O certame aRi[t]mar selecciona os poemas galegos e lusos finalistas

Desde Nós Diario:
“O certame aRi[t]mar vén de escoller as poesías galegas e portuguesas finalistas e abre o prazo para que o público poida votar polas gañadoras.
As finalistas galegas son Ana Romaní co poema “Protocolo”; Arancha Nogueira, con “#love”; Carlos Lorenzo e Baldo Ramos, “Chamamento okupa”; Iria Pinheiro e María Lado, co poema “Agora non se agarda nada”; Eduardo Estévez, “Santa Lucía”; Lucía Cernadas, “Decidín”; María Lado, “Odias a poesía e fas ben”; Rosa Enríquez, “A metáfora de tan fina”; Rosalía Fernández Rial, “A reflexión” e Francisco Fernández Naval co poema “Dixeches”.
Pola outra banda, as candidatas portuguesas son Álamo Oliveira, co poema “Ninguém sabe o malefício dos anos”; Alexandra Santos, “As letras do teu nome”; Hélia Correia, “Almofada de andorinhas”; João Pedro, “Memórias”; Jorge C. Ferreira, “Quem ordena este pandemónio?”; Jorge Sousa Braga, “Poema recuperado do caixote do lixo”; Márcia, “O verão sabe-se bem”; Raquel Serejo Martins, “A casa velha como uma velha”; Rosa Oliveira, “Valencià” e Samuel F. Pimenta co poema “Foz”.
As persoas que queiran votar poderán facelo na páxina web do certame até o día 10 de maio, que como recompensa terán a posibilidade de entrar nun sorteo dun lote de libros e discos. (…)”

Crónica videográfica da conferencia de Hélia Correia, Escritora Galega Universal 2017

O venres 19 de maio, na Fundación Eugenio Granell (Praza do Toural, s/n. – Santiago), Hélia Correia, Escritora Galega Universal no 2017, ofreceu unha conferencia-coloquio, acompañada por Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, e Carlos Quiroga, vogal de Lusofonía da AELG.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa:

Benvida da presidencia da AELG, Cesáreo Sánchez:

Presentación da conferencia. Carlos Quiroga, vogal da AELG para a Lusofonía.

Conferencia de Hélia Correia:

Coloquio posterior.

Crónica videográfica da II Gala do Libro Galego (II)

A II Gala do Libro Galego, coorganizada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia, tivo lugar o sábado 20 de maio no Teatro Principal de Santiago de Compostela.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que destacamos hoxe esta intervención:

Premio á Escritora Galega Universal: Hélia Correia:

Entrevista a Hélia Correia no Diario Cultural

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“”Estamos nunha Idade Media tan cruel e tan bruta como a Idade Media foi, mais tamén moito máis requintada nas súas manifestacións”. Hélia Correia, recoñecida como ‘Escritora Galega Universal‘. Pode escoitarse a entrevista aquí.”

Hélia Correia: “Os galegos ollan para Portugal e os portugueses están a ollar para Europa”

