Entrevista
de Montse Dopico a Samuel Solleiro en Magazine Cultural Galego:
“Que escritor sería quen de publicar un libro vello que, ao revisalo despois de anos na neveira, lle parece, nalgunha das súas partes, horrendo? E ademais de editalo sen volver a escribilo, como unha polaroid do que foi unha etapa creativa pasada? Non moitos. Pois Samuel Solleiro é un deles. Punk (Corsárias), é un poemario que escribiu hai tempo. Dun xeito que hoxe non o faría nunca. Pero que adianta moitas cousas que despois desenvolveu Gran tiburón branco. Ademais, non hai nada máis punk que publicar un libro no que o autor se cuestiona a si mesmo dese xeito. Falamos con el desta obra, chea de humor.
– Montse Dopico (MD): Punk é, segundo explicas no propio texto, outro libro sobre o paso do tempo. Con algo de parodia sobre os libros sobre o paso do tempo.
– Samuel Solleiro (SaS): É un libro que escribín, na súa maior parte, cando tiña 25 anos. Falaba sobre iso, sobre o paso do tempo, sobre a nostalxia de envellecer, visto desde a perspectiva de cando tes 25 anos. Claro que, enfocado desde hoxe, pode facerse unha lectura paródica. Pero non por iso deixa de ter, creo, algo de verdade. (…)
– MD: Falar do paso do tempo non é máis que volver a un dos grandes clixés da literatura clásica, o do “tempus fugit”. Ao final vas ser un clásico.
– SaS: Non é que queira eu asumir iso de que só existen uns poucos temas universais. Sempre é todo máis complexo. Pero si creo que hai temas que interesaron sempre e que van seguir interesando. E eu quixen tratar o tema do paso do tempo, pero sen o patético. Facelo da forma máis emotiva posible, pero o máis afastada posible do sentimental. Poden parecer o mesmo termo, pero para min non o é. O problema destes temas é cando se solidifican, se converten en só estereotipos, e se pasan ao patético. É como o tema do sexo, que xerou o seu propio léxico e as súas propias expresións, de maneira que é moi difícil saír delas e hoxe en día parece que non funciona xa como tema: en realidade non poden non funcionar temas como eses, pero hai que saber desprenderse dos lugares comúns e non é nada fácil. (…)”
A Estrada: presentación de O Padre Seixas desde dentro
O venres 10 de xaneiro, ás 20:30 horas, na Sala de exposicións de Novagalicia Banco da Estrada, preséntase o libro O Padre Seixas desde dentro. Unha aposta progresista, galeguista e universalista, publicado en Galaxia. No acto participan David Otero, Francisco Domínguez, Silvestre Gómez Xurxo e autor Manuel Cabada Castro.
Cuestionario Proust: Elena Gallego
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Elena Gallego:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Considérome unha persoa tenaz, ás veces teimuda.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A lealdade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Precisamente iso, lealdade.
4.– A súa principal eiva?
– O tempo e a memoria, nunca son abondo.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir e viaxar, mellor se poden ser as dúas cousas á vez.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Compartir o recendo dun novo libro acabado de chegar do prelo coas persoas que máis quero. Se a cheminea está acendida, mellor.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Prefiro non mencionar ao demo, non vaia ser…
8.– Que lle gustaría ser?
– De maior? Escritora.
9.– En que país desexaría vivir?
– Despois de visitar medio mundo, teño a cousa ben clara: en Galicia, por suposto.
10.– A súa cor favorita?
– Para vestir, negro. O meu mundo, verde e azul.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Os tulipáns. Pero colecciono rosas.
12.– O paxaro que prefire?
– As pitas.
13.– A súa devoción na prosa?
– Teño varios autores “favoritos”, pero aínda non atopei a pluma que me conquiste neses termos. Aínda me queda moito por ler, así que seguirei buscando.
14.– E na poesía?
– Hai varias autoras galegas que me gustan.
15.– Un libro?
– O dicionario. Todos. Imprescindibles.
16.– Un heroe de ficción?
– Robin Hood. Mágoa que sexa un personaxe de novela.
17.– Unha heroína?
– Carapuchiña Vermella. Eu, cando nena, quería ser valente coma ela.
18.– A súa música favorita?
– Vai por tempadas. Agora que estou revisitando os meus tempos de traballo na radio, ando ancorada nos éxitos dos anos oitenta e noventa.
19.– Na pintura?
– Leonardo.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Esa muller anónima que, sen cartos, sempre atopa recursos para poñer un prato quente na mesa.
21.– O seu nome favorito?
