Groenlandia, de Francisco Fernández Davila, gaña o XVII Premio de Narrativa Breve Repsol

Alberto Ramos: “Hai libros oportunos e libros oportunistas que ocupan espazos que non lles corresponden”

Entrevista a Alberto Ramos en Praza:
“Cada familia recibe un disparo en Os corpos dos Romanov (Galaxia), a última novela de Alberto Ramos. Unha desgraza fire para sempre a todos os seus membros. Golpes que conectan con pasados soterrados nunha historia de vidas cruzadas na que se agochan a perda, a violencia e, ás veces, a auténtica monstruosidade. Falamos co autor deste libro e dos avatares editoriais que o acompañaron, ademais de sobre o xornalismo cultural.
– Praza (P): Na novela fálase dun feito real, a evacuación de Augsburgo a causa do achado dunha bomba da Segunda Guerra Mundial. Foi o punto de partida?
– Alberto Ramos (AR): En Alemaña, cada certo tempo, prodúcese o achado dunha bomba da II Guerra Mundial sen detonar e evacúase unha cidade por ese motivo. A idea para este libro partiu de cando saíu a noticia da evacuación de Augsburgo, que foi a máis grande levada acabo até que, meses despois, tamén aconteceu o mesmo en Frankfurt. Esa imaxes de cidade baleirada, coa rutina tronzada, cos cordóns policiais… pareceume moi interesante e potente para desenvolver unha historia de certa intriga, de vidas cruzadas que se enlean como fíos… Hai que pensar que a evacuación de Augsburgo foi no 2016, durante o Nadal, e a de Frankfurt, en 2017. As imaxes parecéronme naquela altura moi evocadoras, potentes. Daban xogo para crear unha historia literaria nun escenario tan estraño. Despois, claro… chegou a pandemia e a percepción desas imaxes de cidade paralizadas, de rutinas en suspenso, de estado de excepcionalidade mudou por completo. E nós, tamén.
– P: Cos elementos que tiña puido facer unha novela policial e non o fixo. Grazas. Non quere vender libros?
– AR: A historia xurdiu dunha determinada maneira e non foi polo camiño da novela policial. E hai novelas policiais que venden moito e outras que non. Pero o caso, Os corpos de Romanov é unha historia de personaxes. Si, é un tópico. E ademais, quere ser un libro de historias de vida cruzadas, outro tópico. Mais a idea era esa: facer unha novela de vidas cruzadas e empregar fíos de suspense, todo nun ambiente de excepcionalidade. Que apareza unha bomba da Segunda Guerra Mundial é unha metáfora moi directa, case que grosa, sobre o pasado soterrado, tanto para os distintos personaxes coma para a cidade. A bomba é unha escusa para falar doutros asuntos ao tempo que serve para crear un entretemento, un divertimento.
– P: Hai un narrador omnisciente que apela directamente ao lector/a. Quizais nunca tivera un narrador tan presente.
– AR: Hai un narrador que fala directamente, si, e que interpela ao lector en distintos momentos. Isto serve para presentar os personaxes dando diferentes opcións de como podería actuar ou pensar cada personaxe en cada situación. Claro que así corres o risco de que resulte un chisco pesado, non sei. E tampouco sei se é o meu narrador máis presente… En Máscaras rotas para Sebastian Nell, o narrador resultaba secundario. Xogábase co diálogo, xogábase co formato da entrevista. Pero en A simetría das bestas si hai un narrador moi presente. A estrutura desa narración, quizais, é máis semellante a esta última.
– P: Non resulta pesado, non. Todos son personaxes complexos, con voltas e contradicións. Carol, por exemplo, ten a ferida da desaparición da súa irmá.
– AR: No caso de Carol hai un problema de identidade. Todos os personaxes teñen os seus traumas, as súas bombas que desenterran de cando en vez. Carol vai ser sempre a irmá dunha nena desaparecida nos anos 80. Ten ese trauma moi presente. E si, ten como certo complexo de comparación coa irmá. Porque está na sombra da desaparición da irmá, que escurece a súa vida. Os personaxes son o máis importante da novela. A historia da bomba, e da cidade, é parte do aderezo histórico. É parte do mesmo xogo, que trata de darlle verosimilitude á historia. Os personaxes son o central e o resto son contrafortes para termar deles. Refírome ás referencias históricas, os feitos históricos do devir de Alemaña… Pero en calquera caso isto non é un tratado histórico e nin sequera unha novela histórica. A historia é decorado e o importante non é o máximo rigor, senón certa verosimilitude. (…)”

