A Xunta silencia unha proposta de edición multilingüe de obras literarias galegas, catalás e vascas

Publicado o por

DesdeProlingua ProLingua:
“(…) Aproveitando a presentación da edición bilingüe en galego-éuscaro da obra de Díaz Castro Nimbos/Argi-koroak, o goberno vasco anunciaba unha proposta conxunta coa Generalitat de Cataluña e a Xunta de Galicia para instar o Goberno de España a poñer en marcha unha iniciativa para a edición multilingüe (catalán-castelán-éuscaro-galego) de obras literarias representativas das linguas minorizadas.
De poñerse en práctica esta iniciativa só se derivarían consecuencias positivas. Exteriormente incrementaríase o coñecemento e o aprecio polos nosos escritores, pois tal e como dicía o Viceconselleiro de Política Lingüística vasco Patxi Baztarrika, “non se pode amar o que non se coñece”. Internamente, cando se percibise esa valoración e recoñecemento foráneos, incrementaríase o orgullo e a autoestima pola nosa lingua, do que se derivan evidentes efectos normalizadores.
Sorprendentemente desde a Xunta de Galicia ocultouse a iniciativa das edicións multilingües. Non hai ningunha referencia a ela na nota de prensa da Consellería de Educación na que (só) se informa da edición e presentación en Euskadi de Nimbos/Argi-koroak.
Tendo en conta que a proposta anunciada por Patxi Baztarrika só pode ter beneficios para Galicia e para os galegos é difícil de xustificar a actuación do Secretario Xeral de Política Lingüística Valentín García na presentación do poemario de Díaz Castro. A súa intervención consistiu en dar un paso atrás para despois pasar a atacar e desvirtuar a proposta da edición multilingüe. O Secretario Xeral argumenta que as competencias en materia de linguas propias son das Comunidades Autónomas co cal lle retira ao Estado toda responsabilidade no uso e difusión de ningunha outra lingua que non sexa o castelán.
É simplemente escandaloso que se nos impoña o coñecemento da literatura española cando a un tempo nunca se abordou seriamente nin tan sequera a difusión das culturas galega, vasca e catalá fóra dos seus respectivos territorios. Este tipo de actitude esnaquiza a convivencia ao establecer xerarquías racistas entre as persoas consonte a súa lingua, co que se instauran cidadáns de dúas categorías, e os representantes galegos apúranse a apuntarnos entre os de segunda clase. Ninguén debe estrañarse, xa que logo, de que os galegos abandonemos perigosamente a nosa lingua, é o que se está a incentivar desde as estruturas de poder.
Tampouco se arrubiou Valentín García cando afirmou que Galicia ten unha vantaxe comparativa respecto de Euskadi e Cataluña no relativo á difusión exterior da nosa lingua. Nós contamos cos Centros Galegos, asegurou, e contamos tamén cunha enorme cantidade de emigrantes que levan o galego por toda a xeografía española. Continuando con esta liña argumentativa é de supoñer que deberiamos fomentar a emigración para así espallar máis e mellor a nosa cultura. Velaí como unha perversa interpretación do triste fenómeno da emigración galega converte a nosa desgraciada febleza económica nunha macabra vantaxe cultural. Con esta actitude apártase o galego da reivindicación dun estatus coa mesma categoría que o éuscaro e o catalán e o que é peor, esta retirada faise a costa da dignidade do pobo galego.
Outra vez se consumou unha traizón á lingua propia de Galicia

ProLingua, 16 de xaneiro do 2015″

O teatro galego no aniversario de O Fidalgo

Publicado o por

ArtigoO Fidalgo de Xoán Costa en Sermos Galiza:
“Un 17 de xaneiro de 1918 estréase no Teatro Principal de Compostela a obra O Fidalgo, de Xesús San Luís Romero.
O acontecemento dá pé para que no número do 30 de xaneiro do mesmo ano A Nosa Terra, Boletín decenal, publique un artigo titulado “O Teatro Galego”. O texto, que comeza recoñecendo a importancia do teatro como elemento de promoción da lingua (“En Compostela rindíuselle culto estes tempos ô noso idioma e ô noso teatro”) remata dando noticia do éxito desta obra e das facilidades que Compostela presta ao teatro mentres A Coruña se desentende:
“O teatro galego vai tendo afortunados cultivadores. Hai que axudalos. E adeprender dos de Compostela: aló os aficionados representan con entusiasmo as obras dos seus viciños,
Eiquí, en troques, as obras de Lugrís, de Carré e outros, siguen sin tere quen as represente. E isto é unha pena.”
Lamentabelmente a falta de apoio que na altura A Nosa Terra limitaba á Coruña é hoxe visíbel por toda a escena galega.
E non é porque non existan recintos. Nin actores, nin actrices. E por suposto hai público.
O único que non hai é política teatral.
E isto é unha pena.
(Pódese ler unha escolma de obra na Biblioteca Virtual Galega).”

