Artigo 
de Armando Requeixo no seu blog, Criticalia:
“Hai tempo que sigo con atención o proceso de remuda que a irrupción do fenómeno dixital está a provocar na nosa literatura. Teño escrito sobre os efectos que anda a producir no subsistema da crítica literaria e tamén na redefinición que supón no eido da tradución.
Xustamente a este último asunto quería agora referirme, pois coido que os cambios neste terreo son ben notorios: do milleiro e medio de libros que se publican cada ano en Galicia aproximadamente unha décima parte son traducións; pois ben, aínda que hai editoriais como Galaxia ou Xerais que ofrecen versións dixitais dos seus volumes en papel, o certo é que, quitando o caso do cento e medio de obras gratuítas reunidas en Bivir —a Biblioteca Virtual Galega dependente da AGT— de textos de autores clásicos, non existen obras literarias actuais que fosen traducidas e que poidan ser consumidas dixitalmente. Hai, polo tanto, un importante déficit neste sentido, o que fai que os dereitos das nosas tradutoras e tradutores para a comercialización dos seus traballos neste novo tipo de soportes se vexan absolutamente desasistidos: non se fan contratos que contemplen a difusión dixital e, polo mesmo, o tradutor ou tradutora, cando entrega o seu labor á editora, non deixa atada contractualmente a súa colaboración para este espazo.
Da desexable promoción da tradución en Galicia, da imprescindible potenciación do ámbito dixital e da necesaria reformulación da relación tradutor/a–editor/a nos produtos deste novo mercado ocúpome nun artigo que podedes ler na web da AELG e que deixo aquí enlazado para abrir diálogo.”
Arquivo da categoría: Sistema literario
Estudo de Comercio Interior do Libro en Galicia 2010
“O estudo de Comercio Interior do Libro en Galicia 2010, confeccionado cos datos achegados por unha mostra de 28 das 45 empresas pertencentes á Asociación Galega de Editores, ofrece unha panorámica completa do sector no pasado ano. Na nosa opinión, tres son os datos máis significativos ofrecidos: o emprego no sector diminuíu un 20% de 2008 a 2010; a edición aumentou un 8,2% no número de títulos e o 27,1% no de exemplares; a facturación diminuíu de 2009 a 2010 nun 8%.
EMPREGO
249 son os traballadores do sector. A diminución de emprego agudizouse en 2010, ano no que se perderon o 14% dos empregos directos e se reduciu case á metade o número de colaboradores profesionais externos. Froito da concentración e da externalización é a actividade comercial a que en 2010 reduce máis o emprego (18,8%).
EDICIÓN
En 2010 a edición privada aumentou en Galicia o número de títulos publicados, chegando aos 2.115, dos que 1.556 foron en galego (74%), 520 en castelán (24,6%) e 27 noutras linguas (1,4%). Outrosí sucedeu coa edición en galego que chegou aos 2.028 títulos -o que supuxo un aumento do 22,33%-, dos que 1.566 foron publicados por editores galegos (77,2%), 320 por membros da Asociación de Editores de Madrid (15,8%) e 139 polo Gremio de Editores de Cataluña (6,8%). É de salientar que o libro en galego sitúase por diante do editado en éuscaro (1.446 títulos), aínda que moi lonxe dos publicados en catalán (10.287), que continúan co seu crecemento espectacular.
O incremento de títulos editados en Galicia ten o seu correlato no aumento do número de exemplares. En 2010, os editores privados galegos fabricaron 3.361.000 libros, o que supón un crecemento do 27,1%, así como da tirada media, que se sitúa en 1.589 exemplares por título. Este aumento da edición reflítese no catálogo vivo dos membros da AGE que acadou os 13.269 títulos.
Con respecto ao volume de edición por materias é moi significativo o crecemento dos títulos de Divulgación, que pasan de 41 a 203, como tamén do seu número de exemplares fabricados, que aumenta de 87.000 a 414.000, cifras que explican, en boa medida, o crecemento do conxunto da edición do sector neste período.
