Anxos Sumai: “Con cada novela o meu concepto de moral vai sendo menos estrito”

EntrevistaAnxos Sumai a Anxos Sumai en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Dixeches nunha ocasión que che faría falta escribir outro libro para definir A lúa da colleita, como é iso?
– Anxos Sumai (AS): Normalmente resúltame moi difícil explicar os meus libros e máis aínda esta novela. A obra debería explicarse de seu, sería o lóxico. A lúa da colleita é unha novela aberta, que precisa da participación activa de quen a le. A medida que a escribía xurdíanme temas sobre os que reflexionar, e que ían máis alá do meu propósito inicial, como a alteridade, a identidade, a vellez, a morte, a maternidade, a soidade… Non son quen de reducir a novela a un par de parágrafos, por máis que o pretenda.
– NG: É a historia da viaxe que fai a protagonista na procura de si mesma, non si? Ela é diferente ó resto e quere saber por que…
– AS: Basicamente é iso. Nuria, unha das protagonistas, intúe que canda ela existe unha especie de némese, un lado oculto, unha antagonista ou unha dobre. Precisa saber que acontece e dicide illarse, investigar. Ao longo da novela insiste constantemente na necesidade de reunificarse, de ser unha. É dicir, cómprelle aceptarse completa, coa parte boa e a parte mala e, ao tempo que se lle van confirmando as intuicións, tamén se vai formando unha idea do que é a partir do que os demais ven nela. (…)
– NG: Tense definido como “moi autocrítica”, non sei se isto ten que ver… Malia todo, cos premios recibidos xa pode dar o traballo por ben feito, non? Porque inda foron uns cuantos…
– AS: Si, como che dicía, para publicar teño que estar moi segura. Para empezar, teño que estar convencida de que nalgún momento eu mesma terei o valor de coller un libro meu, lelo e non arrepentirme. Por sorte, teño un bo editor moi crítico que me dá seguridade. Os premios literarios, os máis deles, viñéronme dados e precisamente por iso son os que máis agradezo. Eu só me presentei a dous premios, o Repsol e ao García Barros, e gañeinos. E se me presentei foi precisamente para ter a opinión dun xurado cualificado. Os premios para min son coma a rede que ampara o salto do equilibrista: tranquilízanme, aínda que non me salvan do medo escénico e das dúbidas que me roldan ata que as obras están xa moi lonxe de min. (…)”

Libro galego: S.O.S. Hai alguén aí?, desde Letra en Obras

DesdeLetra en obras Letra en Obras:
“(…) Decidimos lanzar as seguintes preguntas:
1- Está a callar a idea de que o libro galego está a vivir un momento especialmente crítico que incluso abre dúbidas sobre o seu futuro. Como ves a situación?
2- Que precisa para saír deste estado anémico e gañar terreo?
Eis as primeiras respostas.

– Paco Macías (fundador e propietario de Positivas, proxecto que ten tras de si 24 anos de traxectoria).
1- O libro, en papel, está a diminuír en todo o mundo. Galicia non está á marxe. Ao contrario, aquí está peor. As empresas son febles, tanto as editoras, como as distribuidoras, ou as librarías. O único que non perdeu vitalidade son os creadores. A mostra máis clara desta debilidade é a ausencia de debate, de preocupación pública, de lanzamento de iniciativas conxuntas… etc.
2- Pois recoñecer o evidente, unirse, e traballar máis conxuntamente que nunca. É o principio. E lanzarse aos novos espazos dixitais. Non hai fórmulas máxicas.

Mercedes Queixas Zas (escritora, profesora e secretaria da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega). En resposta única ás dúas cuestións:
– Vivimos unha realidade moi ambigua e distorsionadora. Por unha banda, a pluralidade, diversidade, calidade e recoñecemento interior e exterior dunha gran parte da literatura galega confirman o bo momento creativo. Por outra banda, no entanto, é insuficiente o nivel de compromiso da sociedade á hora de consumir produtos culturais en galego en xeral, e literarios en particular, moitas veces debido á non superación de prexuízos que fan de menos as formas de expresión cultural na lingua propia. É parte corresponsábel no presente a propia Administración ao gravar impositivamente cun IVE inxusto e inxustificábel o libro, así como ao non elaborar unha planificación cultural que realmente teña como centro de gravidade o libro e a lectura, entendida como ferramenta de formación, instrución, ademais de lecer, para a sociedade, nomedamente a infancia e a mocidade, substrato crítico lector do futuro. Con certeza, o futuro do libro galego correrá a mesma sorte que a lingua que lle dá as palabras para a escrita.

