“A Universidade de Cardiff, en Gales, acollerá do 12 ao 14 de setembro o X Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos (AIEG) baixo o título Galiza alén do Arco Atlántico. Unha visión multidisciplinar dos estudos galegos. Participarán ao redor de 125 relatores, tanto galegos como tamén expertos doutros países que centran as súas investigacións en Galicia. Aproveitando o marco da capital galesa de Caerdydd (Cardiff, no seu nome en inglés), este X Congreso busca servir de plataforma desde a que contribuír a desenvolver unhas liñas de diálogo tematicamente transversais e interdisciplinarias sobre Galiza no contexto do Arco Atlántico, mais tamén facéndose extensíbeis a outros ámbitos periféricos e de minorías, e ao marco global en xeral.
– 1) Formulario de matrícula e información sobre prazos e prezos de inscrición:
Descarga aquí o formulario de matrícula no X Congreso da AIEG, que debedes enviar tesoureriaaieg@gmail.com. Nese documento xa atoparás toda a información sobre os distintos prazos e prezos de matrícula. Lembra que se queres facerte socia/o, podes descargar o formulario de Alta da web da AIEG e seguir as instrucións que se indican en: http://estudosgalegos.org/asociate.php
– 2) Programa provisional:
Descarga aquí a versión máis actualizada do programa do congreso (6 de xullo 2012), con información sobre a estruturación en bloques de sesións paralelas de relatorio, conferencias plenarias, actividades musicais, cea do congreso, e celebración da asemblea trianual da AIEG. Nuns días faremos pública a información sobre as sesións paralelas (relatorios e paneis). Xa está dispoñíbel o programa do Obradoiro de Estudos Rosalianos que se desenvolverá os días xoves 13 e venres 14 de setembro. Está prevista a participación, entre outras persoas, de Carlos Callón, Carlos Caetano Biscaínho, Laura Tato, Carme Fernández Pérez Sanjulián, Francisco Salinas, Luís Martínez-Risco, María Xesús Nogueira, María Liñeira, Carmen Mejía Ruiz, Olivia Rodríguez, Chus Pato, Aurora Marco, Anxo Angueira, Marga Romero, Kathleen March, María Xesús Lama, María do Cebreiro, María Reimóndez, Eva Moreda e Helena González Fernández.
– 3) Lugar de celebración do Congreso. O principal lugar do congreso é a Cardiff Business School, Cardiff University. Consulta aquí o mapa do campus universitario “Cathays Park Campus” da Cardiff Univerity/Prifysgol Caerdydd – http://www.cardiff.ac.uk/locations/maps/index.html.”
Arquivo da categoría: Sistema literario
Dolores Vilavedra: Retorno a Britania e nazis en Vigo
Artigo de Dolores Vilavedra en El País:
“Celebrouse o Premio Xerais en San Simón e chamoume a atención o público asistente: escasa clase política e poucos escritores e escritoras, o que me confirma certa desarticulación e rechamante carencia de sentido gremial (nunca repararon nos poucos escritores que acoden ás presentacións ou á entrega de premios a colegas?). Para compensar, moita tropa de base, xente amante da literatura, desa que contaxia o verme da lectura a estudantes, fillos, concidadás… un público que sintonizaba cos gañadores do premio de novela: un pai e unha filla que poderiamos ser calquera de nós, amarrados ao norai das palabras. Quizais faltou glamour pero, paradoxalmente, resultou confortador comprobar que hai país.
