Arquivos da etiqueta: Sermos Galiza
Daniel Salgado: “A cultura, ao fin e ao cabo, consiste en ter unha vida mellor”
Desde
Sermos Galiza:
“Atopamos ao Daniel Salgado poeta, tradutor e xornalista coordinando Cairón, a revista do Instituto de Estudos Ulloáns. E aproveitamos a circunstancia para sabermos máis deste comarca do centro do país e tamén dos seus futuros proxectos, nos que que se inclúe unha tradución do poeta beatnik Ferlinghetti ou un libro de conversas con Martiño Noriega.
– Sermos Galiza (SG): Hai tempo que non tiñamos novas do Daniel Salgado poeta, músico ou xornalista. E agora regresas dirixindo Cairón, a publicación do Instituto de Estudos Ulloáns. Cóntanos deste repregamento aos cuarteis de inverno en Monterroso.
– Daniel Salgado (DS): Máis que dirixir é coordinar. É unha proposta que vén do Instituto de Estudos da Ulloa, que se funda ao mesmo tempo que se decide facer esta revista. Hai ano e medio que se constitúe con xente dos tres concellos da Ulloa. E unha das primeiras propostas é facer este boletín, e todo o mundo dixo “que o coordine Dani”. Así foi a cousa.
– SG: Cairón é un lugar que non existe. Cóntanos a historia deste nome.
– DS: Cairón é un topónimo que o poeta Lorenzo Varela, que é orixinario de Monterroso a pesar de que naceu na emigración e pasou boa parte da vida exiliado polas súas ideas galeguistas e comunistas. É un topónimo que el usa nun poema, escrito en castelán, cando a liberación de París dos nazis. Entón el escribe un texto que se titula “Ofrenda aos franceses” no que di que el non ten nada, que é un pobre exiliado, que lle quitaron o seu país, a súa aldea. E escribe Cairón, un topónimo que eu non conseguín ubicar, nin eu nin ninguén que eu coñeza da zona. Probablemente faga alusión á Serra do Careón, que é a que pecha a comarca da Ulloa contra o oeste, que se vía desde a súa aldea onde pasou a súa infancia. (…)”
Foz: actos destacados da Feira do Libro do venres 18
O
venres 18 de agosto continúa a Feira do Libro de Foz (na Praza Conde do Fontao), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 17:30 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa:
– 19:00 h. Presentación de Celebración de Mondoñedo, de Antonio Reigosa, publicado por Embora. No acto participan, xunto ao autor, Paco Piñeiro, Martín Fernández Vizoso e Miguel Toval.
– 20:00 h. Presentación de Badaladas de Anllóns, de Farruco Graña, editado por Embora.
– 21:00 h. Presentación do libro Os nomes do terror, publicado por Sermos Galiza, coordinado por Xosé Ramón Ermida Meilán. Participa Carlos Nuevo.
“Darío Xohán Cabana, a sabia aprendizaxe dun sosego”, por Baldomero Iglesias, Mero
Artigo
de Baldomero Iglesias, Mero sobre Darío Xohán Cabana en Sermos Galiza (o orixinal en papel é de 2015):
“Somos, desde hai xa moito tempo, amigos. Bos amigos, diría eu. Ademais, cómplices de historias que hoxe non veñen a conto. Desde cando viñemos estudar á capital ou desde cando el vendía libros de Castrelos. Ou despois, cando vendía a domicilio e viña á miña escola do Picato, falabamos, soñabamos tanto!
Temos e tivemos moitos amigos comúns. Aínda hoxe, cando nos atopamos, sempre se nos debuxa na cara un sorriso de contento e botámonos en temas agradecidos e sorrisos. Se boto atrás a cabeza, aínda o vexo naquel coche, un “Lada”, caldeirando as nosas rebeldías, ou lembro cando pousaba a cachimba entre os beizos para dar caladas de néboa polas rúas de Lugo adiante. Alumno espelido do “Manuel María e Ferrín: a grande xeración”. Fabulador de historias para nenos e grandes, cómplice tamén do Paco Martín –ascendido á categoría de chairego, por méritos no tempo contraídos- e outros, o Xabier P. DoCampo, o Agustín Fernández Paz, e toda unha memoria delas e deles. Garda municipal en Corcubión onde escribiu por exemplo Patria do Mar, gardián do Auditorio de Lugo, …moito lle queda por facer, non lle fai noxos a nada.
