A Coruña: II Festival Amergin de Poesía Atlántica


“O sábado 1 de xullo a AC Alexandre Bóveda, In Nave Civitas e Xuntas polas Artes, coa colaboración do Instituto Universitario de Estudos Irlandeses Amergin da UDC, organizan a grande FESTA AMERGIN DA POESIA ATLÁNTICA para establecer lazos de unión da literatura galega e a literatura irlandesa.
O poema fundacional da literatura irlandesa, Manifesto, ou canción, de Amergin (Song of Amergin), ten unha estreita relación con Galiza. Segundo a mitoloxía gaélica, Amergin, o seu autor, procedía do clan milesian de Breogan, os chamados Fillos de Mil ou Milesios, ligados a nosa cidade e aos nosos heroes mitolóxicos, como é o Breogán. Os Milesios, segundo a lenda recollida no Lebor Gabala (ou Libro das Invasións), datado no século XII, chegaron a Irlanda procedentes do noso país centos de anos antes da nosa era.
Eu son o vento mareiro
Eu son o golpe de mar
Eu son o océano que brúa
eu son o cervo dos sete combates
Eu son o falcón no cantil
Eu son a pinga que escintila na alborada.
… Así comeza este poema, en versión de Manuel Rivas.
Para a mitoloxía irlandesa, para a poesía irlandesa, é o poema fundacional da súa literatura.
Amergin, personaxe lendario, tamén coñecido como Amhairghin Glúngheal, foi un dos fillos de Míl Espáine, druida, filidh e xuíz dos Milesios, identificados dentro da mitoloxía irlandesa como os primeiros habitantes gaélicos de Éire. Segundo este mito, os Milesios chegaron a Éire desde a nosa cidade, para vingaren a morte de Íth, fillo de Breogán. Este guerreiro fora enviado á illa para explorala e foi asasinado por tres dos Reis dos Tuatha Dé Danann, seres divinos e antigos habitantes de Éire. Ao chegar á terra e pisar por primeira vez a Illa, Amergin entoou un himno, coñecido como A canción de Amergin. Hoxe Amergin dá nome ao Instituto Universitario de Investigación en Estudos Irlandeses, da Universidade da Coruña, e é un símbolo que alude á relación histórica entre Galiza e Irlanda, illa na que se teñen organizado diversos eventos en recordo desta lenda.

Festa final
Ás 21 horas tera lugar o acto final desta festa. Farémola desde as nove da noite do sábado 1 de xullo até o momento da posta do sol na praia do Areal (As Lapas).
A música poñeraa o gaiteiro Xosé Manuel Sánchez Rei e a cantante Belém Tajes.
A poesía comezará coa lectura da Canción de Amergin en galego por Manuel Rivas, e en gaélico por Anthony Quinn, e a continuación a lectura de poemas, con Rodrigo Osorio, Laura Rei Pasandín, Ana Fernández Melón, Antom Laia e Teresa Ramiro.
Non só o música e a poesía construirán a festa, tamén as artes plásticas, Correa Corredoira, Deseño efémero na area; Pilar Silva, coa pintura, Roberto Castro, deseño e pintura. E a fotografía correrá a cargo do Colectivo Ollo de Vidro.
Ás 22.16 horas, celebraremos o solpor con música de gaita para despedir o día.
As outras actividades da II Festa Amergin da Poesía Atlántica
As actividades da II FESTA AMERGIN DA POESIA ATLÁNTICA comezarán o venres dia 30 de xuño, no local da AC Alexandre Bóveda, rúa de Santo André, nº 36, 1º, cos maiores expertos en literatura irlandesa, e continuarán o sábado 1 de xullo na contorna da Torre de Hércules e na praia do Areal.

