Arquivos da etiqueta: El Progreso
Toño Núñez e Camilo Gómez Torres: “Xistral cumpriu co seu espírito fundacional e deu voz xa a 227 poetas”
Xurxo Alonso: “Este poemario ilustraríao Sendeiros de gloria“
Entrevista de Cristina Pérez a Xurxo Alonso en El Progreso:
“(…) – El Progreso (EP): Cun pouco máis de repouso sobre a impresión inicial, que sensación deixa nun o gañar o XLIX Certame Literario de Vilalba?
– Xurxo Alonso (XA): Síntome moi honrado polo premio, por suposto, e cun profundo agradecemento aos membros do xurado pola confianza posta nestas Cartas de Conxo.
– EP: Que recompensa é mellor para o escritor, os 7.000 euros cos que está dotado este premio ou a publicación da obra?
– XA: O pracer dun escritor está en escribir, non en publicar. Cada libro de poesía ten unha tirada media de 500 exemplares. Os dereitos de autor por cada título poden supoñer, no mellor dos casos, 300 euros. Comprenderá vostede que este escritor, despois de nove libros no mercado, se tivese que escoller, prefire a dotación económica por riba da publicación.
– EP: Acumula xa uns cantos galardóns en concursos literarios, que o move para presentarse a este tipo de convocatorias?
– XA: Caballero Bonald dicía que os motivos que o levaban a presentarse a premios ao longo da súa carreira foron tres: por vaidade persoal, por estímulos económicos e por coxuntura editorial, unha apetencia, unha necesidade de publicar. A vaidade persoal para un escritor é coma o valor ao soldado, hai que supoñerllo. Pero hai que mantelo a raia. Moito valor pode matarte. Os outros dous motivos sempre están aí e ás veces un pesa máis ca outro.
– EP: Que función cumpren estes certames?
– XA: Son moi necesarios para aumentar o número de creadores que poidan dedicar máis tempo á escrita, e para que ao fin, o galego teña un corpus literario máis amplo. Aquí cobra razón unha divisa do superrealismo, a frase célebre de Lautréamont: “Golpe a golpe, revelación a revelación, é como a poesía se está a facer por todos”. Todos os poetas importan, non só os bos. Todos importamos. Todos podemos aprender de todos.
– EP: Ao recibir a chamada dun novo premio, mantense aínda a emoción daquel primeiro recoñecemento hai xa máis de 20 anos?
– XA: Antes era unha emoción ilusionante, que abría expectativas, agora é unha emoción máis madura, que axuda a consolidar unha traxectoria.
– EP: O xurado elixiu Cartas de Conxo por unanimidade, que cre que viron na súa obra? E que lle gustaría a vostede que visen eles e os lectores?
– XA: A primeira parte da pregunta habería que facerlla ao xurado. A min gustaríame que encadrasen o poemario na definición de poesía que fai Coleridge: “As mellores palabras na mellor orde” (…)”.
Antón Baamonde: “O localismo non o vexo mal pero é como o colesterol, hai malo e bo”
Entrevista a Antón Baamonde en El Progreso:
“(…) – El Progreso (EP): A tese que defende no seu libro parte de que Galicia debe pensarse a si mesma como unha soa cidade, superando os localismos. Non parece fácil romper con séculos de consolidación da Galicia dos marcos e as leiras.