A edición literaria en Galicia mantivo en 2010 os seus parámetros anteriores, supoñendo o 21% dos títulos e o 23,5% dos exemplares. É significativo o aumento da edición de Narrativa, tanto en títulos (297 en total), como en exemplares (que superán o medio millón); baixando pola contra o volume de edición de poesía e teatro, de forma importante. A Literatura Infantil e Xuvenil aumentou lixeiramente o seus títulos até chegar aos 491 (23,2%) e, tamén, os exemplares fabricados, 705.000 (21% do total). Pola contra, a edición de libro de texto baixa, tanto en número de títulos -pasa de 582 a 491 (23,2%)- como de exemplares producidos, 898.000 (26,7%). (…)” Vía Manuel Bragado. Tamén en Cultura Galega e La Voz de Galicia.
Santiago: Conexões IV. A literatura brasileira hoje. Diálogos Galiza-Brasil
O 
evento Conexões IV:-A Literatura Brasileira hoje. Diálogos Galiza-Brasil, que terá lugar no Consello da Cultura Galega (Pazo de Raxoi, 2º andar), en Santiago de Compostela, entre os días 17 e 19 de outubro de 2011 constitúe o primeiro encontro deste teor que se desenvolve na Europa. A orixe desta iniciativa está no proxecto Conexões-Mapeamento Internacional da Literatura Brasileira. Trátase dun programa da área de Literatura do Itaú Cultural que, desde 2008, constitúe un espazo de reflexión e debate e elabora unha base de dados sobre a difusión e a presenza da literatura e da cultura brasileiras no exterior. Esa cartografia permite planificar e desenvolver políticas concretas de apoio á difusión e coñecemento da literatura e da cultura brasileiras a nivel internacional. Trátase do cuarto encontro internacional do programa do Itaú Cultural e o segundo realizado fóra do País –o primeiro foi na Universidade de Wisconsin-Madison (EUA). No Brasil tiveron lugar os encontros de pesquisadores, tradutores e escritores brasileiros e estranxeiros en São Paulo (2008) e no Rio de Janeiro, en parcería coa Universidade Federal do Rio de Janeiro (2009). Alén diso, o Conexões Itaú Cultural xa presentou o seu mapeamento internacional da literatura brasileira na reunión da Associação Europeia de Pesquisadores em Brasil (Universidade de Salamanca, 2009), no 10º Congresso Internacional da Brasa (Brazilian Studies Association) (Brasília, 2010), alén de participacións no Fórum das Letras 2010 (Ouro Preto-Minas Gerais) ou das edicións de 2010 e 2011 na Festa Literária Internacional (FLIP) de Paraty. Conexões IV será co-organizado polo Itaú Cultural e o Consello da Cultura Galega, coa colaboración da Embaixada do
Brasil en Madrid e Fundación Cultural Hispano- Brasileña e da Universidade de Santiago de Compostela. Os responsables son Claudiney Ferreira (Itaú Cultural), Felipe Lindoso (consultor do Itaú Cultural) e Carmen Villarino Pardo (USC). Este Encontro pretende que escritores/as brasileiros/as (con traxectorias amplamente consolidadas e con obras traducidas en diversos países poidan discutir en mesas-redondas sobre as dinámicas actuais da literatura brasileira e as dificultades para se inserir nos espazos da crítica e dos mercados internacionais e contrastar esa situación con escritores/as galegos/as homólogos e con críticos literarios, editores, pesquisadores, docentes e tradutores.
O programa, que pode ser descargado aquí: Conexões IV, está formado polas seguintes actividades:
Luns, segunda feira, 17 de outubro
– 17:00 h. Inauguración e presentación á prensa.
– 17:30 h. Conexões Itaú Cultural – A literatura brasileira hoje. Conexões dentro e fora do Brasil. Mesa 1. Con Carmen Villarino (moderadora), Claudiney Ferreira, Felipe Lindoso, Carlos Quiroga e Marco Luchessi.
– 19:30 h. Actuación de Quico Cadaval.
