Entrevista
de Montse Dopico a Santiago Lopo no Magazine Cultural Galego:
“A aparencia de liberdade é só quimera nunha sociedade de consumo que controla as persoas a través de múltiples mecanismos. Un deles é o tempo. A obsesión por aproveitalo ate o último segundo. Esta é unha das reflexións das que parte a novela Hora zulú, de Santiago Lopo, editada por Galaxia e gañadora do premio García Barros 2012. Un libro no que a suposta loucura revela, por veces, lucidez. No que unha historia chea de intriga, armada con textos de orixe diversa, nos vai levando cara a un xeito de rebelión. Falamos co autor. (…)
– Montse Dopico: En todo o libro (desde as primeiras mencións á marea negra até a propia historia do Profesor), se amosan as inquedanzas ecoloxistas como cuestión de fondo. Mais parece que, alén diso, se quere apuntar a como a sociedade industrializada nos rouba a vida, o tempo, a liberdade. Era esa a idea?
– Santiago Lopo: En efecto, esa é unha das ideas que subxace durante toda a novela: a escravitude temporal. Non somos libres, o poder tennos controlados de moitas maneiras, e unha delas é por medio do tempo, un dos nosos bens máis prezados. Dende que nacemos, a sociedade de consumo recórdanos obsesivamente que o estamos a perder e non podemos recuperalo, así que nos ofrece multitude de estímulos para aliviar esa suposta “anguria”. A través da medición do tempo, o poder controla o ritmo das nosas vidas e ata do noso pensamento, un feito que se acentuou a partir da Revolución Industrial. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Cuestionario Proust: Alejandro Tobar
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Alejandro Tobar:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Son polo xeral unha persoa constante.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A coherencia, que de seu implica moitas outras.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Afecto.
4.– A súa principal eiva?
– Talvez que ás veces perdo o tempo da maneira máis parva.
5.– A súa ocupación favorita?
– Todo o relacionado cos libros, con moita diferenza sobre o resto.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Non teño un ideal de felicidade. Irase vendo.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Supoño que a dor e a enfermidade na esfera íntima.
8.– Que lle gustaría ser?
– Estou contento co que son.
9.– En que país desexaría vivir?
– No que vivo, en Galicia. Pero se puidese nacer de novo e saber o que sei, a historia sería distinta: se cadra, Noruega.
10.– A súa cor favorita?
– Non teño unha cor favorita. As paredes das casas gústanme en branco.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Sucede que son alérxico ao pole.
12.– O paxaro que prefire?
– A pega, por exemplo.
13.– A súa devoción na prosa?
– A pluma de Thomas Mann na novela A montaña máxica.
14.– E na poesía?
– Moito me gustou no seu momento a poesía da vangarda histórica latinoamericana. Oliverio Girondo paréceme moi bo.
15.– Un libro?
– Volvo sobre A montaña máxica de Mann. Pero hai tantos!
16.– Un heroe de ficción?
– Encántame Sherlock Holmes e faime graza Philip Marlowe.
17.– Unha heroína?
– Khadula, a protagonista da novela A asasina.
18.– A súa música favorita?
– O mesmo Schubert ca Willie Colón. Agás á actual radio-fórmula, que me parece a todas luces un atraso cultural, a case todo lle atopo algo de bo.
19.– Na pintura?
– Non coñezo moito, pero poden chegar a gustarme moitos estilos distintos. Os murais de Lugrís parécenme de marca maior.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Heroes, non; valoro en todo caso determinadas facetas de xente moi diversa: Rosalía, Steinbeck, Ricado Darín, Albert Pla, Turguéñief, etc.
21.– O seu nome favorito?
– Tampouco non teño un nome favorito.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Non me convence a xente que berra nin a que de natural é porca.
23.– O que máis odia?
– O nacionalismo español paréceme desprezable. Trátase por desgraza dun hábito moi común co que debemos lidar acotío. Odio non, pero desprezo xa digo que moito.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Os ditadores e os sátrapas. Pero tamén os Rockefeller e compañía.
25.– Un feito militar que admire?
– Sen querer restarlles valor a determinados acontecementos históricos, coido que feitos militares non admiro ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Non sei cantar. E gustaríame.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen sufrimento.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Calmo e polo xeral aceptablemente positivo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– O boísmo, que, non sendo unha boa doutrina, considero respectable.
