“Proxecto Elo”, do libro á escena, á rede e ao disco

DesdeRosalía Fernández Rial Sermos Galiza:
“(…) “Elo” pola unión, polo encontro da musica e poesía. “Elo” tamén pola sonoridade -recorrente como sufixo galego- e polo carácter visual da palabra. Elo, tamén, por esa expresión que queda no ar nas conversas cotiás: “E lo?”.
O Proxecto Elo, de Rosalía Fernández Rial e Serxio Moreira, chega agora a disco despois de ter pasado por múltiples soportes e disciplinas. Naceu nos libros de Rosalía Vinte en escena e Ningún amante sabe conducir (os dous en Edicións Positivas), e, como levaba acontecendo desde anos atrás, desde o inicial Átonos, non tardou en xuntarse á música de Serxio Moreira para se mostraren conxuntamente ao vivo. Doce poemas dos dous libros que comezaban así unha nova vida e un camiño a través de distintos soportes e formatos.
“Tratamos de que a voz interpretase tamén os poemas, que tivese un punto teatral e en canto á música son sons experimentais e variados nos que predomina o uso do teclado mais tamén moitos extraídos da propia natureza”, explica Rosalía Fernández. A través de facebook e cunha bandcamp o proxecto difundiuse a través da rede, xusto ate esta quinta feira, que saíu o último dos temas publicados. “Queriamos utilizar as redes sociais como medio para dar a coñecer os temas que fomos colgando día a día ate este 12. Xusto o día despois de publicar o último poema de Vinte en escena recibimos a noticia de que o disco xa está preparado”, comenta Rosalía Fernández Rial, xusto ao tempo de anunciar o paso do proxecto ao soporte disco que distribuirán nos posteriores espectáculos.
“Este proxecto empezou en escena e o fin é a escena. Cremos na poesía viva, nas artes vivas que deben transcender os formatos e espallarse. Cremos na interdisciplinariedade artística, a escena e a música fan que o libro teña máis vida”, explica, para quen, alén da linguaxe contemporánea a iniciativa sigue a tradición da historia da literatura galega. “Desde a época medieval a poesía fíxose ao vivo e non ha que esquecer que nós somos parte dunha literatura e dun país”, apunta, antes de iniciar outra nova xeira na que conta levar os libros, e xa o disco, de novo ao encontro co público, ao vivo.”

“Un libro como unha viaxe: Caderno do Nilo“, artigo de Teresa Seara

DesdeCesáreo Sánchez Iglesias Caderno do Nilo Xerais:
“Reproducimos o texto coa intervención de Teresa Seara sobre o poemario Caderno do Nilo, de Cesáreo Sánchez Iglesias, lido o 16 de xaneiro na libraría «A lus do candil» de Arteixo:

Desde o momento exacto en que abrimos os ollos á vida, crávasenos profundamente o aguillón da curiosidade, un forte desexo por desentrañarmos os segredos e marabillas do entorno. Arelamos así descubrir outros espazos quizais porque levamos inscrito, na espiral máis recóndita do ADN, o rumor do distante -parafraseando o título dunha obra previa de Cesáreo. De aí que o misterio que reside en lugares remotos nos atraia cun engado irresistible e que experimentemos o feito de descubrilos como unha grande e gozosa aventura.
Así lle sucede a Cesáreo con Exipto pois, tal e como confesa no texto que antecede aos poemas de Caderno do Nilo, o río convócao ao seu carón por terceira vez por efecto dunha forza misteriosa que o adentra nas augas que flúen, asemade, polo seu propio interior. Deste xeito os novos signos que o eu descubre nas ribeiras falan tamén da súa propia intrahistoria xa que, como nos ensinou Fernando Pessoa, “As viaxes son os viaxeiros. O que vemos non é o que vemos, senón o que somos”. Polo tanto, no proceso da viaxe, o eu reencóntrase coa auténtica dimensión de si mesmo, coa súa orixe primeira que percibe, sobre todo, cos ollos do corazón. E así advírtenos:

leo os signos que queren ser da luz
a súa delgada transparencia.

