Desde
o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“O xerme desta novela nace dun compromiso adquirido con Carlos Casares hai 15 anos. Ao falecer Casares uns meses despois, Riveiro Coello abandonou o proxecto. Retomouno cando se reencontrou co seu pasado o día en que o fixeron fillo predilecto de Xinzo de Limia, unha paisaxe vital compartida por ambos os dous autores.
A ferida do vento é a reconstrución ficcionada dun verán de finais dos anos setenta. A historia parte dunha traxedia que lle afectou de mozo a Riveiro Coello. É, ao carón do protagonista, os personaxes secundarios configuran un retrato da vila cheo de persoas diferentes, memorables.
Algúns apareceron tamén nas columnas que publicou na prensa Carlos Casares, convertido aquí nun personaxe máis da novela.
O ano que vén celebrarse o 50 aniversario do libro de relatos Vento ferido, un título co que xoga dándolle a volta este A ferida do vento, unha homenaxe a mundo narrativo do autor que o ano que vén protagonizará o Día das Letras Galegas. Pode accederse á entrevista aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Marilar Aleixandre presenta o poemario Desescribindo
Desde
o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Marilar Aleixandre reúne neste poemario editado por Apiario, poemas, algúns xa publicados noutros momentos, noutros lugares, pero como ela mesma aclara: “todo o que escribimos forma parte do mesmo texto”…
A autora preséntanos este libro xusto na semana en que ingresará como nova académica na Real Academia galega, onde ocupará a cadeira que deixou baleira a morte de Xosé Neira Vilas. Pode accederse á entrevista aquí.”
Xosé Monteagudo: “Son máis de escribir con agulla de marear ca con plano”
Entrevista
a Xosé Monteagudo en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): A idea narrativa de Todo canto fomos é clásica mais a forma de contar a historia é novidosa. Por que escolleu ir presentando os personaxes in media res, cada cal no seu tempo, todos compartindo o tempo de todos?
– Xosé Monteagudo (XM): Coido que esa estrutura narrativa é a única que podía ter esta novela. É a maneira que encontrei para poder manter a atención do lector durante todo o texto. Para que poida encontrar sorpresas e xiros na trama. Pensei que era a maneira menos previsible de explicar a evolución desta saga familiar. Noutras miñas novelas xa introducira os planos paralelos mais esta foi a primeira ocasión na que tamén opto pola técnica da simultaneidade de planos temporais. Era ideal para atinxir un período histórico tan longo. (…)
– B: Nese período de tempo, que vostede trata no libro, hai un acontecemento que marca, non só a novela senón a nosa propia historia, a Guerra do 36. Non sei se era consciente do perigo de que ese momento actuase como unha especie de burato negro e absorbese toda a trama. Como conseguiu esquivar esa “atracción fatal”?
– XM: Por suposto que era consciente e tampouco podía obviar o que había significar non só para os personaxes da miña novela senón para a propia historia de Galicia. Mais eu non quería escribir “outra novela da guerra”. Non vou dicir que estea moi tratado o tema porque ese é un tema discutible pero si está claro que hai abundante obra de ficción que se desenvolve neses anos e eu non quería repetir argumentos nin caer en tópicos. Sabía que era unha fase moi poderosa no libro pero coido que souben “repartir as cargas”, ampliar o foco sobre outros momentos da historia e esquivar os tópicos sobre a época. (…)
– B: Cal é o seu carácter como escritor. Escribe con rutinas ou por impulsos?
– XM: Polo xeral, escribo polas tardes, cinco días por semana. Catro horas diarias. Necesito esa rutina coma o deportista o adestramento. Preciso concentrarme en cada proxecto. Sempre acabei as novelas unha detrás doutra agás no caso de Todo canto fomos, que a deixei parada para escribir, en tres meses, O curioso mundo das persoas normais, obra na que si houbo certo impulso, que naceu logo de ler que no hospital provincial morrera un home que practicamente vivira internado toda a súa vida.
– B: Como flúe o seu universo literario. É planificador?
– XM: Intenteino unha vez. Quixen crear un esquelete, un roteiro. Logo fixen o que me petou. O interesante de escribir é non saber cara a onde te dirixes. Sempre digo que son máis un escritor de agulla de marear ca de plano. (…)”
Henrique Rabuñal: “O escritor en xeral e o poeta en particular é unha persoa que se exhibe moito”
Entrevista
a Henrique Rabuñal en Suma Ágora:
“(…) – Suma Ágora (SA): Hai algunha faceta na que ti te sintas máis cómodo?
