A Coruña: Unha estrela no ceo de Galicia, acto conmemorativo do 150 aniversario dos Xogos Florais de 1861

O sábado 2 de xullo, na Fachada do Teatro Rosalía de Castro, a Real Academia Galega e a Concellaría de Cultura promoven Unha estrela no ceo de Galicia, acto conmemorativo do 150 aniversario dos Xogos Florais da Coruña de 1861, co seguinte programa (Xogos Florais 1861-2011 Unha estrela no ceo de Galicia):
13:00 h. Abre o acto un baile de Nova Galega de Danza.
13:05 h. Saúdo e presentación do acto polo secretario da Real Academia Galega, Xosé Luís Axeitos Agrelo.
13:10 h. Lectura dalgúns poemas galegos do Álbum de la Caridad, publicado un ano despois dos Xogos Florais de 1861. Coa intervención de: Consuelo Bautista, xornalista de Radio Coruña; Manuel Gallego, arquitecto; Begoña Varela Bárcena, libreira de Nova Colón; Gonzalo de la Huerga, conselleiro do Consello Consultivo de Galicia; Marisol López Facal, médica; Xosé María Barja, reitor da Universidade da Coruña; Luísa Merelas, actriz; Roberto Pérez Vila, presidente do comité de empresa de Zara Loxística; Laura Gayoso, sumiller e restauradora; Ánxel Vázquez de la Cruz, médico; e Charo Soto Arias, vicedirectora do IES Eusebio da Guarda.
13:25 h. A presidenta da Asociación de Compositores de Galicia Margarita Viso Soto interpreta ao piano a muiñeira de Canuto Berea, peza que se escoitou nos Xogos Florais de 1861.
13:30 h. Discurso do presidente da Real Academia Galega, Xosé Luís Méndez Ferrín.
13:40 h. Desde a Serra de Outes, terra natal do poeta Francisco Añón, galardoado nestes Xogos Florais, traen unha ofrenda vexetal para os promotores e organizadores dos Xogos. O secretario da Asociación cívico-cultural Terra de Outes, Ramón Blanco, fai entrega dun carballo ao presidente da Fundación Juana de Vega, Enrique Sáez Ponte, e dun loureiro á descendente dos irmáns de la Iglesia, María Rosa Saurín de la Iglesia.
13:45 h. Pecha o acto a Banda Municipal de Outes coa interpretación do Himno galego.

A Coruña: curso de verán Literatura e espazo urbano: ‘Os libros arden mal’, de Manuel Rivas, do 11 ao 15 de xullo

O curso Literatura e espazo urbano: ‘Os libros arden mal‘, de Manuel Rivas, celébrase do luns 11 ao venres 15 de xullo na Reitoría da Universidade da Coruña, Casa Museo Casares Quiroga e Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña, organizado pola Universidade da Coruña, a Fundación Vicente Risco e a colaboración do Concello da Coruña e a Xunta de Galicia, centrándose na análise da presenza da cidade da Coruña a partir dunha obra literaria, neste caso: Os libros arden mal, de Manuel Rivas. Como obxectivo final do curso, o alumnado terá que elaborar propostas para roteiros e/ou unidades didácticas que teñan esa obra como referente e punto de partida. Estas propostas serán presentadas ao Concello da Coruña para a súa publicación e difusión. No primeiro día, despois dunha breve introdución á obra realizada polo propio autor, Manuel Rivas, explicarase o plano de traballo para o que se distribuirá o alumnado en catro grupos pequenos (máximo 10 persoas). Cada grupo estará tutorizado por un/unha profesor/a que será quen lle dea as indicacións pertinentes para guiar o seu traballo durante o curso. Este traballo terá unha primeira fase a partir das sesións (teóricas e prácticas) que se levarán a cabo nos talleres multidisciplinares, cada un deles dirixido por un/unha docente pertencente a diferentes ámbitos do coñecemento (arquitectura, urbanismo, socioloxía e arte); a segunda fase do traballo consistirá na elaboración, sempre guiada polos/as profesores/as tutores/as, de materiais didácticos sobre a cidade da Coruña creados a partir da novela de Manuel Rivas, que serán entregados á Concellaría de Cultura para a súa difusión e utilización no ámbito da difusión cultural, pedagóxica e/ou turística.
Nota: Sería necesario que o alumnado lese a obra antes do comezo do curso, polo que a obra se entregará (na Oficina de cursos da UDC) como agasallo ao formalizar a matrícula -para un máximo de 36 alumnos- (toda a información sobre este proceso aquí).
* RELACIÓN DE TUTORAS/ES:
– 2 profesoras-tutoras: María dos Anxos González Refoxo e Mercedes Queixas Zas.
– 2 profesores-tutores: José Alfeirán e Luis Martínez-Risco Daviña.
Os/as catro son profesores/as de Ensino Secundario, con recoñecida experiencia na elaboración de unidades didácticas e outros materiais para o ensino e a difusión do noso patrimonio cultural.
* RELACIÓN DE PROFESORES/AS DOS OBRADOIROS MULTIDISCIPLINARES:
– Arquitectura: Pablo Gallego Picard (Arquitecto e profesor da UDC).
– Arte: Xosefa Cerviño Lago (Catedrática de Historia e prof. Asociada na UDC).
– Socioloxía: Xosé Leira López (Profesor Titular de Socioloxía na UDC).
– Urbanismo: María José Piñeira (Profesora Asociada na USC).

