Entrevista a Carme Fernández Pérez-Sanjulián sobre As Irmandades da Fala, cen anos despois

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
Carme Fernández Pérez-Sanjulián, coordinadora do volume As Irmandades da Fala, cen anos despois do grupo ILLA de Investigación Lingüística e Literaria Galega. “Foise consolidando a idea clara de que as Irmandades non son só o momento fundacional, senón que funcionan como organizadoras da actividade cultural e ideolóxica, como magma de fondo, entre o 1916 e o 1931”. Pode escoitarse a entrevista aquí.”

A Universidade da Coruña presenta unha edición facsímile do primeiro número d´A Nosa Terra

Desde a Universidade da Coruña:
“Para aglutinar seguidores e difundir o seu pensamento, os promotores das Irmandades da Fala lanzaron a cabeceira A Nosa Terra no remate do ano fundacional de 1916.
A Universidade da Coruña pechou o 29 de decembro a súa conmemoración do centenario das Irmandades coa publicación dunha reprodución facsimilar daquel primeiro número do boletín irmandiño.
O libro, editado polo Servizo de Publicacións da UDC, foi preparado polos profesores Uxío-Breogán Diéguez e Teresa López, co apoio e a colaboración da Fundación Penzol e da Deputación da Coruña. Xunto cos seus traballos, inclúe un texto de Víctor Casas, galeguista histórico que fora director d’A Nosa Terra naquela época.
Na presentación do facsímile, o reitor, Julio Abalde, salientou o papel determinante das Irmandades da Fala para dar un salto cualitativo na valoración da lingua galega como idioma culto e moderno.
“Os irmandiños –dixo Abalde– alicerzaron o nacemento dun galeguismo modernizador que viña acompañado dun sólido afán identitario a través non só da lingua, senón igualmente da reivindicación e posta en valor da nosa música, da etnografía, da arquitectura e das artes plásticas”.
A vicepresidenta da Deputación da Coruña, Goretti Sanmartín, lembrou que o nacemento das Irmandades da Fala foi un “punto de inflexión” para a cultura galega e que o seu órgano de prensa apareceu axiña porque os promotores se decataron da transcendencia de contar con voceiros propios.
Sanmartín sinalou que ao longo do vindeiro 2017 a Deputación manterá viva a programación cultural arredor das Irmandades da Fala, entre outras cousas para levar a distintas vilas da provincia a exposición conmemorativa que este ano percorreu as sete principais cidades galegas.”

O máis destacado do 2016 cultural

Desde Sermos Galiza:
“2016 foi un ano de efemérides (centenario das Irmandades, do nacemento de Cela, 150 de Valle-Inclán…) e de mortes demasiado precoces. Pero tamén houbo boas novas e aquí queremos facer un repaso do que nos pareceu máis salientable. Nos comentarios podedes facer as vosas propias achegas.
1. A morte de Agustín Fernández Paz e Narf. O 2016 foi un ano negro para a cultura en xeral e alén dos pasamentos de David Bowie, Prince, Harper Lee ou Leonard Cohen, en Galiza tivemos que lamentar a perda antes de tempo de Fernández Paz, un dos nosos escritores máis lidos e máis queridos; e de Narf, figura destacada da música galega. E non podemos esquecer tampouco a actriz Dorotea Bárcenas, o baixista de Zënzar ‘Tabe’ ou o poeta Fran Cortegoso.
2. Ano das Irmandades. Foi quizais o acontecemento cultural máis amplo do ano, celebrado tanto desde as institucións como desde a cultura de base, con congresos e actividades múltiples, entre elas a exposición Saúde e terra irmá(n)s!.
3. Ano Manuel María. O poeta chairego foi longamente homenaxeado -por terra, mar e aire- e a súa obra foi levada a todos os eidos: teatro, música, audiovisual, maxia…
4. Ano Castelao. Dúas exposicións destacables e unha morea de actividades arredor da súa obra por toda a provincia de Pontevedra, nunha programación levada adiante pola Deputación. (…)
10. Compostela, cidade convidada na Feira de Bos Aires. Co correspondente desembarco de empresas e autores e autoras, ademais da entrada de Galaxia no mercado español co selo Mar Maior. (…)
13. Unha nova editorial especializada en poesía, Chan da Pólvora. Á chegada hai pouco de Apiario hai que engadirlle esta nova editora, da man de Antón Lopo e compañía, con libraría compostelá incluída do mesmo nome. E outra libraría máis especializada en poesía: Linda Rama na Coruña. (…)
Bonus track: Neste 2016 o poeta Fernán Vello entrou como deputado da Marea no Congreso e o músico Mini fixo o propio no Parlamento galego.

A Coruña: mesa de debate Novos vieiros para a narrativa, o martes 20

O martes 20 de decembro, ás 19:30 horas, na Real Academia Galega (Rúa Tabernas), na Coruña, terá lugar a mesa de debate Novos vieiros para a narrativa, coa que a Real Academia Galega finaliza o ciclo No tempo das Irmandades: fala, escrita e prelos.
Modera a mesa: Fina Casalderrey.
Relatores:
Ramón Nicolás. Liñas de sentido da narrativa curta das Irmandades. Algunhas calas.
– Camiño Noia Campos. A narrativa oral e costumista na época das Irmandades.
Dolores Vilavedra. As coleccións de narrativa breve, ¿continuidade ou renovación? O caso da colección LAR.