Día 30 de xuño, venres:
Ás 19:00 – AMERGIN: PONTE DO PATRIMONIO CULTURAL ENTRE A GALIZA E IRLANDA. Palestra con Mónica Vázquez Pozo (O´Reilly), Ph.D. Estudos Literarios.
Ás 20h – Mesa redonda: POESÍA E NATUREZA EN AMERGIN con:
Antonio Sandoval, escritor e naturalista.
Anthony Quinn, periodista e novelista irlandés.
David Clark, director do Instituto Universitario de Estudos Irlandeses Amergin da UDC.
Antonio de Toro, Profesor Emérito da UDC.
Día 1 de xullo, sábado:
19:30 – Roteiro arredor da Torre guiado por Antonio Sandoval, coa participación de Xosé Alfeirán e Ana Santorum. Este roteiro ten prazas limitadas. Cómpre anotarse na web de ACAB.”

A Coruña: presentación de Fuxidío mañá, de Rodrigo Osorio

“O 12 de abril, ás 19:30 horas, na A. C. Alexandre Bóveda (Rúa Santo Andrés, 36, 1º), na Coruña, Rodrigo Osorio presenta Fuxidío mañá. No acto intervirán, ademais do autor, Laura Sánchez e Tono Galán, de Manchea, responsabeis do deseño, a maquetaxe e a impresión do poemario que falaran do seu obradoiro e da elaboración deste libro. As persoas interesadas poden inscribirse aquí.”

Crónica fotográfica do acto do Día de Rosalía de Castro 2023 na Coruña

Estas son algunhas das fotografías do acto na Coruña do Día de Rosalía de Castro 2023, que tivo lugar o 23 de febreiro diante do Teatro Rosalía, organizado pola AELG e a A. C. Alexandre Bóveda, co apoio de CEDRO. A crónica fotográfica completa pode verse aquí.

A Coruña: inauguración da exposición Mardeceos

O 21 de xaneiro, ás 19:00 horas, na A. C. Alexandre Bóveda (Rúa Olmos, 16-18, 1º), na Coruña, inaugúrase a exposicion fotográfica de Pilar Silva, Mardeceos, acompañada de poemas de Lino Braxe, Rodrigo Osorio e Teresa Ramiro. Son imaxes que nos falan do mar, da vida, da morte, a través dunha chalana habitante da ría. Outras do mundo invisibel dos e das mariscadoras, habitantes tamén da ría. E baixo uns ceos de confinamentos e a través dunhas imaxes de reflexos. A irreal realidade ou viceversa. Os encontros, a amizade. A Poesía. E unha pequena homenaxe a Lino Braxe, Poeta e amigo. Para asistir cómpre inscribirse mediante o seguinte formulario.

Feira do Libro da Coruña 2021: actividades destacadas dos 7 e 8 de agosto

O 8 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:30 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para estes días:

Sábado 7
12:00 h. Presentación e sinatura de Ba, de Dani Padrón, publicado por Bululú. Participa, xunto ao autor, María Canosa.
13:00 h. David Lorenzo asina exemplares de A predicción de Aloia, publicado por Do Cumio, e O neno peixe, publicado por Triqueta.
13:00 h. Blanca Millán asina O gran libro das nosas cousas, publicado por Do Cumio, e Benxamín, o cachalote que quería ser golfiño e Lola e as 21 vacas, publicados por Triqueta.
13:00 h. Contacontos arredor de Ola! Son un bicho bóla!, con Elvira Ribeiro e a ilustradora Noe Caamaño, publicado por Apiario.
18:30 h. Presentación de Emilia Pardo Bazán. Unha mente poderosa, de María Canosa, publicado por Bululú. Haberá unha actriz caracterizada de Emilia Pardo Bazán.
18:30 h. Presentación de Orixe orzánica das sereas todas, de Rodrigo Osorio, publicado por Alvarellos, coa presenza de Henrique Alvarellos, xunto ao autor. Como personaxes, Urbano Lugrís e Leandro Carré (colabora o colectivo In nave civitas).
19:30 h. María Canosa asina Emilia Pardo Bazán. Unha mente poderosa, publicado por Bululú.
19:30 h. Abel Alves e Jorge Campos asinan exemplares de O destino de Kameko, publicado por Aira.
20:30 h. Presentación e sinatura de A vida incerta, de Montse Fajardo, publicada por Do Cumio. No acto participa, xunto á autora, María Xosé Bravo.
20:30 h. María Lado asina exemplares de Gramo Stendhal, publicado por Apiario.