Polo demais, e aínda que non fose do agrado de determinados sectores, o hashtag #CubatasdaLiteraturaGalega revelou que temos unha mocidade máis integrada no discurso literario galego do que pensabamos: manexalo con esa desenvoltura, mesmo para desacralizalo, pon de manifesto unha familiaridade impensable hai tres décadas, cando Suso de Toro recomendaba facer croquetas coa momia de Castelao como exercicios de hixiene literaria. Un toque de hibridismo desmitificador é bo para a saúde individual e colectiva, como sabían Rabelais e Bakhtine. (…)”
Meteorito Polaroid
“As augas baixaban tranquilas polo río da narrativa galega en 1986. Poetas de tendencia veneciana arriscaban armas na prosa e as novelas sucedíanse sen maiores sobresaltos. Sobrevivían o epigonalismo cunqueirián e a épica poscéltica. O ruralismo esmorecía. Ese era, a trazo groso, o mundo que recibiu a Polaroid (Xerais), de Suso de Toro (Compostela, 1956), o espello en cachizos dunha realidade en descomposición. Sete escritores contemporáneos falan do impacto do libro. (…)” Vía El País.
Henrique Monteagudo: “O vaivén das xeracións”
Artigo de Henrique Monteagudo en El País:
“A traxectoria da cultura galega, coma a das demais culturas, está atravesada por liñas de continuidade e ruptura, pola vontade de esquecer tanto como pola ansia por (re)lembrar. Cada xeración reescribe o pasado en función da súa propia experiencia, das súas necesidades presentes e do futuro que imaxina, salientando ou apagando determinados feitos, traendo á luz ou revalorizando personaxes previamente ignorados, tecendo novas interpretacións. Por parte, é unha lei histórica inexorable que cada xeración elabora a súa versión do pasado en contraste, cando non en aberta polémica, coa xeración precedente.
Comecei a apercibirme disto cando me puxen a esgaravellar na fase formativa da que a posteridade coñecería como Xeración Nós. Os que máis tarde serían os seus persoeiros comezaban a afirmarse a partir de 1916 lanzando críticas aos “nobres precusores”. Nos inicios da década dos ’20, un dos albos preferidos das súas diatribas era a Real Academia Galega, por dedicarse, segundo eles, “ao estudo das cousas vellas da nosa Terra coma ás dun país finado. Se fan un diccionario danlle xeito de panteón da nosa lingua. Se fan un boletín convérteno en eco morto de cousas pretéritas. Soamente miran para atrás” (Antón Vilar Ponte). Seguindo unha pauta típica, ao longo dos anos seguintes, as principais figuras desa xeración pasarían a formar parte da mesma Academia que acedamente (e con razón) censuraban. (…)”
Publicación da web do grupo de investigación Poxeirga
“O grupo de investigación Poxeirga acaba de publicar a súa web. Vencellado a ese grupo está o proxecto Us and Them: Discourses on Foreignness by Irish and Galician Women Writers (1980-2007), cuxa I.P. é a profesora Manuela Palacios, e que conta con financiamento do Ministerio de Ciencia e Innovación (FFI2009-08475/FILO). Como antecedentes podemos citar aqueloutro proxecto así mesmo financiado, Poetas irlandesas e galegas contemporáneas (1980-2004), xa dirixido por Manuela Palacios. O obxectivo deste proxecto, tal como se explica na web, é, partindo dos vencellos socioculturais entre Irlanda e Galicia e da emerxencia sen precedentes de tantas mulleres escritoras nun e noutro lugar desde os 80, explorar o xeito no que a literatura contemporánea de autoría feminina configura a estranxeiría e produce unha crítica social da diferenza cultural. Ademais de Manuela Palacios forman parte do proxecto Laura Lojo, María Dolores Gómez Penas, María Xesús Nogueira, Burghard Baltrusch, Olivia Rodríguez González, Luz Mar González Arias, María Xesús Lama, José Francisco Fernández Sánchez, Helena Miguélez Carballeira e Borbála Faragó.” Vía Poesía Galega.
