Universidade do Minho, Braga: I Jornadas Galiza mais perto, os 14 e 15 de xuño

O Centro de Estudos Galegos da Universidade do Minho, en colaboración coa Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega -con patrocinio da Secretaría Xeral de Política Lingüística-, organiza as I Xornadas Galiza máis perto, que decorrerán os días 14 e 15 de xuño na Universidade do Minho.
O obxectivo será procurar áreas de converxencia relativas ás matérias abordadas (literatura, lingua, música…) e aproximar dúas realidades que partillam unha historia, unha lingua e unha cultura: a Galiza e o Norte de Portugal.

PROGRAMA

14 de Junho:
9h.30. Sessão de abertura.
10h.00. AELG: 30 anos a escrever a história recente da literatura galega (Mercedes Queixas, Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega).
10h 45. Sombras e luzes: unha aproximação á historia da literatura galega (María Vilariño, Universidade da Coruña).
11h. 30. Café.
11h. 45. Resistencia política na narrativa galega contemporánea (Mario Regueira, Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega)
12h. 30. Almoço.
15h. 00. Mesa redonda: A literatura galega e portuguesa hoje com:
* Mario Regueira (Escritor galego).
* Lorena Souto (Escritora galega).
* Marta Gomes (Escritora portuguesa).
16h. 30. Em conversa com a Mafalda Arnauth.

15 de Junho:
10h. 00. Galegos, galego-portugueses ou espanhóis? Questões de imagem (Carlos Pazos, Universidade do Minho).
10h. 45. Café.
11h. 00. Mesa: A língua galego-portuguesa através da sua historia:
* Panorama histórico sobre a língua galega (Xoán López Viñas, Universidade da Coruña).
* O galego nos textos metalinguísticos portugueses (séculos XVI-XIX) (Sónia Duarte, Universidade do Porto).
12h. 30. Almoço.
14h. 30. Eurorregião Galiza-Norte de Portugal: novas oportunidades financeiras, económicas e sociais (Artur Jorge Barroso, Universidade do Minho).
15h. 15. A tradição oral galego-portuguesa (Emilio Cambeiro, Universidade Nova de Lisboa).
16h. 00. Música galega: Intervenção, normalização e desleixo (Alberto Pombo, Universidade de Estremadura).

A inscrición (para recibir certificado de presenza) é gratuíta e pódese formalizar na web ou neste mail de contacto: ceg@ilch.uminho.pt

Xosé Luís Regueira defende a achega do galego á identidade social ao ingresar na RAG

“O novo membro da Real Academia Galega (RAG), Xosé Luís Regueira, defendeu “a influencia” do galego no proceso de creación da “identidade social” de Galicia afirmou que a lingua “é o repositorio de coñecemento” e “a cifra da historia dun pobo”. O encargado de abrir a sesión plenaria foi o presidente da RAG, Xosé Luís Méndez Ferrín, quen deu a palabra ao secretario, Xosé Luís Axeitos, para que dese lectura á certificación do acordo no que se determinou a celebración da sesión.
No seu discurso de ingreso, titulado Oralidades: reflexións sobre a lingua falada non século XXI, o novo académico recoñeceu a lingua galega como “algo máis que un código de comunicación ou que un instrumento” e defendeu que o galego “configura de xeito decisivo a identidade social” dos galegos e “mesmo a súa identidade como individuos”. “A lingua é o repositorio de coñecemento e a cifra da historia dun pobo, e nela quedaron gravadas a lume as vicisitudes maiores da nosa historia, dende a romanización ás pegadas dos habitantes dos castros”, asegurou Regueira. Así mesmo, desexou que a Real Academia Galega “non perda os fíos” coa “oralidade primeira”. “Esa é a lingua que nos fai existir, que nos constrúe como pobo e como nación con voz propia no mundo”, argumentou.” Vía Galicia Hoxe.