– Antón Baamonde (AB): No libro comezo dando uns apuntamentos dos procesos de urbanización mundial. En 2008, máis da metade da poboación do mundo pasou a ser urbana. Ese é o proceso que se viviu no século XX e que seguirá vivíndose no XXI. Non se trata xa de que se crean cidades, senón megaurbes, con millóns de habitantes na súa contorna. Fago ese apuntamento para enmarcar a situación de Galicia: é un territorio que está a perder poboación, un problema demográfico con transfondo económico, non hai postos de traballo apetecibles e os mozos formados emigran. É un país que, a pesar de ter certa riqueza e ser urbano, está nunha curva de descenso. Ao final, do que se trata é de que a economía sexa potente, e unha posible oportunidade de crecemento económico é aproveitar a trama urbana de Galicia das sete cidades, un modelo policéntrico urbano que non se parece ao da España centralista con organización radial, senón que se parece máis ao modelo holandés: un armazón de cidades ben comunicadas, sobre todo por tren. Doutra banda, a economía galega é moi aberta e cun peso do sector primario moi pequeno. Se quere competir ten que pensar as cousas a outra escala. Por exemplo, como fan os portugueses, que teñen toda a política de Estado dirixida a iso.
– EP: Xorde aí outra das bases das súas propostas, aproveitar as sinerxias co norte de Portugal.
– AB: Si. Se colles o mapa da Península, ves que a poboación está no centro e nos eixos costeiros, particularmente no Mediterráneo. Todo ao redor de Madrid e a súa contorna é un deserto demográfico. Pero do eixo atlántico fálase menos que do mediterráneo, desta continuidade sociolóxica, económica e demográfica. Moitas empresas de Vigo están realmente situadas no norte de Portugal e Portugal é o principal investidor estranxeiro en Galicia. Hai que dar continuidade urbana desde Ferrol ata Porto porque, de feito, as relacións son xa enormes. Hai que requerir de quen corresponde, do Estado, os investimentos correspondentes para logralo. (…)”
“Domitila e a fenda baixo os pés”
Xavier Queipo: “Este libro contén a ‘queipostura’, a miña postura ética e estética”
Reportaxe de Santiago Jaureguizar en El Progreso:
“”Cando eramos rapaces cortababamos a mondadura completa dos kiwis para lanzala ao chan. Mirabamos a forma na que quedara porque a letra que se podía ler era a inicial do nome da futura namorada”, conta Xavier Queipo.
O escritor compostelán, asentado en Vigo tras unha vida de biólogo da Unión Europea en Bruxelas, fai súa unha frase do editor Constantino Bértolo: “Os algoritmos son a ideoloxía do noso tempo”. Seguindo esa premisa, escribiu Algoritmos (Galaxia), que presentou en Lugo. “O libro é fragmentario, multuiforme, contén varios estilos e tamén microcontos, notas, poesías e reflexións”, indica.
Todo contén esa secuencia de datos que é un algoritmo sometidos a un caos controlado, como pode ser a influencia da gravidade na caída dunha mondadura para conducir cara ao amor. O texto de Queipo móvese de xeito aleatorio. “Falo das librerías de vello, onde podes atopar unha obra excepcional”, como lle aconteceu a el con Prehistoria dos estiarios do francés Hubert Nyssen, “un poeta que coñecía”.
Salta dese asunto de tesouros de segunda man a contar sobre outros tesouros, como os descubertos en persoa por Marco Polo. O explorador veneciano “nunha escribiu un libro, o relato das súas viaxes contoullo no cárcere a alguén que sabía escribir en francés, que era o idioma da época para estas cousas”. Os tesouros conviven coa descrición que Xavier Queipo fai do día “no que morreu Julio Cortázar”, o 12 de febreiro de 1984, “cando me sentín tan mal como se perdera un amigo meu”, ou coa estadía de Hemingway en Cuba.
O escritor, xubilado este ano, viaxou incesantemente durante a súa vida laboral. “Había tempadas nas que collía tantos voos que non sabía se vivía nun avión ou na miña casa”. A única vantaxe de estar continuamente desprazándose dun país a outro era que aproveitaba “os resquicios de tempo para escribir textos, unha boa parte deles recollidos neste libro”.
Ese condicionante determina que Algoritmos teña carácter fragmentario, conectado sen solidez. “Hai notas de lectura, artigos, entradas sobre cinemas, exposicións; iso vai acompañado de digresións culturais e políticas”.