A pexa do sexismo
Reportaxe en El País:
“(…) Houbo, desde o principio, voces disidentes. A mediados do século XIX, a mera presenza de sinaturas femininas na literatura “ataca os alicerces do dominante poder masculino que se baseaba na súa ocultación para garantir a súa hexemonía. Tíñano en común os sistemas literarios que nos rodean (castelán, francés, portugués…); mais nós temos unha singularidade que nos sitúa na vangarda da creación literaria, política e feminista de todo o XIX occidental: Rosalía de Castro”, salienta a profesora Celia Armas. Pero non só Rosalía. Nese tempo tamén publicaron, en castelán, outras mulleres concienciadas coma Filomena Dato, Sofía Casanova, Maria Vinyals ou Maria Barbeito, reivindicadas pola profesora Aurora Marco.
A invisibilización das mulleres continuou, malia todo, no discurso dominante. “A muller quedou apartada, como suxeito, dos debates intelectuais do galeguismo levada a cabo polos homes das Irmandades e os homes de Nós. Nese momento créase un imaxinario potente, debido ao seu carácter fundacional: a mitificación da muller-Nai, a utilización masculinizada do celtismo, etc. É posíbel atopar algunha representación alternativa, moi condicionada polos modelos realistas que seguían a visibilizar un modelo de muller oprimida. A vítima pasiva da emigración de Castelao ou Dieste nos seus relatos, ou a Marquesiña, de Castelao, poderían ser exemplos”, reflexiona a profesora María Xesús Nogueira. (…)”.
A diáspora na literatura galega
Artigo de Irene Quintela en Tempos Dixital:
“De Rosalía a Celso Emilio, a emigración galega deixou a súa pegada na obra de grande parte dos autores do país. Desde os melancólicos poemas rosalianos, pasando polas caricaturas de Castelao até a visión máis crítica dun Celso Emilio Ferreiro decepcionado cos seus paisanos na Venezuela, as referencias á diáspora e ao emigrante forman parte do noso imaxinario literario.
Na emigración e no exilio, moitos escritores e artistas como Luís Seoane, Rafael Dieste, Eduardo Blanco Amor ou Xosé Neira Vilas achegáronse ás entrañas deses galegos que marcharan na procura dun futuro mellor. As Casas de Galicia e os Centros galegos espallados por Sudamérica, que se constituíran como entidades fornecedoras de servizos básicos aos emigrados, remataran por converterse no vínculo entre os paisanos expatriados e os intelectuais que marcharan do país por múltiples razóns. Pero rara vez ese contacto coa intelectualidade ía máis alá de reunións en pequenos círculos de persoas. (…)”
Armando Requeixo: “A calidade da literatura actual é moi estimable pero as augas baixan demasiado avoltas”
Entrevista a Armando Requeixo en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): Na literatura galega os críticos son misericordiosos, andan coa navalla aberta ou simplemente son equitativos?
– Armando Requeixo (AR): Hai de todo. Existen compañeiras e compañeiros que prefiren comentar só libros que lles agradan, de xeito que unicamente fan recensións positivas. Outros, pola contra, están especialmente interesados en sinalar eivas para que a nosa escrita de creación mellore día a día, así que tenden a ser moi incisivos. Pero a maioría xulga tentando orientar sobre o que cre de maior ou menor interese, con ponderación.
– LeO: Como ve o panorama actual da literatura galega?
– AR: Como un río despois dunha gran treboada. As augas baixan demasiado avoltas. A crise non está axudando nada e, aínda que a calidade media dos nosos produtos se mantén nun nivel moi estimable, o certo é que os tempos son difíciles para a industria literaria. (…)
– LeO: Que precisa a nosa literatura para gañar cota de lectores primeiro no país e logo fóra das nosas fronteiras?
– AR: É difícil responder esta pregunta. En todo caso, creo que hai que seguir crendo na calidade das nosas autores e autores e procurar comercializar o mellor posible os seus produtos. E para iso tampouco viría mal un apoio máis decidido dende as institucións.
– LeO: Os libros electrónicos préstanse para a crítica pausada ou só para un rápido comentario en Facebook ou Twitter?
