Carta de Carvalho Calero a Celso Emilio Ferreiro

Desde Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“(…) Dun ou doutro xeito Celso Emilio Ferreiro, no ano 1956, esténdelle como mediador unha invitación para a publicación dun libro de poesía na colección “Juan Rodríguez del Padrón”, que ideara Camilo José Cela para orixinais poéticos en galego. En novembro desde ano agradece que o seu Salterio de Fingoy fose aceptado mais pouco despois -carta superior- e “lonxe do mundanal bruído” confirma a recepción tanto dun “nadal” como dunha separata da revista Papeles de Son Armadáns (probablemente co poema “O tempo solprendido”) mais, sobre todo, inquíreo sobre o retraso nas datas de publicación do seu libro. A inviabilidade do proxecto determinou que só vería a luz, finalmente, no ano 1961 na colección Salnés de poesía na que tamén desempeñaba funcións de codirector o propio Celso Emilio.
Dez anos despois do falecemento de Celso Emilio, entendo que Carvalho lle rende ao autor de Longa noite de pedra un tributo que os une no substancial. Na publicación Voz y voto (Edicións Patronato Curros Enríquez) participa co poema “Arredor de si” dedicado “A C.E.F., in memoriam”. Unha conmovedora e dura composición, logo incluída na sección homónima de Reticências (1990) baixo o título de “Como pudemos”, na que subxace unha conexión vital e xeracional con Celso Emilio, inquiríndose sobre as dificultades dunha vida compartida nunha atmosfera tan frustrante e afastada dos ideais de mocidade que, malia todo, compartiron. (…)”

“Publicado o manuscrito de De catro a catro do poeta Manuel Antonio”

Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Alvarellos Editora publica o manuscrito de De catro a catro do poeta das vangardas galegas Manuel Antonio en edición do catedrático Anxo Tarrío. Pode accederse á entrevista aquí.”

Publicado o manuscrito de De catro a catro, de Manuel Antonio

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Alvarellos Editora e o Consorcio de Santiago publican o Manuscrito de De catro a catro de Manuel Antonio en edición do catedrático Anxo Tarrío. Pode accederse á información aquí.”

Manuscritos: Lorenzo Varela

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Transitamos polo centenario do nacemento de Lorenzo Varela, a quen se lle dedicou o Día das Letras Galegas no ano 2005. Faltaba a súa presenza nesta sección e permítome recoller unha mostra dun dos seus poemas máis significativos e extraordinarios titulado “Compañeiros da miña xeneración mortos ou asesiñados”. A versión manuscrita recupérase felizmente no artigo <<“Lonxe”, “Dolmen” e “Compañeiros da miña xeneración mortos ou asasiñados”: os seus textos autógrafos>> publicado no Boletín da Real Academia Galega (nº 366) por Gregorio Ferreiro Fente, un dos máximos coñecedores da biografía e da obra de Lorenzo Varela.”

lorenzo-varela-manuscrito

Manuscritos: Avelino Pousa Antelo

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“O meu agradecemento a David Otero e Nora Pousa pola cesión deste manuscrito, escrito orixinalmente a lapis, de Avelino Pousa Antelo para o “Caderno da crítica” sobre as súas esperanzas e as da mocidade nacionalista nos tempos da República. Abaixo reprodúcese a versión mecanoscrita do texto.”

manuscrito-pousa-antelo“Para falar da miña relación co Sempre en Galiza penso que debo falar da miña relación persoal co galeguismo e co propio Castelao en aqueles ilusionantes tempos da proclamación da 2ª República que para min -para a mocedade galeguista en xeral- abriu unha etapa de ilusionantes proxectos vitaes e unhas novas esperanzas non menos ilusionantes e cecais utópicas para o porvir de Galicia.”

Ars dedicandi: Ramón Piñeiro na RAG

DesdeArmando Requeixo 2015 o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Van alá vinte e seis anos do pasamento de Ramón Piñeiro, un dos personaxes máis influentes da cultura galega do pasado século.
O pensador de Láncara ingresou na Real Academia Galega o 25 de novembro de 1967 co discurso A lingoaxe i as língoas, que Galaxia imprentou para ese día coa resposta ao mesmo de Domingo García-Sabell. Este último e mais Ricardo Carballo Calero e Xulio Rodríguez Yordi foron os que elevaron a proposta en xullo de 1963 co informe favorable de Antón Fraguas, Francisco Fernández del Riego e Ramón Otero Pedrayo, proposta que foi aprobada por unanimidade o 29 de decembro daquel ano.
O ars dedicandi que reproduzo ―xentileza do amigo Xesús Torres Regueiro, quen o recuperou― é, en realidade, unha dedicatoria colectiva do discurso de ingreso piñeiriano asinada por este mesmo e por bastantes outros académicos e as súas mulleres xustamente na xornada da recepción en Tabernas.
A destinataria da dedicatoria é Luísa Crestar (Betanzos, 1908―A Coruña, 1988), autora do poemario Nas orelas do Mendo (1982), no que incluíu un bo mangado de composicións dedicadas a amigos, entre elas unha “A Ramón Piñeiro, que fai tempo dixo que teño no esprito a ledicia das Mariñas betanceiras”.
Poden lerse no ars dedicandi as sinaturas de Domingo García-Sabell, Sebastián Martínez Risco, Ricardo Carballo Calero, Francisco Vales Villamarín, Fermín Bouza-Brey, Xesús Ferro Couselo, Enrique Chao Espina, Antonio Meijide Pardo, Isidro Parga Pondal, Leandro Carré Alvarellos, Juan Naya Pérez, Ramón Otero Pedrayo, Francisco Fernández del Riego, Elena Tormo López, María Josefa Bustamante e Isabel López. (…)”