Xavier Queipo define o ton do seu libro como “prepandémico pola ledicia coa que escribo, ao estar redactado entre 2011 e 2018, cando pensabamos que viviamos no mellor dos mundos posibles”. Polo que “non ten a angostura”, en referencia a medicina que se usa como licor, “senón a queipostura, que é a posición ética, estética e política do seu autor”.
Daquela, “estaba lendo a autores franceses, como Pascal Quignard e o seu Vida secreta, a Roland Barthes, a Jean Daniel e mesmo a Fernando Arrabal, co seu O enterro da sardiña; uns libros que, entende, influíron en que “a sintaxe de Algoritmos teña máis que ver co francés e mesmo co inglés” que co galego no que foi escrito orixinalmente.
A maiores do idioma, hai presenza galega no volume a través de “pizzicatos de Cunqueiro“. Aclara que, a maiores da técnica para tocar o violín, “a palabra pizzicato fai referencia en italiano ao acto de esparecer un condimento, como pode ser o pirixel, sobre unha comida”.”
“De resiliencia e resistencia”
Desde El Progreso:
“A vida sempre dá unha de cal e unha de area, aínda que existe a convicción de que a primeira é sempre a máis habitual, sendo a referida ás cousas malas, ao que fai sufrir ás persoas. Porén, chega outro dito, o que di que a toda cousa mala lle podes sacar a súa parte boa. Moitas veces, de feito, é o conseguir saír desa situación o satisfactorio e o positivo que levas.
Luz Campello tivo en conta todo isto cando xuntou varios dos seus poemas, “algúns escritos cando tiña 20 anos, e o resto dispersos polos días da miña vida”, para crear e acabar sacando á luz Ben sabe o mar que posúo o botín dos piratas, unha obra “de longo percorrido”, ao tratarse dun poemario que abarca temas moi diversos baixo a mesma premisa, a de “reflexionar sobre a resistencia e a resiliencia”, e estar escritos nun espazo longo de tempo.
“Este poemario é froito das fracturas e das arestas do noso transitar, que non é doado”, conta, deixando claro así que o libro navega por acontecementos esparexidos no tempo e que fala de cousas que poden acontecer na vida cotiá de calquera persoa.
Aínda que expresa que non son todas experiencias propias e non é cometido do libro reflectilas, Luz Campello admite que experimentou consigo mesma: “Úsome como traballo de campo, así como ás miñas experiencias”. Isto dálle ao contido un extra de intimismo e de profundidade presente na totalidade das follas.
Porén, aínda que o sufrimento sexa un dos temas por excelencia dun poemario que penetra nos sentimentos e vai da man con eles, a ollada do mesmo é “alegre e optimista, de afrontar os problemas e saír deles, da vulnerabilidade humana e tamén da fortaleza coa que se afrontan os retos e as dificultades”, explica a poetisa guitiricense.
“Serve para os tempos que vivimos, onde hai que mirar adentro e fortalecernos ante unha sociedade esixente e apurada, afondando na ferida e facendo que cicatrice”, prosegue sobre o contido e o significado do poemario, o terceiro da súa carreira literaria.
O proceso creativo e a elaboración do mesmo foi unha carreira de fondo onde os diferentes textos foron aparecendo segundo lle ían acontecendo ou se lle ían poñendo diante cousas á autora, o que a motivaba a sentar a escribir.
“Entre a inspiración hai situacións como a miña primeira separación, poblemas diversos relacionados coa saúde ou co mobbing… Foi un proceso de vivir, ver e escoitar moito”, relata Luz Campello. (…)”
Luz Darriba: “Escribín a primeira obra na biblioteca porque me cortaran a luz”
Artigo de Santiago Jaureguízar en El Progreso:
“A escritora relata na novela O encaixe de Bruxelas a estadía na capital de Bélxica.