PROGRAMA DO CURSO

Luns 11 de xullo
MAÑÁ [Reitoría: sala de xuntas do Consello de Goberno]
– 10:00 h. Recepción de asistentes.
– 10:30-11:00 h. Inauguración polas autoridades académicas e institucionais.
– 11:15-12:15 h. Conferencia inaugural a cargo de Manuel Rivas: O autor fala da súa obra [título por definir].
– 12:30-13:30 h. Presentación do plano de traballo e organización dos grupos.
TARDE
– 16:30-20:30 h. Traballo de campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña].

Martes 12 xullo
MAÑÁ

– 10:00-14:00 h. Traballo de campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña]
TARDE [Filoloxía]
– 16:30-20:30 h. Posta en común co/a tutor/a.

Mércores 13 xullo
MAÑÁ

– 10:00-14:00 h. Traballo de Campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña]
TARDE [Filoloxía]
– 16:30-20:30 h. Posta en común co/a tutor/a.

Xoves 14 xullo
MAÑÁ

– 10:00-14:00 h. Traballo de Campo [breve sesión na Casa Casares Quiroga e rota pola Coruña]
TARDE [Filoloxía]
– 16:30-20:30 h. Traballo co/a tutor/a. Posta en común con correccións.

Venres 15 xullo
MAÑÁ [Filoloxía]
– 10:00-14:00 h. Posta a punto das propostas co/a tutor/a. Elaboración final das diversas propostas de materiais didácticos para seren entregadas a Concellaría de Cultura para o seu uso no ámbito da difusión cultural, pedagóxica e/ou turística.
TARDE [Casa Casares Quiroga]
– 17:00-19:00 h. Presentación pública das diversas propostas de publicación elaboradas para seren entregadas a Concellaría de Cultura para o seu uso no ámbito da difusión cultural, pedagóxica e/ou turística.
– 19:00-20:00 h: Conferencia de clausura a cargo de Javier Gómez Montero: O conxuro anamnésico de ‘Os libros arden mal’.
– 20:00-20:15 h. Clausura do curso polas autoridades académicas e institucionais.
– 20:30-22:00 h. Concerto de clausura.

