Entrevista
a Manuel Gago en Tendencias Galicia Confidencial:
“(…) – Tendencias Galicia Confidencial: Por que, agora, un libro sobre mitoloxía galega [Vento e chuvia]?
– Manuel Gago: A sociedade tradicional galega dispuña/dispón dun marabilloso imaxinario que é máis ou menos ben coñecido e leva sendo recompilado de xeito sistemático desde o romantismo. Máis que outros, este imaxinario está definido pola sociedade na que se asenta, agraria e mariñeira, polo catolicismo e por suposto, por toda unha herdanza cultural anterior. E dentro dese imaxinario, hai interesantísimos relatos míticos.
Pero con este libro quero chamar a atención sobre a marabillosa herdanza cultural anterior, da que nos quedan trazos moi diversos e de moi distintas épocas. Se pensamos, por exemplo, na Idade do Ferro, esta herdanza é a existencia constatada dun universo imaxinario poderosamente evocador, habitado por numerosos deuses ao longo da vella Gallaecia. Moitos investigadores consideran que en Gallaecia concéntranse a maior parte dos teónimos, dos nomes de deuses, de toda a Península. Hai un patrón cultural, do que aínda descoñecemos moito, que fai que este imaxinario florezca no noroeste da península de xeito especial.
Isto é un auténtico tesouro cultural, descoñecido para o 98% da poboación galega. Nomes sonoros e fermosos, transcritos de xeito vacilante, en época romana, a partir da sonoridade da lingua ou linguas que se falaban neste territorio: deidades como Reue, Navia, Cossue, Lugoue, Bandua, o Vestio Alonieco, Poemana… (…)”
Rematou o VIII Ciclo Escritores-as na Universidade
Desde 
o Diario da Universidade de Vigo:
“No panorama teatral galego as propostas máis innovadoras, aquelas que dalgunha maneira están repensando o tradicional e que non se conforman coa norma establecida veñen da man de mulleres creadoras, de directoras de escena ou, simplemente, de mulleres que veñen doutras artes e que atopan na escena o seu lugar. Así o deixaron ver e sentir as actrices e dramaturgas Antía Otero (A Estrada, 1982) e Vanesa Sotelo (Cangas, 1981) na clausura do VIII Ciclo Escritora/es na Universidade.
Baixo o título Teatro impuro para tempos bastardos púxose fin a unha edición centrada na literatura galega máis actual, aquela que están a facer os novos valores, novos profesionais de arredor de trinta anos “unha franxa de idade que habitualmente está escurecida ou, cando menos, pouco visible”, subliñou a escritora e docente Rexina Vega, coordinadora do ciclo, que fixo fincapé en que abrir as mesas redondas ás xeracións máis novas “serviu para que a comunidade universitaria coñeza uns traballos nos que cambian completamente as linguaxes tanto da poesía como do teatro e da narrativa”, un cambio xeracional que, ao seu xuízo, sorprendeu “tanto aos seus propios compañeiros como a xente doutras idades”.
Escritoras, creadoras, actrices… Antía Otero e Vanesa Sotelo fuxiron do debate das novas tecnoloxías, “pois é algo que todos asumimos e que todos traballamos”, recalcou Otero, e levaron a súa conversa cara algo que lles preocupa máis: o feito de “como a ficción, a escritura dramática ou o teatro pode negociar coas múltiples realidades nas que nos atopamos”, engadiu Otero, que non dubidou en sinalar que “o camiño” só pode facerse a través do proceso de investigación “de facer e de estar aí, que é o que se leva facendo toda a vida e que, ao final, é o que se vai seguir facendo”, recalcou a dramaturga, que insistiu na necesidade non tanto de “crear produtos, senón de crear coñecemento, que é o que fundamentalmente nos axuda a entender”.
Na idea de volver a centrarse no proceso e non tanto en agardar resultados centrouse tamén Vanesa Sotelo, que aproveitou a súa participación no ciclo para lanzar preguntas, cuestionar formas de mirar e cuestionar tamén o establecido.
En canto á resposta do público a estas novas propostas, Sotelo teno claro, “os tempos son complicados e críticos”. Pero non todo ten que ser de cor negra, ambas autoras recalcaron a súa confianza en que hai unha “necesidade do teatro”, xa sexa máis ou menos minoritaria, “pero a demanda sempre está”, recalcou Sotelo.