Pero sobre todo é un gran relator, un tradutor enorme e un poeta dos de auga limpa, que son os mellores. Por riba de todo iso, é un amigo, como dixen, deses imprescindibles na xeografía das nosas propias vidas, deses que serve para encontrarte a ti mesmo, cando te atopas perdido. Darío é home enteiro e cabal e eu sempre o vexo acompañado dos seus, da súa muller –aquela mociña de Bueu, a Amelia– e dos fillos, tan estimados. Para min –téñoos así nun lembro– sempre xuntos e aínda que non os vexa todo canto quero, aparecen os catro alá por terras de Romeán gozando da paz da terra e da amizade dos amigos da casa de Rego, onde eu xa ía, sendo pequeno, festexar. Pero Darío, volvendo ao conto, é capaz de arrecadar soños e debullar anceios. Capaz de roer o pó dos camiños e deixar que o seu corazón corra milleiros de soños que un día serán follas de luz, para todos; aclaratorias deste camiñar que, só semella, non chega a ningures. (…)”
Viveiro: actividades destacadas do martes 15 e mércores 16 na Feira do Libro
O
mércores 16 finaliza a Feira do Libro de Viveiro (nos Xardíns de Noriega Varela, de 12:00 a 14:00 horas e de 18:00 a 22:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para eses días:
Martes 15
– 19:00 h. Recital de 13. Antoloxía da poesía galega próxima, publicada por Chan da Pólvora.
– 21:00 h. Presentación de Os nomes do terror, publicado por Sermos Galiza. No acto participan Xoán Ramón Ermida e Carlos Nuevo.
Miro Villar: “O obxectivo último do Batallón Literario da Costa da Morte era levar a poesía a pé de rúa”
Entrevista
a Miro Villar en Sermos Galiza:
“Este ano cúmprense 20 anos da publicación do primeiro número de ‘Feros Corvos’, a revista do Batallón Literario da Costa da Morte que se fundara un ano antes. E quixemos lembrar aqueles tempos de axitación poética cun dos seus protagonistas, o poeta Miro Villar, que ademais foi tamén presidente da primeira xunta directiva da asociación.
– Sermos Galiza (SG): Como xurdiu o Batallón?
– Miro Villar (MV): Xa había un humus, un caldo de cultivo, unha serie de colectivos que xa funcionaban na Costa da Morte, entre eles o colectivo “Un Medio” de Cee e o “Arre Sentelha” da Terra de Soneira, que estaban a funcionar de maneira autónoma. En determinado momento viuse que podiamos confluír e ampliar a base destes colectivos. E así naceu o Batallón Literario da Costa da Morte en maio de 1996.
– SG: E a idea de crear un medio de expresión como ‘Feros corvos’?
– MV: – Os primeiros meses de vida do Batallón eran moi intensos. Faciamos recitais en lugares de todo tipo, mesmo campos das festas, en bares ou alí en onde se nos convidase, en festivais antimilitaristas, onde cadrase naqueles momentos… E vimos unha necesidade de potenciar todo isto e dotarnos dun medio de expresión, polo que creamos un díptico, con catro páxinas, feito con escasos medios, en multicopia, a cor, que se distribuía de balde alá por onde iamos e nos bares da Costa da Morte. Esa era a nosa intención, chegar á maior xente posible, porque o obxectivo último do Batallón era levar a poesía a pé de rúa. Basicamente a poesía, porque a maioría eramos poetas, aínda que tamén había narradores. E aí confluiamos xente que xa tiñamos publicado, como eu mesmo, o meu irmán Rafa ou Marilar Aleixandre, con xente que non tiña nada na rúa e que, curiosamente, anos despois ten libros publicados. Fáloche de Modesto Fraga, os irmáns Creus –Estevo e David-, Alexandre Nerium, Xaime Trillo…
– SG: O Batallón trouxo un esplendor da poesía en movemento.
– MV: Si, aquela era unha época -a mediados dos 90- no que non era doado publicar poesía. Era un momento similar ao de hoxe, pecháranse coleccións e non era doado conseguilo, fóra de Espiral Maior. Entón aquela era unha maneira de levar a poesía a outros lugares onde nós criamos que tiña que estar, máis a pé de rúa. Pero non era algo que inventasemos nós. Collemos experiencias anteriores doutras épocas para buscar un maior contacto co público lector.
– SG: Coa perspectiva que dan os anos, cal cres que foi a incidencia do Batallón na vida cultural galega de hoxe?