Entrevista de R. Castro a Hélia Correia en Sermos Galiza (foto de C. Sánchez):
“(…) – Sermos Galiza (SG): E que lle pareceu que os escritores e escritoras galegas a recoñezan como Escritora Galega Universal?
– Hélia Correia (HC): Eu acepto premios de amigos e de pares, non acepto premios de empresas e así. Pero este da Galiza é diferente. Os outros son dados por amigos e este é dado por irmaos. Porque cos meus amigos galegos e coa cultura galega eu sinto unha afinidade moi moi especial, e hai realmente unha relación de irmandade. Somos fillos dos mesmos pais, da mesma lingua, da mesma cultura… Polo tanto é unha prenda moito máis íntima. Non podo ser moito máis afectuosa porque as outras persoas que me queren ofrecer eses outros premios son persoas ás que me liga moito afecto. Pero isto é case biolóxico, porque estamos na mesma familia. Para min é iso, meus irmaos que me chamaron aquí e me puxeron dentro desta festa.
– SG: Falabamos antes das dificultades de comunicación e de circulación de produtos culturais entre Galiza e Portugal. Que cre que se pode facer no ámbito das relacións entre as dúas culturas?
– HC: Non sei, eu sei que os meus amigos galegos, escritores e cantores, ollan moito para Portugal e fan o que poden para que haxa intercambio e proxectos comúns. Os portugueses non tanto, eu creo que neste momento da historia están a ollar en direccións diferentes. Os galegos ollan para Portugal e os portugueses están a ollar para Europa, para os países que lles dan subsidios, para os modelos culturais de Europa, queren imitar os países ricos, queren mostrar que están adaptados ás outras culturas e linguas europeas, sobre todo ao inglés.
– SG: Vostede ten escrito novelas, contos, poemas, traducións… pero a poesía invade todos os seus textos.
– HC: Si, eu escribo metricamente. A miña prosa é métrica, feita por unha colaxe de versos, porque é ditada por un verso, por un ritmo, por un número de sílabas de cada frase, por centros tónicos. Todo o que eu escribo ten forma poética, e tamén en certo modo, a inspiración -entre aspas- é poética, porque non escribo sobre o real con instrumentos fotográficos, eu escribo sobre o que está para alá do real. O poema informa a prosa.
– SG: Escribe as novelas frase a frase, sen estrutura, nin planea previamente a evolución dos personaxes.
– HC: Si, mais non é un don. Iso é unha característica dun temperamento moi preguizoso, que non foi habituado a traballar nin foi educado para o esforzo. Eu non fago planos con nada na vida, e acho que vai todo correr ben. O de deixarse ir é moito a miña actitude perante as cousas da miña vida. É moi pasiva, o deixar ir, o confiar nos bos ventos. E na escrita fago a mesma cousa. Déixome ir, e por iso me leva tanto tempo escribir unha novela, ás veces boto meses sen escribir unha frase, porque ela non aparece. E se non aparece, non a escribo, non podo ir buscala alá onde estea. E, por tanto, estou á espera da frase. Mentres, vou vivindo os meus imaxinarios. Tamén porque nunca aceptei unha limitación editorial, por exemplo, que me obrigase a escribir. E polo tanto era incapaz de ter unha precisión profesional, iso de ter que escribir e entregar o libro naquel prazo… no meu caso é o oposto a iso. (…)”

Escritora Galega Universal 2017: Hélia Correia

Con este premio, que xa recibiron Mahmud Darwix, Pepetela, Nancy Morejón, Elena Poniatowska, Juan Gelman, Antonio Gamoneda, José Luis Sampedro, Lídia Jorge, Bernardo Atxaga, Luiz Ruffato e Pere Gimferrer, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega destaca aquelas autoras e autores que unen á excelencia literaria o compromiso ético que os converte en referentes na defensa da dignidade nacional e humana.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega destaca con esta mención a alta calidade literaria do conxunto da obra de Hélia Correia, coa que nos dá testemuño do seu tempo, do noso tempo, desde un insubornábel compromiso ético.
Con motivo da súa estadía en Galicia, Hélia Correia desenvolverá a seguinte axenda de actos:
Venres 19 de maio, ás 12:00, no Hotel Virxe da Cerca (Rúa Virxe da Cerca, 27 – Santiago de Compostela), encontro cos medios de comunicación.
Venres 19, ás 18:30, na Fundación Eugenio Granell (Praza do Toural, s/n. – Santiago), onde ofrecerá unha conferencia-coloquio, acompañada por Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, e Carlos Quiroga, vogal de Lusofonía da AELG.
– Finalmente, Hélia Correia recollerá o premio no transcurso da Gala do Libro Galego, o sábado 20 de maio, no Teatro Principal de Santiago de Compostela.
Organizan: AELG, Asociación Galega de Editoras e Federación de Librarías de Galicia. Co apoio do Concello de Santiago, Consellaría de Cultura, Deputación da Coruña, e a colaboración da Fundación Eugenio Granell.