Unha luz que “vén no pregamento dos séculos” e transita pola historia desprazándose do pasado ao presente, sinalando a crónica das viaxes como parte fundamental da memoria da humanidade que só progresa coa busca do intuído, por máis irracional que este poida parecer a priori. Desde aquela primeira migración dos homínidos -hai máis de 100.000 anos- desde África até Eurasia, a historia foise enchendo cos nomes dos que elixiron indagar nos segredos incógnitos ao ancho e longo da Terra. Marco Polo, Cristóbal Colón, Helen Stanhope, Núñez de Balboa, Cabeza de Vaca, Freya Stark, Livingston, Amundsen e tantos outros abriron rutas que nós percorremos, ou percorreremos, nalgún momento da nosa vida pois un nunca emprende só a súa viaxe senón que pousa os pés sobre as pegadas dos que o precederon. Por iso, en Caderno do Nilo, sentimos a calor de Flaubert, George de la Tour, Pierre Loti ou Nagib Mahfuz emanando aínda con forza nas areas do río xa que todos eles, como o noso poeta, difundiron os seus misterios para así preservalos dunha perda irremediable.
É certo que hoxe en día a viaxe ten cambiado moito nas súas formas e obxectivos. Viáxase por pracer, por mero turismo, para escapar do cotián… pero estes son periplos baldíos que impiden achegarse ao outro co respecto e mesmo coa devoción que Cesáreo profesa, e demostra, neste libro. Armado con papel e lapis, o poeta captura marabillas, curiosidades e estremecementos; adéntranos nos templos míticos (Elefantina, Tebas, Karnac, Luxor, Assuán, Gizeh…) ou aliméntanos nos bazares e cafés con aromas de especias, té e doces. Porque, en definitiva, Cesáreo segue a consigna do primeiro historiador, Heródoto de Halicarnaso –tamén el viaxeiro reincidente polo Nilo-, cando confesaba que escribía para que “os logros humanos non se perdan no tempo”.
Así indaga o noso poeta nos mananciais ocultos, nesa corrente subterránea, moito máis copiosa ca el mesmo, que se di que contén o Nilo. As augas freáticas, orixinais, son as que sucamos en cada verso cando o eu anuncia:

Navego o río
que se fai escrita e luz sen corpo e corpo sen tempo.
Vou cara ás fontes.

Xa que logo procura o primixenio pero antes debe “desaprender o que está aquí”, na casa de Liáns, o punto cero deste seu “Camiñar o aínda invisíbel”.
A ritmo lento desfilan polos textos de Cesáreo as ribeiras, a fauna e a flora fluviais, os pescadores e as mesquitas pois, como el di,

xentes de aquí e acolá deletrean os nomes do río
son o río que non acaba de pasar.

Mais o Nilo evidencia curiosas dualidades: é externo pero tamén subterráneo, contén o presente e preserva o pasado, une terra e ceo como quen pasa do plano real ao mítico nun segundo, pon en contacto ás persoas e aos deuses pois as súas augas son ruta derradeira das almas migrando cara ao reino de Osiris tras da morte. Con paciencia e entrega, o eu, sobrecollido de beleza, desenmaraña estes significados, captura a luz dos materiais pétreos, o silencio reverente dos templos, as mensaxes inscritas nos xeroglíficos, o misterio das construcións ciclópeas e convérteos logo en versos que manan, como o propio río, polas veas deste libro-cauce. Descubre entón que “Todo é signo e símbolo contra o esquecemento” pero tamén debe enfrontarse á profunda dúbida de

Como ler a luz
no frío e branco silencio da noite coas súas sombras?

Mais a viaxe posúe tamén unha dimensión existencial, ontolóxica, que ameaza con afogar ao ser baixo o seu desmesurado peso. E así:

Son un pequeno ser no interior do celeste
que transita o alto ceo
no escuro, na alta luz sen sombra no rumor do ar
na claridade que non sabe do voo.
Todo retorna do seu nacer.
Escoito os soños das estrelas. Sobrevoo a quietude.
Veño a ser inacabada calandra, pequena ave
sen destino.

De non existiren imprevistos, toda viaxe remata co regreso á casa. A de Cesáreo por Exipto tamén. Pero cabe preguntarse se volvemos igual a como marchamos. Di Paul Morand que “Unha viaxe é unha nova vida, cun nacemento, un crecemento e unha morte, que nos é ofrecida no interior da outra”. E así o viu tamén o noso poeta quen nos outorga, neste Caderno do Nilo, a oportunidade de transcendérmonos desde a nosa fráxil existencia en algo máis duradeiro. De certo, tampouco nós somos xa os mesmos despois de ler esta obra pois, en palabras de José Vasconcelos, “un libro, como unha viaxe, comézase con inquedanza e remátase con melancolía”.”

