Cuestionario Proust: Silvia Bardelás

DesdeSilvia Bardelás o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Silvia Bardelás:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Son unha buscadora.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Algunhas parecen “certificadas”, saben estar neste mundo.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que sexan amigos.
4.– A súa principal eiva?
– Aquela da que non son consciente.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir e ler, mirar a paisaxe e botarme a andar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Fun absolutamente feliz unha tempada, sendo adolescente, era anarquista cristiá ou algo así.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non a podo nin nomear.
8.– Que lle gustaría ser?
– A buscadora que son atopando novos puntos de vista sobre a vida.
9.– En que país desexaría vivir?
– En moitísimos e só por tempadas. Arestora en Xapón.
10.– A súa cor favorita?
– As das especias indias.
11.– A flor que máis lle gusta?
– As nosas: camelias, mimosas e hortensias.
12.– O paxaro que prefire?
– Non son moi de paxaros, prefiro os patos.
13.– A súa devoción na prosa?
– Algúns deles: Cervantes, Goethe, Flaubert, Thomas Mann, Solzhenitsyn.
14.– E na poesía?
– Walt Whitman, Uxío Novoneyra, Rilke, Lois Pereiro.
15.– Un libro?
Ética de Spinoza.
16.– Un heroe de ficción?
– O idiota de Dostoievski e Oleg de Pavillón do cancro de Solzhenitsyn.
17.– Unha heroína?
– Ningunha. Ese é un buraco enorme na literatura.
18.– A súa música favorita?
– Bach, Mozart, Beethoven, Schubert, Pink Floyd, Michael Jackson, jazz…
19.– Na pintura?
– Pollock, Picasso, Vermeer, Lucio Muñoz…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Todo aquel que se mantén íntegro.
21.– O seu nome favorito?
– José.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O de contar os cartos.
23.– O que máis odia?
– O poder.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– O tsar Nicolás, por parvo-frívolo.
25.– Un feito militar que admire?
– O desembarco en Normandía.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Voz.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Durmindo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Non teño estado de ánimo habitual. Depende do que viva.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os inconscientes.
30.– Un lema na súa vida?
– Non ter lemas.”

Carlos Callón: “Estou en contra da ´ditadura do ja ja ja´, de pregoar a nosa felicidade no Facebook”

EntrevistaCarlos Callón a Carlos Callón en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): O título [Atravesar o fantasma] é un termo da psicoloxía. Por que?
– Carlos Callón (CC): Eu era unha persoa moi crítica coa psicoterapia, pero axudoume a facer este libro. En dous aspectos: para atreverme a publicar, despois de 17 anos facendo poesía, e para organizar as miñas obras cun sentido xeral. Os 35 poemas deste libro forman un deses conxuntos de puntos illados que, cando os unes cun lapis, forman unha figura.
– LO: Por que tardou en publicar?
– CC: Non sei responder a iso (ri). De ensaio levo cinco libros, e de poesía, da que gañei un premio con 18 anos, publico agora por vez primeira. (…)
– LO: Os dous grandes temas do libro son a sexualidade e a morte.
– CC: Son esas dúas preguntas que aos seres humanos nos custa responder: o eros e o tánatos. No meu caso, o descubrimento da sexualidade está ligado á homosexualidade, un tema que xa non se vive igual agora que nos anos da miña adolescencia na sociedade galega.
– LO: Cambiou moito a situación?
– CC: É radicalmente diferente. Pasaron 20 anos pero parece que pasaran máis de 300, con cousas como o matrimonio homosexual.
– LO: Como aborda a morte?
– CC: Digo no libro que ‘todas as mortes son a morte do meu pai’. No proceso de dó é habitual que se lembren perdas anteriores. Esta rememoración existe porque non temos resposta ante a morte, non hai xeito de darlle sentido.
– LO: A arte serviulle de terapia?
– CC: Non (rise). Nalgún momento ou situación, a poesía pode empregarse para transmitir a dor, pero non creo que o libro sexa terapéutico.
– LO: Parece todo pouco optimista.
– CC: A felicidade plena non é posible, e é importante asumir que a vida ten unha parte negativa. Optimismo? Si, no sentido de que se pode vivir mellor, e seguir vivindo aguantando os golpes. Pero estou totalmente en contra da ditadura do ja ja ja, do tabú creado en torno á morte, que cada vez é maior, e da psicoloxía positiva. E chámoa positiva porque así é como a denominan, porque de positiva non ten nada. Pregoa a idea de que hai que vivir sempre sorrindo, dicindo que felices somos en Twitter e en Facebook. Iso non quere dicir que a vida sexa un inferno (ri).
– LO: E que quere dicir, entón?
– CC: Que si que podemos sentirnos tristes, ben sexa por un motivo obxectivo, como unha perda, ou simplemente porque si. Algo que nas redes sociais, como mencionaba, está mal visto. Hai outro fenómeno que en Galiza aínda non está moi presente, aínda que se empeza a ver, pero si se dá noutras sociedades máis urbanizadas: hospitais nos que os enfermos non están acompañados polos seus familiares. Ese escapar do negativo. (…)”

