Premiados no Certame de Narracións Breves Manuel Murguía de Arteixo

Desde o Concello de Arteixo:
“O xurado composto por Charo Pita Villares (gañadora da 27ª edición), Inmaculada Otero Varela (representante da Asociación Galega da Crítica), Xabier López López (representante da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega) e Alfredo Ferreiro Salgueiro (coordinador literario, que asistiu como secretario, con voz e sen voto), reunido o pasado 27 de abril, decidiu por maioría conceder os tres premios ás seguintes obras:
1º. A casa das Castrouteiro, de Daniel Barral Calvo.
2º. A idade do escarnio, de Tito Pérez Pérez.
3º. Crónica de ningures, de Francisco Rozados Rivas.
De todos os relatos recibidos, case setenta foran admitidos a concurso por cumpriren estritamente as bases.
A coordinación agradeceu un ano máis a presenza no xurado dun membro da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, así como outro da Asociación Galega da Crítica, feito que contribúe a alicerzar o rigor do Certame no contexto sistema literario galego. Entregaron os premios Ana Bello Vázquez, concelleira de Cultura e Festas, Valentín García Gómez, Secretario xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia e Carlos Calvelo Martínez, alcalde do Concello de Arteixo.
O acto de entrega, presentado por Alfredo Ferreiro, ofreceu ademais a actuación Quico Cadaval e Celso F. Sanmartín, co seu espectáculo Os contos de Joselín e unha lembranza de Antón Fraguas, escritor homenaxeado este ano no Día das Letras Galegas. (…)”

Compostela: maratón de lectura organizado pola Fundación Granell dedicada a Antonio Fraguas

“A Fundación Eugenio Granell organiza o Maratón de lectura que terá lugar o mércores 29 de maio.
Este ano a Fundación Eugenio Granell dedica o Maratón a Antonio Fraguas Fraguas, dada a súa vinculación coa figura de Eugenio Granell e sumándose así á conmemoración do Día das Letras Galegas. D. Antonio Fraguas formou parte do padroado da Fundación cando se constituíu no ano 1995. Ambos os dous foron nomeados “Fillos adoptivos da Cidade de Santiago”, Antonio Fraguas no ano 1989 e Eugenio Granell no 1997.
Este ano temos a honra de contar coa colaboración do Museo do Pobo Galego, espazo referencial que ampara a Fundación Antonio Fraguas Fraguas, institucións que son depositarias do seu legado intelectual e traballan conxuntamente por mantelo e difundilo.
Como todos os anos poderedes achegarvos ao Museo de 11.00 a 14.00 e de 17.00 a 20.00 horas, a escoitar ou a participar lendo algún fragmento da obra do escritor seleccionado.
Para facer máis doada a organización do acto, todos aqueles que desexen participar poden chamar aos teléfonos 981 572124 ou 981 576394 ou escribir ao correo electrónico: secretaria@fundacion-granell.org indicando a hora á que lles gustaría intervir.”

Boiro: IX Romaría das Letras no Barbanza

Compostela: Letras Galegas no Gaiás | Antonio Fraguas

Desde a Cidade da Cultura:
“A Cidade da Cultura súmase cada 17 de maio á celebración das Letras Galegas, este ano dedicadas a Antonio Fraguas, figura que tamén ten a súa homenaxe e festexo neste gran día no Gaiás, para pór en valor o seu labor como investigador e valedor da nosa cultura popular.
Antonio Fraguas foi director e presidente do Museo do Pobo Galego, institución que prestou unha importante colaboración para a configuración da exposición sobre artesanía galega Pensar coas mans. Cestería, cerámica e xoiería en Galicia, que pode verse no Museo Centro Gaiás ata o 8 de setembro.
Así, ao longo do 17 de maio e para celebrar o Día das letras Galegas dedicado a Antonio Fraguas, na Cidade da Cultura organizamos:
– Unhas visitas comentadas moi especiais á exposición Pensar coas mans, nas que destacaremos a súa figura e o seu labor ao fronte do Museo do Pobo Galego, a partir das pezas prestadas para esta mostra artística.
– E, seguindo co bo recibimento e participación acadada pola actividade iniciada o ano pasado no 17 de maio, as persoas que se acheguen ao Museo Centro Gaiás poderán sumarse á lectura participativa, na que contaremos cunha escolma de textos destacados da súa obra.
A persoa que realizou a escolma de textos, á proposta do Museo do pobo Galego, é Clodio González Pérez, etnógrafo, historiador, membro correspondente da Real Academia Galega (RAG) e persoa vencellada ao MPG e de ampla traxectoria humanista no sector cultural.
Esta lectura compartida é un xeito inclusivo, dinámico e participativo de achegar e promocionar a creación de Antonio Fraguas a todas as persoas interesadas, e tamén a aquelas que non coñecían de todo a súa importante tarefa para recompilar, conservar e pór en valor o patrimonio de raíz galego. Ademais, a vosa participación irase compartindo nas redes sociais da Cidade da Cultura de Galicia: Facebook, Twitter e Instagram.
Animádevos a participar e festexar con nós e deste xeito tan activo as nosas Letras Galegas!”