E como a cousa ía de teatro, para iniciar o acto preparouse unha instalación coa que contextualizar esta última sesión do ciclo, sesión que veu precedida pola proxección do vídeo En construción, “unha auténtica chamada á resistencia creativa”, subliñaron as autoras, o grupo de axitación teatral As ghatas salvaxes, dirixido por Xandra Táboas, estudante do Grao de Galego – Español, que foi tamén a encargada de presentar as compañeiras, Antía Otero e Vanesa Sotelo.”
Francisco Castro: “Oxalá tivesemos un país forte ao que non lle houbese que explicar constantemente por que escribimos en galego”
Entrevista
de Alberto Ramos a Francisco Castro en Praza:
“(…) – Praza (P): A crítica social da que fala é unha constante en toda a literatura, pero tamén en concreto do xénero negro. Ademais non é a primeira vez que se achega vostede ao xénero, por exemplo en In vino veritas xa tiñamos un detective, aínda que nesa obra todo tiña un trazo máis paródico…
– Francisco Castro (FC) O corazón da Branca de Neve é un libro máis clásico. In vino veritas si que tiña ese aquel de parodia de novela negra. Pero sendo unha parodia, era tamén unha novela negra. E tiña o seu detective, tiña a súa muller fatal, a súa trama corrupta, a denuncia social… Todos eses tópicos. Pero tamén pretendía ser unha reflexión sobre o propio xénero. Neste novela, pola contra, estiven máis contido.
Sobre a primeira parte do que dicías, a min gustaríame que cando se falase da miña obra, dentro de 100 ou 200 anos e eu morra, se dixese que os meus libros quixeron retratar o seu tempo. En Xeración perdida falaba da miña xeración e de como a droga a machucou. No caso de Spam, trataba o tema de internet e de como a rede comezaba servilles ás empresas para o controlarnos. Chamádeme Simbad fala dunha das pragas do século XXI: o alzheimer. Sempre intento que cada obra sexa unha pintura da realidade e, ao tempo, unha pintura crítica. (…)
– P: E como editor, voulle preguntar pola crise. Como ve que está a sufrir a crise o mundo editorial?
– FC: Vou dar unha resposta longa. O primeiro que hai que dicir é que a situación editorial en Galicia é exactamente que o da literatura en galego. Sempre dixen que a literatura galega non é mellor nin peor ca outras, é unha literatura normal. Facemos libros bos, regulares e malos. No caso da edición, diría exactamente o mesmo. A edición galega é moderna, está a altura da que se fai no mundo occidental. Eu vou a encontros internacionais e vexo o que se fai por alí fóra. E podo dicir que estamos á mesma altura, ás veces moi por riba. Nese sentido, o nivel da edición en Galicia é óptimo e profesional. Podemos estar orgullosos de como editamos.
Outra cousa é a parte económica do asunto… Loxicamente nun lugar do mundo como no que estamos, con cinco millóns de parados, a xente reduce o seu gasto en libros e en cultura. A xente non pode deixar de mercar mortadela, pero si pode deixar de ler ou pode ler doutra maneira. Comentábame hai pouco a directora dunha biblioteca que cuadriplicaran no último ano os carnés de socios. Isto quere dicir que hai moito lector que non quere deixar de ser lector e que, por fortuna, neste país aínda temos bibliotecas. Creo que este dato ilustra bastante ben cal é a situación.
A situación que vivimos lévanos a editar, a controlar máis as tiraxes, hai que ser máis conservadores. A edición é un traballo fermosísimo, pero ten un aquel arriscado. A min pódeme gustar moito unha novela, penso que vai ser un exitazo e, ao final, non lle fai caso ninguén. E ás veces pasa todo o contrario. O mercado é así e é difícil de prever… En calquera caso, creo que agora nos toca ser conservadores. (…)
– P: Vou facer unha pregunta tópica sobre a Literatura Infantil e Xuvenil (LIX). Segue a manterse o prexuízo de que é de segunda división, de que non é relevante e esas cousas?