Domingo 8
18:30 h. Rena Ortega asina exemplares de Bo camiño, peregrino!, publicado por Do Cumio.
19:30 h. Xabier Quiroga asina exemplares de O baile dos estorniños, publicado por Xerais, e o resto da súa obra.
19:30 h. María Moure de Oteyza asina María das Herbas e as herbaxeiras do Caurel, publicado por Teófilo Edicións.
20:30 h. Emma Pedreira presenta e asina Os libros que hai en min, publicado por Cuarto de inverno. Participan, xunto á autora, Andrea Jamardo e David Cortizo Conde.
20:30 h. Jamas asina exemplares de Diario dun pirata confinado, publicado por Urutau.

Xurxo Souto: “Na Coruña non hai título nobiliario maior que ter unha avoa cigarreira”

Entrevista a Xurxo Souto en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): Máis de vinte anos pasaron xa desde a publicación da novela [O retorno dos homes mariños], por que a reeditan agora?
– Xurxo Souto (XS): Para min é un soño e unha celebración de vinte anos de literatura. Teño esa sensación tan alucinante de que, no seu momento, contei o que quería contar. Quería contar o mar. Eu nacín nesta cidade barco e ninguén me falaba do mar. Eu son da rúa da Torre, en Monte Alto. Cada noite vía como entraban pola casa os catro golpes de luz da Torre de Hércules e escoitaba o mar. Na Coruña, cando para o ruído dos seres humanos e dos coches, escóitase o mar. Na Coruña di Orzán, Orzán, en Vigo, Berbés, Berbés. É un problema de educación e é un desacougo da miña xeración. Nacemos nesta cidade, aínda que os nosos pais viñeron da aldea. Somos radicalmente coruñeses e ninguén nos falaba do mar, estando aí.
– LO: E cando o descobre e decide facer esta novela e falar del?
– XS: Encontreime, xa grandiño, cun texto de Jerónimo del Hoyo, cóengo da catedral de Santiago, que no século XVII falaba cos mariñeiros da Pescadería que lle contaban que había uns seres míticos coruñeses, únicos, os homes mariños. Como podía ser que eu non soubese iso? Eu pensei que sería porque non sabiamos nada do mar e por iso escribín este libro, con toda a humildade, falando do reencontro da miña xeración, da xente dos barrios, co mar, desde o punto de vista mítico dos homes mariños, pero tamén desde o punto de vista dese mar do que ninguén nos fala e se mete nas nosas vidas en forma de petroleiros. A Coruña é unha cidade marabillosa, é tamén unha cidade punky. Eu teño un recordo sendo rapaz de ver a choiva negra, era o Urkiola, despois, vimos arder o mar, co Mar Egeo. Pensabamos que non podiamos ver nada máis extraordinario e vimos unha montaña de merda sobre o mar, o vertedoiro de Bens.
– LO: E anos despois de que se editase o libro, chegou o Prestige, non sabiamos o que nos esperaba…
– XS: Si, o mar está aí chamándonos, pero sempre vemos a parte negativa. A Coruña cambiou radicalmente nestes vinte anos. Unha persoa que leve vinte anos sen vir á Coruña non a recoñece. Xa non temos Caixa de Aforros, non temos Banco Pastor, non temos Fenosa… O orgullo das nosas nais era que os seus fillos traballasen aí. Fomos para atrás, pero o que non cambiou foi o mar. Seguiron chegando petroleiros e, cada dous días, hai algunha ameaza dun barco que ten problemas. O que si cambiou é que esa ignorancia absoluta que tiña eu xa non está. Noto, na xente nova, un desexo de saber cousas do mar. Xa saben o nome das pedras da Torre, aparecen libros marabillosos como Orixe orzánica das sereas todas, ou os poemas de Xosé Iglesias. Mesmo se creou un colectivo político chamado Marea Atlántica. E temos problemas de hoxe, como que se pretendan converter nun negocio inmobiliario os terreos portuarios, que teñen que ser a grande oportunidade de futuro da Coruña como cidade atlántica. Eses problemas veñen de aí, de que hai vinte anos non sabiamos nada do mar. Daquela aceptouse que se fixesen edificios para pagar o porto exterior, nuns terreos que teñen que ser de todos. A día de hoxe sería imposible, temos outra conciencia, avanzamos moito neste sentido porque a cidade vai coñecendo a súa identidade, sabe que naceu do mar e que ten que ter no mar o seu futuro. (…)”