Francisco Castro (Escritor e traballador da Editorial Galaxia).
1.- Sen dúbida estamos nun intre crítico. O recente informe do Gremio de Editores deixa claro que volvemos ao nivel de hai 20 anos en facturación. No caso concreto do libro en galego, estamos editando aproximadamente a metade do que editabamos hai seis anos. Mais o peor da crise, ao meu entender, é que non estamos fabricando lectores. O galego necesita lectores. De nada sirve ter unha industria editorial se non hai lectores. E non parece que teñamos moitos máis alá da prescrición educativa. Pero iso vale tamén para o teatro ou a música ou os xornais e para toda aquela manifestación cultural que teña o galego como lingua vehicular.
2- O primeiro que necesitariamos sería un país detrás. Lectores e lectoras que aposten pola nosa produción editorial. Os índices de lectura son baixos. En galego, máis que baixos. Como saír desta? Entre outras cousas, promovendo políticas que fagan lectores, que lle aprendan á cidadanía que a lectura é un pracer, que é algo útil. Que se fagan campañas que vaian máis aló da cosmética e a maquillaxe. Que se aposte polas bibliotecas. Que non se recorte en educación. Que se forme aos futuros profesores en animación á lectura e no coñecemento da nosa literatura.

Marcelino Fernández Mallo (escritor)
1- Véxoa en situación límite, o libro galego na marxinalidade dentro dun sector xeral en grave crise de seu.
2- Estratexia de lingua e de literatura próxima ao cidadán que integre edición, distribución e promoción.”

O 8 de marzo como pornocaricatura da muller, por Ánxela Lema París

ArtigoA Sega de Ánxela Lema París en A Sega:
Momento 1
Nesta última semana non deixei de me tropezar con multitute de carteis que anuncian o día da muller do tipo: desconto en sesións de beleza, carteis con imaxes de tacóns de fina agulla, maquillaxes…
A cuestión é que neste clima de performance do que é/representa/quérese facer que sexa ser muller unha repara na comicidade que supón a relación directa entre o martes de entroido que acaba de pasar e o chamamento a investir os nosos corpos dese modelo de muller.
Momento 2
No mesmo día en que vin estes anuncios escoitei na radio insinuar que malia que na España podemos falar de violencia machista non temos que nos alertar porque podemos dicir que contamos con moita mais información que moitos países da Europa e que, ademais, non contamos con índices tan altos de abusos sexuais.
[Pausa]
Quero deixar claro que estaba a escoitar isto mentres estaba a almorzar, é dicir, estaba nese débil momento do día en que a unha aínda lle custa abrir os ollos e no que aínda non sabe moi ben a que mundo pertence. Foi exactamente nese momento no que, ademais, eu cría que era cedo para escoitar cousas que che revolvan o estómago.
[Volvo]
Que quere dicir isto exactamente? Que poder pode ter a (sobre)información neste momento central no que non paramos de ir para atrás? Se ben se considera que acumular información sobre certos aspectos é, sen dúbida, enriquecedor para o noso propio desenvolvemento e posterior evolución isto non deixa de ser, en certos aspectos, algo errado. (…)”

Compostela: presentación de Breve História do Reintegracionismo, de Tiago Peres

ABreve história do reintegracionismo quinta feira 24 de xullo, ás 19:00 horas, na Facultade de Filosofía (Praza de Mazarelos) da Universidade de Santiago de Compostela, preséntase o libro Breve História do Reintegracionismo, de Tiago Peres Gonçalves, publicado por Através Editora. No acto, xunto ao autor, participa Valentim R. Fagim.

Bueu: presentación de Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto

O mércores 23 de xullo, ás 21:00 horas, no Museo Massó (Rúa Montero Ríos, s/n) de Bueu, preséntase Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto, publicado por Xerais. No acto, coorganizado pola editora e a Libraría Miranda, participa, xunto ao autor, Manuel Bragado.