Hélia Correia naceu en Lisboa en 1949. Licenciada en Filoloxía Románica na Faculdade de Letras de Lisboa, foi profesora de lingua portuguesa no ensino secundario.
En 1981 estreouse na poesía con O Separar das Águas; en 1982, foi a vez d’O Número dos Vivos. A novela Montedermo, escenificada polo grupo O Bando, acabou por dar á autora un certo destaque. Este enfoque reflicte, desde moi cedo, o gusto da autora polo teatro e a Grecia Clásica. Destacan tamén, na súa produción literaria, as obras narrativas Casa Eterna e Soma. Xa en poesía, hai que salientar A Pequena Morte/Esse Eterno Conto. En 2010, Hélia Correia publicou a novela biográfica Adoecer, en que aborda a historia de amor entre Elisabeth Siddal e o poeta e pintor pre-rafaelita Dante Gabriel Rossetti. En 2012 publica a obra A Terceira Miséria, que foi dobremente premiada na modalidade poesía.
Ten recibido os premios Máxima de Literatura (1991, 2006), D. Dinis (2001), P.E.N. Clube Português de Novelística (2002) e Poesía (2013), Vergílio Ferreira (2013) e, en 2015, o Prémio Camões.

Acordos da Asemblea Xeral de Socios-as da AELG

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) celebrou na mañá do sábado 11 de febreiro a súa Asemblea Xeral de socios/as, no Museo do Pobo Galego.
A secretaria xeral, Mercedes Queixas Zas, fixo un balance de 2016 que se pode consultar aquí.
A Asemblea acordou outorgar os Premios Mestres/as da Memoria 2017, galardóns que se entregarán na II Gala dos Premios Mestres e Mestras da Memoria a celebrar en Lugo a finais da primavera, ás Pandereteiras da Alén (Xirarga, Beariz, Ourense), Orosia Gil Ramos, Alsira Gil Ramos e Ólida Diz Ramos; e mais a Serafín Mourelle.
As Pandereteiras da Alén son herdeiras do Xiles, Os Xilotes, criados ao calor da fragua, e levan toda unha longa vida animando os seráns e festas da súa comarca; Serafín Mourelle, mariñeiro e poeta, aos catorce anos embarcou de axudante de cociña, e chegou a converterse nun famoso patrón do Gran Sol. Nos anos sesenta, el foi un dos descubridores dos vizosos caladoiros de Porcupine, o volcán submarino situado ao oeste de Irlanda. Nunca esqueceu as súas orixes humildes e por iso dende hai moitos anos milita -rara avis entre os patróns- no PCE. Tamén é autor da novela Cartas ao meu avó, na que narra a súa aventura na mariña mercante, no banco Canario-Sahariano e nas augas do Gran Sol.
A Asemblea aprobou tamén nomear Escritora Galega Universal 2017 a autora portuguesa Hélia Correia, distinción que se recollerá na Gala do Libro Galego 2017 que terá lugar o 20 de maio na cidade de Santiago de Compostela, organizada conxuntamente entre a AELG, a AGE e mais a Federación de Libreiros de Galicia, co obxectivo de reforzar o sector do libro galego.
Así mesmo, acordouse que Pilar García Negro sexa a próxima “Escritora na súa Terra – Letra E” e, por tanto, quen reciba unha homenaxe que este ano chega á súa vixésimo terceira edición; será no mes de xuño no Concello de Lugo.
Alén de escoller o novo Consello Directivo da AELG, aprobouse o programa de actividades para o ano proposto pola presidencia. Así, está en andamento o programa de dinamización do Día de Rosalía de Castro, dirixido tanto a actividades escolares en horario lectivo como a accións cidadás espalladas polo país, en colaboración con concellos, movemento asociativo, etc. O día 19 de febreiro terá lugar o acto nacional no Panteón de Galegos Ilustres onde se lerá o manifesto da AELG, así como textos da autora, e rematará coa ofrenda floral.
As actividades vinculadas á Sección de Literatura Oral son, alén da II Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria en Lugo, a gravación ao mestre da Memoria Serafín Mourelle, dúas Polafías e mais a décima edición da Xornada de Literatura Oral, que este ano levará como título “Palabras con memoria”.