Justo Beramendi: “Fraguas foi un militante galeguista moi activo ata o 36”

Entrevista a Justo Beramendi na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): A relación que vostede mantén co Museo do Pobo Galego tamén vén daquel momento fundacional, no ano 1976. Como foi a incorporación de Fraguas?
– Justo Beramendi (JB): A xunta de goberno do Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia deunos, ás persoas que daquela estabamos na súa comisión de cultura, vía libre para intentar constituír o padroado que tiña como obxectivo a creación do museo. Daquela comisión formabamos parte dous ausentes, desgraciadamente, Rafael Baltar e mais Carlos García Martínez, María Xosé Fernández Cerviño e eu mesmo. O que fixemos foi recrutar as persoas que pensamos que poderían formar parte do padroado, entre elas, por suposto, todos os galeguistas históricos que aínda vivían, e foi así como don Antonio Fraguas foi unha das persoas que fomos buscar. (…)
– RAG: Co gallo do centenario do nacemento de Fraguas, o Museo do Pobo Galego editou en 2005 un volume conmemorativo no que vostede analiza un aspecto da súa vida que segue a ser pouco coñecido, o seu activismo político galeguista antes de 1936. Por que sucede isto?
– JB: Porque nunca foi un dirixente, o único cargo orgánico que tivo foi o de secretario xeral do Partido Galeguista da Estrada, por iso o chamei o soldado fiel. Era fundamentalmente un militante de base, pero moi, moi activo, e sobre todo tiña moi claro cales eran as necesidades do país e do nacionalismo. Supeditaba todo na súa actuación política a iso, aínda que ás veces houbese cousas coas que non estaba moi de acordo.
– RAG: Por exemplo?
– JB: Isto queda moi claro cando nos anos 30 o Partido Galeguista afonda a división entre esquerda e dereita, ou entre filorrepublicanos demócratas e politicamente laicos, como Castelao e Bóveda, e os politicamente católicos. Fraguas é un home moi relixioso, pero a pesar diso mantense fiel ao que decida a maioría do partido, a esquerda, en contra do que fan íntimos amigos seus e colaboradores na primeira radio de Galicia, como Xosé Mosquera, O vello dos contos.
– RAG: Tamén foi moi activo na campaña a prol do Estatuto de Autonomía.
– JB: Si, coma todos os militantes, se hai Estatuto de Autonomía de Galicia en 1936 é grazas ao Partido Galeguista. A pesar de ser un partido minoritario, centra todas as súas enerxías desde a súa fundación cara á consecución da autonomía de Galicia, incluso os escindidos participan na campaña do referendo activamente. (…)”

A Coruña: conferencia de Felipe Senén e ofrenda floral en homenaxe a Antonio Fraguas

O 14 de maio, ás 20:00 horas, en Portas Ártabras (Rúa Sinagoga, 22, baixo), Felipe Senén falará sobre “Antón Fraguas e Etnografía galega”, nunha actividade organizada pola A. C. O Facho. O mesmo día ás 12:30 horas, no monumento a Curros Enríquez (Xardíns de Méndez Núñez), esta entidade fará unha ofrenda floral en lembranza do autor ao que se lle dedica o Día das Letras Galegas.

Héctor Cajaraville: “Fálolles aos rapaces de Antonio Fraguas, pero tamén moito da época que lle tocou vivir”

Entrevista a Héctor Cajaraville na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Vostede naceu e criouse en Santiago, a cidade onde Antonio Fraguas se estableceu definitivamente en 1959. Tivo oportunidade de coñecelo? Que imaxe tiña vostede del antes de escribir a biografía para a colección Merlín e como foi cambiando?
– Héctor Cajaraville (HC): Xerais non me escolleu pola vinculación directa que puidese ter co homenaxeado, senón porque antes escribín un libro biográfico sobre frei Rosendo Salvado –Nova Nursia (Xerais, 2018)- e considerou que podería ser a persoa indicada para achegar a figura de Antonio Fraguas a rapaces. Á editorial non lle pareceu un impedimento que non o coñecese, viu interesante que alguén que non estivese condicionado por un coñecemento previo del puidese facer un achegamento máis libre e, digamos, aséptico á súa figura. Cando empecei a documentarme e a descubrir a Antonio Fraguas, quedei un pouco fascinado. Supoño que sempre pasa cando afondas na vida e na obra de alguén, pero neste caso estamos a falar dun home que fixo tantas cousas durante tanto tempo! Tivo relación máis ou menos directa con todo o que se fixo no ámbito da cultura e do galeguismo ao longo do século XX e, claro, é normal que quedes abraiado!
Por riba de toda a traxectoria académica e intelectual, todo o mundo co que fun falando para obter máis información sobre el destacaba o boa persoa que era, sempre xeneroso e disposto a axudar, e ese é o mellor recordo que pode deixar alguén. Que máis dá se es máis ou menos preciso nos teus traballos intelectuais se despois non deixas esa pegada humana que el si deixou. Descubrir isto foi unha das cousas que máis me gratificaron no proceso de achegamento a Fraguas.
– RAG: Tendo en conta o público ao que se dirixe esta biografía, un dos maiores esforzos debeu de ser a recreación da súa vida dun xeito ameno e cun estilo sinxelo.
– HC: Si, despois de reler todo o que se escribiu sobre el, entrevistas que lle fixeron ou artigos que completaban algunha perspectiva, o seguinte foi centrarme en filtrar e adaptar a información para un rapaz de 12 ou 13 anos que non coñece de nada a Antonio Fraguas, como é natural, porque polo menos ata o momento non era unha figura excesivamente coñecida e tampouco ten obra dirixida especificamente ao lectorado desta idade. O meu obxectivo é que cando remate o libro diga: “Agora entendo por que lle dedicaron o Día das Letras Galegas”. Con esta proposta de partida, centreime nos aspectos que me parecía que poderían ser de máis interese para un rapaz, e por iso me centrei na figura humana e non no puramente académico, nos seus traballos etnográficos ou xeográficos. (…)”