– Henrique Rabuñal (HR): A verdade é que me sinto cómodo en moitas, pero especialmente na da poesía. Nunca deixei de escribir poesía e considéroa a como unha necesidade case desta sociedade. Ás veces comento cos alumnos, que teñen unha visión da poesía como algo que non vai con eles, que non é do seu tempo, que non di cousas que teñan que ver con eles e dígolles eu, que equivocados estades porque a poesía, como tantas cousas da literatura e da cultura, están moi pendentes do que nos pasa aos seres humanos.
– SA: E ti en que te inspiras para escribir?
– HR: Eu creo que en todo proceso de creación na escrita hai dous momentos ou dúas vertentes. A que ten que ver contigo, e eu moitas veces penso que o escritor en xeral e o poeta en particular é unha persoa que se exhibe moito, exhibe a súa intimidade, os seus dramas, os seus problemas. Todo ese mundo interior está en xeral no traballo literario e tamén no traballo poético. Por exemplo, a morte de meu pai suscitoume escrita e reflexión, a miña familia, a vida amorosa, a relación coas claves infantís, coa paisaxe, a interacción coa cidade. Eu son unha persoa moi preocupada pola cidade, escribín unha pequena historia da Coruña, A Coruña na historia, porque me interesa moito a vida institucional pero tamén esa intrahistoria. Entón dicía, por un lado esa viaxe cara dentro, pero despois obviamente na historia da literatura e da arte en xeral hai que estar moi atentos ao que acontece ao teu arredor, ás persoas que conviven contigo. Eu tamén intento introducir na miña literatura o que poderíamos chamar en xeral a temática social, as guerras, temas que teñen que ver tamén coa identidade e a lingua propia. (…)
– SA: Entón, cal á a túa visión da produción literaria en lingua galega na actualidade?
– HR: Eu creo que chegamos a uns niveis de excelencia impensables. Non quero facer comparacións porque son moi perigosas, pero eu que coñezo ben a literatura galega do XIX, da primeira parte do XX, digamos os clásicos da literatura galega e agora penso nalgunhas figuras, algunhas que xa non están con nós como podía ser Agustín Fernández Paz ou outras que si están, incluso de xente máis nova, e digo que novelística temos en galego máis impresionante! De calidade, de variedade, de todos os rexistros, para todos os públicos, todos os temas, incluso moitas cousas que están de moda no mundo foron anunciados ou foron xa cultivados na literatura galega. Sobre todo na narrativa, pero na poesía tamén hai unha renovación permanente. E no teatro, pasa como case sempre, hai moitos problemas para ser editado e nótanse os recortes que houbo no número de compañías e actrices, actores e outros técnicos do teatro o están pasando mal. Tamén houbo unha redución drástica dos medios de comunicación en galego, aínda que naceron marabillas como a Revista Luzes ou Tempos Novos. Entón a miña é unha visión de que estamos na excelencia e tal vez, como dicía un amigo meu, nunca tanto se leu a pesar de que se di que se le pouco, pero claro, no ano 1950 líase moitísimo menos e no 75 moitísimo menos. Entón nese sentido algo de esperanza teño, a pesar de que onte lía un traballo dun sociolingüista da Universidade da Coruña que dicía que os nenos das cidades galegas cada vez viven máis alleos á lingua galega. (…)”
Rosalía Fernández Rial publica Aulas sen paredes
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Rosalía Fernández Rial publica en Edicións Positivas o estudo teórico-práctico Aulas sen paredes. Pode accederse á entrevista aquí.”
Entrevista a Héctor Cajaraville en Zig-zag
Desde
o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Marta Gómez entrevista o escritor Héctor Cajaraville, autor de Denébola a Roxa e A caixiña dos rancores. A primeira é unha novela de aventuras que fala dunha muller brava nun mundo de homes e que gañou o Premio Meiga Mora en 2016. A segunda, tamén galardoada na última edición do Raíña Lupa, ocúpase dunha peculiar sentenza que obriga a Estevo a visitar durante todo o verán a Chiruca, a quen atropelou co seu ciclomotor. O que agardaba serían unhas xornadas soporíferas, transfórmase nunha intensa relación persoal que xurdirá a raíz dun segredo que afecta a anciá. Pode accederse á entrevista aquí.”
Ledicia Costas: “A señorita Bubble reivindica o papel das mulleres na ciencia, historicamente silenciadas”
Entrevista
de Romina Bal a Ledicia Costas en Praza:
“(…) – Praza (P): Por que a Señorita Bubble?
– Ledicia Costas (LC): Quería darlle unha volta ao estereotipo do inventor home. A señorita Bubble reivindica o papel das mulleres na ciencia, historicamente silenciadas en incontables ocasións. No plano narrativo quería que esta inventora fose unha muller estrafalaria, dotada dunha intelixencia extraordinaria, que tivese intacta a capacidade de soñar, e tamén de facer soñar aos demais. De feito, todo isto é o que engaiola as irmás Noa e Sofi, e ao mesmo tempo, o que provoca o rexeitamento do resto da veciñanza. (…)
– P: N’A Señorita Bubble hai moitas personaxes femininas ademais dela, e entre elas, dúas que chaman especialmente a Buldog e a Caniche desde o punto de vista do xénero. Por que dúas mulleres e caracterizadas así?