Alberto Ramos gaña o XXI Premio Rafael Dieste de Textos Teatrais convocado pola Deputación da Coruña

Desde a Deputación da Coruña:
“O XXI Premio Rafael Dieste de Textos Teatrais da Deputación da Coruña xa ten gañador: o xornalista e escritor Alberto Ramos coa obra Conxo, non restraint, unha peza de texto documento sobre a violencia psiquiátrica no Hospital de Conxo.
O xurado, presidido pola deputada de Cultura, Natividade González, estivo composto por autoras e autores cunha recoñecida traxectoria na creación literaria en lingua galega no campo teatral como Teresa Moure, Avelina Pérez, Lois Blanco, Sabela Hermida e o gañador da última edición, Roberto Pascual; e, como secretaria, a xefa da sección de Cultura, Mercedes Fernández Albalat.
O xurado salientou da obra premiada a concreción da denuncia baseada nun afinado proceso de investigación, a linguaxe limpa e estilizada moi acorde co tema que aborda o texto. Tamén valorou positivamente a ousadía á hora de retratar un asunto moi delicado.
Alberto Ramos é xornalista e escritor, dedícase á comunicación cultural e durante seis anos traballou na Asociación de Actores e Actrices de Galicia (AAAG).
O premio está dotado con 6.500 euros e a publicación da obra por parte da Deputación da Coruña que, ademais, desenvolverá un procedemento para a selección de propostas e garantir a montaxe e a representación da obra premiada por parte dunha compañía teatral galega.”

Alberto Ramos gaña a XVI edición do Premio de Narrativa Breve Repsol

Desde Galaxia:
“A obra Os corpos de Romanov. Matthias Lentz, de Alberto Ramos, resultou gañadora da XVI edición do Premio Narrativa Breve Repsol en Lingua Galega. Así o comunicou o 29 de setembro a portavoz do xurado, Diana Varela, na sede da Real Academia Galega na Coruña.
O acto do ditame contou coa presenza de representantes das cinco entidades impulsoras do premio, o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, a directora da Refinería de Repsol na Coruña, Natalia Barreiro, o académico correspondente da Real Academia Galega, Ramón Nicolás, o director xeral da Editorial Galaxia, Francisco Castro, e o presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Cesáreo Sánchez.
O xurado da XVI edición do Premio Narrativa Breve Repsol estivo composto por cinco prestixiosas personalidades das letras galegas: Marcos Calveiro, director de Edicións da Galaxia, Xosé Monteagudo, escritor e gañador da XV edición do premio Narrativa Breve Repsol, Ramón Nicolás, o académico correspondente da Real Academia Galega, Diana Varela, a escritora nomeada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) e Dolores Vilavedra, profesora da literatura galega na USC e crítica literaria.
Do mesmo xeito que en anteriores edicións, o galardón está dotado con 12.000 euros e coa publicación do libro pola Editorial Galaxia. O acto de entrega do Premio terá lugar antes de final de ano na cidade da Coruña.
Na súa XVI edición o Premio Narrativa Breve Repsol contou cunha participación de 28 obras orixinais e inéditas cunha extensión mínima de 50 folios e máxima de 120.
Diana Varela, voceira do xurado desta edición, trasladou no acto que Os corpos de Romanov. Matthias Lentz é unha novela escrita con un estilo de gran precisión, onde salienta a presenza dun narrador solidario que apela á conciencia de quen le, e na cal “destaca igualmente a acaída engrenaxe das diversas tramas, que encaixan como as pezas dun reloxo”. Unha historia na que o azar das relacións humanas xunta unha serie de personaxes, solidamente construídos, nos que se reflicten as inquedanzas e os traumas individuais e colectivos do pasado.” (…)”