30.– Un lema na súa vida?
– Non adoito rexerme por lemas.”
Lino Braxe: “Eu son, fun e só serei un poeta, que se gaña a vida como pode”
Entrevista
a Lino Braxe en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Se falamos de xéneros? Teatro, poesía,… Que che ofrece cada un?
– Lino Braxe (LB): O teatro ofréceme paixón, a sensación de estar vivo e de compartir esa vida con outras persoas, o que para un solitario empedernido coma min é toda unha regalía. A poesía é para min o mesmo que dicía Beethoven do seu amor “O meu anxo, meu todo, meu deus”.
– NG: E en canto á canle? Tamén tocaches un pouco tódolos paus. Prefires o directo do teatro, a televisión, a radio?
– LB: A radio é o medio ideal para un poeta. Es anónimo. Ninguén ve o teu rostro. Fas o teu programa e marchas para casa a escribir poemas. Nun tempo vivín así. Pero non tiven sorte cos xefes que tiña na radio e decidín deixar “aquela mina abandonada” que era como definía Orson Welles á radio.
– NG: Como foron os comezos? Sempre tiveches esta vocación ou de pequeno querías ser outra cousa?
– LB: Até os doce anos eu fun educado, non polos meus pais, senón por certo entorno familiar, para ser militar. Pero a esa idade escribín un poema. Desde aquela xa non existiu nada máis na miña vida que a poesía.
– NG: A cal dos teus proxectos lle tes ese agarimo especial? Que obra, poema ou serie recordas especialmente?
– LB: A obra da que gardo un recordo máis nidio é “Hamlet” que dirixín hai uns anos. Creo que o meu mellor poema foi Banquete, por moito que me gusten outros moito máis, mais eu sempre falo desde a opinión do público. O programa de radio do que teño máis morriñas foi Prohibido durmir a sesta que presentaba coa miña amiga e compañeira Ana Pontón. A xornalista, non a política, claro. (…)”
Eli Rios: “A figura de Maria Solinha está amplamente tratada na nossa tradiçom mas (quase) todas som narradas com perspetivas masculinas”
Entrevista
a Eli Rios no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): Vés de ganhar em 2013 o I Prémio de Poesia Figurante e de publicar na sua editora o poemário Maria. Que vai encontrar o/a leitor/a nesta obra?
– Eli Rios (ER): Um poemário que precisa da pessoa que lê. Nom há respostas mas sim perguntas sobre cada quem tem de voltar sobre elas (se quiger).
Nom estamos perante uma poesia intimista nem de costumes. Maria traz até a tona do verso temas tam complexos, e com múltiplas leituras, como a sociedade patriarcal, o lesbianismo, a maternidade, a crise económica, a indefensom aprendida, a transmissom numa voz feminina…
– PGL: Por que demorou tanto em ser umha mulher quem tratasse da figura de Maria Solinha, a priori, tam atrativa na perspetiva feminista?
– ER: A figura de Maria Solinha está amplamente tratada na nossa tradiçom: aí temos as músicas de Carlos Núñez e Teresa Salgueiro, Luar na Lubre, etc, a biografia feita por Encarna Otero, o filme A paixón de María Soliña… mas todas (excetuando a biografia antes mencionada) bebem da transmissom patriarcal, som narradas com perspetivas masculinas ou, simplesmente, repetem as estrofes escritas por Celso Emilio Ferreiro.
Maria nom procura o rigor histórico nem inventar nada. Só tenta fazer uma viagem ao futuro e “dar” uma oportunidade de “vingar-se” da injustiça a todas aquelas marias que nalgum momento foram silenciadas pela sociedade patriarcal. Recordemos que no processo contra Maria Solinho havia oito mulheres mais… Esta tentativa de “re-apropriaçom” da historia por parte das vozes femininas e a liberdade criativa usando umha personagem histórica é sempre bem vista na narrativa e com óticas patriarcais mas na poesia continua sendo “freak”. Por quê? Pois pelo mesmo que no tratamento informativo da morte dumha mulher se focaliza o “morbo”, pelo mesmo que as instituiçons acham que nom devemos gerir o nosso próprio corpo, pelo mesmo que um homem sente que nos agradam os comentários sobre o nosso físico quando caminhamos pela rua… Resta muito por andar nom só no feminismo mas também na educaçom das pessoas e isso nom se faz num dia. A literatura vai da mao da sociedade. Em pleno século XXI lembro o caso do Lusocuria da Verónica Martinez Delgado que trata o tema da sexualidade feminina e foi qualificado pela crítica como um libro “porco” dumha autora “frustrada”. Nessas estamos ainda aqui na Galiza… (…)”
O xornalista Camilo Franco fala do seu proxecto Queres ser arte contemporánea?
