Desde
Letra en Obras:
“O xornalista e escritor Santiago Jaureguizar vén de conseguir un dos premios de referencia dentro da comunicación en lingua galega: O Fernández del Riego de Xornalismo, que convoca anualmente Afundación. O xurado, composto por Alfredo Conde, Víctor Fernández Freixanes, Gervasio de Posadas e Carlos Valle, distinguiu o texto ‘Pólvora sen magnolias na discoteca Clangor’. No mesmo acto tamén se deu a coñecer o Julio Camba de Xornalismo, que recaeu en Ricardo F. Colmenero, polo artigo La comunidad.
A entrega dos galardóns, dotados con 6000 euros cada un, terá lugar no outono na cidade de Pontevedra.”
Arquivos da etiqueta: Letra en Obras
Eli Ríos: “Os martes e 13 pasan a ser o meu día favorito”
Entrevista
a Eli Ríos en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): – Eli, como te sentes despois de recibir o maior premio da literatura galega?
– Eli Ríos (ER): Agora mesmo estou desbordada de emoción. É a miña primeira novela de narrativa de adultos e supón unha enormísima responsabilidade. Ademais a é un texto moi complicado, unha aposta arriscada que teño que agradecerlle ao xurado porque é difícil que un texto de complexidade formal así chegue a finalista dun premio e máis aínda que o leve.
– LeO: De que trata Luns?
– ER: O texto centra a súa atención na vida diaria dunha muller de 37 anos, nai dunha nena e dun neno; cando se introduce un elemento novo, como é neste caso, un diagnóstico de cancro, toda a realidade sofre unha volta, que obriga volver analizar o existente; a dor, as relacións sociais ou amorosas…non acostuma ser un proceso sinxelo. E ela é quen nos conta a través das páxinas como se sente, como se quere sentir, como quere enfrontar os atrancos que sufrimos as nais como sostedoras do sistema de coidados. (…)
– LeO: Como xorde o salto cara a narrativa para adultos?
– ER: Non hai salto, é un proceso normal para non esmorecer. Igual que non comes todos os días un chuletón no almorzo, comida e cea pois a literatura é o mesmo. Non saltei porque nun par de meses sae un poemario, simplemente alterno os xéneros.
– LeO: Como che vai cambiar a vida este premio?
– ER: O premio non cambia nada na vida dunha persoa. Vaime permitir tapar buratos, pero seguirei tentando sacar o seguinte texto e para iso hai que sentarse igualmente diante dunha folla en branco e o premio non che vai vir ditar nada.”
Antía Otero: “Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron”
Entrevista
a Antía Otero en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): É evidente que son máis necesarios que nunca os selos de poesía. Se publicar resulta moi complicado darlle saída a un poemario xa parece un labor titánico. É preciso apostar por novas fórmulas para visualizar a creación poética?
– Antía Otero (AO): Si. De feito nós pensamos que o sistema editorial na súa vontade de competir con outros formatos está a adquirir maneiras que non lle son propias. Os libros “pasan de moda” practicamente aos dous meses de estar nas librarías. Un termo, o “pasar de moda”, co que non concordamos e que non fai outra cousa que acurtar a vida do libro. A nosa idea é acompañar *s autor*s e ás súas creacións o maior tempo posible, así como desenvolver moitas das súas posibilidades. O libro non morre nas súas páxinas.
– LeO: Dende Apiario, ademais de editar, tedes previsto impartir cursos e formación literaria e creativa. Tiñades claro que eran necesarias novas vías de ingreso para ter viabilidade nun momento tan complexo?
– AO: Os cursos de escrita e os obradoiros de Apiario non foron deseñados posteriormente á parte editorial buscando neles unha fonte de ingresos para o proxecto, senón que son o pilar fundamental do proxecto. Tanto Dores Tembrás coma min levamos moito tempo coordinando estas actividades tanto no ámbito público coma no privado. Dende hai anos é parte do noso traballo e da nosa dedicación. Agora, cando puxemos as experiencias enriba da mesa, vimos realmente o traballo que xa hai detrás. Poñer en valor a palabra, o que se dí e o que non, tamén dende o ámbito teórico e da experimentación, é fundamento… ao igual que é xuntarse c*s participantes dos obradoiros que cada semana ao longo do ano traballan continuadamente con nós, ou que asisten a un curso ou sesión específica. As nosas sesións rematan sendo, un lugar de encontro onde escoitar e compartir dende o respecto, o ánimo de aprender e a crítica fundamentada. Damos moitas posibilidades. Dende obradoiros presenciais e continuados, cursos on_line e monográficos, ou laboratorios dirixidos por autor*s e artist*s que nos interesan realmente e que cada vez que nos visitan son un vento novo.