De Navia ata o Brasil: o mapa do idioma segundo Paz-Andrade

Artigo en Dioivo:
“”O mapa do idioma de Camões e Rosalía exténdese a catro continentes. É a terceira en importancia entre as linguas neo-latinas. Despois do inglés e do castelán, é a falada por maior número de persoas no hemisferio austral. Pero os datos reveladores da expansión que alcanzou palidecen ante os que permiten deducir o desenvolvemento futuro do mesmo fenómeno. Abonda ter presente o índice de acelerado crecemento demográfico e económico de Brasil, e valorar o seu porvir como potencia mundial, para comprender que un auxe paralelo experimentará o censo dos que falan o idioma galego-portugués en América. E non só o censo directo. Imperativos de orde económica e cultural abriranlle cada día maiores cauces para o intercambio, nos países anglosaxóns. Ten, por tanto, brillantemente asegurado o seu destino entre os grandes idiomas atlánticos”. Son palabras de Valentín Paz-Andrade, recollidas no seu libro Galicia como tarea (1959). O homenaxeado neste 17 de maio concibía o galego e o portugués como dúas variantes dunha mesma lingua.
As citas son claras, ao respecto, na súa obra ensaística. En La marginación de Galicia, (1970), que amplía e complementa as reflexións de Galicia como tarea, asegura que “se quixeramos poñer lindes ao territorio lingüístico, básicamente uniforme, do galego-portugués, teriamos que situar o do Norte en Navia e o do Oeste en Corumbá, co Atlántico polo medio”. Por iso, pregunta máis adiante no mesmo texto, “O galego debe manter unha línea autónoma na súa evolución como idioma, ou debe ter a máis estreita similaridade coa lingua falada, e sobre todo escrita, de Portugal e de Brasil?”. (…)”

Carlos Callón: ”O galego é a única lingua que perde falantes”

Entrevista a Carlos Callón en El Progreso:
“Unha das teimas de Carlos Callón é defender o uso do galego en calquera ámbito social e vencer os prexuízos que levan a moita xente a non usalo por consideralo unha lingua de segunda.
– El Progreso: Que quixo abordar neste libro [Como defenderes os teus dereitos lingüísticos]?
– Carlos Callón: É un manual práctico, pódese dicir que de autoaxuda nalgún sentido, con consellos concretos sobre qué facer cando te atopas con problemas concretos para usar o galego, qué saídas podes ter. É un manual de cómo vivir en galego en Galicia, sen acabar con úlcera de estómago. Non só para poder usalo espontaneamente, senón cando vas á notaría, cando queres facer unha xestión no banco ou coa compañía telefónica; en tódolos ámbitos hai formas de poder garantir os nosos dereitos.”

Carlos Callón: “O futuro do galego está nas persoas que non o falan”

Entrevista a Carlos Callón en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia: ¿De que trata o artigo co que gañou o premio de Carballo?
– Carlos Callón: Titúlase Fai teu o galego e plasma a idea de que calquera persoa que queira pode formar parte da comunidade lingüística galega e que mesmo o futuro do galego está nas persoas que aínda non o falan. Propoño unha serie de pequenos consellos sobre como pasar de ser galego calante a galego falante e como romper o prexuízo de pensar que alguén non é capaz de falar galego. É un convite, que todo o mundo saiba que o galego é de todos e que todos podemos falalo.”

Viveiro: presentación de Como defenderes os teus dereitos lingüísticos, de Carlos Callón

O venres 18 de maio, ás 20:30 horas, no Salón de Usos Múltiples da Casa do Concello de Viveiro, preséntase Como defenderes os teus dereitos lingüísticos, de Carlos Callón, publicado en Xerais. No acto, organizado pola Mesa pola Normalización Lingüística, intervirá o autor.

Vigo: recital-conferencia Itinerario poético pola defensa do idioma, por Carlos Callón

O mércores 16 de maio, ás 20:00 horas, na Biblioteca Central de Vigo, Carlos Callón pronunciará un recital-conferencia baixo o título Itinerario poético pola defensa do idioma, en que fará un percorrido pola historia contemporánea da lingua galega partindo de textos poéticos que a reivindican, desde os albores do Rexurdimento até os versos máis actuais das novas fornadas creativas.

Santiago: manifestación convocada por Queremos Galego, o 17 de maio

O xoves 17 de maio, ás 12:00 horas, desde a Alameda de Santiago de Compostela, terá lugar unha manifestación convocada pola Plataforma Queremos Galego! baixo o lema Pola lingua que nos une. Paremos os ataques contra o galego. Haberá autobuses desde diferentes puntos do País.
Damos a coñecer o manifesto elaborado por Agustín Fernández Paz:

VOARES DE ESPERANZA

“Don Ramón Otero Pedraio, para loar o labor entusiasta da imprenta de Ánxel Casal e de María Miramontes, chamoulle a aquel obradoiro «pombeiro de voares de esperanza». Pombeiro de voares de esperanza!  A frase era o tal, pois desde alí botaban a voar os libros que recollían o mellor do pensamento e da creación en galego. Aqueles non eran tempos doados, mais os azos dos homes e mulleres das Irmandades da Fala foron enchendo de luz as vilas e cidades de Galiza e conseguiron facer visible socialmente a lingua de nós.
Nesas persoas están as nosas raíces, somos elos dunha cadea que vén de lonxe. Rosalía de Castro e tanta outra xente que traballou pola recuperación e o prestixio da lingua e da cultura conforman o ADN onde nos debemos recoñecer. Un ADN que ten algúns tramos da dobre hélice especialmente fértiles, coma o das Irmandades, semente das ideas que hoxe constitúen a nosa cerna: Galiza, célula de universalidade. A vontade de sermos unha peza máis, en pé de igualdade, no mosaico mundial das culturas.
Non foron fáciles as épocas pasadas e tampouco non o son os tempos que nos toca vivir. Non é preciso reiterarmos aquí as agresións destes últimos anos, cunha boa parte das elites políticas, financeiras e mediáticas obsesionadas por esborrallar os avances que traballosamente foramos acadando. O seu obxectivo: facer do galego unha lingua socialmente invisible, que permaneza recluída no gueto e non acade un uso normalizado. Que o castelán sexa a lingua por defecto e o galego, a rareza, a lingua oculta. Tratala coma un bonsai ao que cómpre retallarlle as pólas que se obstinan en medrar máis do permitido.
Que ilusos! Non coñecen as palabras do sociolingüista Colin Baker: «A substitución dunha lingua non é un proceso evolutivo natural. Alí onde a xente está determinada a manter viva unha lingua, parece imposible destruíla.» Non saben que as agresións nos fan máis fortes, que nos impulsan a ampliar o tamaño da nosa esperanza, que medra en nós a vontade de construírmos espazos de encontro e mais de unión.
Na súa novela 1984, George Orwell describe unha sociedade oprimida por unha minoría, onde a neolingua é o instrumento utilizado para construír a realidade deformada que lle interesa ao poder: baléiranse de significado as vellas palabras e énchense con outros que mellor conveñan. Como non lembrar a Orwell cando vemos como se retorce o significado de palabras como imposiciónliberdadebilingüe,normalización ou, ultimamente, plurilingüe? Do mesmo xeito que a Policía do Pensamento obrigaba o protagonista da distopía de Orwell a aceptar que 2 + 2 = 5, a quen controlan os fíos do poder válelles todo para ofreceren unha falsa visión da realidade.
Contra as mentiras, non cansaremos de lembrar o evidente: a lingua que naceu hai máis de mil anos neste país é de todas as persoas que vivimos e soñamos nel. Tamén é das persoas que chegan a Galiza desde calquera lugar do mundo, empuxadas polo desexo dunha vida mellor, e deciden quedar aquí. E tamén, xaora, de tanta xente que ten na nosa terra as súas raíces e anda espallada polo mundo adiante, pois nós fomos –aínda o somos, e ben que nos doe- un país de emigración.
Do mesmo xeito que unha planta precisa dunhas condicións ambientais determinadas para medrar, tamén as necesita unha lingua que se encontre nunha situación minorizada, como lle ocorre ao galego. Por iso urxe crear as medidas precisas facer realidade un “nicho ecolóxico” favorable á lingua. Unhas medidas nas que nunca deben faltar dúas constantes: o exemplo práctico de que o galego é útil en calquera ámbito e para todas as funcións e a vontade de crear actitudes positivas cara á lingua. Para que na sociedade non haxa cidadáns de primeira e de segunda, deben crearse as condicións para que se poida vivir en galego con normalidade. Cousa que hoxe non ocorre, como constatamos día tras día.
Como ten reiterado Xabier DoCampo, «nós non mentimos». Imos sempre coa verdade por diante, conscientes da xustiza das nosas ideas e propostas. Con alegría, desmontando na práctica os insidiosos prexuízos que outros sementan na sociedade e nas familias, impulsando actividades que fagan posible vivir en galego. Porque amamos e defendemos a pluralidade lingüística, xaora que si, mais non a costa de deixar arrombada a nosa lingua no faiado.
Somos conscientes do labor que nos agarda. Mais tamén sabemos que paga a pena empregar todas as nosas enerxías nel, e que non hai lugar para o desánimo. Como escribiu Bertolt Brecht, nos anos da longa noite de pedra que asolagaba Europa: «Quen aínda estea vivo non diga “xamais”. / De quen depende que siga a opresión? De nós. / De quen que remate? De nós tamén. / Pois os vencidos de hoxe son os vencedores de mañá / e o xamais convértese en hoxe mesmo.»
Todas as persoas que amamos o galego temos que erguer un pombal no noso interior, un pombal do que xurdan os voares de esperanza que encherán de vida os ceos da patria da lingua que nos une.”

Malpica: presentación de Como defenderes os teus dereitos lingüísticos, de Carlos Callón

O luns 14 de maio, ás 20:30 horas, no Centro Cívico de Malpica, preséntase Como defenderes os teus dereitos lingüísticos, de Carlos Callón, publicado en Xerais. No acto, organizado pola Mesa pola Normalización Lingüística, intervirán, xunto ao autor, Francisco Souto e Xosé Cotelo.