Rodrigo Osorio: “O libro é un ‘artefacto’ co que me pregunto que sería de Lugrís se non houbese a guerra”

Entrevista de Ana Triñáns a Rodrigo Osorio en Nós Diario:
“- Nós Diario (ND): En que consiste Orixe orzánica das sereas todas?
– Rodrigo Osorio (RO): É unha construción ou máis ben un artefacto que ten dúas partes, o discurso de Urbano Lugrís na RAG en 1953 e a contestación a ese discurso, e a segunda parte é un estudo da súa vida e da súa obra, que é o que asino eu como Rodrigo Osorio, mais todo é inventado.
Lugrís nunca ingresou na Academia e os dous discursos, o del e o de Leandro Carré Alvarellos, son ficticios, igual que o estudo, e a vida que se conta tamén é unha invención porque a premisa da que parte a historia, que non está claramente explícita no libro, é que non houbo golpe de Estado en 1936 e como afectou iso na vida concreta de Urbano Lugrís.
Tamén hai consecuencias accesorias, claro, unha república federal no Estado español, un presidente da Xunta xa en 1953, hai mulleres na RAG nesa altura, María Casares é a directora do Centro Dramático Nacional nos anos 70… Non habendo golpe franquista non houbo mortes nin exilio.
– ND: Como xorde a obra? Hai nela unha mensaxe ou só un xogo?
– RO: Xorde pola admiración por Lugrís, cuxa obra coñecín en 1998, nunha mostra comisariada por Antón Patiño. Tempo despois, vin vivir á Coruña e coincidín con Xurxo Souto nun obradoiro no que se fundou In nave civitas, que entre outras cousas organiza o Día Lugrís no cabodano do autor.
Unha das cousas que chama a atención é que agora a difusión da súa figura está centrada na súa faceta de pintor, pero previamente a iso tivo unha vida distinta, comeza a pintar tras o golpe de Estado e pregúntome que pasaría se non houbese guerra, se desenvolvería a súa carreira doutro modo… Máis que unha mensaxe quero transmitir un sentimento.
Cada vez que vexo como foi a nosa sociedade até 1936 sinto unha mágoa enorme porque non quixeron que seguise a ser así. Non sabemos o que tería pasado pero si que foi truncado de modo violento e brutal por non estar de acordo coa xente que actuaba con liberdade do lado da cultura e da xustiza. (…)
– ND: O discurso xira arredor das sereas e dos homes mariños, lembra a Xurxo Souto…
– RO: A influencia de Xurxo Souto é fundamental. Fago referencia a Xerónimo del Hoyo que dá fe da existencia no século XVII dos homes mariños… Iso vén directamente das historias de Xurxo. Pero o que fai Lugrís é inventar no seu discurso como é que as sereas deixan de ser o que eran en Grecia, mulleres con ás, e pasan a ter cola de peixe.
Vai buscando e inventando fontes e lendas, o mago Bren e Larma, a muller que acabou dirixindo as sereas… A ligazón dunha e doutra lenda unida á imaxinación de Lugrís que vai cobrando forma ao longo do discurso, porque tamén é escritor, de contos, de poemas… E foi fillo do seu tempo en canto á escrita, contemporáneo de Cunqueiro, de Nabokov, de Borges…
Aí está todo un xogo coa realidade e coa ficción, porque as cousas que inventamos son tan importantes como as vemos á hora de construír a realidade… Urbano Lugrís tiña iso integrado e esa foi unha das asas ás que me agarrei para armar a historia. Son, digamos, dúas historias inventadas, a que idea Lugrís e a que creo eu con Lugrís, unha dentro da outra.”

Melide: encontro galego portugués No Caminho das Artes: poesía, arte e música