Premios Fervenzas Literarias para Os mellores libros do 2014

Publicado o por

Desde Fervenzas Literarias:
“Tras pechar o día 15 de xaneiro o prazo de votacións temos, un ano máis, os resultados onde as lectoras e os lectores de Fervenzas Literarias decidiron o que ao seu xuízo foi o mellor do 2014. En total, este ano recibimos 531 enquisas.
Con esta edición, son xa oito as convocatorias onde os lectores amosan a súa voz para reflectir os seus gustos e as súas preferencias literarias.
Desde Fervenzas Literarias queremos agradecer unha vez máis a vosa participación e o voso interese en colaborar para formar estes listados de libros.
Agradecer igualmente á Federación de Librarías de Galicia por colaborar, un ano máis, con este iniciativa.
E agora os resultados… Os nosos parabéns aos premiados e premiadas…

– Mellor libro de Narrativa de adultos para A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz ((Xerais).
– Mellor libro de Poesía para Cronoloxía da urxencia, de Dores Tembrás (Espiral Maior).
– Mellor libro de Ensaio para Historia da Literatura Galega II, de Xosé Ramón Pena (Xerais).
– Mellor libro de Teatro para Lapsus, de Alfonso Pexegueiro (Axóuxere).
– Mellor libro de Banda Deseñada para O bichero, de Luís Davila.
– Mellor libro traducido ao galego para adultos para Jude o escuro, de Thomas Hardy, traducido por María Fe González (Hugin e Munin).
– Mellor libro xuvenil para Reo, de Xesús Fraga (Galaxia).
– Mellor libro infantil para Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas (Xerais).
– Mellor libro traducido ao galego para público infantil e xuvenil para Na cociña de noite, de Maurice Sendak, traducido por Oli (Kalandraka).
– Autor do ano para Agustín Fernández Paz.
– Ilustrador do ano para David Pintor.
– Mellor portada dun libro para adultos para Olympia Ring, 1934 (Galaxia).
– Mellor portada dun libro para público infantil e xuvenil para Escarlatina, a cociñeira defunta, con portada de Víctor Rivas (Xerais).
– Mellor editorial para Galaxia.
– Mellor crítico/a literario/a para Armando Requeixo.
– O mellor acontecido para o Culturgal.
– O peor acontecido para a política lingüística e cultural da Xunta de Galicia.
– Mellor Libraría para Libraría Couceiro.
– Mellor medio de comunicación para Praza.
– Mellor blog para Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.”

María Xosé Queizán: “Pídolle contas a Blanco Amor polo seu comportamento como gay”

Publicado o por

EntrevistaMaría Xosé Queizán de Jorge Lamas a María Xosé Queizán en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Vostede parte dun feitos máis ou menos coñecidos para tecer unha historia [A boneca de Blanco Amor].
– María Xosé Queizán (MXQ): Si, o que eu fago é recuperar unha personaxe que Blanco Amor deixa simplemente como o que ten a boneca. A boneca, que foi clave para min para escribir o libro, tamén é clave en A Esmorga. É máis que unha boneca porque suscita desexo dun dos esmorgantes que o leva a rachala e á violación, é dicir ten un papel moi importante, non así o seu dono. Pero eu recupéroo e convértese en fundamental na miña novela. (…)
– LVG: ¿Alude dalgunha maneira a Blanco Amor na novela?
– MXQ: Eu pídolle contas e dígolle o que non lle dixen en vida. (…)
– LVG: ¿Por non falar abertamente da súa condición?
– MXQ: Si, a homosexualidade marcou a súa vida, incluso tivo que marcharse de Ourense. Eu vivín o regreso de Blanco Amor a Galicia, coñecino cando xa era moi maior e puiden comprobar, e estiven en conversas con outros persoeiros galegos do seu tempo, como era o trato, como o feito de ser homosexual lle dificultaba moitas cousas. Moita xente falaba moi ben del pero logo non eran amigos como podían ser entre eles. Sempre estaba presente aquel estigma. El viviu iso con moita dor. A pesar de que era un home moi orgulloso non fixo o que eu penso que debería ter feito. (…)
– LVG: ¿Que lle pareceu a versión cinematográfica de A Esmorga?
– MXQ: Estiven na estrea en Ourense. Gustoume. Axústase moito á novela e resolve aspectos nada doados; o guion é moi bo, a interpretación é magnífica e os escenarios tamén. Eu que non son nada partidaria do cine nin galego nin español porque me gusta o cine ben feito, e non estou para volver a empezar, quero dicir que son bastante intransixente. Sen embargo, creo que esta é unha película exportable perfectamente e de gran interese porque a obra o ten, polos seus personaxes cheos de vida. Penso que podería concorrer perfectamente ao Oscar en idioma estranxeiro. (…)”