A parte editorial e o laboratorio de escrita son para nós vasos comunicantes e así o entedimos dende antes de comezar. (…)
– LeO: Antía, agora xa dende o outro lado do escenario, que debe ter en conta un escritor ou escritora á hora de facer chegar o seu traballo a unha editora? Que consellos lle darías?
– AO: Non me sinto na situación de dar ningún consello. Escapo deles. A escrita e a lectura é algo moi persoal e todas sabemos que o que che pode gustar a tí a outra persoa pode darlle para atrás. O que sí se agradece é recibir obras onde ves que existe un traballo detrás, un tempo, unha demora, unha dedicación. Que verdadeiramente hai unha vontade artística, literaria, de transmisión…unha necesidade de contar iso que se está a escribir. Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron e que admiran como lectoras.”
Que debe ter unha obra literaria en galego para vender máis de 40.000 exemplares?
Reportaxe
en Letra en Obras:
“Nun mercado interno pequeno, e por riba non normalizado como é o noso, que unha novela chegue a vender 2.000 exemplares é xa nova. Comentabamos en 2013 que a tiraxe media dunha novela era de 1.000 exemplares (agora a cifra sería incluso menor) e a dun libro de poesía apenas superaba os 250. Mais entres os títulos que se publican sempre hai algúns que conquistan o público e que se converten en auténticos “long-sellers”.
Un exemplo podemos buscalo nunha das principais editoras en galego. Edicións Xerais, fundada en 1979, conta con seis libros que ao longo de todo este tempo superaron os 40.000 exemplares vendidos. Este é o seu particular ranking (con datos de finais de 2014):
– Cartas de inverno, de Agustín Fernández Paz (1995) – 91.000 exemplares vendidos.
– O lapis do carpinteiro, de Manuel Rivas (1998) – 85.000 exemplares vendidos.
– Galván en Saor, de Darío X. Cabana (1989) – 52.000 exemplares vendidos.
– Cando petan na porta pola noite, de Xabier P. Docampo (1994) – 48.500 exemplares vendidos.
– As flores radioactivas, de Agustín Fernández Paz (1990) – 48.000 exemplares vendidos.
– A sombra cazadora, de Suso de Toro (1994) – 42.000 exemplares vendidos.”
Libro galego: S.O.S. Hai alguén aí?, desde Letra en Obras
Desde Letra en Obras:
“(…) Decidimos lanzar as seguintes preguntas:
1- Está a callar a idea de que o libro galego está a vivir un momento especialmente crítico que incluso abre dúbidas sobre o seu futuro. Como ves a situación?
2- Que precisa para saír deste estado anémico e gañar terreo?
Eis as primeiras respostas.
– Paco Macías (fundador e propietario de Positivas, proxecto que ten tras de si 24 anos de traxectoria).
1- O libro, en papel, está a diminuír en todo o mundo. Galicia non está á marxe. Ao contrario, aquí está peor. As empresas son febles, tanto as editoras, como as distribuidoras, ou as librarías. O único que non perdeu vitalidade son os creadores. A mostra máis clara desta debilidade é a ausencia de debate, de preocupación pública, de lanzamento de iniciativas conxuntas… etc.
2- Pois recoñecer o evidente, unirse, e traballar máis conxuntamente que nunca. É o principio. E lanzarse aos novos espazos dixitais. Non hai fórmulas máxicas.
– Mercedes Queixas Zas (escritora, profesora e secretaria da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega). En resposta única ás dúas cuestións:
– Vivimos unha realidade moi ambigua e distorsionadora. Por unha banda, a pluralidade, diversidade, calidade e recoñecemento interior e exterior dunha gran parte da literatura galega confirman o bo momento creativo. Por outra banda, no entanto, é insuficiente o nivel de compromiso da sociedade á hora de consumir produtos culturais en galego en xeral, e literarios en particular, moitas veces debido á non superación de prexuízos que fan de menos as formas de expresión cultural na lingua propia. É parte corresponsábel no presente a propia Administración ao gravar impositivamente cun IVE inxusto e inxustificábel o libro, así como ao non elaborar unha planificación cultural que realmente teña como centro de gravidade o libro e a lectura, entendida como ferramenta de formación, instrución, ademais de lecer, para a sociedade, nomedamente a infancia e a mocidade, substrato crítico lector do futuro. Con certeza, o futuro do libro galego correrá a mesma sorte que a lingua que lle dá as palabras para a escrita.
– Francisco Castro (Escritor e traballador da Editorial Galaxia).