Cuestionario Proust: Xosé Iglesias

DesdeXosé Iglesias 2 o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xosé Iglesias:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
“– Traballador, honesto e esixente.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A lealdade e a honradez.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que me aprecien o mesmo que eu a elas.
4.– A súa principal eiva?
– Un punto de intolerancia.
5.– A súa ocupación favorita?
– Construír barcos no meu estaleiro e versos no tempo libre.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Ollar como morremos todos de velliños despois de vivir unha vida plena.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a algún familiar próximo, supoño.
8.– Que lle gustaría ser?
– Non aspiro a ser máis do que son, chégame o que teño, iso si, que non mo rouben.
9.– En que país desexaría vivir?
– No centro do mar, nunha nación chamada Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– Todas, cada unha delas nunha situación diferente.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Non son de flores, escollo a rosa (dos ventos).
12.– O paxaro que prefire?
– Pola súa maxestosidade, e sobre todo pola cor dos seus ollos, o mascato.
13.– A súa devoción na prosa?
– Se falan do mar, escollos a todos.
14.– E na poesía?
– Un ou dous poemas de cada poeta, aínda que me emocionan moito os poemas de Manuel Antonio, ou Antón Avilés.
15.– Un libro?
– Merqueino con 16 anos e acompañoume en moitas ocasións: Costa de la muerte, historia y anecdotario de sus naufragios, de Jose Baña Heim.
16.– Un heroe de ficción?
– O capitán Nemo.
17.– Unha heroína?
– Como homenaxe a Begoña Caamaño, quédome coa súa Morgana.
18.– A súa música favorita?
– Toda a música folk da Galiza, sen excluír a ninguén. Teño devoción tamén por Yann Tiersen.
19.– Na pintura?
– Enchería toda a miña casa de cadros de Viki Rivadulla, a pintora do mar.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Os patróns de pesca, e os mariñeiros, que arriscan as súas vidas a diario para que a xente poida comer peixes salvaxes. O mesmo as mulleres da nosa terra que nos axudaron e moito a erguer esta nación.
21.– O seu nome favorito?
– César, que me ronda pola cachola moi moi a miúdo (así se chama o meu pequeno).
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A prepotencia.
23.– O que máis odia?
– A crueldade.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Quizais e ollando a historia a través dos séculos, todos aqueles que impuxeron a súa ideoloxía sobre o resto e por iso mataron a moitos seres inocentes, os ditadores en xeral.
25.– Un feito militar que admire?
– No pobo veciño de Portugal, a histórica revolución dos cravos.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Saber tocar un instrumento musical facilmente (cousa que me é imposible).
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sexa cando sexa o momento, sen sufrir moito.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Cabreadísimo con estes políticos que están roubando o noso mar descaradamente.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Non me molestan demasiado as pequenas mentiras.
30.– Un lema na súa vida?
– Vive tranquilo e deixa vivir en paz os que te rodean.”