Martes, terza feira, 18 de outubro
– 09:30 h. Descubrindo o Brasil – As pesquisas sobre literatura brasileira e as súas ligazóns con outras disciplinas no ámbito do “Brasilianismo”. Mesa 2. Con Leonardo Tonus (moderador), Carlos Paulo Martínez Pereiro, Elena Losada, Florencia Garramuño e Darlene Sadlier.
– 12:00 h. Diálogos de escritores 1. Con Felipe Lindoso (moderador), Marçal Aquino, Luiz Ruffato, Suso de Toro e Iolanda Zúñiga.
– 16:00 h. A mediación cultural como diálogo. Mesa 3. Márcio Souza (moderador), Marco Lucchesi, João Almino, Antonio Maura e Manuel Bragado.
– 18:15 h. Entrega da colección de libros de asunto galego-brasileiro do Servizo de Publicacións da Universidade da Coruña e da Universidade de Santiago de Compostela.
– 19:30 h. Presentación do libro O conto brasileiro contemporâneo, editado por Laiovento e organizado por Carmen Villarino Pardo e Luiz Ruffato (na Libraría Couceiro Praza Cervantes, 6, de Santiago de Compostela).
Mércores, cuarta feira, 19 de outubro
– 09:30 h. As vertentes do ensino de literatura brasileira. Mesa 4. Con Carlos Paulo Martínez Pereiro (moderador), Pedro Serra, Leonardo Tonus, Florencia Garramuño e Darlene Sadlier.
– 12:00 h. Espazos para a literatura brasileira actual. Mesa 5. Con Luiz Ruffato (moderador), Marçal Aquino, Cíntia Moscovich, Anxo Quintela e Elias Torres.
– 16:00 h. Diálogos de Escritores 2. Con Claudiney Ferreira (moderadora), Márcio Souza, Cíntia Moscovich, Xavier Queipo e Víctor Fernández Freixanes.
– 18:00 h. Clausura.
– 20:00 h. Presentación do libro Extramunde, de Xavier Queipo, publicado en Xerais (no CGAC, Rúa de Ramón del Valle-Inclán. 15704 Santiago de Compostela). Despois representarase o espectáculo artístico O embigo do mundo / L’ombelico del mondo, coa participación de Manuel Bragado, Quico Cadaval, Olga Cameselle e o Colectivo Ríolagares (MisterChoco e o propio Xavier Queipo).
Armando Requeixo: Novela negra galega
Artigo 
de Armando Requeixo no seu blog, Criticalia, sobre a Novela negra galega:
“(…) Pois ben, quixera agora retomar o tema para sinalar, máis por extenso, os que, a meu parecer, son os trazos definitorios desta realidade literaria na Galicia dos nosos días.
– 1) Tal como eu o vexo, non hai, falando con propiedade, boom ningún deste tipo de escrita entre nós. Existe, si, un meridiano maior cultivo, pero sen que iso chegue a constituír unha deriva sistémica nucleadora.
– 2) As causas deste progresivo maior cultivo creo que son tanto de natureza esóxena coma endóxena. Entre as primeiras a máis evidente sería a da influencia que, tamén entre nós, tivo o éxito dos narradores nórdicos, convertidos en best sellers de consumo mundial, o que explica que as nosas editoras e autores puidesen barallar a oportunidade de potenciar unha escrita deste xorne. Canto ás segundas, eu destacaría dúas: dunha banda, a narrativa negra apenas se cultivou antes das últimas dúas décadas, o que seguramente moveu as empresas de edición e os escritores a tentar aterraplenar ese espazo sistémico que se vía desasistido, procurando así a desexable normalización da oferta. Doutra parte, non hai que esquecer que a ambientación espacial e todo o background vivencial que aerosoliza o contexto no que se desenvolven estas historias ten un maior correlato verosímil nunha Galicia como a destes comezos do século XXI, pois dificilmente podían acontecer certas aventuras propias do xénero no país de hai trinta anos (e de feito esta falta de credibilidade foi unha das críticas que adoito se sinalaron ás primeiras obras desta clase), o que tamén explicaría que sexa na actualidade cando máis abrollan as novelas negras.