Cuestionario Proust: Arturo Lezcano

DesdeArturo Lezcano o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Arturo Lezcano:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A lóxica.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A gratitude.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Sinceridade.
4.– A súa principal eiva?
– A inconstancia.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Conservar todo o meu.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a memoria.
8.– Que lle gustaría ser?
– Pintor.
9.– En que país desexaría vivir?
– No Reino Unido.
10.– A súa cor favorita?
– Azul celeste.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A mapoula.
12.– O paxaro que prefire?
– A anduriña.
13.– A súa devoción na prosa?
– Faulkner.
14.– E na poesía?
– Shakespeare.
15.- Un libro?
– O Quijote.
16.– Un heroe de ficción?
– Sherlock Holmes.
17.– Unha heroína?
– Penélope.
18.– A súa música favorita?
– Bach.
19.– Na pintura?
– Goya.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Xesús.
21.– O seu nome favorito?
– Eva.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O gregarismo.
23.– O que máis odia?
– A oligarquía.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– Batalla de Inglaterra.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Destreza.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen me enteirar.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O optimismo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os vicios.
30.– Un lema na súa vida?
– “Yo y mi circunstancia”.”

Fran Alonso: A fenda que nos fende

DesdeFran Alonso o blog de Fran Alonso, Cabrafanada:
“Reproduzo un artigo da miña autoría, centrado na creación literaria, que me foi solicitado desde a AELG para a súa publicación no semanario Sermos Galiza.

A fenda que nos fende

Ás veces pregúntome por que escribo. Non é que me interrogue sobre os motivos que me levaron á escrita senón sobre os que me impulsan a seguir escribindo. Os primeiros, probablemente, son máis persoais. Escribir non deixa de ser unha procura de identidade que nos axuda a situarnos ante nós mesmos e ante o mundo. E, se cadra, un desexo de parar o tempo.
Os motivos que me impulsan a seguir escribindo son máis complexos. En Galicia adoitamos escribir desde as marxes, loitando contra a invisibilidade e contra a indiferenza da administración. Abordamos o proceso creativo cando remata a nosa xornada laboral, abrindo unha nova xornada centrada na escrita. Escribimos roubándolle o tempo ao lecer, ao descanso, ao sono, ás persoas ás que queremos, á amizade… Construímos a nosa obra literaria co vento en contra. Acudimos a numerosas citas e requerimentos de xeito voluntarista e ás veces nin sequera atopamos comprensión cando expresamos as dificultades. Tragamos a nosa decepción. E batemos cos nosos propios fracasos, que non adoitamos recoñecer. Afrontar a escrita nesas condicións resulta esgotador. Sen dúbida, a vocación é unha chamada profunda, abisal, que vén dalgún lugar remoto para aflorar cunha forza salvaxe.
Pero o que máis me preocupa é esa fenda enorme que se abre entre nós e a sociedade. Esa fenda que non ten nada que ver coa calidade do que escribimos senón coa lingua en que escribimos. Esa fenda que nos dilúe e nos encolle día a día. Esa fenda que nos apodrece e nos devora. Esa fenda ante a que baixo ningún concepto podemos permanecer impasibles.”

Pilar García Negro: “Rosalía de Castro soubo máis de todos nós do que nós chegaremos a saber dela”

EntrevistaPilar García Negro a Pilar García Negro en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Dentro da amplitude que ten a cultura galega, cales son os temas que máis lle interesan ou preocupan a Pilar García Negro?
– Pilar García Negro (PGN): Varios relacionados coa literatura, nomeadamente do século XIX e da primeira metade do XX; o feminismo; a lingua en toda a súa extensión e, en concreto, na súa didáctica. (…)
– NG: De todos os escritores e persoeiros sobre os que levou a cabo estudos, con cal se identifica máis? Por que?
– PGN: Sen dúbida, con Rosalía de Castro, por moito que sigo a pensar que soubo ela máis de todos nós do que nós chegaremos a saber dela. A admiración por esta muller que nos fundou é a cada paso maior. (…)
– NG: Podemos falar de Literatura Feminina? Ou este cualificativo é, en si mesmo, un tipo de machismo?
– PGN: Coido que non cabe falar de literatura feminina nin como un totum nin como un continuum, por tanto, nin do punto de vista histórico nin do temático, ou ideolóxico. Hai múltiplas sinaturas femininas (na política, na empresa, na escola, na universidade…) que serven competentemente ós predominantes intereses masculinos e masculinistas ou, máis concretamente, capitalista-masculinistas (falo de capitalismo, porque quen non o discuta pouco pode defender en positivo para a maioría das mulleres). Dentro da literatura feminista, hai tamén considerábeis diferenzas de óptica e de mentalidade. Porén, entre autoras moi diferentes, existe un río profundo de afinidade ou de compenetración, que revela respostas semellantes a unhas realidades materiais e sociais marcadas pola servidume, a discriminación, a subordinación a patróns externos e superiores a elas mesmas. A atracción que suscita a nosa Rosalía de Castro por parte de reputadas intelectuais feministas de moitos lugares do mundo é proba disto. Unha cousa é o “feminismo de catálogo” dos nosos días, que só admite a quen previamente o compón. Ou a banalización do concepto que o priva de todo sentido liberador: “poña uns gramos de feminismo no seu discurso, a ver a cantas incautas conquista”. (…)”

