Compostela: presentación de Baixo as alas de abril, de Xoaquín Fernández Leiceaga
Ourense: presentación de A Evolução Histórica dos Limites da Galiza, de José Manuel Barbosa
Vigo: Mamasunción. Como facer unha película a través da mirada de Chano Piñeiro, de Pedro Sancho
O 13 de outubro, ás 19:00 horas, no Salón de Actos do Museo do Mar de Galicia, en Vigo, preséntase o libro Mamasunción. Como facer unha película a través da mirada de Chano Piñeiro, de Pedro Sancho, publicado por Edicións Fervenza. En dito acto, o autor estará acompañado pola directora do Museo do Mar de Galicia, Marta Lucio; Mari Luz Montes, viúva de Chano Piñeiro; e o secretario xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia, Valentín García.
Fisterra: presentación de Ara do mar. Poesía a Fisterra
Rectificar a historia: Unha nova antoloxía para Ricardo Carvalho Calero
Entrevista de Belén Bouzas a Pilar García Negro en Nós Diario:
“”Perguntémonos por que cómpre continuarmos a celebrar Carvalho Calero?”. Eis a cuestión que lanza María Pilar García Negro, profesora e experta na figura deste intelectual galeguista a quen se lle dedicou o ano pasado o Día das Letras Galegas, en Rectificar a historia.
Publicado baixo os auspicios de Laiovento, o libro, que se presentou na Biblioteca Pública Ánxel Casal, en Compostela, deriva dunha dedicación da autora, a través de diferentes formatos e ao longo de moitos anos, a Ricardo Carvalho Calero: “O meu primeiro traballo sobre unha obra súa data de 1981″, conta para Nós Diario García Negro. Este texto inaugural, que trata sobre A xente da Barreira, estaba vinculado á primeira homenaxe que se lle tributou en vida ao escritor, a cargo da Sociedade Cultural Medulio de Ferrol. Logo, a partir de aí, “a dedicación foi continua”.
A cerna deste volume, que leva como subtítulo “Escritos sobre Ricardo Carvalho Calero”, sitúase “no inmediato”, na decisión tomada hai un ano por Galiza Cultura, a Federación das asociacións culturais, de non dar por cancelada a celebración de Carvalho Calero no ano 20, á vista de todas as dificultades derivadas da pandemia. Esta Federación solicitara á Real Academia Galega (RAG) a ampliación, a 2021, do Día das Letras para Carvalho, “xa que unha situación excepcional, como a pandemia, xustificaba unha decisión excepcional”, explica García Negro. Mais a petición non foi atendida. Porén, “Galiza Cultura exerceu a súa liberdade e autonomía de actuación” e deu continuidade a esta celebración a través de diversas actividades e publicacións, entre as que se atopa este novo volume.
Rectificar a historia compila vinte colaboracións, escritas pola profesora María Pilar García Negro, “de moi diferente teor”. Nas máis de duascentas páxinas podemos atopar estudos “de nesgo máis formal, máis académicos, se queremos”, ao carón de artigos de prensa, “glosas da súa novela e do seu teatro” ou “un artigo dedicado a explicar o confronto entre as dúas posicións lingüísticas contrarias existentes nos derradeiros anos dos 70 e xa nos 80”, avanza.
“Este libro quer ser unha especie de arquivo portátil sobre a obra e a relevancia e transcendencia do legado de Ricardo Carvalho Calero”, indica. “En certo modo, quer imitar as tres grandes dimensións da obra carvalhiana”: científica, artística e divulgativa. Así, os escritos aquí reunidos tamén atenden estas tres dedicacións. A científica, coa lingua e literatura; a artística centrada en dous dos xéneros que cultivou, como a narrativa e o teatro; e a divulgativa, “con especial énfase na sociolingüística e nas súas abondosas colaboracións xornalísticas, que foron totalmente oportunas, moi atentas á realidade daquela derradeira década de vida del e que manteñen ademais toda a súa vixencia”, asevera a autora.
Os artigos que compoñen Rectificar a historia son, para García Negro, a amostra dunha “dedicación agarimosa e admirativa á persoa e á obra carvalhiana, moito antes e fóra de calquer celebración institucional”. “Non incluín todo o que tiña escrito sobre Carvalho Calero, mais preparei unha selección co que me semellou máis interesante e máis digno de ser coñecido nestes tempos”, valora. (…)”
Alberto Álvarez: “Recibir o premio Xela Arias foi un recoñecemento á revista e ao seu labor como tradutora”
Desde Nós Diario:
“A revista Viceversa. Revista galega de tradución vén de recibir o Premio Xela Arias 2021, outorgado pola Asociación Galega de Profesionais da Tradución e a Interpretación. A publicación é editada polo Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo e coordinada polos docentes da Facultade de Filoloxía e Tradución Alberto Álvarez Lugrís e Ana Luna Alonso. Polo seu consello de redacción pasaron persoeiros tan importantes das letras galegas como a propia Xela Arias ou o seu pai, Valentín Arias.
