (literatura, música, artes plásticas, teatro, audiovisual, etc.)? Que experiências tens, neste sentido?
– VV: Penso que a relação entre as artes assenta em grande medida na subjetividade da pessoa que desenvolve cada uma delas. Haverá pessoas partidárias de ações de tendência unidisciplinar e haverá quem seja partidária de visões mais multidisciplinares. Suponho que a perspectiva que cada quem adote tem muito a ver com a sua própria visão do mundo, com considerar que o que compre é a análise dos fatores que se acham arredor duma determinada disciplina ou que, às avessas, resulta de interesse explorar os pontos de contato entre diferentes artes, a maneira de levar a cabo “traduções” duma arte a outra, de, em resumo, explorar a transversalidade, se existir, no campo das artes. Se calhar pola minha formação, devedora da ciência, sou partidário da segunda via, da exploração de possibilidades de diferentes modos de expressão, não só dentro do âmbito das artes, mas também, e isso acho-o fundamental, na pesquisa das relações entre a ciência e o que normalmente chamamos as humanidades, como tem acontecido nos encontros levados a cabo no CGAC há quase duas décadas, Conectando criações. Ciência-Tecnologia-Literatura-Arte, ou, mais recentemente no projeto Neuston. Ciência & Arte. (…)”
Entrevista a Miguel Anxo Fernández, premio Blanco Amor de novela longa
Desde 
o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“O escritor e investigador cinematográfico Miguel Anxo Fernández visita o estudio do ‘ZigZag Diario’ para falar dun dos seus traballos máis recentes Blues para Moraima, premio Blanco Amor de novela longa na 35 edición dos galardóns. O libro traslada unha visión do exilio próxima á experimentada polo autor de A Esmorga, achegándolle ao lector a historia dun cineasta exiliado que traballa nunha serie sobre a memoria histórica, para tratar ademais temas como a Guerra Civil, o exilio ou a diáspora. Pode accederse á entrevista aquí.”
Celia Parra: “Algúns dos pioneiros da videopoesía son galegos. Aquí xa había este xénero nos 80”
Entrevista
de Montse Dopico a Celia Parra en Praza:
““O primeiro documental sobre o panorama internacional da videopoesía”. Así se presenta Versogramas, un proxecto da produtora Celia Parra e os directores Belén Montero e Juan Lesta que iniciou hai unhas semanas unha campaña de micromecenado en Verkami. Os seus obxectivos son partillar o “abraio” ante o traballo dos creadores e creadoras deste formato e reivindicalo como xénero independente, ademais de axudar a derrubar os mitos que poidan quedar sobre a poesía como arte seria e difícil. Falamos con Celia Parra, coprodutora executiva de Versogramas, -que naceu como unha idea súa-, e con Belén Montero, guionista do mesmo, e codirectora, xunto con Juan Lesta. Esferobite asina a produción, e Isaac Garabatos a música orixinal.
– Praza (P): Xa faciades videopoemas. Como chegades ao proxecto do documental, desde a vosa experiencia?
– Celia Parra (CP): A idea naceu hai xa anos como un proxecto de mestrado, no que tiven como titora a Fernanda del Nido. Xa entón contactei con Esferobite -Belén Montero e Juan Lesta- para ir máis alá do proxecto de máster, e comezamos a traballar xuntos. Eu xa era poeta pero foi daquela cando descubrín o mundo da videopoesía, que me apaixonou. Belén e Juan eran, ademais, os compañeiros ideais, porque fixeran videocreación e algúns videopoemas moi interesantes…
– P: O documental forma parte dun proxecto máis amplo, que inclúe un libro+DVD que publicaría Galaxia. En que consiste?
– CP: É un proxecto transmedia. Primeiramente pensamos só no documental, pero despois engadimos outros formatos para tratar o tema dun xeito máis amplo. Versogramas é, así, un documental, un webdoc, unha exposición, unha longametraxe experimental que recolla a nosa visión sobre a videopoesía e un libro+DVD que incluirá o documental e textos arredor dos videopoemas de autores e autoras galegos, en principio… A peza central de Versogramas é o documental, que se ramifica no resto dos produtos.
– P: Que é o webdoc?
– CP: A idea é que calquera persoa poida experimentar coa videopoesía. A través dunha plataforma que é coma un xogo, no que o usuario ou usuaria poida crear o seu videopoema, subindo os seus propios materiais, buscando materiais online ou escollendo materiais da biblioteca do webdoc. Despois, a plataforma proporciona unhas guías que van levando á persoa por todo o proceso: análise do texto, uso de metáforas, traballo coas imaxes, selección de música… O obxectivo é que a persoa cree o seu propio videopoema, que despois pode compartir nas redes sociais, e que quedará na base de datos do webdoc. O webdoc é un proxecto que levariamos adiante coa axuda de A Navalla Suíza. (…)”