Discurso de María Reimóndez na entrega do XIV Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia

DiscursoMaría Reimóndez de María Reimóndez na entrega do XIV Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia, na súa páxina web:
“Recibir este premio fai que teña que agradecer ao xurado a súa escolla por dous motivos diferentes. O primeiro ten que ver con este texto, A dúbida, que se achega a un silencio habitual non só no literario senón na sociedade, os abusos sexuais a menores. Faino, ademais, dende unha óptica que persoalmente me perturba, a da loita de discursos que se dá cando se sabe dunha agresión e na que cada persoa ten que buscar a súa posición. A miña estivo e estará sempre do lado das vítimas e sobre todo do lado daquelas persoas que traballamos para cambiar un imaxinario no que se basean estas e outras violencias contra as nenas, nenos e mulleres, construíndonos como obxectos de consumo para o pracer sexual masculino. Ata aquí o primeiro motivo.
O segundo é porque este premio me dá a oportunidade de dirixirme en persoa a quen representa este medio, La Voz de Galicia. En primeiro lugar quero darlles os parabéns a quen sexan responsables de manter en tempos complicados este premio de novela por entregas, non só polo interesante do xénero senón pola oportunidade que dá de chegar cada día durante un mes cun texto á súa importante base lectora. É unha mágoa que estes textos sexan unha illa nun xornal que non só se caracteriza por publicar fundamentalmente en castelán malia as vizosas axudas que do goberno da Xunta recibe para publicar en galego, senón que tamén é coñecido por participar con frecuencia dos discursos estigmatizantes cara ao galego. Véxome na obriga de recordar aquí que cada vez que se transmiten de diversas maneiras contidos como que o galego non vale para nada, ou que o galego se impón hai persoas que semellan esquecer que do que están falando é de persoas. Estásenos dicindo ás persoas galegofalantes coma min, coma a miña familia, como as cada vez menos nenas e nenos que chegan galegofalantes ao ensino, que non valen para nada. Este tipo de discurso crea un clima que nos fai a vida diaria cada vez máis complicada ás persoas galegofalantes, oxalá o seu xornal publicase algún día unha reportaxe sobre isto. Fronte aos discursos aprendidos do prexuízo e da discriminación que fan que tantas persoas galegofalantes pasen ao castelán en diglosia ou por vergoña, que abandonen a súa lingua e non a transmitan por pensar que así ascenden na escala social, é obriga de todas traballar por un futuro que non sexa o que perfilan as políticas lingüísticas actuais. Un futuro de insignificancia e pobreza.
Mais aínda non estamos aí e moitas traballamos por un futuro distinto. Nese contexto quero aproveitar para falarlles da campaña «Como cho digo», promovida pola Coordinadora de Traballadores e Traballadoras de Normalización da Lingua (CNTL) que busca que non se nos traduza ao castelán ás persoas e contidos que se expresan en galego nos medios de comunicación. Facelo é crear ese país ficticio onde ou somos invisibles ou somos apropiadas e estigmatizadas, invisibilizando que a política, a cultura, o deporte e a cidadanía falamos e queremos seguir falando en galego. Esta campaña está apoiada por numerosas persoas e entidades e gustaríame convidar a La Voz de Galicia a ser o primeiro medio que adopte unha política clara neste sentido. Se non se traducisen os comunicados de concellos, da Xunta, as palabras da xente da cultura e de moitos outros ámbitos o seu xornal sairía xa sen dubidalo moito máis acorde non só coa realidade sociolingüística senón cos valores que se agardarían del nos tempos actuais.
É unha mágoa que cando unha recibe un premio teña que investir estes minutos de atención en poñer o foco en cousas coma esta no canto de falar da escrita mesma pero eu teño claro que sen lingua non hai cultura, que o galego é a casa común e que se o que escribo, incluída a novela que hoxe recibe este premio, ten sentido é pola lingua na que está escrita e a conexión que establece con quen teño preto e a partir de aí co mundo. Estou certa de que se tivésemos do noso lado moito máis un xornal como La Voz de Galicia o presente e sobre todo o futuro da nosa lingua tería unha luz ben diferente. Por iso confío en vostedes para non seguir facendo de nós mudas e ser tamén algún día verdadeiramente a nosa voz.”