– Nós Diario (ND): Cal foi o punto de inicio da revista?
– Alberto Álvarez Lugrís (AA): Viceversa fundouse no ano 1995. Nese proceso participaron un grupo de persoas que estaban vencelladas ao Departamento de Filoloxía da Universidade de Vigo e á asociación de tradutores galegos. Naceu porque xurdira a necesidade de ofrecer textos académicos para a formación do alumnado en galego, e dar saída á produción científica que se comezaba a elaborar sobre a tradución na Galiza e vista desde o país… A revista preocupouse desde o principio de que todos os textos, tanto os de aquí como os de fóra da Galiza, fosen en galego. A normalización da lingua no ámbito académico era un dos obxectivos dos seus fundadores. Nese primeiro equipo estaban, entre outras, María Camiño Noia Campos, que foi a súa primeira directora, e Valentín Arias.
– ND: Como evolucionou a revista desde o primeiro número?
– AA: A estrutura básica da revista e as seccións son as mesmas. Porén, ampliouse a variedade dos traballos que se publican. A revista ten unha sección sobre ferramentas para facilitar o traballo de tradución e interpretación de textos, e ultimamente démoslle unha volta para incluír máis contidos relacionados coa didáctica. Nos vinte e cinco anos de vida que ten a revista, o número de profesionais que viven do sector da tradución en galego non fixo máis que aumentar. Dáselle cabida á mirada destes profesionais sobre a propia profesión e sobre a situación actual do sector. Ademais, intentamos ampliar a nómina de profesores do resto do Estado español e doutros países.
– ND: Como se fai a escolla de persoas colaboradoras para cada número da revista?
– AA: Temos a convocatoria de recepción de artigos aberta todo o ano, pero o número de cada ano féchase en setembro do ano anterior, para que se poidan levar a cabo os labores de edición e maquetación. Máis que escoller colaboradoras, recibimos propostas de textos que despois pasan por un comité de avaliación. Se hai algún tema de relevancia que consideremos que se debe tratar, o consello de redacción contacta coa profesional que máis coñecemento para que escriba sobre el. Temos outro apartado, chamado Traducións Xustificadas, no que as propias tradutoras fan unha reflexión sobre como traduciron unha determinada obra.
– ND: Que supón para Viceversa recibir o Premio Xela Arias da Asociación Galega de Tradutoras?
– AA: É o recoñecemento a toda unha traxectoria de vinte e cinco dedicados ao sector da tradución. Para a revista e para as persoas que entregaron o seu esforzo para sacar adiante o proxecto. Ademais, supón unha gran ledicia, xa que Xela participou do consello da revista desde a fundación de Viceversa até o seu pasamento. Para nós é un duplo recoñecemento. Tamén é unha oportunidade para dar a coñecer todo o traballo que hai detrás do sector da tradución.
– ND: As institucións galegas coidan e apoian o suficiente o sector da tradución?
– AA: En absoluto. Estivemos moitísimo mellor hai anos. O sector literario en galego ten un público potencial reducido, polo que necesita axudas e financiamento que, coas contías actuais, fan imposíbel acadar o obxectivo de cultivar a lingua e a literatura en galego. No caso da tradución, vivimos unha situación semellante. Necesitamos financiamento, non tanto para as tradutoras senón para enriquecer a cantidade de textos que a sociedade ten á súa disposición. Nestes últimos anos, as axudas descenderon drasticamente, e as que se outorgan fanse dunha maneira que, como mínimo, poderíamos considerar como opaca e carente de total criterio. A tradución é o último interese da Administración.”
Cartografía dos nomes, de Lucía Durán Paredes, gañadora do II Concurso de poesía Filomena Dato
Desde Apiario:
“Alegrámonos de anunciar que o xurado do Concurso de Poesía Filomena Dato na súa segunda edición, composto por Alejandra Pérez Máquez como presidenta, Míriam Ferradáns, Carlos Negro e Antía Otero, reuniuse o 8 de outubro, na casa consistorial, para deliberar entre os 29 orixinais recibidos. Finalmente seleccionou o orixinal Cartografía dos nomes, de Lucía Durán, que será publicado por Apiario na colección Filomena Dato.”
Sagrario Abelleira presenta o libro onde recolle información inédita sobre Rosalía
Desde Nós Diario:
“Rosalía e Murguía: datos, datas e documentos (1851-1858) é o resultado do traballo da investigadora Sagrario Abelleira, quen localizou no Arquivo Histórico Diocesano de Madrid o expediente matrimonial inédito de Rosalía de Castro e Manuel Murguía, de 1858.
Composto, segundo informan, por 12 documentos, o expediente achega nova información descoñecida sobre a vida dos dous escritores galegos que é de utilidade para coñecer as súas amizades, a cronoloxía do compromiso de matrimonio, as súas sucesivas residencias e as circunstancias do nacemento de Rosalía.