1.- Sen dúbida estamos nun intre crítico. O recente informe do Gremio de Editores deixa claro que volvemos ao nivel de hai 20 anos en facturación. No caso concreto do libro en galego, estamos editando aproximadamente a metade do que editabamos hai seis anos. Mais o peor da crise, ao meu entender, é que non estamos fabricando lectores. O galego necesita lectores. De nada sirve ter unha industria editorial se non hai lectores. E non parece que teñamos moitos máis alá da prescrición educativa. Pero iso vale tamén para o teatro ou a música ou os xornais e para toda aquela manifestación cultural que teña o galego como lingua vehicular.
2- O primeiro que necesitariamos sería un país detrás. Lectores e lectoras que aposten pola nosa produción editorial. Os índices de lectura son baixos. En galego, máis que baixos. Como saír desta? Entre outras cousas, promovendo políticas que fagan lectores, que lle aprendan á cidadanía que a lectura é un pracer, que é algo útil. Que se fagan campañas que vaian máis aló da cosmética e a maquillaxe. Que se aposte polas bibliotecas. Que non se recorte en educación. Que se forme aos futuros profesores en animación á lectura e no coñecemento da nosa literatura.
– Marcelino Fernández Mallo (escritor)
1- Véxoa en situación límite, o libro galego na marxinalidade dentro dun sector xeral en grave crise de seu.
2- Estratexia de lingua e de literatura próxima ao cidadán que integre edición, distribución e promoción.”
Ningún amante sabe conducir, poesía electrónica na estrada
Desde
Letra en Obras:
“Palabra, música electrónica experimental e imaxes cabalgan xuntos na última videocreación baseada nun poema de Rosalía Fernández Rial (Carballo, 1988). O traballo realizouno o “Trío de Invert3brados”, tres músicos que traballan coa creación de sons electrónicos. O vídeo serve de presentación do último poemario de Rosalía Fernández: Ningún amante sabe conducir, que publicou recentemente Edicións Positivas.”
Carlos Penela: “Ás veces existe un optimismo un tanto excesivo co estado da literatura galega actual”
Entrevista
a Carlos Penela en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): Poucos poetas poden presumir de ter os principais premios poéticos do país. Gañou o Espiral Maior, o Lorenzo Baleirón, o Caixanova e foi accésit no Esquío. Agora chega o González Garcés, dá vertixe ver tanto recoñecemento?
– Carlos Penela (CP): Os premios son un acaso e, si, tamén unha vía para exteriorizar un traballo; no meu caso, e ata ao momento, foi case o único medio que tiven para poder publicar, debido a motivos varios de certo aillamento e distancia e a outros sobre os que a min non me compete opinar (as editoras elaboran os seus catálogos cos seus propios criterios e os medios informan coa liberdade e as excepcións que consideran). En todo caso, acho que sería moito máis satisfactorio se o recoñecemento outorgado por ese premios -que eu agradezo, evidentemente- servise sobre todo para afondar nun diálogo máis amplo verbo do discurso literario galego do noso tempo, con liberdade e esixencia estética, máis alá da noticia puntual dun galardón que a min se me conceda ou non… Sexa como for, a miña tarefa é a de escribir co maior rigor, normalidade e independencia posibles en idioma galego, alí onde estiver. Máis nada. Fóra diso, ao meu ver, a miúdo córrese o risco de incorrer en imposturas e solipsismos algo innecesarios. Ademais, por parafrasear o poema de Elisabeth Bishop (unha autora que estimo especialmente), eu falaría tamén do facer poético como unha sorte de permanente “arte de perder”. (…)
– LeO: Son moitas as voces que o consideran un autor indispensable na poesía galega dos últimos 15 anos. Vostede leva xa ben anos residindo no estranxeiro, dende Viena, como se ve a literatura galega actual con máis de 2.400 km de terra por medio?