Sexa como for, cómpre congratulármonos pola aparición deste xénero de obras, pois a nosa literatura medra e faise forte tamén coa súa existencia, para ben de todas as lectoras e lectores.”
Pintan bastos, artigo de Dolores Vilavedra
Artigo 
de Dolores Vilavedra en El País (Galicia):
“Voltan as novidades ás librerías, aínda que con cautela pois pintan bastos para o libro galego. A recente anulación das axudas ao libro de texto deixa moitas editoras ao ventimperio, obrigadas a competir coas multinacionais do sector que abaratan custos (e aumentan o seu beneficio) a base de clonar modelos de libro estándar, sen preocuparse dos destinatarios. E unha pensa se sería moito pedir ao profesorado deste país que se comprometese co libro producido polas editoras de nós, uns libros feitos por nós e para nós, pensando en formar os cidadáns futuros deste país. Porque eses libros de texto son o balón de osíxeno que permite que as editoras afronten proxectos ambiciosos e arriscados. Claro é, as editoras galegas non poden facer os agasallos que fan moitas de fóra pero ¿iso é tan importante? ¿Non o é máis manter viva unha industria editorial que arestora é unha das trabes que alicerzan a nosa cultura? Os tempos son chegados, se queremos sobrevivir como colectivo dotado dunha identidade, do firme compromiso de cada un de nós coa nosa produción cultural, e iso, nestes intres, pasa por mercar libro galego. Tamén de texto. (…)”
Os editores preparan unha plataforma de contidos dixitais en galego
“Esta semana 
o Diario de Arousa publicou unha entrevista a Manuel Bragado, director de Edicións Xerais e presidente da Asociación Galega de Editores, na que comenta os cambios no sector editorial e o seu compromiso coa lingua galega, o que levou a que en 2009 se publicaran máis de 4.000 volumes en galego e unha facturación de 22 millóns de euros. Pero ese bo momento non está a manterse no tempo, e tanto a conxuntura económica actuais como a revolución dos novos soportes están a ter repercusións das que o sector non é alleo, de aí que Bragado asegure que estes novos retos obriguen a “un proceso de reconversión moi profundo, que afecta tanto á creación editorial como ás canles de distribución e promoción”. Nesta liña, Bragado adianta que nas vindeiras semanas os editores abrirán unha plataforma de contidos dixitais en lingua galega, o que promete ser unha aposta de máis calado que a tímida entrada de Xerais no libro dixital (actualmente o seu catálogo de e-books limítase a 4 obras, moi lonxe dos 50 títulos que prometeran hai un par de anos). O que si parece claro é que os rumores que apuntan ao perigo de peche de Edicións Xerais non teñen ningunha xustificación (tal e como confirmou o seu director), e a editora continúa con forza, adaptándose aos cambios do sector e continuando a traballar co seu demostrado compromiso coa nosa lingua.” Vía Código Cero.