ars_dedicandi_rpineiro_rag

Ars dedicandi: Manuel García Paz

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“A figura de Manuel García Paz é unha das tantas que agardan ser recuperadas nas nosas letras. Nacido en Compostela o 26 de maio de 1895, tivo unha vida azarosa na que, logo de estudar na súa cidade natal, marchou vivir a Vigo para, aínda mozo, comezar a traballar de aprendiz no Faro de Vigo primeiro e logo en Nueva Prensa de Heraclio Botana.
Iniciou a carreira eclesiástica, que logo abandonou en favor de Filosofía e Letras para facerse profesor de instituto, oficio que exerceu en diversas localidades de Galicia e fóra dela, pois xubilouse en Pozoblanco, Xaén, o mesmo lugar no que finou en 1990 afastado da vida literaria que cultivou cando novo.
Como autor, á parte dun conto en Nós (“O abade Mouriño”) do ano 1931, é lembrado pola narración IV Melodía. Desfíe de campesiñada galega, libro de 1935 publicado en Ourense con prólogo de Jacinto Santiago, profesor nesta cidade da Escola Normal primeiro e da Escola de Artes e Oficios despois.
Xustamente este volume é o que aquí figura dedicado a un terceiro profesor, Antonio Couceiro Freijomil, para máis sinais inspector de Ensino, de aí que nas liñas que lle escribe García Paz o trate de “compañero”.
É sabido que Manuel García Paz deixou escritos outros tres libros ou Melodías. Oxalá algún día se recuperen, pois, como parte do patrimonio literario galego, son un ben comunal que merece coñecerse.”

ars_dedicandi_manuel_garcia_paz-novo

Ars dedicandi: Antonio Noriega Varela

DesdeAntonio Noriega Varela Do ermo o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Ás 19:00 h. do 27 de marzo de 1947 morría no seu domicilio da rúa Pardiñas en Viveiro o poeta Antonio Noriega Varela. Deixaba tras de si unha intensa vida e unha importante obra, principalmente etnográfica e, sobre todo, poética.
Como vate, Noriega foi autor dun único libro que foi facendo medrar ao longo dos anos e que, polo camiño, mesmo variou de nome. A primeira edición chamouna Montañesas e publicouna en 1904. Volveu facelo, co mesmo título, en 1910. Logo viñeron dúas versións case idénticas de 1920, unha edición posterior de 1929 e, finalmente, a testamentaria de 1946, poucos meses antes do pasamento.
A dedicatoria que aquí se recupera estampouse nun deses volumes de 1920. Sucede que existen dúas versións da mesma obra, que comparten tripa, pero que se diferencian polas cubertas. Unha delas presenta unha ilustración de tapa realizada por Castelao que representa unha paisaxe nevada na que destaca, en primeiro plano, un cruceiro alumado por un farol. A outra, de tons alaranxados, reproduce unha escena costumista na que semella haber unha esmoleira a canda un cativo ao pé dunha igrexa. Tamén se diferencian por reproducir unha a canda o título o nome completo ‘Antón Noriega Varela’ e indicar outra, sucintamente, ‘Por Noriega Varela’, feito que ten a súa explicación e que daría para outro post. (…)”

do_ermo_ars_dedicandi

Manuscritos: Pere Tobaruela

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Ao fío da exitosa serie Formig4s publicada por Edicións Xerais, Pere Tobaruela ofreceulle ao Caderno da crítica unhas mostras manuscritas do proceso de creación dos mesmos, un traballo intensamente irmandado co que leva a cabo o ilustrador Andrés Meixide. Velaquí os textos.”

s65216020312350_0004s65216020312350_0003s65216020312350_0002s65216020312350_0001

“Esperanza”, de Celso Emilio Ferreiro, no 104 aniversario do seu nacemento

Desde Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“O 4 de xaneiro do ano 1912, ás catro da tarde, viña ao mundo Celso Emilio Ferreiro en Celanova. Traio aquí, para celebrar esta data, o seu poema “Esperanza”, impreso no envés da publicación-convite que un grupo de amigos artellaron para despedilo, no Hotel Roma de Ourense, o 15 de maio de 1966 antes de que collese o barco en Vigo para Venezuela. Van cincuenta anos xa desta última homenaxe, que gozou de inescusables dimensións socio-políticas e que cumprirá lembrar ao longo deste ano.”

apc3a9ndice-27-e1451916286731