– FC: Evidentemente o prexuízo segue. Menos que hai unha década, sobre todo por autores como Fernández Paz, que é premiado polo mundo adiante, ou pola facilidade dos autores da LIX de seren traducidos dende o galego. Todo iso fai que se nos respecte un pouco máis. Pero o prexuízo existe… E debo ter o día moi politicamente incorrecto, pero teño que dicilo: o prexuízo está moi instalado en moitos escritores e escritoras da literatura adulta. Moitos deles pensan que iso o pode facer calquera. E pensan iso cando a LIX -e non falo como presidente da Galix nin como escritor, falo como pai e lector- é tremendamente importante para a formación lectora. Non se pode desprezar así.
De cando en vez, hai que ler columnas de opinión e voces autorizadas que deitan así como unha mirada case de perdón sobre a LIX. Conviría lembrarlles que quen sostén no conxunto do estado a edición é, precisamente, a LIX. E para formar lectores é importante facer unha literatura infantil e xuvenil de calidade. Merecemos o respecto que non sempre se nos dá. (…)”
Frank Eumer (Francisco Cortegoso) gaña o XXVI premio Pérez Parallé
Frank Euner (Francisco Cortegoso) obtivo a XXVI edición do Premio Pérez Parallé. Foi un interesante debate entre o xurado composto por Marisol Gándara, Ramón Blanco Fernández e Olalla Cociña Lozano. O sábado 9 de novembro, ás 20:00 horas, na sede do Círculo Mercantil e Industrial-Unidade de Fene tivo lugar a entrega do premio, onde o autor estivo representado por Gonzalo Hermo.
Booktrailer de Cartas de inverno, de Agustín Fernández Paz
A lírica desde o escenario
Desde
Cultura Galega:
“Elementos teatrais, música, vídeo. Xa non se trata de que os poetas incorporen as novas tecnoloxías para apoiar o texto. Nos últimos tempos están a se desenvolver en Galicia diferentes iniciativas que traballan a poesía como unha posta en escena na que diferentes disciplinas se integran nun espectáculo complexo. Propostas como (Retro)visor e DandyLady están a incorporar á axenda cultural do país este xeito de entender a lírica coas súas xiras. (…)
Para Antía Otero “fóra de aquí hai xa tempo que se traballa noutros formatos, é lago que se ve nos festivais de poesía. Pero penso que en Galicia non estamos nada lonxe”. Segundo asegura, “somos bastante xente que traballamos para que a poesía non sexa entendida unicamente como o papel, que non debe desaparecer, pero está por explorar as posibilidades de hibridar a poesía coas artes escénicas, a danza ou o audiovisual para un público cada vez máis ávido de cousas novas”. Coincide con ela Pinheiro, quen apunta que “aos poucos está a se asentar a poesía escénica e os videopoemas. Hai aínda pouca cousa, pero tanto a nivel galego como ibérico e europeo está a ser unha nova onda de xente que busca xeitos de contar a poesía desde unha perspectiva moi cotián”.
A estas súmanse aínda propostas que integran elementos escénicos ou musicais como Poetas da Hostia, dentro que aparenta ser un rexurdir da poesía ao vivo. Deste xeito, Branca Novoneyra sinala que “hai poetas actrices, bailarinas e cantantes, tamén hai actrices e moitos músicos amantes da poesía. Parece que a poesía expandiuse fóra do papel. Nun intre onde a edición do xénero en Galicia é marxinal, os poetas publican pouco pero len e actúan en público. A poesía oral volve, as lecturas e as escenas poéticas libéranse dos espazos institucionais”. Segundo Otero “a poesía nunca estivo agochada. Si é certo que agora ao mellor aparece un grupo de xente que toma o recital doutro xeito, ven que hai aí unha opción marabillosa de comunicar co público e entón si pode haber certo movemento, aínda que penso que nunca o deixou de haber”.”
O Premio Manuel García Barros celebrará o seu 25 aniversario reunindo os seus premiados
Desde Praza:
“O Premio de Novela Manuel García Barros fai 25 anos. Promovido polo Concello da Estrada dende 1989, neste tempo serviu de escaparate en toda Galicia de esta vila e converteuse nun dos galardóns de referencia da literatura galega. Juan Constenla, concelleiro de Cultura, destaca a importancia “da consolidación” deste premio, e o seu valor para A Estrada e para a súa proxección cultural en todo o país.