– LC: De novo teño que falar dos meus referentes. Hai unha personaxe feminina na historia da literatura que a min me marcou. Sae nun dos meus libros favoritos. Matilda, de Roald Dahl. Falo da señora Trunchbull. Esa mestra de dimensións desproporcionadas que esperta o pavor no seu alumnado. Unha lanzadora de martelo que non ten reparos en agarrar das trenzas a unha nena e lanzala voando polos aires. Co humor como recurso, construín a Bulldog, antagonista da Señorita Bubble, e tamén a súa irmá, a Caniche. A temida bibliotecaria con alerxia aos nenos. Nunha ocasión, sendo eu unha cativa, esquecín devolver un libro na biblioteca da escola e fun castigada sen ler pola bibliotecaria. Con todo isto na cabeza, deseñei estas personaxes, estas dúas mafiosas cheas de carraxe e de odio que son mestras, mais aborrecen a poboación infantil. Caractericeinas así de xeito deliberado. Unha é moi masculina, a outra delicadísima. Creo que de a partir dese retrato pode facerse unha reflexión sobre os estereotipos.
– P A idea fundamental do libro é o medo ao diferente en xeral, hai moito de crítica social.
– LC: Sempre me preocupou a cuestión da diversidade. Amólame que a sociedade rexeite por sistema aquelas persoas que saen do convencional. Imaxino que por iso no libro hai moitos personaxes que son diferentes e non encaixan na norma. A propia señorita Bubble, as irmás Noa e Sofi, Vincent, ese neno cun corazón de ouro… E tamén por esta razón, entre as páxinas desta obra latexan emocións de todo tipo. O lectorado vai atopar momentos en que os personaxes estouran de alegría e outros en que a tristura consegue envolvelo todo. Mais ao final do camiño sempre hai unha luz á que aferrarse. (…)”
Entrevista a Francisco Castro en Diario Cultural
Desde 
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Francisco Castro toma o relevo de Víctor Freixanes na dirección xeral da editorial Galaxia: “Só imos ter futuro se conseguimos que haxa lectores e lectoras”. Pode accederse á entrevista aquí.”
Antía Otero: “O rural non está en fase de desaparición, o rural morreu”
Entrevista
de Noelia Gómez a Antía Otero en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): “As casas deixan cicatrices (ás veces invisibles) pero queiman”. Este é un dos primeiros poemas de O cuarto das abellas. Que hai detrás deses versos?
– Antía Otero (AO): Igual que ao mellor un non transitou nunca o que é a morte pero viviu moitas mortes ao longo da vida, as casas dalgunha maneira van deixando feridas. Non teñen porque ser cicatrices físicas nin estar asociado directamente co negativo. Teñen que ver con marcas. Como quen deixa marcas na codia dunha árbore. A casa como espazo incorporado no tránsito. A casa en O cuarto das abellas é algo importante. É algo referencial como arquitectura e tamén a nivel simbólico.
– SG: Falas da casa dos teus avós, mais tamén doutros espazos. Outros cuartos.
– AO: A casa dos avós é importante neste libro. O cuarto das abellas existe fisicamente pero até aí. Gustábame entrar no sentido da casa como orixe. A casa como matriz. E outros espazos. Todos os outros espazos que ao longo da vida imos sentindo como casas. É dicir, o cuarto de baño dun bar pola noite pode ser unha casa. As casas, os lugares de calma ou de protección que un vai creando e desenvolvendo ao longo da vida. (…)
– SG: O feminismo tamén tiña protagonismo nos libros anteriores. En O son da xordeira, o teu primeiro poemario, dis “incrongruencia é dicir que a muller naceu da costela do primeiro home cando ela foi a que lle deu o ser”. Agora, en O cuarto das abellas, obsérvase, en concreto, no poema ‘Matronas veladas’, que lle dedicas a Dores Tembrás.
– O texto das matronas xurdiu a través dunha conversa na que Ana Abelenda nos xuntou a dialogar a Dores Tembrás, a Olalla Cociña e máis a min sobre a relación entre a literatura, a muller e a arte. De aí xurdiron unha serie de conversas entre nós e deume para escribir ese texto. Algo que falamos Dores e máis eu era sobre as mulleres que traballamos na literatura como autoras e editoras. O triplo traballo que hai que facer para moitas cousas. Para que che dean o lugar. Parece que non é un lugar que ti tes por dereitos, senón que cho teñen que dar. Iso paréceme terrible. De aí xurdiu ese poema, e tamén bebendo da idea das Guerrilla Girls. Ese colectivo de mulleres que nos anos 80 viron que nos museos a presenza das mulleres era sempre como obxecto. Non como autoras. Formaban parte das obras de arte como espidos que os homes pintaban. En relación con todos estes elementos xurdiu o texto. (…)
– SG: A natureza e o rural é outras das temáticas a destacar na túa poética. En O son da xordeira había millo, campo e bolos de pan. Agora dalgunha maneira regresan.