Rosa Aneiros: unha literatura comprometida

EntrevistaRosa Aneiros de Carlos Loureiro a Rosa Aneiros en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Rosa, a túa necesidade de contar parece ser que lla debes a teu padriño…
– Rosa Aneiros (RA): Si. El era un gran contador de historias e sempre envexei a súa capacidade para crear un mundo novo a partir das palabras. Foi un auténtico mestre polo seu bo facer tanto na recreación de atmosferas como na articulación do ritmo do relato. Por iso sempre dixen que de grande quería ser pensionista, coma o meu padriño, e pasar as horas a contar contos. E cheguei a periodista, non hai tantas letras de diferenza…
– NG: Claro, pero o superestrato do xornalismo, da comunicación, tamén vai influír, ou non?
– RA: Non sei que foi antes, se o ovo ou a galiña. Se a necesidade de contar o mundo chegou da man dese que ti nomeas como superestrato do xornalismo ou, en cambio, chegou canda os contos do meu padriño. Tanto ten. Nunca me preocuparon as razóns de por que, talvez polo temor demasiado fundado de que, se atopo as razóns de por que escribo, daquela deixarei de facelo. Ten un aquel de misterio que me seduce á hora de narrar e sen el supoño que carecería de sentido… (…)
– NG: Resulta incomprensíbel que nestes intres onde a literatura galega de autoría feminina nada ten que envexar á literatura de autoría masculina aínda sigamos a falar de “literatura de muller” e non de “literatura masculina”, non cres?
– RA: Eu escribo literatura e, claro, por suposto, son unha muller. Iso condiciona profundamente a miña maneira de ver o mundo e, como tal, aparece reflectido na miña obra. Ademais, hai outras variantes que inflúen e, xunto co xénero, constitúen un amálgama indisoluble que determina o que escribo ou deixo de escribir: a lingua, a educación, a familia, a música, a propia literatura, o cinema, as amizades, a actualidade inmediata, a relixión, a procedencia social, o lugar das primeiras vivencias, a contorna, o ámbito laboral… Todo xunto e remexido fai de min o que son e o que escribo. Pero creo que a calquera persoa lle acontece o mesmo sexa home ou muller… Outra cousa é que por “literatura de muller” entendeses a miña vontade de visibilizar as mulleres, esas que tantas veces permanecemos invisibilizadas e menosprezadas polo discurso do poder e non tanto polo xénero da autoría…
– NG: Es quen de te meter nunha trama narrativa e esqueceres o compromiso? E ao mellor reincidindo no anterior, poderá unha obra literaria acadar o cualificativo de “universal” porque sexa válida para conectar coa realidade de calquera sociedade do mundo?
– RA: Creo que toda obra aspira a ser universal na medida en que conta algo íntimo do ser humano. Nese sentido, todas as obras van alén das circunstancias inmediatas para nos narrar algo de nós mesmas que vai alén das fronteiras do visible. E engadiría que sempre existe compromiso na literatura: polo que escribes e, tamén, polo que non. As palabras non escritas tamén definen a quen renuncia a elas.
– NG: A vida é a base da túa escrita, da túa necesidade por escribires. Que tería que ocorrer para deixares de narrar?
– RA: Sempre puxen a vida por diante da escrita, a pesar de seren indisociables en certa maneira. Por tanto, sempre antepoñería a vivencia por riba do tempo para escribir. E hai moitas circunstancias polas que podería ter que deixar de narrar. Non é algo que me preocupe. A vida debe ter os seus prazos, os seus tempos, o seu propio ritmo. Pero, ademais da vida, é a propia escrita quen determina os seus prazos. Para min cada obra é a última non sentido de que non sei se vou escribir máis, ben porque a vida tropece comigo ou porque sinta que non teño nada máis que dicir… Vivir cada texto como se non houbese outro fai que cada un deles sexa especial e único. Quen sabe o que sucederá mañá? Se cadra, non teño nada máis que contar… (…)”

Marta Dacosta: “Vivimos no día de hoxe na comodidade de non profundizar, no conformismo”

EntrevistaMarta Dacosta a Marta Dacosta en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): Na súa obra está moi presente a agua. Por que?
– Marta Dacosta (MD): Ten que ver con criarme á beira do mar e pertencer a unha familia ligada a el, nun principio. O mar sempre foi algo moi presente. Logo, vivindo separada del, sustitúeno as fontes, as correntes… Logo, á experiencia vital, engádeselle a tradición literaria. Na miña obra a auga é orixe de vida.
– LO: O seu imaxinario se nutre de vivencias ou de literatura?
– MD: Bebe de fontes moi diversas. Por exemplo, a combinación entre lendas tradicionais do sur da provincia de Pontevedra e a figura hamletiana de Ofelia, que vexo como maltratada psicolóxica.
– LO: Cal é a forma de abordar temas como o maltrato na poesía?
– MD: É difícil abordalo sen que o poema perda a integridade. É un tema complicado de por si, e ademáis caese no risco de cinguirse á protesta, que ten que estar en equilibrio coa parte de calidade literaria, estílistica e creativa.
– LO: Cal foi a traxectoria da poesía galega?
– MD: Dende a Transición, podemos falar dunha primeira etapa, menos explícita e dende o simbólico, en parte como reacción ante unha corrente anterior que se focalizou na denuncia. Nos 90 volve a atención ao significado do texto. Pero son liñas xerais dun proceso que tería que verse cun século de distancia.
– LO: E a súa propia?
– MD: Co tempo voume desprendendo cada vez máis do innecesario. Esculpo máis o texto. Pero ségueme sendo útil; para min a poesía é imprescindible e infalible.
– LO: Como escritora?
– MD: E como lectora, o texto poético é o que mellor recolle o que busco ao ler. Lemos para entreternos, pero tamén para entender o mundo e atoparnos. A poesía ten capacidade de transmitir e ser terapéutica.
– LO: Dun lago escuro toca tamén a negación da realidade.
– MD: Si, a través da imaxe da nadadora que nada boca arriba, mirando un día soleado e de cóstas ás profundidades. Vivimos na comodidade de non profundizar. Tanto no plano persoal como social, critico o conformismo. Un certo grao de conformismo é intrínseco, pero agora hai un control para convencernos de que vivimos no mellor dos mundos posibles.
– LO: Trata moito a idea da tradición feminina.
– MD: Para min esa visión feminina é convición, a de que a muller galega tivo un papel central na preservación da nosa cultura, e unha posición, a de que as mulleres teñen todas as dificultades duplicadas. Pero non vexo conflito en que un escritor escriba cunha muller como protagonista, ou viceversa. Si se todos os protagonistas fosen homes.”