– AR: Préstanse moi ben para todo o que se queira. A decisión de que o comentario dunha obra lida como libro electrónico se verta en forma de recensión máis elaborada ou de simple apuntamento do Face ou Twitter débese á preferencia concreta do crítico ou das circunstancias que (im)posibilitan un ou outro tipo de comentario en cada caso e momento, pero, dende logo, non nacen do soporte no que foi efectuada a lectura.”
30 anos de Premio Blanco Amor
Reportaxe en Praza:
“Fene organiza este ano este certame de novela nacido en 1981, nos albores das corporacións democráticas, como un proxecto cultural “mancomundado” e itinerante. Os concellos galegos colaboran dende aquela de forma unitaria para sacar adiante un galardón que serve para “tomarlle o pulso literario” ao país e que gañaron autores como Suso de Toro, Víctor Freixanes, Séchu Sende, Xavier Alcalá ou Ursula Heinze.
“O interesante do Blanco Amor é que é un galardón civil e unha boa maneira de tomarlle o pulso literario á sociedade galega”. Así define a crítica literaria e profesora da USC Dolores Vilavedra a relevancia do Premio de Novela Blanco Amor que neste 2012, organizado polo Concello de Fene, celebra a súa trixésima edición. Dende 1981, escritores como Daniel Cortezón, Víctor Freixanes, Ursula Heinze, Suso de Toro, Francisco Castro, Xosé Carlos Caneiro ou Alfredo Conde fixéronse cun galardón singular, itinerante e mancomunado. Un premio cuxa nómina de gañadores, segundo a filóloga e escritora Inma López Silva, ofrece a posibilidade de analizar a narrativa galega do tramo final do século XX e comezos do XXI. “Permíteche estudar os últimos anos da nosa literatura”, sinala López Silva, quen se converteu na segunda gañadora feminina (a primeira foi Ursula Heinze) do certame en 2007. (…)”
O desafío exterior
“O Consello da Cultura Galega acolleu hoxe o Encontro Festlatino 2012, As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional. Coordinado por Henrique Monteagudo e Humberto França, o encontro ten como obxectivo poñer en diálogo cultural a países de linguas e culturas neolatinas de Europa, África, as Américas e Asia. Deste xeito, no evento están a participar representantes do Instituto Cervantes, do Instituto Camões e do Ramon Llull, canda representantes das artes, da universidade e das institucións galegas.
Entre eles, pola mañá celebrouse a mesa redonda A literatura e o audiovisual galegos e a súa proxección internacional, na que participaron o escritor Suso de Toro, o editor Manuel Bragado e a catedrática da USC Margarita Ledo, achegando diferentes perspectivas sobre a proxección internacional da literatura e o audiovisual. O escritor Suso de Toro aludiu ás dificultades para un escritor en galego de conseguir ser incorporado como tal dentro do Estado español. De Toro referiuse á relevancia do contexto cultural do autor como parte da súa visibilidade exterior: “un escritor sempre leva canda el o prisma nacional”. O escritor compostelano sinalou que “o balance da miña experiencia peninsular é que sempre encaixamos parcialmente. Recíbennos como un sitio de narcotráfico ou de ananos do bosque”. O escritor sinalou que “a miña experiencia é que a nosa lingua, sen un Estado que a respalde, non vai funcionar”. O editor e presidente da Asociación Galega de Editores, Manuel Bragado, referiuse á “fantasía” das cifras, que aínda que sinalan datos relevantes sobre o sector do libro en galego, na práctica non se substancian nunha visibilidade exterior clara. Bragado demandou a creación dunha Oficina da Literatura Galega, na que estiveran implicados todos os axentes do sector, e de “menor rango” que o proxecto do Instituto Rosalía de Castro que tiña o bipartito. Pola súa banda, a catedrática de comunicación audiovisaul Margarita Ledo sinalou a dificultade da produción audiovisual galega para ser emitida en versión en galego no propio país, e as dificultades de internacionalización do audiovisual galego se non hai unha política cultural que aposte por ela.” Vía Cultura Galega.