María Xosé Porteiro: “Para dar cun relato da emigración, hai que loitar contra o esquecemento, contra a amnesia inducida e sen mitificar nada”

Entrevista de Alberto Ramos a María Xosé Porteiro en Praza:
“(…) – Praza (P): En Sándalo, percorre dous séculos de historia con maiúsculas, mais tamén de historias da historia e historias de construcións familiares. Eses son os fíos, pero a agulla que parece mover o tecido é a emancipación dende todos os prismas posibles: a emancipación da escravitude, a emancipación do imperialismo primeiro e do neoimperialismo despois, a emancipación individual na emigración…
– María Xosé Porteiro (MXP): O libro recolle o que parecen moitas tramas inconexas, pero que están corcosidas por ese fío da emancipación. E alégrome de que se perciba. Ao longo do século XIX, inténtanse poñer en práctica os ideais transformadores da Revolución Francesa. Esa é a clave dos movementos de emancipación das colonias do imperio español, pero tamén das colonias francesas como Haiti que, pouco antes de que se vivise a revolución en Cuba, fixera a súa propia translación da Revolución Francesa que acabou nun baño de sangue, tal e como narra Alejo Carpentier en El reino de este mundo. A verdadeira historia de América Latina comeza nesta etapa e Cuba foi realmente o último dos lugares importantes -importantes pola súa situación xeográfica e de posición no mundo- que vive este proceso no que a sociedade busca liberarse dunha monarquía caduca como foi a de Fernando VII e todas as súas secuelas. E hai un vínculo histórico entre esa realidade e Galicia, non só pola emigración, senón porque en Galicia se viven os tempos do Rexurdimento. Un Rexurdimento que, en demasiadas ocasións, nos queren contar como unha corrente cultural e non como o que era: unha ideoloxía política. E que queres? Con todos estes fíos, xorde Sándalo. (…)
– P: De Sándalo non podemos dicir que sexa unha novela histórica, pero ten moito de historia. E moito de documentación. Como foi o proceso de documentarse para a súa escrita?
– MXP: Como podes imaxinar, nesta etapa que vimos de falar e na que eu quería entender de onde viña, eu mercaba calquera libro que falase de Cuba. Non sei cantos títulos podo ter na casa que falen sobre Cuba, pero son moitísimos. Non todos os estudei con lupa, pero de case todos tirei algún elemento ou algunha historia que eu vivira dalgunha maneira estando alá ou que eu estudara sendo nena. Por exemplo, O grito de Yara, que é o inicio do primeira guerra independentista de Cuba encabezado por Céspedes e que se recolle en Sándalo. Ese é un episodio histórico que eu coñezo polos estudos na escola, do mesmo xeito que acó alguén pode ter moi presente en España pois, non sei, o Descubrimento de América. Tamén me identifico moito con José Martí. Para min, polo que estudei en Cuba, o pensamento de Martí, a súa poesía e a súa figura histórica resúltanme moi familiares. Para mi, é doado falar de Martí e de moitas cousas da historia de Cuba que se reflicten no libro. Pero para esta novela quixen estudar e investigar máis un aspecto concreto: a relación e influencia da masonería nos movementos de independencia. Unha influencia que tiña a súa pegada nos grandes líderes de alá, pero tamén de acó. Esa influencia foi un descubrimento recente e un aliciente importante para escribir Sándalo. Os ideais de liberdade e emancipación, eses dos que falamos ao comezo, aparecían e identificaban entre si aos ilustrados galegos e aos cubanos. Dalgún xeito, conformaban unha irmandade ideoloxizada pola masonería. Aí houbo un labor grande de documentación. (…)”

Actividades da Semana do Libro de Compostela (SELIC) 2019