A Coruña: recital Poetas Di(n)versos, con Carlos Marzal e Ana Romaní

O luns 23 de maio, ás 20:30 horas, na Casa da Cultura Salvador de Madariaga (Rúa Durán Loriga, 10, baixo), celébrase, baixo a dirección de Yolanda Castaño, e organizado pola Concellaría de Cultura do Concello da Coruña, o último dos recitais Poetas Di(n)versos antes da súa interrupción durante os meses estivais. O broche de ouro desta programación poética mensual estable porano dous poetas nacidos nos anos 60:
Ana Romaní naceu en Noia en 1962. Escritora e xornalista, dende 1990 dirixe o programa Diario Cultural da Radio Galega, unha completa e puntual axenda cultural diaria con máis de 20 anos de traxectoria, recoñecido xa con diversos galardóns. É autora dos poemarios Palabra de Mar (1987), Das últimas mareas (1994), Arden (1998), Love me tender. 24 Pezas mínimas para unha caixa de música (2005) e o aínda recente Estremas (2010), co que conseguiu o Premio AELG 2011 de poesía. A súa obra está ademais recollida en diversos libros colectivos e antoloxías. Creou e participou en distintos proxectos artísticos interdisciplinares, entre eles Son Delas coordinado por Uxía Senlle, O outro extremo do paraíso e Lob*s (1998) con Antón Lopo, Estalactitas (2002) con Anxos Romeo e Lupe Gómez, Catro poetas suicidas. Intervención poética contra a levidade (2002) en solitario, e A voz e o poema. Os periplos de Avilés de Taramancos (2003) con Anxo Quintela. Todos eles supoñían novas maneiras de achegar a palabra ao público a través da música ou da escena. Realizou a Antoloxía de Antón Avilés de Taramancos (2003). Ademais, cooordina e promove o volume de relatos Narradio. 56 historias no ar (2003) do Diario Cultural da Radio Galega e o Premio Diario Cultural de Teatro Radiofónico organizado pola Radio Galega e o Centro Dramático Galego dende o ano 2006.
Carlos Marzal naceu en 1961 en Valencia e licenciouse en Filoloxía Hispánica –sección de Literatura- pola universidade da mesma cidade. Ademais de poeta é narrador, ensaísta e tradutor. O seu primeiro libro de poemas foi El último de la fiesta (1987), logo virían La vida de frontera (1991) e Los países nocturnos (1996). A consagración chegaría da man de Metales pesados (2001) –Premio da Crítica Española e Premio Nacional de Poesía- seguidos máis tarde por Fuera de mí (2004) –galardoado co Premio Loewe de Poesía- e Ánima mía (2009). El corazón perplejo reunira a súa poesía en 2005. Do mesmo xeito, en 2002 e 2003 editáronse dúas antoloxías da súa obra poética: Poesía a contratiempo (Poéticas y prosas) e Sin porqué ni a dónde. Coa súa primeira novela, Los reinos de la casualidad (2005) obtivo o Premio da Crítica Valenciana, o pasado ano publicou tamén un libro de relatos: Los pobres desgraciados hijos de perra, e proximamente verá a luz un volume de aforismos, La arquitectura del aire. Ademais, é autor de dous libros de ensaio, El cuaderno del polizón (Apuntes sobre arte) (2007) e Los otros de uno mismo (2009). Conta tamén cunha traxectoria como tradutor de autores de lingua catalá, tales como Enric Sòria, Pere Rovira, Miquel de Palol, Joan Vinyoli ou Màrius Torres, para varias editoriais de prestixio. Foi co-director da revista de literatura e touros Quites durante a súa primeira década de existencia, e hoxe é colaborador habitual de revistas literarias tanto como columnista ou crítico literario en diarios como ABC, Levante ou El Mundo.
Dende que botara a andar en outono de 2009, este ciclo achegou ao público coruñés e galego un total de 26 dos máis salientables poetas nas 5 literaturas da Península: castelán, catalán, éuscaro, galego e portugués. Os actos, que sempre superaron o centenar de asistentes, significaron un xeito directo de achegar a escrita contemporánea máis diversa e de calidade a un constatable público interesado na poesía. Neste arquivo en .pdf pódese descargar máis información: Programa Poetas Di(n)versos maio 2011.