– Catarina. Era o da miña avoa.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A falta de hixiene persoal.
23.– O que máis odia?
– Que me fagan perder o tempo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
–
25.– Un feito militar que admire?
–
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A ubicuidade.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen decatarme.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Ocupada.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os dos cativos.
30.– Un lema na súa vida?
– Seguro que podes facelo mellor, así que borra iso e comeza de novo.”
Tabela dos Libros de xaneiro, por Armando Requeixo
Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Como cada mes, velaquí a Tabela dos Libros. Nela figuran seleccionados os volumes que Manuel Rodríguez Alonso, Inmaculada Otero Varela, Francisco Martínez Bouzas, Montse Pena Presas e Armando Requeixo estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas. Boas lecturas!»
ZigZag Diario: Sobre ruínas, poemario de Xesús Rábade
Un galano de Reis: a Divina Comedia de Cunqueiro
Desde
o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Para celebrar os Reis, velaquí un agasallo literario: a exhumación dunha dedicatoria autógrafa de Álvaro Cunqueiro nun seu exemplar da Commedia de Dante Alighieri ou, como é popularmente máis coñecida, Divina Comedia.
O documento, que pode ampliarse clicando na ilustración, foime cedido xenerosamente polo coleccionista mindoniense Cidre Fernández, quen deu con el hai un tempo, namentres recuperaba algúns legados de época.
A dedicatoria de Cunqueiro, en fidel transcrición, di:
Ista “Diviña Comedia” é da nuda propiedade do Alvaro Cunqueiro Mora estudante, que vive na Galiza d’Hespaña no ano de Xpi. de 1929, lêndo aquelo que decia Virxilio, que “todos precisamos pra vivir do achego dos Deuses”. (…)”
Rosa Aneiros: “Igual que outras liñas estratéxicas, ten que subvencionarse a cultura”
Entrevista
a Rosa Aneiros en Compostimes:
“(…) – Compostimes (C): Na súa obra vostede inclúe un mosaico moi amplo de espazos, sendo este un elemento que en ocasións se lle achaca á literatura galega, cre que debe cruzar fronteiras dentro e fóra dos libros?
– Rosa Aneiros (RA): Eu creo que os espazos van en función do que narrativamente necesites. Sempre defendo que o importante son as historias. O importante son os personaxes e a acción que ti queres contar. Se tes unha historia que transcorre toda en Vigo é porque ti decidiches que o importante é a historia e eses personaxes podían desenvolverse na cidade de Vigo. Non creo que sexa necesario introducir cidades de fóra ou lugares de fóra para contar unha historia. É certo que ata hai uns anos non se introduciron tantas cidades alleas como hai neste momento. Pero non é estritamente necesario. O que provoca, sobre todo en lectores máis novos, é unha sensación de ser máis internacional. Pero o importante sempre é a trama, o importante sempre son os personaxes, o importante sempre é a historia. Se unha historia ten que transcorrer aquí, non pasa nada. Hai momentos nos que introducimos outras historias que teñen que transcorrer noutros lugares e iso enriquece as nosas propias obras, pero non estar fóra porque si. O importante non é o lugar, senón o que estás contando que transcorre alí. Estás introducindo novas variantes que afectan aos personaxes derivados das situacións socio políticas que se viven neses lugares e iso si é importante, non tanto polo espazo senón polo que achegas de novas realidades. (…)
– C: Outra característica que se atopa na súa literatura, nalgunhas das súas obras é o compromiso coa liberdade, a loita pola liberdade, concibe a literatura como un vehículo de concienciación?
– RA: Non é tanto que a literatura sexa un vehículo de concienciación senón que son os temas que a min sempre me interesaron para narrar. Eu sempre digo que se me escapa esa parte de xornalista de preocupación pola realidade na literatura. Dalgunha maneira a literatura ten que ser unha fiestra cara a novos mundos, para ver novas realidades a través dos ollos doutros. Por exemplo, estes días que está de actualidade os marroquís que están descendendo do monte Gurugú, intentando acceder a España, intentando acceder a Europa. Eu eso conteino nun relato e intenteino contar a través dos ollos deles, intentando quitar toda a parte obxectiva, por dicilo de algunha maneira, de narrar o número. Simplemente contei a historia de dous rapaces que intentan entrar. Iso é o que nos da a literatura, esa capacidade de ver o mundo a través doutros ollos. Hai historias nas que eso é fundamental e outras nas que esa pegada da concienciación non é tan pesada pero vai máis latente. Eu creo que nunca debes adoutrinar desde a literatura, xamais. O que tes que facer é respectar sempre a liberdade do lector e da lectora. Non é tanto adoutrinar, nin tampouco concienciar, senón contar a realidade dende outro punto de vista. Con iso permites que ese lector ou lectora faga unha lectura crítica e que se faga moitas preguntas a si mesmo. A literatura o que ten que facer é preguntas e que ten que ser cada lector e cada lectora quen responda. Ti lle das máis elementos ou máis ingredientes para que faga esa lectura máis construtiva, pero nunca a partir dun vieiro único. Eu son unha autora que procuro dar pautas, non me gusta mostrar a realidade desde un punto de vista holísitco, e a partir de aí constrúe ti. Creo moito nunha lectura crítica. (…)”
Cuestionario Proust: Ramón Loureiro
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Ramón Loureiro:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– O pesimismo.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A honestidade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada.
