En 2017 só se publicaron 972 libros en galego

Desde Cultura Galega:
“O Instituto Nacional de Estatística facía pública a semana pasada a súa Estatística da Produción Editorial de Libros correspondente ao ano 2017. Estes datos verifican un novo descenso da produción editorial en Galicia e mais concretamente dos libros que saen publicados en galego. Deste xeito, e segundo o INE, publicáronse no noso país no período estudado un total de 1.872 títulos, o que supón unha mingua do 5,9% respecto a 2016. Aínda así, Galicia mantense como quinta comunidade cun maior volume de edición, por tras de Madrid, Cataluña, Andalucía e Valencia. Encol da edición en galego, a análise revela que só saíron publicados 972 títulos na nosa lingua, catro menos do que en 2016, dos cales 783 editáronse no noso país e o resto noutras comunidades. Isto supón que só o 41,8% dos títulos que viron a luz en Galicia estaban en galego.”

O xurado declara deserto o XIX Premio Vicente Risco de Creación Literaria

Desde Cultura Galega:
“O xurado do Premio Vicente Risco de Creación Literaria vén de declarar deserto o certame nesta XIXª convocatoria. O punto 6 das bases do Premio que promoven o Concello de Ourense e a Fundación Vicente Risco contempla que se a calidade literaria das obras no fose estimábel, segundo o criterio do Xurado o premio pode quedar deserto como así foi nesta ocasión. David González Domínguez, da editorial Urco; Alberto Ramos, gañador da edición anterior; Serafín Alonso Pintos, profesor de lingua e literatura galegas; Raquel Fernández Parada, profesora de lingua e literatura galegas e Constantino Pazos, profesor de lingua e literatura galegas foron os integrantes deste xurado. Desta volta foron 26 os exemplares presentados que como novidade o fixeron en formato electrónico.”

Nace o selo Guindastre Edicións de álbum ilustrado e audio-libros para cativos

Desde Cultura Galega:
“Un novo selo editorial bota a andar neste outono coa vocación de dar a coñecer e difundir para o público familiar albumes ilustrados, audiolibros de narración ou música e adaptacións de teatro de monicreques. Guindastre Edicións presentouse o mércores 5 de decembro na Biblioteca Ánxel Casal de Santiago. A editorial, dirixida por Celtia Figueiras e Luis Vallecillo, está radicada na localidade coruñesa de Brión e xorde con dúas coleccións diferentes que ademais comezan cada unha cunha produción propia de cada un dos editores.
A primeira delas, baixo o nome de “Lui Son”, céntrase na música familiar e ábrese con Cantamos? como primeiro título. Trátase dunha obra educativa e lúdica do propio Vallecillo, que inclúe un CD de música e audio-contos, ademais de pictogramas para facilitar a lectura a persoas con necesidades especiais e prelectores.
Pola súa banda, a colección “A Xanela do Maxín”, dirixida por Figueiras, adaptará textos de monicreques a contos, procedentes da compañía que leva o mesmo nome, con letra manuscrita e ideados para primeiras lecturas. Iníciase este camiño coa obra Ula Lúa?, da propia Celtia Figueiras que está ilustrada por Marcelo P. Fernández.”

María Xesús Lama e Emilio Ínsua reciben ‘ex aequo’ o I premio de investigación Ramón Baltar

Desde Cultura Galega e a Fundación Rosalía:
“A obra Cantos de independencia e liberdade (Galaxia, 2017), da profesora María Xesús Lama, e A nosa terra é nosa: a xeira das Irmandades da Fala 1916-1931 (Baía Ensaio, 2016), de Emilio Insua, foron as gañadoras, ‘ex aequo’, do I premio de Investigación e Ensaio Ramón Baltar Feijoo que convoca a Fundación Rosalía de Castro. O premio, que é honorífico, ten por sentido “contribuír ao fomento do estudo do período histórico relativo ao fondo documental Ramón Baltar Feijoo, e convócase cada dous anos.
O xurado destacou a alta calidade dos traballos presentados e salientou a á “relevancia do traballo” destas dúas obras premiadas. Está formado por Xosé Luís Axeitos, membro da RAG; Xosé Ramón Barreiro Fernández, historiador e ex presidente da RAG; María Xesús Pato, escritora; Alba Nogueira, profesora da USC; Ernesto Baltar, membro da familia Baltar Feijoo; ademais de Anxo Angueira e Xosé Carlos Beiró, presidente e secretario da Fundación Rosalía respectivamente.”