Asemade, continuarase coa divulgación das Palabras con memoria desde o noso espazo web e mais desde a sección dixital do xornal Sermos Galiza.
O 20 de maio celebraremos no Teatro Principal de Compostela a II Gala do Libro Galego,
O programa contempla a organización ou coorganización de xornadas de formación dirixidas ao estudo das diferentes formas de crear literatura contemporánea desde os espazos de formación de novos formadores-as/educadores-as/mediadores-as da lectura; así, a colaboración coa Universidade de Vigo continuará desenvolvendo un novo ciclo dos Escritores na Universidade, e coa USC concretarase nunha nova edición do curso sobre “As literaturas infantís e xuvenís ibéricas. A súa influencia na formación lectora”. Darase continuidade tamén á colaboración coa Facultade de Ciencias da Educación de Ourense para coorganizar un ciclo de conferencias centradas nos autores e autoras da LIX galega e aumentar a súa visibilidade entre alumnado universitario, futuros profesionais da docencia. Iniciarase colaboración coa facultade de Ciencias da Educación da UDC para achegar a formación en LIX aos futuros mestres e mestras. Ademais, Tratarase de dar continuidade ás Xornadas de Literatura e Ensino.
Está confirmada xa a posibilidade de continuar a desenvolver proximamente un obradoiro da Escola de Escritoras/es en Pontevedra coa colaboración do concello e outro coa Deputación de Pontevedra, así como a actividade coñecida como “Paseos literarios” polas cidades de Pontevedra e probabelmente A Coruña, con posibilidade de espallármola a outros novos lugares na provincia de Pontevedra.
Tratarase de manter o contacto cos Centros de Estudos Galegos do exterior e lectorados, para tratar de achegarmos a literatura galega ao alumnado estranxeiro que se interesa no estudo do noso idioma e cultura.
Para o outono terá lugar na Coruña unha nova edición, a segunda, das Xornadas de Literatura Dramática; e mais, en Pontevedra, un Congreso de Poesía, que fará unha revisión do xénero durante os últimos 40 anos.
Continuarase coa actualización da dixitalización de paratextos, a videoteca de autores/as para a web, así como coa ampliación da nova sección que pretende recompilar o arquivo da memoria fotográfica literaria dos nosos socios e socias, dado que a visibilidade da escritora e do escritor a través da web seguirá sendo un eixo central da actuación da entidade, co enriquecemento do espazo común e mais de cada páxina individual con que cada Socia/o conta no Centro de Documentación da web da AELG. A sección da web “O Territorio do/a Escritor/a” será ampliada nunha ou dúas novas propostas.
Finalmente, o presidente someteu á consideración das asistentes a posibilidade de promovermos desde a AELG a creación dun Parlamento de Escritores/as, un foro de compromiso que tomaría forma nunha reunión asemblear na que estes serían convocados polo Consello directivo da AELG, para debater e tirar conclusións, arredor da liberdade de creación do escritor-a na Galiza e noutras culturas do mundo, e doutros temas que non sempre terían relación directa coa literatura ou coa escrita literaria mais que sempre terían alto contido ético ou concernente á defensa da xustiza e da liberdade do ser humano nas súas máis diversas formas. A defensa dos dereitos humanos na Galiza e no mundo, sería a cerna dos valores irrenunciábeis que guiarían este Parlamento nas súas temáticas e convocatorias, nas súas reivindicacións e pronunciamentos. Os escritoras e escritores galegos poden e deben achegar a súa visión crítica da sociedade en xeral e da galega en particular, pois é necesario o activismo intelectual das escritoras e os escritores para petar na conciencia da sociedade. O desenvolvemento da súa convocatoria será concretado polo Consello Directivo nunha próxima reunión.