Cuestionario Proust: Diego Ameixeiras
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Diego Ameixeiras:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Perseveranza, coido.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade, a intelixencia, o sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Lealdade, risas, silencios cómodos.
4.– A súa principal eiva?
– A timidez.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir. Ler, ver películas, o fútbol.
6.– O seu ideal de felicidade?
– O sol, a luz, os días longos.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Prefiro non pensalo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Escritor.
9.– En que país desexaría vivir?
– Polo momento, aquí.
10.– A súa cor favorita?
– O vermello e o negro.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Ningunha en especial.
12.– O paxaro que prefire?
– A Larry Bird, a Charlie Parker.
13.– A súa devoción na prosa?
– Rubém Fonseca, Andreu Martín. Hai moitos.
14.– E na poesía?
– José Ángel Valente.
15.– Un libro?
– O seminarista (Rubém Fonseca), Prótesis (Andreu Martín).
16.– Un heroe de ficción?
– Os personaxes marxinais de David Goodis.
17.– Unha heroína?
– Teena Brandon (Hillary Swank) en Boys don’t cry.
18.– A súa música favorita?
– Curtis Mayfield: Move on up, por exemplo.
19.– Na pintura?
– Os grafitis que había pola ribeira do Miño, en Ourense.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Os meus pais.
21.– O seu nome favorito?
– Os alcumes dos escritores das novelas de peto.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Falar (moito) por non estar calado.
23.– O que máis odia?
– O medo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Aos xenocidas.
25.– Un feito militar que admire?
– Aos desertores.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O da música.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen provocar demasiado sufrimento aos que me rodeen.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Vixiante.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Pasado o tempo, todos.
30.– Un lema na súa vida?
– Imos por partes.”
O pintor e poeta Baldo Ramos fala da exposición Onde beben os cervos que amansou o calígrafo
Amparo Castaño: “A miña filla usaba a poesía para entenderse a si mesma”
Entrevista
a Amparo Castaño, nai de Xela Arias, en Atlántico Diario:
“- Atlántico Diario (AD): Que versos pensa que non deben faltar hoxe?
Amparo Castaño (AC): Como nai, muller e avoa sinto moi perto o Darío a diario, sen embargo calquera poema reflexa a súa implicación coa vida. A miña filla utilizaba a poesía como filtro para entenderse a si mesma e aos demáis. Nós falabamos moito, para min a súa obra é ela mesma.
– AD: É a segunda lembranza por parte dos seus compañeiros de Letras. Recibiu o mesmo recoñecemento por parte da Real Academia Galega?
Estamos moi agradecidos co trato que se lle está dando pero preferimos que sexa o ámbito cultural o que indique que lugar debe ocupar. Xela non admitiría inxerencias, simplemente tentamos cooperar no que poidamos. Tamén se fai un certame anual de poesía no IES da Sangriña, na Guarda, que leva o seu nome, ver aos nenos e mozos e a súa calidade supón unha grande ledicia, da que estaría moi orgullosa.
– AD: De Xela díxose que sentía a literatura como un modo de vida.
– AC: Foi sempre moi independente e ao mesmo tempo moi familiar. Na casa sempre houbo ambiente de libros, viñan moitos amigos escritores. Valentín (o pai) escribiu un relato para as festas do San Xoán de Sarria, contaba que Xeliña falaba galego. Naqueles anos falar galego e estar entre letras era unha opción revolucionaria, e Xela seguiu co seu compromiso toda a vida, coas persoas, co galego e cos libros. Sempre estivo rodeada de libros. Era un medio no que se vía que disfrutaba, xa fose editando, corrixindo probas, traducindo, escribindo… era a súa vida.
– AD: Cando deu mostras de se interesar pola poesía?