4.– A súa principal eiva?
– A inconstancia.
5.– A súa ocupación favorita?
– Soñar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Ver feliz a quen quero
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A que se cebe nos do meu propio sangue
8.– Que lle gustaría ser?
– Neste mundo, un recordo; e no Outro, unha alma á beira de Deus.
9.– En que país desexaría vivir?
– Na última de todas as Bretañas posibles.
10.– A súa cor favorita?
– Azul.
11. – A flor que máis lle gusta?
– A rosa.
12.– O paxaro que prefire?
– A rula.
13.– A súa devoción na prosa?
– Cervantes.
14.– E na poesía?
– Luz Pozo Garza.
15.– Un libro?
– O Quijote.
16.– Un heroe de ficción?
– Ulises.
17.– Unha heroína?
– Carapuchiña vermella.
18.– A súa música favorita?
– A clásica.
19.– Na pintura?
– A románica.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– A madre Teresa de Calcuta.
21.– O seu nome favorito?
– Ana.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A crueldade.
23.– O que máis odia?
– Non habito odio ningún.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Stalin.
25.– Un feito militar que admire?
– A derrota do nazismo.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A bondade.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Con prontitude.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A tristeza.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que son fillos do medo.
30.– Un lema na súa vida?
– Fai o que os teus mortos farían.”
O que vén en 2014 (efemérides literarias), por Ramón Nicolás
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Non é difícil conxecturar que boa parte da actualidade cultural do 2014 estará ocupada por dous escritores que, sen dúbida, suscitarán unha abondosa atención mediática en forma de actualización e posta ao día da súa obra literaria. Eles son Xosé María Díaz Castro e Eduardo Blanco-Amor, mais talvez non sería desaxeitado atender aniversarios e datas simbólicas doutras voces, igualmente significativas para a nosa cultura.
Son dúas as 
circunstancias que este 2014 ofrece en relación ao poeta de Guitiriz. Por un lado a celebración, o 19 de febreiro, do centenario do seu nacemento e, polo outro, a decisión da Real Academia Galega para que protagonice o Día das Letras Galegas.
Díaz Castro ben merecía este recoñecemento, malia ser un autor dun único libro publicado en vida ou mesmo talvez por esa mesma razón pois Nimbos é deses poemarios que honran e dan brillo a unha literatura. O mesmo ocorreu con autores que faleceron cun único libro publicado, véxase De catro a catro de Manuel Antonio, Fírgoas de Manuel Luís Acuña ou Proel de Luís Amado Carballo. Neste ronsel é onde, ao meu xuízo, cómpre situar a Díaz Castro: o que quixo dicir deixóunolo nun excelente poemario e logo calou, ou gardou silencio. É evidente que este ano traeranos necesarias biografías, a edición do resto da súa obra literaria que sospeito abondosa e interesante e outras iniciativas. Benvido, pois, este 2014, ano Díaz Castro para a cultura galega.
Tamén a RAG dispón xa diversas 
actividades que se vincularán co 35 aniversario da morte do autor de A esmorga; o mesmo aniversario, por certo, que lle corresponde a Celso Emilio Ferreiro ou Luís Seoane.
Respecto a Eduardo Blanco-Amor xa se programan tanto a celebración dun plenario extraordinario na cidade de Ourense como un simposio que afonde en diversos aspectos da súa produción literaria. O perfil do escritor ourensán cómpre evocalo sempre, entre outras causas porque viviu moitos anos como un outsider, ignorado e maltratado tantas veces polo oficialismo. Gústame esta homenaxe porque posibilitará outra nova ollada á súa biografía –insuperable a que nos deixou Gonzalo Allegue co título EBA diante dun xuíz ausente– e, asemade, á súa obra.