‘Contra os escritores de verdade‘
Entrevista 
a Berta Dávila, Pablo García, Gonzalo Hermo e Andrea Nunes Brións, en El País (Galicia):
“A literatura, que non é un valor de seu nin garante nada, a sociedade -que non sabe que facer con ela- e a escritura sen expectativas. O vicio de estabular xente segundo marcas cronolóxicas -a algúns deles xa os chamaron outra vez novísimos-, o espazo da cultura cando só intervén como mercadoría e a cuestión do idioma, que o atravesa todo. Destes asuntos e algúns máis falan catro autores nacidos entre 1984 e 1987. Mañá participan no sexto congreso de autores mozos que organiza na Coruña a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Da tinta á pegada dixital. Ningún deles ten traballo estable. Como preguntar por que se escribe é de mal gusto, a conversa empeza polo lugar onde radica aínda a importancia da literatura. “O importante é que valla para algo”, resume a poeta Andrea Nunes Brións. “Como xeito de se expresar e, amais, como forma de acción directa”, di a autora do recente Todas as mulleres que fun (Corsárias) e Corrente do esquecemento, editado en 2007 por Aturuxo, o colectivo galego que defende os dereitos das sexualidades non heterónomas. Gonzalo Hermo contrapón a lentitude do discurso poético ao “bombardeo semiótico” na vida. “Lía o outro día sobre a linguaxe do fascismo, obscenamente directa, como a da publicidade. A poesía sería a linguaxe do contrario” (…)”
“A cultura non pode ser un sector subsidiario das políticas públicas”
Reportaxe de Daniel Salgado en El País (Galicia):
‘(…) Da banda dos autores, Cesáreo Sánchez Iglesias, que encabeza a Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG), é contundente: “[Este Goberno] está, obxectivamente, desmontando o construído nos últimos 30 anos e está levando a cultura a nivel da preautonomía”. O tamén poeta agradece que o departamento de Roberto Varela considere a AELG “sen prexuízos como interlocutores”, pero non “o peso ínfimo da cultura nos Orzamentos”. “Non comprenden que a cultura é a maneira en que Galicia se identifica no mundo”, conclúe Sánchez Iglesias, “e que con deixala respirar un pouco, esta florece por si mesma”. (…)’.
Xavier Frías Conde: “A débeda das Letras Galegas con Madrid”
Artigo 
de Xavier Frías Conde en Galaxia:
“A literatura en lingua galega tivo sempre unha sede lonxe do seu territorio natural e non estou a me referir a Buenos Aires, senón a Madrid. Case todos os grandes persoeiros da literatura galega, a comezar por Rosalía e Murguía e a seguir polo último homenaxeado das Letras Galegas, Loís Pereiro, pasaron tempadas longas da súa vida nesa cidade. Porén, esta é só unha parte da realidade, outra menos coñecida e moito máis dinámica e que Madrid segue a ser caldeira onde bole a literatura galega. Ademais dunha ducia de autores que viven na capital de España e crean en galego, existe unha dimensión cultural importantísima que non pasa desapercibida, onde mesmo dúas universidades, a UNED e a UCM, dedican tempo e esforzos a promover a literatura en lingua galega. O motor da creación galega nos últimos quince anos é o chamado Grupo Bilbao, así chamado por teren un faladoiro na Glorieta de Bilbao no delicioso Café Comercial. Alí foi fundada a colección de cadernos poéticos O Roibén, que está a espera de renacer nunha segunda época, nese mesmo formato de cadernos. Por tanto, considero inxusto o desinterese, en moitos casos a mantenta, que se fai do Grupo Bilbao e dos escritores galegos de Madrid, pois ao meu ver teñen todos eles moito que dicir no ámbito literario galego. En Madrid celébrase o Día das Letras Galegas durante unha semana enteira e con tantos actos como se poden facer nas máis das cidades galegas. Hai público e, ademais, a presenza de autores galegos en Madrid está a ser unha marabillosa montra para os eventuais lectores de lingua non galega. Non en van, de aquí xurdiron xa varios poetas alógrafos dunha excelente calidade poética. Paga a pena achegarse, ver e coñecer. Estades todos convidados aos faladoiros galegos do Café Comercial nos últimos sábados de cada mes a partir das catro. A palabra en galego, con café, sabe aínda mellor.”
Redelibros 2.0: comezan os cambios
“Durante
un ano, Redelibros foi crecendo non só en usuarios, senón tamén en servizos -aí está a tenda de redepuntos, os Cadernos Redelibros, os Concursos, os Textos, o Fisgando na rede e tantas outras seccións non previstas inicialmente, moitas incorporadas grazas ás vosas suxestións. Pero xa sabedes que a rede é un terremoto continuo, e nós non queremos quedarnos agochados baixo o colchón. Cremos que Redelibros xa está suficientemente madura para dar o seguinte paso: para seguir evolucionando. Por iso, nas próximas semanas asistiremos a unha chea de cambios importantes, algúns relacionados co aspecto da rede e outros cos novos servizos que iremos incorporando. (…)”. Vía Redelibros.