A Coruña: conferencia Da natureza e a xeración do pensamento. Linguaxe poética, de Antonio Gamoneda, nos IV Encontros Cidade da Coruña, e entrega do Premio Escritor Galego Universal pola AELG (ás 12:30 h. comparecerá nunha rolda de prensa no Kiosko Alfonso)

O venres CARTAZ IV ENCONTRO CIDADE DA CORUÑA29 de abril, ás 20:00 h., no Salón de Actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11) da Coruña, e con entrada libre até completar capacidade, terá lugar a última conferencia dos IV Encontros Cidade da Coruña, baixo o lema Ser Escritor, Ser Escritora, organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Concellaría de Cultura do Concello da Coruña e a colaboración da Real Academia Galega. Antonio Gamoneda falará sobre Da natureza e a xeración do pensamento. Linguaxe poética, e a continuación ofrecerá unha lectura poética. A presentación do acto correrá a cargo do presidente da AELG, Cesáreo Sánchez, contando tamén coa presenza do presidente da Real Academia Galega, Xosé Luís Méndez Ferrín, e da Concelleira de Cultura da Coruña, María Xosé Bravo.
Gamoneda recollerá neste acto o galardón “Escritor Galego Universal“, despois dunha laudatio do presidente da AELG, Cesáreo Sánchez, quen indicou que o homenaxeado “é un home que fala da nosa lingua e da nosa poesía con fraternidade, valorizándoa, por ser, en palabras súas, a lingua galega palabra insurxente por ser necesaria para una realidade que queren sexa sometida, que está a ser minorizada en contra da vontade dos galegos e galegas. En Gamoneda, tan importante como a súa poesía son as súas reflexións sobra a xeración do pensamento poético. Un poeta que defende que a poesía non é literatura, que é una forma de coñecemento. E que na súa poesía fala desde o acto de rebeldía que supón en plena posguerra reivindicarse desde a humanidade dos paseados, da fame, do medo, dos desaparecidos, fálanos dos que negaban os libros da historia. El como poeta revelounos naquel tempo o terríbel segredo do que aconteceu.”
Nacido en Oviedo en 1931. A obra de Gamoneda esténdese desde o 1960 con Sublevación inmóvil até hoxe marcada por unha fonda pegada ética que gaña forza nun exemplo de coherencia e verdade poética. Premio Cervantes en 2006, reivindícase como pertencente á cultura da pobreza: o sufrimento social penetra na súa conciencia lingüística, conferíndolle unha linguaxe poética e semanticamente subversiva. Combina un poderoso dominio do idioma coa permanente actualidade do seu mundo poético nacida da asunción da propia historia persoal e colectiva. O recoñecemento europeo e americano revélase na tradución da súa obra a distintas linguas. Foi tamén Premio Raíña Sofía de Poesía Iberoamericana en 2006 e Premio Nacional de Literatura na modalidade de Poesía en 1988.
O propio venres 29 de abril, ás 12:30 h., o autor comparecerá nunha rolda de prensa no Kiosko Alfonso (Xardíns de Méndez Núñez), co presidente da AELG, Cesáreo Sánchez.

Crónicas posteriores en Galicia Hoxe, Xornal e La Opinión.