– CP: (…) Sobre o que vostedes me preguntan acerca da literatura galega actual vista desde a distancia: ben, a miña valoración creo que non variaría tanto de estar aí en lugar de estar en Viena como estou. Na medida do posíbel, tento manterme ao día a respecto das discusións e novidades que van aparecendo na literatura galega, as cales acompaño desde a rede e desde a bibliografía coa que me fago aquí. Doulle realmente moitas voltas a estes asuntos, na verdade…Ao meu entender, ás veces existe un optimismo un tanto excesivo co estado de cousas actual; boto tamén algo en falta unha maior variedade de propostas e discusións máis ricas e plurais sobre certos asuntos… Mentiría se dixese o contrario e lamento non mostrar máis entusiasmo. Considero, ademais, que o ensaio en galego ten aínda moito que percorrer (ensaio de todo tipo, porque nunha lingua viva e moderna isto ten que ser así ou acabamos na peor das endogamias) (…)”
Miguel Ángel Alonso Diz: “Publicar baixo un selo editorial non engade ningún valor real”
Entrevista
a Miguel Ángel Alonso Diz en Letra en Obras:
“Miguel Ángel Alonso Diz (Madrid, 1976) é un vigués licenciado en Economía que un día decidiu deixar a garavata das mañás grises e dedicarse a oficios menos retribuídos monetariamente pero tamén máis satisfactorios. Alonso Diz compaxina agora un traballo de formador co que realmente ama: a cultura en xeral e a literatura en particular. A súa axenda sempre ferve: é membro do colectivo literario A porta verde do sétimo andar, é un dos fundadores dos Cadernos Q de Vián, é un dos organizadores do Poetry Slam Vigo e aínda lle queda tempo para colaboracións radifónicas en Radio Allariz ou artigos xornalísticos nesta mesma casa de Letra en Obras. Mais unha das cousas polas que soa con forza o nome de Alonso Diz é polas súas dúas existosas incursións no mundo da literatura infantil. Apostando pola autoedición, o autor foi quen de colocar O cullarapo croque e A nena á que non deixaban ser feliz dentro da tabela de libros máis vendidos. Eis as respostas ao cuestionario que lle enviamos. (…)”
Berta Dávila: “É emocionante ver un teu libro en xaponés”
Entrevista
a Berta Dávila en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): En 2010 Barbantesa publicaba un libro teu de relatos agrupados baixo o título A arte do fracaso. Agora acaba de saír a tradución ao xaponés. Como se leva iso de saber que vai haber xente léndote a 12.000 quilómetros de distancia?
– Berta Dávila (BD): É emocionante, desde logo. O libro será distribuído como e-book, aínda que se fixeron algúns exemplares en papel para cuestións de promoción. Así que potencialmente pode chegar a calquera falante de xaponés, estea onde estea, algo que resulta moi interesante porque permite que as linguas soborden fronteiras xeográficas.
– LeO: Como acabou o libro traducido ao xaponés e quen se encargou da tradución?
– BD: Foi unha proposta de Pulp Books que, desde Cangas do Morrazo, levan a literatura do país a todo o mundo. Eles editaron a tradución ao castelán e agora preparan outra para o eúscaro. Da versión xaponesa encargáronse Mona Imai e Megumi Shiozawa. Unha non pode ficar máis que agradecida por ter recibido unha proposta deste tipo. (…)
– LeO: A pesar de que es unha escritora ben nova xa sabes o que é ser traducida a dous idiomas diferentes ao galego (castelán e xaponés). É a internacionalización a chave mestra que precisa a nosa literatura?
– BD: Creo que escribindo en galego é posible chegar a todas partes, outro cantar é que interese nalgures algo que escriba eu, iso dubídoo. A verdade é que non teño a resposta sobre as chaves mestras que precisa a nosa literatura, pero o proxecto de Pulp Books paréceme moi interesante e coido que tamén importante. (…)”
Samuel Solleiro: “Teño respecto polas novelas e non creo moito na posibilidade de escribilas rápido”
Entrevista 
a Samuel Solleiro en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): Samuel, dende Francia vese moi diferente a literatura e a cultura galega?
– Samuel Solleiro (SaS): En teoría vivir no estranxeiro, polo menos en lugares onde non hai un gran continxente de colegas de lingua e de profesión, suponse que crea unha raza de escritores raros, tal vez menos gregarios e corporativistas, con referentes distintos da maioría e unha visión algo máis fría das cousas. Aí atrás estiven moi interesado en Gombrowicz e na clase de escritor polaco que construíu no seu exilio en Arxentina. Dito isto, no meu caso os lazos co país son bastantes, para ben ou para mal, e se algún diminuto resto podo ter do que dixen arriba, xa o traería de antes por chamar a atención. Xa non se emigra como antes. A inexistencia de internet ao longo de case todo o século XX foi a que fixo posíbel que existise Gombrowicz, entre outros.
– LeO: Semella que nos últimos anos a literatura galega foi perdendo espazo na sociedade: menos vendas, menos espazo nos medios tradicionais… Reiventarse ou morrer?
– SaS: Sería prepotente responder isto como quen ten unha solución que ofrecer. Non a teño e desde hai un tempo prefiro non botar a lingua a pacer con estas cousas. En todo caso non se me ocorren demasiados casos no que a máxima “reinventarse ou morrer” funcionase mal.