Entrevista a Eli Ríos

Publicado o por

DesdeEli Ríos a revista Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Que supõe para ti a literatura?
– Eli Ríos (ER): A literatura, para mim, é uma forma de apreender o mundo. A religiom, a história, a música, etc, sempre acompanha um conto (ou um poema ou uma cena teatral) porque a linguagem é um meio transmissor de ideias e culturas. Desde este ponto, as pessoas que criamos temos uma enorme responsabilidade e devemos ser conscientes de que a linguagem nom é inofensiva. Portanto, a literatura é uma forma reflexiva de compreender os processos vitais que acompanham esta aventura que é a vida. (…)
– P: Qual consideras que é -ou deveria ser- a relação entre a literatura e outras artes (fotografia, música, artes plásticas, etc.)? Como é a tua experiência nestes âmbitos?
– ER: Mas… existe a literatura sem outras artes? Se fazes uma descriçom duma paisagem a pessoa que está lendo construirá uma imagem mental duma pintura, duma fotografia ou duma cena fílmica. A linguagem tem significado e significante e com isso é com o que “brincamos” quem criamos. Desde este ponto de partida, as possibilidades literárias dum livro som inúmeras.
A minha experiência, neste âmbito, é um prazer. Em Maria (O Figurante edicións) a imagem há momentos que completa o que o texto deixa no ar, em Anamnese há um poema que nunca consegui recitar depois de que Ugia Pedreira o musicasse (agora só o tenho na cabeça com a sua voz, nom como foi criado), em Diario de fotogramas começo o poemario com umha cita de Charles Chaplin que marca o ritmo dos versos e a estrutura e, no próximo, que sairá em maio, Doe tanto a tua ausencia, mestura-se a poesia com o teatro e a música. É uma decisom mui pessoal mas, no meu caso, nom som quem de ilhar disciplinas. Tampouco o faço, por exemplo, com o caldo. Nom separo as verças do compango e como sabe! (…)
– P: Que caminhos (estéticos, de comunicação das obras com a sociedade, etc.) estimas interessantes para a criação literária hoje -e para a cultura galega, em particular-?
– ER: O caminho da liberdade criativa, mas, para isso, é preciso que muitos “agentes” mudem. Há uma grande parte da nossa sociedade que nom pode nem apresentar textos a certames nem editoriais… ergo, som invisíveis. Enquanto continuemos defendendo os nossos marcos sem fazer um processo de reflexom nom se pode evoluir. Por que posso fazer público um texto com trechos em latim ou esperanto, mas se leva um -nh- já nem se valora o seu peso artístico?
Outro caminho que espero com ânsia é uma escrita aguilhoante, essa que dói, a que faz pensar, sobretudo, na literatura infantil e juvenil. A minha filha para ler a palavra “clítore” ou “cona” tem de procurar noutros sistemas literarios. Acredita! Uma adolescente que nom encontra no léxico literario galego as palavras que logo vem nas aulas ou entre as colegas. Que lhe digo? Que é o seu dever conhecer todos os nomes de pássaros, árvores e mitologia de todas as cores mas que o seu corpo é proibido? Logo, vêm as lamentaçons de que a gente nova nom lê… eu tampouco o faria! Para que? Se nom me aporta nada no meu presente! Quando quero saber coisas do aborto, da eutanásia, do período, das violaçons, do sexo, etc, todo é adoçado e irreal.
A sociedade nom é a mesma do que há nem dez, nem cinco, nem quatro anos atrás… E a escrita é preciso que acompanhe se nom queremos ficar atrás. (…)”

Cuestionario Proust: Samuel L. París

Publicado o por

DesdeSamuel L. París 2015 o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Samuel L. París:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– O entusiasmo?
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que non descubran a persoa que realmente son.
4.– A súa principal eiva?
– Difícil escoller, pero gustaríame ser menos agonías.
5.– A súa ocupación favorita?
– Divertirme co que sexa.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Unha pachanga na praia de San Francisco de Louro no verán e despois darme un baño e beber unha birra ben fría.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Deixarme ir.
8.– Que lle gustaría ser?
– Diría algo como “unha persoa nova cada día” (e, en parte, é verdade), mais realmente gustaríame ser insultantemente rico.
9.– En que país desexaría vivir?
– Son quen de ser feliz e infeliz en calquera sitio e papahostias hainos en todas partes, así que tanto me ten.
10.– A súa cor favorita?
– Todas.
11. – A flor que máis lle gusta?
– A da Kritikal Bilbo.
12.– O paxaro que prefire?
– Calquera cociñado con bo gusto.
13.– A súa devoción na prosa?
– Non son devoto de ninguén, a verdade.
14.– E na poesía?
– Tampouco. Non hai poesía á que lle teña fe cega.
15.– Un libro?
– Un pobo só prosperará cando na educación primaria se obrigue a ler Pulir de Nacho García.
16.– Un heroe de ficción?
– Dhalsim, do Street Fighter II da SNES. Ía lento e cuspía lume.
17.– Unha heroína?
– Mandy Cohen, do filme “Life of Brian”.
18.– A súa música favorita?
– Calquera que me faga suar.
19.– Na pintura?
– Miguel Noguera.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Xulia Mintoni.
21.– O seu nome favorito?
– Micaela.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Odio a goma de mascar e a calquera persoa que a teña na boca a menos de cinco metros de min.
23.– O que máis odia?
– Aburrirme.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Ningunha especialmente.
25.– Un feito militar que admire?
– O 11-S.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Axilidade, porque son unha toupa.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Ao final dun redobre de tambor levándome por diante a toda a humanidade.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Optimista.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Todos os que nacen do medo.
30.– Un lema na súa vida?
– Meu pai: Lema.”