– AC: Manuel María regaloulle O Principiño con sete anos, pediunos unha estantería para poñer os seus libros, coidábaos moito. Escribía contos e ganou varios concursos literarios en Vigo con dez anos, con once gañou o premio do Facho, na Coruña. A poesía veu máis tarde, coa primeira xuventude.
– AD: Nesta homenaxe estará representada parte da familia. Como a sinten?
– AC: Participamos no acto. É unha mezcla de sentimentos, pois lembrar todo o que nos deixou é moi emotivo. Temos a obriga de dar as grazas pero preferimos manternos nun segundo lugar.”
Entrevista a María Xosé Queizán
Dolores Vilavedra: “A literatura galega actual quedou sen líderes de referencia”
Entrevista
a Dolores Vilavedra en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): O seu útimo gran traballo sobre literatura galega atinxiu a primeira década do século XXI. Que valoración xeral fai do que levamos da década dos 10?
– Dolores Vilavedra (DV): Quizais o máis relevante é que nos estamos a afastar do modelo literario xerárquico organizado arredor dunha serie de nomes de referencia, indiscutiblemente canónicos. Hoxe pode parecer que impera un certo caos no que compiten diversas estéticas e parece difícil que algún escritor ou escritora recupere un liderado claro. Isto, que de entrada semella positivo, ás veces trae consigo unha certa desorientación, unha certa dificultade para separar o gran da palla e, nalgúns intres, mesmo sentimos que temos que aturar unha dose superior á habitual de mediocridade.
Satisfaime moito que esteamos a asistir á consolidación das propostas de numerosas autoras, tanto na narrativa coma na poesía. Están a demostrar gran capacidade para presentaren proxectos literarios singulares. Lembro cunha certa carraxe aqueles comentarios dos 90 de que “iso das mulleres era unha moda” ou “unha estratexia de marketing”… as mulleres non están de paso na literatura, viñeron para quedar.
Estraño, iso si, unha maior afouteza á hora de explorar as posibilidades que o ámbito dixital abre para a autoedición. Vexo que os autores e autoras seguen a depender do modelo convencional de edición, seguen a outorgarlles ás empresas “clásicas” –contra as que tanto se despotrica– o poder de mediar coa comunidade lectora. Por que apenas hai espazos propios na rede de literatura? Neste momento, calquera persoa que teña un proxecto literario e que estea convencida do seu valor e interese ten mil maneiras de espallalo. Miremos o exemplo dos xornalistas, en cambio. Nacen novas propostas, os profesionais ofrécennos con xenerosidade contidos moitas veces interesantes. Por que non se fai coa literatura? (…)
– B: Que opina vostede do cualificativo de literatura de mulleres? Existe unha vontade de xénero na escrita das autoras galegas?
– DV: De maneira global, a min gústame falar de literatura de autoría feminina, é a fórmula que procuro empregar. Dito isto, as xeneralizacións son sempre perigosas: é evidente que hai un grupo numeroso de escritoras que abordan a literatura dende unha conciencia explícita de xénero e dende unha vontade de comunicala mais non creo que sexa así en todos os casos. E, por outra banda, isto non quere dicir tampouco que todas as escritoras teñan unha idéntica conciencia de xénero. E quero crer que esa conciencia de xénero, cando se proxecta, é tan diversa como somos as mulleres. (…)
– B: O Día das Letras aínda segue a gozar de certa popularidade social e dun esforzo moi grande de todo o mundo cultural e educativo por reivindicar o homenaxeado. Como ve esta festa? Debería mudarse algo? Serve para mellorarmos a percepción sobre os autores ou simplemente aumenta a súa mitificación?
– DV: Véxoa esclerotizada. Penso que segue a ser útil como estratexia para rescatar, editar e poñer en valor determinadas autoras ou autores porque nesa liña aínda queda moito por facer. Ten, logo, un certo carácter arqueolóxico ou museolóxico, e o feito de que sexa eficaz como tal é un síntoma do déficit histórico que pexa sobre a nosa cultura.
Levo un par de anos pensando que, se cadra, a nosa verdadeira festa das letras debía ser o 24 de febreiro, aniversario de Rosalía. Vendo o éxito popular que están a acadar as diversas iniciativas que se organizan nesa data, coido que podiamos encamiñarnos por aí, facer dese día o noso Sant Jordi (coa vantaxe de que é laico!!!) e deixarmos o 17 de maio como evento máis filolóxico e académico. (…)”