A Coruña: mesa de debate Novos vieiros para a narrativa

O martes 20 de decembro, ás 19:30 horas, na Real Academia Galega (Rúa Tabernas), na Coruña, terá lugar a mesa de debate Novos vieiros para a narrativa, coa que a Real Academia Galega finaliza o ciclo No tempo das Irmandades: fala, escrita e prelos.
Modera: Fina Casalderrey.
Relatores:
Ramón Nicolás. Liñas de sentido da narrativa curta das Irmandades. Algunhas calas.
– Camiño Noia Campos. A narrativa oral e costumista na época das Irmandades.
Dolores Vilavedra. As coleccións de narrativa breve, ¿continuidade ou renovación? O caso da colección LAR.

Vigo: mesa de debate Unha nova estética anovadora no ciclo das Irmandades da Fala

O martes 13 de decembro, ás 19:30 horas, na Casa Galega da Cultura (Praza da Princesa, 2), en Vigo, terá lugar a mesa de debate Unha nova estética anovadora, coa que a Real Academia Galega continúa o ciclo No tempo das Irmandades: fala, escrita e prelos.
Modera: Xosé Luís Axeitos.
Relatores:
Xosé Ramón Pena. Na procura dunha estética nacional.
Chus Nogueira. A poesía do tempo das Irmandades na historiografía literaria galega.
Miro Villar. Gonzalo López Abente, “o poeta do mar”.

ciclo-no-tempo-das-irmandades-2016-1ciclo-no-tempo-das-irmandades-2016-2

Xosé Luís Axeitos: “De Catro a Catro é unha homenaxe ao mundo do traballo, un poemario social”

EntrevistaXosé Luís Axeitos a Xosé Luís Axeitos en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Castelao, Manuel Antonio e Rafael Dieste, rianxeiros os tres. Era esa a súa única coincidencia? Cal era a súa relación?
– Xosé Luís Axeitos (XLA): O título da palestra (‘Relacións entre os irmandiños Manuel Antonio, Dieste e Castelao‘) non o puxen eu (rí), para comezar, Dieste nin sequer militou nas Irmandades da Fala. Agora ben, o título serve para ver como nunha vila se establecen as relacións coas Irmandades da Fala, cales son as dinámicas, que son diferentes ás das cidades ou vilas grandes. Como son nunha vila como Rianxo, onde a xeración de Manuel Antonio e Rafael Dieste o contacto que ten é con Santiago. Castelao é outra cousa, era xa un home consolidado, comezaba ter unha proxección pública a través dos seus debuxos, onde xa comezaba a perfilar algo no que sería un mestre: é un dos que mellor manexa a ferramenta política comunicativa co pobo galego.
– SG: Hai unha relación, unhas ideas comúns mais tamén unhas diferenzas…
– XLA: Os tres desde as súas respectivas perspectivas entenden de forma diferente o concepto de pobo, iso é algo que os diferenza. Castelao ten unha visión máis tradicional, ve o pobo como depositario das esencias, dos valores da nación. Manuel Antonio discrepa, para el o pobo non é o depositario último da vontade da nación, non lle dá esa fe que si lle dan os da Xeración Nós. E despois está Dieste, para quen o pobo é unha mitificación, unha idealización constante. Na década dos 20 para Rafael Dieste o pobo era o pobo galego mais na década dos 30 pasa ser o pobo castelán. É un paso que deu, el cría en facer compatíbel o galeguismo co sentimento de España, algo que Manoel Antonio sempre lle reprochou. Podemos ver como nunha vila pequena se daban interpretacións diferentes, mesmo diverxentes a respecto destas cuestións. (…)
– SG: Vas publicar en breve a biografía de Manuel Antonio, que vén por o ramo á Obra Completa (Prosa, Poesía, Epistolario) que saiu nestes anos. Aínda non está todo dito sobre o rianxeiro?
– XLA: De Manuel Antonio hai moitas cousas que non sabiamos. Nesta biografía hai moitos datos, eu non tento dicir “isto é así” senón que expoño os datos para que o lector faga a súa propia interpretación. Hai elementos, como as axendas ou os seus diarios de navegación, que ao telos en conta axudan a ver Manoel Antonio desde outra dimensión. Nos diarios de navegación el anota o seu día a día a bordo e vemos que De Catro a Catro cobra unha nova dimensión, como unha homenaxe ao mundo do traballo, un poemario social. Se a Machado e os seus poemas sobre o campo castelán se inclúen na poesía social, por que non pode ser poesía social Manoel Antonio? Outra dimensión é o tempo verbal dominante nos 19 poemas dese libro, que é o tempo verbal futuro, e o futuro é o tempo do nacionalismo, o nacionalismo que non acata o presente.”

Santiago: Xornadas As Irmandades da Fala en Compostela, 2016, do 21 ao 25 de novembro

xornadas-as-irmandades-da-fala-compostela-1xornadas-as-irmandades-da-fala-compostela-2