Luz Darriba non usa a palabra casa con peso emotivo. Durante unha boa parte da súa vida, a artista e escritora non tivo un lugar que puidese considerar casa como un sitio estable no que sentirse abrigada. Hai uns anos erguíase no seu piso de Lugo, compraba pan e talvez embutido, e preparaba un bocadillo. “Cortáranme a luz e o teléfono, polo que ía á Biblioteca Nodal porque tiña luz e calefacción. Como non tiña un taller onde traballar na arte, escribín unha novela”.
A súa familia gastou os pasaporte. O avó de Luz era un lugués de Ombreiro que emigrou a Uruguai e volveu cunha pontevedresa, un neno e unha maleta. Regresaría a Montevideo, onde naceu Luz en 1954 e onde viviu ata os 15 anos. A maleta dos Darriba subiu “como polizóns” nun barco a Bos Aires. “Non era habitual que unha muller emigrase soa coas súas fillas, polo que nos fixeron unhas fotos para o diario Acción”. A singularidade foi tan grande que a imaxe de Luz e as súas dúas irmás competiu coa coche no que agonizou de John Kennedy en Dallas o 22 de novembro de 1963.
Botou vinte anos na capital arxentina. Volveu facer as maletas para establecerse en Lugo, o que parece literal porque leba tres décadas na cidade. As tres fillas criáronse en Galicia, pero agora dúas colleron o billete de volta a Bos Aires e outra vive na ribadense Vilaousende. (…)”
Lois Pérez viaxa á súa infancia para atopar respostas en A gruta da torre
Desde El Progreso:
“”Este libro nace nun momento complicado, no confinamento, movido polo medo a perder os nosos seres queridos, polo noso fillo. Nunha época na que vimos que a necesidade dunha resposta é unha cuestión esencial na condición humana e, se non a temos, a vida non ten sentido. Esa falta de resposta moveume a escribir para lerlle á noite ao meu fillo. E ten sentido que esa resposta a atopara na infancia, esa etapa na que todo está resolto”. Así explicou Lois Pérez o xerme de A gruta da torre, obra coa que se proclamou vencedor do V Premio Agustín Fernández Paz de literatura infantil e xuvenil pola igualdade e que se presentou este venres en Vilalba.
Nese acto, o autor recordou eses veráns que gozou co seu irmán en Ribadeo, onde está ambientada a historia, falou sobre o concepto de igualdade -“o único movemento político que pode ser capaz de mellorar o mundo”, dixo- e reflexionou sobre ese paso “do concreto ao abstracto, do individual ao social” que se dá entre a infancia e a adolescencia.
“Quería plasmar todo iso e falarlle ao meu fillo do neno que fun e do neno que nunca deixamos de ser”, sentenciou ante o numeroso público que se congregou na tarde de este venres na casa da cultura da capital chairega.
Previamente, Marisa Barreiro, presidenta do Iescha -entidade que convoca o premio, dotado con 3.000 euros e a publicación da obra, en colaboración co Concello de Vilalba e Edicións Xerais-, asegurou que este libro “vai ter un gancho importante neste tramo de idade porque ten ingredientes como a intriga, o colegueo, os amoríos, o misterio… e unha serie de cousas que o fan entrañable”. Destacou tamén que os cinco gañadores que tivo ata agora o certame son “persoas con compromiso coa igualdade, a nosa cultura e a nosa lingua”.
A alcaldesa de Vilalba, Elba Veleiro, fixo fincapé en que, con seis edicións, o Premio Agustín Fernández Paz “consolídase como un referente na nosa lingua e é un exemplo de colaboración entre entidades, que traballan unidas para preservar o importante legado de Agustín“.
A ese mesmo legado fixo referencia Manuel Bragado, membro do xurado, sinalando que o nacemento deste premio debeuse á idea de fomentar a creación literaria no ámbito infantil e xuvenil e “revitalizar a memoria de Fernández Paz e os seus libros”. (…)”
Xosé Lois García: “A vieira non é un tema exclusivo do Camiño de Santiago, é un símbolo universal e precristián”