Marilar Aleixandre: “Ter lingua propia é unha riqueza”

EntrevistaMarilar Aleixandre a Marilar Aleixandre en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Diagnostique o momento actual da literatura galega.
– Marilar Aleixandre (MA): Eu diría que está moi vizosa. Hai un claro recambio xeracional que non se ve noutros ámbitos. Están Anxos Sumai, Alberto Ramos, Berta Dávila… Outra cousa é a conexión coa sociedade. Ese é un problema que ten que ver coa situación actual do galego.
– LVG: Os mozos abandonan o galego cando deixan a escola. ¿Por que?
– MA: Interveñen varios factores. O primeiro é que as institucións non o toman en serio: trátano como o inglés, como se fose unha lingua estranxeira, cando é a lingua propia. E a conciencia social é minoritaria no sentido de utilizala. Non hai un sentimento de conservar ese patrimonio. Ter lingua propia é unha riqueza.
– LVG: Vostede é autora. ¿Canto lle preocupa a piratería?
– MA: Penso que non é cuestión de laiarse polo libro electrónico. O problema son os prezos. A diferenza entre o prezo dun libro electrónico e outro de papel non está proporcionada porque os custes non teñen nada que ver. Á xente non lle gusta piratear. (…)”

Bautista Álvarez: “A emigración é o noso gran drama e merecía ter máis consideración literaria”

EntrevistaBautista Álvarez de Carme Vidal a Bautista Álvarez en Sermos Galiza:
“- Sermos Galiza (SG): Un ano despois do libro de relatos Retallos daquela infancia, publica a novela Cuarto minguante. Para o que demorou en publicar van moi seguidas. Tamén é así o proceso de escrita?
– Bautista Álvarez (BA): A novela escribina no ano 2013 mais tardou en publicarse. Non é que comezara agora a escribir. Fágoo desde moito antes, o que pasa é que boa parte dos meus escritos non aparecen co meu nome. Colaborei moito en Terra e Tempo mais os artigos non están asinados polo autor. Outros están recollidos en dous tomos de Obras escollidas, cada un del de trescentas páxinas e está por saír un terceiro libro. Claro está que son obras distintas e a novela e os relatos son ficción, aínda que moitas veces estean fundamentados na realidade. (…)
– SG: Lamenta que a emigración non fora máis tratada na nosa literatura.
– BA: Xa digo ao principio que a Nova Narrativa débelle aínda a grande epopea galega á emigración. Diríalles que foran a América e se puxeran en contacto cos nosos emigrantes. Fago referencia á escena que contemplei menos de un ano antes de que partira o barco Santa María. Teño na memoria como a xente se despedía nos barxos, uns arriba e outros abaixo, e iso ten pouco reflexo na literatura galega. Sucedía no porto de Vigo, cidade na que hai tan bos escritores que non contemplaron o tema na súa obra. É un verdadeiro drama e merece ter máis consideración literaria.
– SG: A presenza da emigración é moi forte e orixinou historias de gran intensidade, como explica entón esa ausencia?
– BA: Está presente en todas partes. A emigración a América é o verdadeiro drama. É distinta á que se produciu por Europa porque eles non perderon o contacto co país, construíron aquí as súas casas e viñan nas vacacións de Nadal e do verán. Era como os que estaban en Euskadi ou Cataluña. A de América non, ás veces non volvían nunca. Eu non trato de escribir as historias da emigración. Na novela hai parte que é real mais outra é fantasía, aínda que se fundamente na realidade. (…)”