A Coruña: recital de Eduard Escoffet e Estevo Creus no ciclo Poetas Di(n)versos

O luns 11 de abril, ás 20:30 h., na Casa da Cultura Salvador de Madariaga (Rúa Durán Loriga, 10, baixo) da Coruña, prosegue o Ciclo de Poetas Di(n)versos, iniciado en novembro de 2009 baixo a dirección de Yolanda Castaño, no que ten lugar un recital poético dobre entre unha voz en galego e outra en calquera das outras catro linguas da Península, coa presenza de dous representantes da poesía máis experimental que se produce hoxe en día nos extremos do norte peninsular:
Eduard Escoffet, nado en 1979 en Barcelona, é poeta e axitador cultural. Practicou diversas vertentes da poesía (visual, escrita, oral, instalación, performance), sempre cun espírito experimental e de investigación. As súas influencias van dende a poesía sonora dos anos cincuenta á poesía catalá medieval, pasando polo text/sound sueco, a poesía concreta e a experimentación do barroco español. Nos últimos anos tense centrado no traballo oral e sonoro. Á parte dun intenso movemento dentro da escena contracultural de Barcelona, ten presentado o seu traballo en festivais e programacións doutras cidades de España e sobre todo no estranxeiro: Italia, Francia, Bélxica, Alemaña, Portugal, Arxentina, Estados Unidos, China, Chile, República Checa, Nicaragua e República Dominicana. Por otra banda, dirixiu o festival internacional de polipoesía PROPOSTA (Centro de Cultura Contemporánea de Barcelona, 2000-2004) e comisariou, xunta a Eugeni Bonet, un ciclo de cine letrista para o MACBA (Museo de Arte Contemporánea de Barcelona). Actualmente colabora, entre outros, co festival Yuxtaposiciones (Casa Encendida, Madrid) e codirixe o Festival Internacional de Poesía de Barcelona. Tamén exerceu como asesor de política cultural. Ademais, traballa na súa tese doutoral sobre literatura barroca en Barcelona. Non fai libros.
Estevo Creus naceu en Cee en 1971, deuse a coñecer como poeta nos anos 90 no seo do Batallón Literario da Costa da Morte e foi membro fundador da editorial de poesía Letras de Cal e mais do grupo de teatro Talía. Como poeta debutou con Poemas da Cidade Oculta (1996), ao que seguiu Areados (1996), gañador do Premio Miguel González Garcés da Deputación da Coruña. Tres anos máis tarde sae do prelo Teoría do Lugar, grazas ao Premio Eusebio Lorenzo Baleirón, e en 2003 un novo libro, Decrúa, faise co Fiz Vergara Vilariño. En 2007 concibe e publica xunto a David Creus Facer merzbau, un proxecto que acolle textos, videocreación e performance, e, máis tarde, ve a luz Máquina ou Móbil (2009). Por último, O libro dos cans, que se publicara orixinalmente no ano 2000, reedítase en 2010. Tamén ten publicados os relatos E a catro patas quilómetros, recollido na publicación dos Premios Pedrón de Ouro (1994) e Alguén matou a Bambi, compilado en Historia da Pusilaminidade e catro contos máis (1996). Ademais, colaborou como músico en espectáculos de danza como: Cos pés na terra -do grupo de teatro D2- e diferentes propostas escénicas da compañía de danza contemporánea Traspediante.
Será unha nova oportunidade libre e gratuíta de coñecer de primeira man algúns dos mellores autores/as das literaturas peninsulares, comprobando a proximidade, a conexión e a calidade da boa poesía contemporánea. Ao termo do acto, presentado pola directora do ciclo e poeta Yolanda Castaño, Escoffet e Creus poderán asinar exemplares da súa obra. Esta iniciativa de periodicidade mensual e impulsada pola Concellaría de Cultura do Concello da Coruña, continuará de xeito estable ata ao mes de maio. Neste arquivo en .pdf pódese descargar máis información: Programa DinVersos Abril 2011.

A Coruña: recital Cinco poetas con Cunqueiro

O domingo 10 de abril, a partir das 19:00 h., na Taberna de Cunqueiro (Rúa da Estrela, 22) da Coruña, e con entrada libre, finaliza o ciclo Cinco días con Cunqueiro, organizado pola Concellaría de Cultura da cidade en homenaxe ao autor mindoniense, do que este ano se cumpre o centenario do seu nacemento, co recital Cinco poetas con Cunqueiro, coa participación de Yolanda Castaño, Antón Reixa, Xavier Seoane, Lino Braxe e Rómulo Sanjurjo, unindo poesía e música.