Homenagem da literatura portuguesa a Rosalía. Rosa a rosa

Desde Sermos Galiza:
“A primeira obra literária da nossa Renascença viu a luz há um século e meio. Nela o povo galego viu-se no espelho com as suas festas e desgraças, paisagem e alma. Cantares Gallegos foi um extraordinário exercício linguístico e literário que desconhecendo o passado não só tratou de converter o galego em língua poética e reivindicar o seu uso, tremendo esforço para a época e realizado por uma mulher num contexto de intensa subalternidade feminina. Mas excedeu ainda a gesta com uma defesa do ser galego diante das províncias castelhanas, na redescoberta da nossa própria identidade.
Não admira, pois, que os versos de Rosalia de Castro, a filha ilegítima nascida na madrugada de 23 para 24 de Fevereiro de 1837, corressem de boca em boca, primeiro na Galiza e na Argentina, depois por toda a parte onde havia galegos, ficando como a primeira enciclopédia dos nossos sentimentos e modos de ser. Também não admira que neste 2013 em todas as escolas do país houvesse lembranças. E homenagens mais solenes. Outras diferentes ou inesperadas. Como a promovida durante o maior encontro de escritor@s de Expressão Ibérica de Portugal, as Correntes d’Escritas da Póvoa de Varzim, no dia 23 de Fevereiro e em paralelo à clausura. Manuel Jorge Marmelo, Rui Sousa, Ivo Machado, Maria do Rosário Pedreira, Luís Carlos Patraquim, Michael Kegler, Sara Figueiredo, Cláudia Ribeiro, Hélia Correia, Manuela Ribeiro, Possidónio Cachapa e João Tordo, foram ler dois versos cada, da parte IV do conhecido poema A Gaita Galega, a convite de Carlos Quiroga, que os gravou à hora do café e durante a tarde. Montou depois neste vídeo de dois minutos e 20 segundos, com música de gaita e cenas da manifestação compostelana do dia 3 –a condizer com o texto.”

Hélia Correia no III Encontro Cidade da Coruña

Mañá mércores, 5 de maio, ás 20.00, no Salón de actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11) terá lugar a terceira conferencia do III Encontro Cidade da Coruña “Literatura e viaxe”, neste caso a cargo da autora portuguesa Hélia Correia, e con título “A poeira falante”. A presentación correrá a cargo de Carlos Quiroga, profesor da USC e Vogal da Aelg para a Lusofonía.

Organizado conxuntamente pola Asociación de Escritores en Lingua Galega e a Concellaría de Cultura do Concello da Coruña, o III Encontro Cidade da Coruña, baixo lema “Literatura e viaxe”, contou xa coa presenza do poeta arxentino Juan Gelman, e do escritor galego Miguel Anxo Murado, e acollerá próximamente a Alberto Manguel (11 de maio) e a Xavier P. Docampo (19 de maio).

Presentará a escritora portuguesa o escritor e profesor Carlos Quiroga, vogal da Asociación de Escritores en Lingua Galega para as relacións coa lusofonía. Hélia Correia manterá previamente un encontro cos medios de comunicación, o mesmo día, mércores 5 de maio, ás 12,00 horas, na libraría Nova Colón (Rúa Olmos 9, A Coruña).

Escritora portuguesa contemporánea (1949), licenciouse en Filoloxía Románica e é profesora de Portugués do Ensino Secundario. Apesar do seu gosto pola poesia, é como ficcionista que é recoñecida como unha das revelacións da novelística portuguesa da xeración de 1980, aínda que os seus contos, novelas ou romances estean sempre impregnados do discurso poético. Estreouse na poesia con O Separar das Águas, en 1981, e O Número dos Vivos, en 1982.

Revelou, desde cedo, o gosto polo teatro e pola Grécia clásica, o que a levou a escrever Perdição, levada à escea, en 1993, pola Comuna. Escreveu tamén Florbela, en 1991, que viria a ser estreada polo grupo Maizum. Cabe salientar na súa produción os romances Casa Eterna e Soma e, na poesia, A Pequena Morte/Esse Eterno Conto. Foi galardoada en 2002 co premio PEN 2001, atribuído a obras de ficción, pola súa obra Lillias Fraser.