O propio Concello da Estrada, en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística, organizan o vindeiro sábado 16 de novembro na Cidade da Cultura un acto que servirá para conmemorar a traxectoria deste certame e “promocionar e difundir en toda Galicia os valores e a aposta cultural e literaria do premio estradense”. O obxectivo é reunir á maior parte dos e das gañadoras que tivo este premio, unha listaxe que reúne o máis destacado da narrativa do noso país das últimas décadas. Anxos Sumai é a máis recente premiada, e súmase a Santiago Lopo, Xesús Constela, Antón Lopo, Manuel Veiga, Santiago Jaureguizar, Xabier López, Bieito Iglesias ou Antón Riveiro Coello. Ou os Aníbal Malvar, Xosé Ballesteros, Xosé Miranda ou Manuel Forcadela recoñecidos nas primeiras edicións.
De momento xa está confirmada a presenza de Alfonso Álvarez Cáccamo, Xerardo Agrafoxo, Francisco Castro, Xesús Constela, Antonio Piñeiro, Bieito Iglesias ou Anxos Sumai. En recoñecemento á súa contribución á consolidación do premio e á construcción do seu prestixio actual, todos eles recibirán unha serigrafía creada especificamente para a ocasión polo artista estradense Ramiro Cimadevila. O acto será presentado pola xornalista local Mireia García e contará coa actuación do pianista estradense Javier Otero. Ademais, tamén terá un protagonismo especial o IES Manuel García Barros da Estrada, xa que os seus estudantes de Literatura Galega de 2º de Bacharelato participaron na gravación dun vídeo sobre a traxectoria do premio que se proxectará durante o evento.”
Santiago: segunda xornada de Máscara fóra!. Homenaxe a Manuel Pardo de Andrade
O
martes 12 de novembro, ás 18:30 horas, na Facultade de Ciencias da Información da Universidade de Santiago, proseguen as Xornadas Máscara fóra! Homenaxe a Manuel Pardo de Andrade, no bicentenario da publicación de Rogos dun gallego, coas intervencións de:
– Margarita Ledo Andión: Axitación e construción da esfera pública.
– Víctor F. Freixanes: Os recursos do xornalista.
– Andrés Torres Queiruga: A inquisición contra o Evanxeo.
Presenta e modera a sesión Margarita Ledo.
Manuscritos: Sabela González (I)
Desde o blogue Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.
Ignacio Vilar: “O idioma é fundamental para transmitir a grandeza de A Esmorga no cine”
Entrevista
de Carme Vidal a Ignacio Vilar en Sermos Galiza:
“Esta semana comezará a rodaxe de A Esmorga, a nova película de Ignacio Vilar. Despois de Pradolongo e Vilamor, Vilar enfróntase ao reto de levar ao cine a novela de Blanco Amor na que experimentará unha “nova maneira de contar”. Rodará na nosa lingua, como as anteriores películas, a única posibilidade que el entende para transmitir a grandeza da novela e para seguir a construír cinema galego. (…)
– Sermos Galiza (SG): Por que esa implicación con A Esmorga?
– Ignacio Vilar (IV): Contan varios factores. É unha grande novela da literatura universal e os precedentes de Pradolongo e Vilamor tamén axudan. Pradolongo leva xa máis de 450.000 espectadores e iso tamén contribúe. Dicir que é unha novela clásica significa que está fora do tempo mais tamén que está vixente no presente. O que trata A Esmorga segue sendo actual. Son tres personaxes que non logran realizarse como persoas porque as condicións políticas, sociais e ambientais non os axudan. Tamén acontece na sociedade actual. (…)
– SG: Definiu o seu como “cinema galego” por estar rodado na nosa lingua.
– IV: Esta nova película será tamén cinema galego, puro e duro. O que define o cine galego é, fundamentalmente, a lingua.
– SG: Nas anteriores películas experimentou unha nova maneira de distribución, percorrendo o país cunha caravana. Seguirá nesa liña con A Esmorga?
– IV: Seguirei. Os cines están en mans das multinacionais e para o cine galego a distribución é moi complexa, é moi difícil que chegue ás salas comerciais. Se non optas por unha distribución deste tipo a película non chegará aos espectadores. A fórmula que realizamos con Pradolongo e Vilamor foi un éxito porque a xente respondeu e conseguimos difundir a nosa cultura e a nosa lingua.”