Descoñezo se algunha institución pública ou asociación privada planifica algunha actividade ao fío das posibles celebracións que as circunstancias cronolóxicas fan cadrar, mais así debía ser. Entre elas salienta a do cincuenta aniversario do falecemento tanto do político sadense Ramón Suárez Picallo, que viviu axitadamente entre Galicia e América toda a súa vida, como do político e arquitecto vigués Manuel Gómez Román, que desenvolveu un labor aínda hoxe escasamente recoñecido tanto no ámbito do Partido Galeguista como, anos despois, na resistencia cultural no franquismo no seo da editorial Galaxia e da Fundación Penzol.
Por último, tamén este 2014 cumpriría cen anos o mestre, político e ensaísta Avelino Pousa Antelo, falecido hai tan só ano e medio, que foi presidente da Fundación Castelao durante moito anos e exemplar modelo de fidelidade ao seu país e á súa lingua. Neste mesmo grupo cumpriría citar a Celestino Fernández de la 
Vega, outro ilustre tradutor e ensaísta, especialmente coñecido polo seu intemporal O segredo do humor (1963) e mais a Ramón de Valenzuela, quizais unha das voces narrativas máis precisadas de difusión e revisión, tamén pola dificultade de atopar libros clave como Non agardei por ninguén ou Era tempo de apandar…, obras que non deben faltar para este 2014.
Este artigo publicouse nas páxinas do suplemento Culturas de La Voz de Galicia, o 4 de xaneiro de 2013, baixo o título de O ano de Díaz Castro e Blanco Amor.
P. D. Dous días despois da publicación infórmanme que neste 2014 hai 110 que naceu Arturo Cuadrado e cen anos do escritor murgardés Xosé Rubia Barcia. Deixo constancia aquí deles. Grazas.”
Berta Dávila: “Confío moi pouco na resignación e, en calquera caso, prefiro a resistencia”
Entrevista
de Montse Dopico a Berta Dávila en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): A morte, a consciencia da morte, é punto de partida no libro [O derradeiro libro de Emma Olsen]. Unha muller conta o que gardara porque sabe que vai morrer. Tamén en Raíz da fenda estaba moi presente a morte. Como en Dentro… A focaxe adoita ser, nos teus libros, (tamén neste último), o contraste, a tensión entre o amor e a morte. Por que?
– Berta Dávila (BD): En Raíz da fenda a morte e a enfermidade son os detonadores que levan á voz poética a afrontar finalmente a ausencia do outro, a asumir o oco e a carencia: o loito vivido desde a perspectiva da que fica á expectativa de sandar as feridas máis difíciles. A relación que se establece entre a morte e o desamor no libro é a identificación deste como perda ou carencia, como un proceso de abandono con algunhas concomitancias con respecto ao loito en si. Tratábase de poñer sobre a mesa todas as feridas, todos os abandonos. Creo que a ferida profunda é a clave do libro, facer da literatura unha ferida aberta, exposta sen cobertores, para quen a queira recibir, sen agochos e máscaras que a vistan con retóricas festivas.
A morte de Emma Olsen achega unha visión diferente, xa desde o momento no que se escolle facer unha confrontación en primeira persoa con esa derradeira fronteira, unha fronteira que a personaxe, lúcida sempre, e tamén case sempre desafectada, decide atravesar escribindo sobre algo importante. E, nese sentido, o amor é algo importante, todos os tipos de amor, render contas cos afectos que marcaron unha vida enteira. Dalgunha maneira a relación de débeda e de retirar as máscaras é o que une os dous libros. O proceso de escrita que relata Emma en O derradeiro libro de Emma Olsen ten certas concomitancias co meu propio proceso de escrita de Raíz da fenda, non nun sentido biográfico, como é obvio, pero si como proceso creativo. (…)
– MD: Na túa poesía houbo un intento de depuración do estilo, co paso do tempo. Podería dicirse o mesmo da túa narrativa? Esta é unha obra curtiña na que cada frase está medida.
– BD: Si que o hai, cada vez son máis teimuda e corrixo máis, en ocasións resulta paralizante e pouco útil. Tamén acontece que non é o mesmo o tempo que dedicaba á escrita no caso dos primeiros libros con respecto ao de agora. Iso tamén ten que ver co cambio de concepto do proceso. Aínda así, creo que unha vez que o libro xa está pechado e en mans dos lectores, hai que aprender a querelo como unha marca do tempo vivido, aceptar o que eras cando o escribiches como un sinal dun percorrido. E seguir percorrendo o que sexa. (…)”