– AO: Para min hai algo que está pasando na natureza. Neste caso no entorno rural. O rural non está en fase de desaparición, o rural morreu. Polo menos tal e como o coñeciamos. En O cuarto das abellas non quixen falar desde a dor. Quixen falar desde a consciencia. Está abandonado. E o abandono é salvaxe e duro. A emoción está no abandono, mais non xeremos drama disto. É así. A miña relación coa natureza non foi una visión contemplativa. Foi como de estar dentro e ser consciente. Había en O son da xordeira un poema que falaba dos eucaliptos. Creo que aí xa comeza este deterioro. Aquí foi contado desde dentro. (…)”
Víctor F. Freixanes: “Galaxia é un patrimonio nacional”
Entrevista
a Víctor F. Freixanes en El Progreso:
“(…) – El Progreso (EP): Que balance fai do seu paso por Galaxia?
– Víctor Freixanes (VF): Pois foi un período moi intenso. Pensa que eu adiquei 30 anos da miña vida profesional a dirixir empresas editoriais, primeiro Xerais, onde entrei en 1987, e despois Galaxia, dende 2002. Foi unha etapa importante e chea de felicidade, que só me deixa alegrías. É certo que me tocou atravesar unha crise dura, dende 2009, pero afortunadamente Galaxia é unha editorial con reservas abondo, cunha política económica moi austera e cunha enorme xenerosidade, tanto por parte dos traballadores como polos membros do consello de administración. A editorial Galaxia, que se creou en 1950, nunca repartiu beneficios entre o seu accionariado. Sempre se entendeu que traballabamos para un proxecto de país. Con ese espírito me incorporei e con ese espírito marcho. (…)
– EP: Deixa a editorial con boa saúde? E o libro galego?
– VF: Todo depende de con quen nos comparemos. Os problemas de saúde que poden ter Galaxia e o libro galego son os que ten a cultura en todo o mundo e, concretamente, os da lingua galega. Que non son poucos. O idioma ten un problema grave de renovación xeracional. Agora, se comparas a industria do libro galego hoxe co que había cando eu tiña 20 anos, ves que demos pasos xigantescos. No 1975 publicáronse 68 libros en galego, hoxe editamos catro ao día. Pero o problema está no horizonte. Como pasa con todo na vida. O libro e a cultura en Galicia o que necesitan é unha política seria que as atenda. Pola contra, a min paréceme que estamos un pouco abandonados a unha cultura do que diga o mercado. E iso non pode ser. Coa cultura non se pode aplicar ese criterio. Hai cousas que son un patrimonio de todos, que hai que coidar e protexer máis alá de que exista unha demanda masiva de consumo. É unha responsabilidade que temos.
– EP: Precisamente, unha cuestión que se critica dende diversos sectores da cultura é a ausencia dunha política estratéxica. Tamén a falta de entendemento interinstitucional. Cales diría que son os grandes problemas do sector en Galicia?
– VF: Estou totalmente de acordo con esas dúas que mencionas. Na cultura e noutros ámbitos, como poderían ser o da educación ou a da ordenación do territorio, hai que recuperar os espazos de encontro e de diálogo. Porque son moitas máis as cousas que nos unen das que nos separan. Un exemplo: hai dez anos que se aprobou a Lei do Libro. Por unanimidade. Igual que o Plan de Normalización Lingüística. Por u-na-ni-mi-da-de tamén. Ningún dos dous se executou. Non hai vontade política de poñer iso en marcha. Todo remata nunhas loitas partidarias absurdas a medio camiño entre a impotencia duns e o desinterese dos outros. Perdémonos na retórica e non avanzamos. A Lei do Libro ten todo o necesario para asentar unhas bases de políticas estratéxicas para o sector. E aí quedou, como tantas outras cousas. O caso do Plan de Normalización é aínda peor, porque o Partido Popular acabou empregándoo de xeito electoralista na primeira campaña de Núñez Feijóo, con toda aquela historia de Galicia Bilingüe. É imprescindible corrixir todo iso e volver aos espazos que eu chamo de denominador común. A xente ten que sentar a falar con limpeza de espírito e con xenerosidade, que ao final non é outra cousa que intelixencia política. Porque, ás veces, o que nos perde aquí é o espectáculo de quedar ben coa propia parroquia, o postureo, que se di agora.”
