Manuel Rivas: “Vivimos a guerra como un espectáculo televisivo”

Desde Faro de Vigo (por Mar Mato):
“A violencia contra a natureza e a muller nutren a estrutura base do último libro de Manuel Rivas, Tras do ceo, que presentou o autor no Club Faro. Ante un atento auditorio, reflexionou sobre como «corremos o perigo de ser banais» á hora de tratar a violencia. Como exemplo, sinalou que «vivimos a guerra como un espectáculo de televisión. Rompeuse o corazón da humanidade».
Presentado por Fran Alonso, director xeral de Xerais; e entrevistado polo xornalista Xan Carballa, recoñeceu que «non son pesimista pero ao escribir esta novela vin como o tánatos ía gañando; o pesimismo fíxome abanear varias veces».
Tras do ceo –explicou Fran Alonso no arranque– «é unha novela arrebatadora, inquietante e emotiva que nos fai pensar (…) Diante nosa temos nela unha das mellores novelas da literatura galega da última década».
Coa máxima de Thomas Hobbes de que o home é un lobo para o home, derivada da locución latina homo homini lupus, describiu que a narración de Rivas nos presenta un grupo de cazadores que vai na procura dun xabarín albino ao que acusan de ser maligno.
Nesa xornada na súa busca e ameazada a súa misión a causa da néboa, dan con dúas mulleres que tiveron un accidente. Nun primeiro momento, deciden axudalas.
A conversa entre os dous grupos acaba derivando nun enfrontamento dialéctico ao redor do ecoloxismo e o machismo para, a partir de aí, virar no cambio de rumbo da caza.
A este respecto, no acto, Rivas fixo fincapé na importancia do poder no seu último traballo literario pero non co foco na modalidade política ou económica senón nos micropoderes que ostentan determinados grupos sociais.
«O tema do xénero no libro atravesa a historia e ubícanos nunha situación de anomalía, nunha especie de guerra non declarada pero real sobre a muller e outros sectores máis vulnerables así como sobre a natureza», indicou o intelectual galeguista. (…)”

Suso de Toro: “Ás veces, o mestre é o último recurso para evitar que unha vida sexa desgraciada”

Entrevista de María Bueno a Suso de Toro en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FV): Por exemplo á literatura infantoxuvenil. Sorpréndeme velo como autor deste xénero. Cambia moito escribir para persoas máis novas?
– Suso de Toro (ST): Tes en conta certos aspectos e límites na expresión, pero ao mesmo tempo eu intento que non resulte cursi ou ñoño, que tamén o poida ler eu como adulto. Neste caso, escribir sobre Joseph Haydn a min propúxomo o músico Luis Soto, da Real Filharmonía de Galicia. O desafío era ‘a ver como fago para non contar o que xa está contado’ porque ademais Haydn foi un home cunha vida moi apracíbel. Entón xurdiu a posibilidade de facer unha fuga, un desvío a Galicia, nas dúas viaxes que fixo a Inglaterra. E esa foi a cousa.
– FV: Menos a viaxe a Galicia, todo o que relata está documentado. Chaman a atención todas as referencias históricas e musicais da novela… Non tiña nin idea da orixe compostelá da Chacona.
– ST: Iso si que hai un músico que cito no libro, Fernando Reyes, que fixo estudos e demostrou que hai unha posibilidade real, pero ademais tamén é certo que nesa época hai un cambio na música que se fai en Galicia, que consiste en pasar da influencia italiana á vienesa, precisamente de onde é Haydn; e tamén houbo corsarios en Carril. Logo fun calzando pezas. Arrimei un pouco a sardiña á brasa (ri). Vou descubrindo tamén, tamén un vai aprendendo cos anos e coa práctica, que canto máis te documentas, canto máis sabes e canta máis información tes, tamén máis espazo cabe para imaxinar. Digamos que xa non é fantasía, é imaxinación.
– FV: Escachaba coa risa. Foi vostede capaz de pórlle retranca galega ao mesmísimo Mozart, e perfila a Haydn coa inocencia e a curiosidade dun rapaz. Son estas as características do artista?
– ST: No caso de Haydn, el é descrito polos seus contemporáneos como unha persoa de bo carácter, pero hai outra cousa: todos nós, sexamos como sexamos, cando nos trasladamos de viaxe e deixamos atrás a nosa vida diaria e as nosas preocupacións, sentímonos máis tranquilos e libres. Vivimos unha situación dun certo regreso á infancia e iso foi o que quixen contar coa personaxe.
Pero sobre a inocencia: eu si creo que os artistas precisan dunha certa abertura ante a vida porque o artista non debe dar por feito a realidade, nin pensar ou vivir con ideas previas, debe ser capaz de ver cada momento e personaxe por el mesmo. (…)”

Berta Dávila: “Certo tipo de queixa é unha resignación, unha maneira de acomodarse”

Entrevista de Mar Mato a Berta Dávila en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FV): No arranque do libro [A ferida imaxinaria], o primeiro personaxe, unha muller, logra dous peixes cos que sente que é “esencial para a supervivencia doutros”. É iso fundamental para nós?
– Berta Dávila (BD): As persoas vivimos inevitablemente conectadas e necesitámonos unhas a outras. Estes personaxes, aparentemente solitarios, tratan de apartarse de algo pero acaban tropezando con outra cousa, con outros personaxes cos que xorde un momento de epifanía no que lle dan consolo.
– FV: O personaxe nunha novela debe ser sempre unha ‘pequena anomalía’ para atrapar o lector?
– BD: Para min, o necesario é que no principio do libro estea nun lugar. Non quero dicir só que sexa físico, tamén emocional e da súa vida; e que no final do seu percorrido estea noutro sitio. Iso, o arco que percorre, é o que fai que me atrape ese personaxe. Non ten que pasar pola anomalía; pode ser algo máis sutil.
– FV: Nun momento do libro, sinala que a arquitectura pode exercer forzas misteriosas sobre as persoas, que as casas poden exercer a tristura na xente.
– BD: Ese é un pensamento moi forte dun dos personaxes que está nunha casa de cristal. Os lugares onde vivimos, onde traballamos, conforman como somos, o que facemos e tamén o que nos podemos permitir soñar ser.Ese contexto dos personaxes di moito das súas feridas e do xeito de afrontalas.
– FV: Considera que cando unha casa se abandona a desgraza non tarda en chegar?
– BD: Ten moito que ver coa idea de estarmos conectadas. Unha casa non é unha casa soa, senón que está nunha comunidade. Ten que ver coa idea de pertenza. Ser dono dunha casa nunha aldea non significa que esa vivenda che pertenza porque pertence á comunidade e configura o lugar. (…)”