Manuscritos: Manuel María

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Non podía faltar nesta sección a presenza de Manuel María. Ofrezo aquí, por cortesía da Fundación Penzol e do Arquivo Fernández Del Riego, o orixinal manuscrito do poema titulado “Elexía ou canzón de berce da alma, ainda na terra, de Álvaro Cunqueiro”, que asinou o autor de Outeiro de Rei no 1956.”

manuel-maria

Entrevista a Verónica Martínez Delgado arredor de Ode à Madison Ivy

DesdeVerónica Martínez Delgado 2 o Diario Cultural da Radio Galega:
“Entrevista a Verónica Martínez Delgado fala de Ode à Madison Ivy e outras coisas de meter, libro que foi accésit do VIII premio de poesia erótica Illas Sisargas. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”

Eli Ríos: Unha escritora contraria a todo tipo de etiquetas

EntrevistaEli Ríos de Carlos Loureiro a Eli Ríos en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Xa estamos un tanto afeitos á precocidade na nosa literatura, algo que no teu caso parece que non é tal ou é que antes de vermos a túa obra xa esta tiña vida oculta?
– Eli Ríos (ER): Na vida acostumo estar en contra das etiquetas porque o único que fan é limitar a visión xeral do conxunto. Acontece que cando leo, por exemplo, un verso de Chus Pato non son quen de poñerlle unha idade. Non é moderna? Ou pola súa poesía non pasan os anos? Ou quizais é que ten un pacto co demo e sabe escribir nas diferentes “xeracións” poéticas polas que foi pasando?
A miña obra parte deste razoamento. De verdade que a quen lle importa algo cantos anos teño? Iso provócalle algunha incapacidade para ler? Precisamos de saber cal é o número do calzado de quen escribe para que un verso nos faga sentir? As obras poéticas, teñen como indicaches no comezo desta entrevista, unha data de publicación. Elas viven por si soas sen contar comigo. Desde que saen publicadas xa non son miñas, son da persoa que le.
– NG: Até os anos oitenta non comeza a se amosar claramente a temática erótica na nosa poesía, ao mellor por razóns sociais… Con todo, aínda hoxe non é algo que estea moi presente, salvando casos puntuais coma ti, Yolanda Castaño… Por que este espazo temático aínda non está tan presente se a fin de contas a poesía e a expresión íntima da persoa?
– ER: Hai moita poesía erótica pero non ten visibilidade. Por que? Imaxino que porque nos falta moito por normalizar. Falar de sexo se non é para algún chiste moi besta aínda produce escándalos. Xa nin che conto se é homosexual! Somos xente moi evolucionada cando falamos de smartphones ou computadores pero a educación xudeico-cristiá-ocidental-heteronormativa non a damos quitado de enriba. A min cústame comprender as persoas que se cren con dereito a entrar na túa casa, opinar sobre o que fas na túa cama e, por riba xulgar, se está ben ou mal. Igual, esas persoas que posúen a verdade universal- e que parece que ten máis peso que a dos demais- deberían facer visitas guiadas á súa cama e aló imos con cadernos tomar apuntamentos. E isto que parece un desvarío aplícase á poesía. Parece surrealista pero en pleno século XXI un poemario erótico de Verónica Martínez Delgado foi cualificado de “cocho”! E, mentres, non espiollemos todos os prexuízos morais desta educación a poesía erótica non terá un lugar normalizado nos estantes das bibliotecas e das librarías. (…)
– NG: Sabemos que nos teus baúis están agardando novos poemarios para veren a luz. Podes adiantarnos algo ou ben teremos que agardar ao resultado dalgúns premios poéticos?
– ER: 2014 foi un ano moi produtivo tanto a nivel de escrita como de recoñecemento pero hai que ser realistas: non se volve dar outra situación igual. Os premios teñen moitos factores que axuntan na decisión final. Date conta que non todos opinamos igual e poñer de acordo a catro, cinco ou seis persoas é complexo. E máis no nivel poético que temos aquí. Os textos que saíron nestes certames pasados non foi envialos e gañar. Non é así de sinxelo. Xa tiñan algún “non” para a súa publicación antes, xa foran a algún certame,… Coñezo moi pouca xente que se presente a un e gañe á primeira e esas persoas xa xogan noutra liga. Isto fai mellor ou peor un texto? Non. Simplemente que cando te presentaches había outro poemario mellor que o teu e iso sempre é un motivo de alegría porque sabes que, en breve, poderás ir á libraría e ler un libro que che faga sentir. Polo tanto, si tentarei que vexan a luz pero se non saen tampouco pasa nada que hai moita xentiña que non deixa esmorecer a poesía galega. (…)”

Compostela: presentación de Escuro, de Ana Luísa Amaral

AAna Luísa Amaral terza feira 10 de febreiro, ás 19:00 horas, na Ciranda (Rúa Travesa, 7, baixo) de Santiago de Compostela, Ana Luísa Amaral presenta o seu máis recente libro, Escuro, publicado por Assírio e Alvim. No acto, xunto á autora, participa Carlos Quiroga.

A Coruña: recital de Marta Dacosta e Ana Luísa Amaral no Ciclo Poetas Di(n)versos, o luns 9 de febreiro

OMarta Dacosta luns 9 de febreiro,Ana Luísa Amaral ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Cultura da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Marta Dacosta e Ana Luísa Amaral. Máis información aquí: Folleto Poetas Di(n)versos febreiro 2015.