Adolfo Caamaño faise co I Premio de novela Vilar Ponte

Desde Cultura Galega:
“O xurado da primeira edición do Premio de Novela Vilar Ponte, seleccionou esta fin de semana a Adolfo Caamaño Vázquez (Barro, 1959) como gañador deste certame que convoca o Concello de Viveiro. Da súa novela Matar o heroe destacou a “súa solidez narrativa, tanto da estrutura como da ambientación espacial cronolóxica e dos personaxes”, así como o seu “contido universalista” e “a defensa do pacifismo e a non violencia, en consonancia cos valores cívico-sociais defendidos polos irmáns Vilar Ponte na súa traxectoria vital”. Caamaño leva un premio en metálico de 4.000 euros, mentres Rocío Leira Castro obtivo os mil euros do segundo posto coa súa obra Veleno en familia.
O xurado estivo formado polo cronista oficial do municipio, Carlos Nuevo Cal, o profesor de lingua e literatura Bernardo Penabade Rey, e a xornalista Alba Porral Quintillán. A entrega dos galardóns realizouse o 30 de novembro no Teatro Pastor Díaz.”

As contas da cultura 2019: Lingua e libro

Desde Cultura Galega:
“O proxecto de Orzamentos para 2019 prevé pequenos incrementos nas áreas de lingua, libro, bibliotecas e arquivos. Con estes fondos, e sen que se dean recortes destacados, semella que a Consellaría de Cultura pretende cubrir novas áreas. As actividades derivadas do Plan de Dinamización de Lingua para a Mocidade, un novo programa de Bibliotecas Itinerantes e un maior apoio aos centros de lectura e aos arquivos municipais preséntanse como algunhas das principais novidades nestes apartados de cara ao vindeiro ano. (…)
O programa de Bibliotecas, Arquivos, Museos e Equipamentos Culturais contará en 2019 con 19.063.465 euros, 226.000 máis do que no proxecto de contas en execución. Este incremento global beneficia o apartado de transferencias de capital, que suma 175.000 euros e acada 1.709.000. Pola contra, diminúen os fondos dedicados a investimentos, que perden 263.000 euros e fican con 3.260.000.
Apoio ao libro
En xeral, o apoio ao libro galego nas contas para 2019 mellora de xeito leve. Por unha banda, increméntanse en 70.000 euros as axudas para Lotes fundacionais e adquisición de fondos bibliográficos para as bibliotecas, que acadan 495.000 euros, o que compensa e duplica a perda que tiveron hai dous exercicio. Pola contra, a liña de “Edición do libro en galego” perde 7.000 euros e fica en 171.000. Cabe lembrar que este apartado perdeu 200.000 euros nas contas para 2017, e que en 2018 só recuperou 30.000. Tamén perde 10.000 euros a liña de apoio á “promoción, produción e edición do libro en galego”, que fica con 200.000 euros, a mesma cantidade que se lles prevé transferir aos concellos para adquisición de novidades editoriais. Esta partida, que se mantén estable a respecto das últimas contas, continúa a ser a metade que na súa posta en marcha, hai dous exercicios. Desde Política Lingüística a liña de apoios a proxectos editoriais en galego mantén os seus 170.000 euros, co que en total a suma destas partidas chega a 1.236.000 euros, 53.000 máis do que no pasado exercicio. (…)”

Jorge Emilio Bóveda gaña o Premio de Novela do Peirao

Desde Cultura Galega:
“A obra Eternos propietarios, de Jorge Emilio Bóveda (Ourense, 1975) ven de alzarse co Premio de Novela do Peirao, convocado por Edicións do Peirao por vez primeira este ano. Setenta e tres traballos presentáronse ao certame dos que o xurado non destaca que a maioría dos textos presentados mostráronse orientados a temáticas de denuncia social en maior ou menor medida e cun bo nivel medio. Segundo a acta do premio, Eternos propietarios é unha obra que ofrece modernidade e realismo social na liña de novelas como La borra del café de Benedetti ou Manhattan Transfer de Dos Passos, como referencias. Para o xurado Jorge Emilio Bóveda “foi quen de mesturar contidos de denuncia con momentos retranqueiros nunha obra coral que vai desvelando novas tramas a medida que avanza a obra”, nunha polifonía no que a evolución do relato da historia e os sentimentos persoais van da man. O gañador ten xa escrita moita obra narrativa anterior así como ensaio.”