A Coruña: Creación, Lingua e Identidade, conferencia de Mariasun Landa nos IV Encontros Cidade da Coruña

O mércores CARTAZ IV ENCONTRO CIDADE DA CORUÑA6 de abril, ás 20:00 h., no Salón de Actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11) da Coruña, e con entrada libre até completar capacidade, terá lugar a segunda conferencia dos IV Encontros Cidade da Coruña, baixo o lema Ser Escritor, Ser Escritora, organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Concellaría de Cultura do Concello da Coruña e a colaboración da Real Academia Galega. Mariasun Landa fará un percorrido pola súa extensísima obra guiada polo título Creación, Lingua e Identidade, nun acto presentado por Mercedes Queixas.
Nada en Rentería en 1949, Mariasun Landa Etxebeste licenciouse en Filosofía en París en 1973 e en Filosofía e Letras pola Universidade de Valencia. Exerceu como profesora de Educación Básica durante varios años, así como no Servizo de Euskaldunización do Profesorado (IRALE-Goberno Vasco). Actualmente é profesora titular de Didáctica da Literatura na Escola Universitaria do Profesorado de Donostia (UPV / EHU). Colaborou en numerosas revistas e xornais do País Vasco, pero o seu labor creativo céntrase sobre todo na literatura infanto-xuvenil en lingua vasca. Autora de máis dunha trintena de títulos para nenas e nenos, grande parte da súa obra foi traducida a castelán, catalán, galego, así como a outras linguas extrapeninsulares: inglés, francés, alemán, grego, árabe, coreano albanés,… Entre algúns dos premios literarios que recibiu, destacan o premio de maior tradición na literatura vasca, o Lizardi de Literatura Infantil en éuscaro co conto Txan Fantasma en 1982 (do que existe versión en galego, Chan, a pantasma) e o Premio Euskadi de Literatura Infanto-xuvenil en 1991 coa obra Alex. En 2003 gañou o Premio Nacional de Literatura Infanto-xuvenil do Ministerio de Cultura coa obra Un crocodilo debaixo da cama escrita orixinalmente en lingua vasca (Krokodiloa ohe azpian). O seu libro Iholdi foi incluído na lista de honra do IBBY en 1992, e Un crocodilo debaixo da cama en 2006. Elefante corazón de paxaro foi seleccionado para a lista dos White Raven de 2001 que elabora a recoñecida Biblioteca Internacional do Libro Infanto-xuvenil de Múnic.

A Coruña: charla musicada A poesía de Álvaro Cunqueiro, con César Morán

O martes 5 de abril, ás 20:00 h., no Kiosko Alfonso (Xardíns de Méndez Núñez) da Coruña, con entrada libre até completar capacidade, prosegue o ciclo Cinco días con Cunqueiro, organizado pola Concellaría de Cultura en homenaxe ao autor mindoniense, do que este ano se cumpre o centenario do seu nacemento, coa charla musicada: A poesía de Álvaro Cunqueiro, a cargo de César Morán.

A Coruña: Notas ao documental da AS-PG: ‘Don Álvaro Cunqueiro ou o camiño da memória’, conferencia de Miguel Mato

O luns 4 de abril, a partir das 20:00 h., no Kiosko Alfonso (Xardíns de Méndez Núñez) da Coruña, con entrada libre até completar capacidade, comeza o ciclo Cinco días con Cunqueiro, organizado pola Concellaría de Cultura en homenaxe ao autor mindoniense, do que este ano se cumpre o centenario do seu nacemento, coa conferencia de Miguel Mato: Notas ao documental da AS-PG: ‘Don Álvaro Cunqueiro ou o camiño da memória’.

A Coruña: conferencia de Ana Paula Tavares: Ser Escritora e Ser Africana, nos IV Encontros Cidade da Coruña

O mércores CARTAZ IV ENCONTRO CIDADE DA CORUÑA30 de marzo, ás 20:00 h., no Salón de Actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11), na Coruña, e con entrada libre até completar capacidade, terá lugar a primeira conferencia dos IV Encontros Cidade da Coruña, baixo o lema Ser Escritor, Ser Escritora, organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Concellaría de Cultura do Concello da Coruña e a colaboración da Real Academia Galega. Ana Paula Tavares falará sobre Ser Escritora e Africana.