A presentación do libro decorreu onte no Museo do Pobo Galego, en Compostela. No acto participaron Sagrario Abelleira, investigadora e autora do volume; Pedro Sabe Andreu, subdirector do Arquivo Histórico Diocesano de Madrid; Miguel Anxo Seixas, investigador, ensaísta e colaborador na edición do libro; Armando Requeixo, secretario do Centro Ramón Piñeiro; e Anxo Angueira, presidente da Fundación Rosalía de Castro.
Angueira fixo fincapé na importancia da descuberta e vinculou o traballo de investigación de Abelleira co de Victoria Álvarez Ruíz de Ojeda, “quen xa achegara datos que desterraban a crenza de que Rosalía fora abandonada pola súa nai”. Datos que serven para constatar “a importancia da súa relación coa nai” e para desbotar “a súa crianza en Ortoño coa suposta familia paterna”.
O primeiro dato inédito que desvela o libro é a auténtica data e hora de nacemento da poeta: o 23 de febreiro de 1837 ás catro da madrugada. Até o de agora empregábase a data do seu bautismo, o día 24 de febreiro.
A segunda gran revelación que recolle Rosalía e Murguía é o recoñecemento da autora de Follas Novas como filla natural por parte da súa nai, Teresa de Castro. Rosalía fora bautizada como “filla de pais incógnitos”. Agora, grazas a unha escritura notarial do expediente rescatado no arquivo madrileño, queda demostrado que Teresa de Castro, nai solteira, recoñeceu a súa filla Rosalía ante notario no ano 1843.
Outra cuestión que é de destaque nesta investigación é a confesión da nai ante notario de que a súa filla foi aleitada na aldea do Santo en Ortoño durante seis meses, ao cabo dos cales regresou a Padrón.
Finalmente, o expediente tamén recolle os domicilios tanto de Murguía como de Rosalía en Madrid nos anos anteriores ao seu matrimonio e que conteñen datos relevantes que non se coñecían até a data.”
Escola de Escritoræs. Obradoiro de creación literaria Quedei sen papel. Escritura en soportes dixitais, con Camilo Franco, en Pontevedra
O Obradoiro de creación literaria Quedei sen papel. Escritura en soportes dixitais é unha iniciativa da Escola de Escritoræs da AELG, co patrocinio e colaboración do Concello de Pontevedra. Será impartido por Camilo Franco, e cunha sesión especial de Anna R. Figueiredo.
E canto cambia a vida cando non hai papel? E canto cambia o xeito de escribir cando o papel non é o soporte? Aquí estamos para ver canto cambia e como cambia poñer unha palabra tras doutra nunha superficie que xa non é tan superficie. Canto cambia escribir cando incluso o papel moeda está en perigo de extinción.
Quedei sen papel é un curso para orientarse nuns soportes que se van multiplicando por temporadas e que, lonxe de reducir os estilos, piden xeitos diferentes para cada plataforma. A pesar dos cambios, do ruído e de quedar sen batería tantas veces, a escrita segue sendo o fluído fundamental diso que hai anos deixou de ser “nova tecnoloxía” e “novas formas de comunicación”. A historia di que cada cambio técnico produce alteracións artísticas e esas alteracións son o resultado de fedellar nos sistemas e de provocar un resultado que se arrede do convencional.
Escribir nas redes e ver como len os peixes é un dos obxectivos deste curso, que tamén se propón explicar como dous polgares poden escribir unha novela, aínda que non sexa a gran novela en papel.
– Terá 8 sesións de tres horas cada unha.
– Hai 9 prazas dispoñíbeis, para persoas maiores de 18 anos.
– A inscrición, gratuíta e obrigatoria, farase en oficina@aelg.org
– O obradoiro desenvolverase na Aula da Escola de Escritoras-es da AELG (Seminario 8), no Pazo da Cultura de Pontevedra.
– As persoas participantes deben levar teléfono móbil ou tablet.
Calendario
– Días:
Venres 8 e sábado 9; venres 15 e sábado 16; venres 22 e sábado 23; e venres 29 e sábado 30 de outubro de 2021.
– Horarios:
Venres: de 17:00 a 20:00 h.
Sábados: de 10:30 a 13:30 h.
No desenvolvemento desta actividade aplicaranse os protocolos sanitarios vixentes en cada momento.
Información sobre protección de datos
A/O responsábel do tratamento é a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega. A finalidade do tratamento é a prestación do servizo que se detalla na solicitude ou actividade organizada. A base legal do tratamento é o cumprimento dunha obriga contractual na prestación dun servizo. Os seus datos conservaranse unicamente durante os prazos de prescrición legalmente aplicábeis. Pódense comunicar os seus datos a terceiras/os organizadoras/es ou colaboradoras/es da actividade. No caso de solicitar certificado de asistencia, os seus datos comunicaranse ao/á impartidor/a da actividade. Pode acceder, rectificar, suprimir os seus datos e nos casos determinados opoñerse ao tratamento, limitar o seu uso ou portar a outra/o responsábel. Tamén pode solicitar a tutela da Axencia Española de Protección de Datos ou presentar unha reclamación ante a mesma.