Río Bravo 3.1 gaña o Premio do Público da Mostra de Teatro de Cariño

Desde Cultura Galega:
“A representación que a compañía Chévere fixo na 40ª Mostra de Teatro Galego de Cariño da súa obra Río Bravo 3.1 foi a favorita dos asistentes do evento, que coas súas votacións danlle o Premio do Público desta edición. A obra da compañía compostelá, probablemente a máis lonxeva da mostra, volveu a convencer con éxito, vinte e oito anos despois da súa estrea. A obra, que a compañía volveu a poñer en escena co gallo do seu trinta aniversario de actividade, tivo tan boa resposta nesta volta aos escenario que Chévere anunciou que de agora en adiante fará unha representación cada ano deste “western” en clave de comedia musical. O da Mostra de Cariño foi o correspondente a actual temporada así que haberá que agardar ata o vindeiro ano para volver a vela sobre as táboas dalgún escenario aínda sen confirmar.”

Quiosco: Clave Orión números XVI-XVII

Desde Cultura Galega:
“É a revista que creou a poeta Luz Pozo Garza despois da súa “aventura” na revista Nordés. Clave Orión acolle nos seus números XVI-XVII, editados nun único volume, o noveno. Contou como interventores con Luís Alonso Girgado e Armando Requeixo. A revista realiza un percorrido pola poesía galega actual entre 2009 e 2017. Conta coas colaboracións de Manuel Álvarez Torneiro, Carmen Blanco, Gabriel Bussi, Alex Evangelista, Cristina Fiaño, Arantxa Fuentes, Jacques Prévert e outros. A revista está editada co apoio do Centro Ramón Piñeiro e da Xunta de Galicia.”

“A familia das excelencias”

Artigo de Santiago S. Montes en Cultura Galega:
“Mateo, María e Martín poderían ser tres nomes comúns dun grupo de amigos calquera, ou de tres irmáns tal vez. Cando falamos da cultura galega e dos sectores profesionais nos que esta se desenvolve os tres nomes xa toman outro cariz e son, efectivamente irmáns nunha familia cultural na que tamén hai un importante sitio para o Libro de familia. Catro sectores profesionais -o audiovisual (Premios Mestre Mateo), o teatro (Premios María Casares), a música (Premios Martín Códax) e a literatura (Premios Gala do Libro)- reparten cada ano distincións para recoñecer de entre todas as producións, traballos e achegas aquelas que concitan unha admiración máis ampla en base a múltiples criterios, case tantos como votantes as elixen. Son nomes que despois se usan como reclamo en carteis de cine e teatro, en lapelas de libros e discos. Co mes de maio rematado xa están todos estes recoñecementos repartidos no que ten que ver coa produción cultural de 2017, a última foi a Gala do Libro que ven de celebrarse o pasado día 19 de maio. Agora xa toca mirar para adiante e empezar a preparar os seguintes mentres as persoas encargadas da parte creativa van presentando e preparando creacións neste 2018 que tal vez reciban un destes galardóns en 2019. No outro lado, as entidades organizadoras e convocantes, tamén fan reflexión sobre a situación que teñen os premios que representan á cultura galega profesional. (…)
No que se refire ao futuro de cada un destes recoñecementos da excelencia nos sectores da cultura profesional en todos os casos desde as organizacións e entidades que os impulsan falan de procesos de continua reconsideración e mellora á hora de pensar novidades ou evolucións de cada un deles. “É un proceso vivo do que nos estamos pendentes”, di Nieves Rodríguez, e lembra que xa este ano introduciron modificacións nas bases co fin de velar pola profesionalidade dos espectáculos presentados e por que os espectáculos participantes cumpran o convenio de teatro. Desde a Academia Galega do Audiovisual, Carlos Ares avanza que abriran nos vindeiros meses un “período de reflexión” sobre os Premios Mestre Mateo entre os membros da entidade para xeitos de mellora dos galardóns nos “novos tempos”. Para a máis nova das celebracións, os Martín Códax, a voceira entende que “estes primeiros anos foron de experimento, aprendizaxe e consolidación” e que agora a nova directiva, proclamada na ultima gala precisamente, “fará un traballo profundo de análise dos obxectivos e posibles cambios de cara ao futuro”. Tamén na Gala do Libro se van facendo cambios e melloras como é o feito de que nesta edición incorporou novos galardóns, como o premio á obra de divulgación, á banda deseñada, ao libro mellor editado e a división do anterior premio de literatura infantil e xuvenil en dúas categorías diferenciadas. Martín, María, Mateo e o Libro buscarán seguir representando o mellor dos seus campos e visibilizando as excelencias da cultura galega nunha constante mellora e adaptación as cambiantes circunstancias de cada sector e da sociedade na que se insiren.”