– MV: Non creo que teña que ser eu quen calibre iso. Deberían ser persoas que non participaran da experiencia. Hai varios traballos sobre o Batallón que o calibran, pero na miña opinión serviu para dar voz a moita xente que estaba empezando a publicar os seus textos en follas voandeiras que con posterioridade se incorporaron ao discurso literario galego. E despois a darlle unha maior visibilidade á poesía cara ese público lector. Eu creo que eses son os dous principais éxitos do Batallón. Eu, desde logo, considérome satisfeito con que varias das persoas que participaron chegasen a ter unha obra propia consolidada. Para min iso xa xustifican os esforzos que tivemos nesta angueira.
– SG: E como ves o estado actual da poesía na Costa da Morte?
– MV: Nin mellor nin peor que noutras zonas do país. Hai iniciativas igual que noutros lugares e a poesía tamén está na rúa, como no Festival do Condado. É unha experiencia que é exportable e que hoxe podería ter un sentido tamén. De todas formas, eu observo que están a xurdir proxectos dun tempo a esta parte moi interesantes, como editoriais como Apiario ou Chan da Pólvora, que son pequenos pero teñen xa unha traxectoria e creo que un futuro de moita forza. Penso que é un momento moi bo para a creación poética no país, a pesar de que as grandes editoriais lle continúen a dar as costas. Por exemplo, Sotelo Blanco desapareceu do mapa e Xerais e Galaxia publican a ‘contagotas’. Pero hai xermolos de actividades, outra vez, en lugares pouco habituais coma naquela época. Por tanto, eu son optimista neste momento.”
Bea Lema, a primeira muller que acada o premio Banda Deseñada Castelao
Desde
Sermos Galiza (foto de Andrea Rodríguez):
“Un xurado composto por especialistas en banda deseñada decidiu que Bea Lema se convirta na primeira muller gañadora do Premio Castelao da Deputación da Coruña, o único do xénero no panorama cultural galego ao que se presentaron dezaseis orixinais, o maior número da súa historia.
O xurado estivo presidido pola vicepresidenta e responsábel da área de Cultura da Deputación da Coruña, Goretti Sanmartín Rei e formaban parte del Emilio Fonseca, gañador da anterior edición pola obra Fóra de marxe, e os autores Xosé Tomás, Natacha Busto e Pablo Auladell, que decidiron a obra gañadora da nova edición do único certame de banda deseñada do panorama galego. O premio está dotado con 6.500 euros máis a publicación da obra pola Deputación da Coruña. O xurado decidiu deixar deserta a convocatoria destinada a público infantil.
O xurado valorou a “intensidade dramática sen caer no sentimentalismo” da obra de Bea Lema ademais da “sensibilidade para contar patoloxías mentais desde o punto de vista infantil”. A resolución do premio recoñece tamén o valor de O corpo de Cristo á hora de “mostrar a resilencia dunha nena fronte aos problemas adultos” e, en canto o traballo gráfico da obra destaca que a autora prima unha “liña elegante e delicada que transmite atmosferas emocionais moi complexas, apoiándose en metáforas visuais moi intensas e potentes”.
Formada como deseñadora de produto pola Universidade da Coruña, Bea Lema (A Coruña, 1985) comeza a súa traxectoria profesional en 2010 traballando para a firma de cerámica Sargadelos. En 2013 crea, xunto a Xoan Torres, o proxecto Lelédacuca onde realizan obxectos que mesturan o deseño contemporáneo coa artesanía tradicional. (…)”
“Reacción contra a organización dunha Feira da Coruña “que pon en inferioridade o libro galego””
Reportaxe en Sermos Galiza:
“(…) Cal foi o problema para que diferentes escritoras como Ledicia Costas, Emma Pedreira ou Eli Ríos, ou mesmo o editor Manuel Bragado, leven manifestando o seu malestar durante días? Que houbo tres programacións paralelas: unha organizada pola Federación de Libreiros, con libros e autores e autoras galegas; outra organizada polo Concello, o Xardín dos Libros, con actividades para crianzas; e unha última, con financiamento do Concello pero decidida polas librarías da Coruña, chamada “A Carpa das Librarías”, que fixo unha programación maioritariamente en español e con autores e autoras españolas, como Sonsoles Ónega, Soledad Puértolas, Antonio Orejudo ou Carlota Corredera, directora do programa de televisión Sálvame que pechará o programa esta cuarta feira.
Ademais do agravio comparativo da diferenza de investimento entre os autores e autora sen español e os/as galegas, que até é graficamente visible no folleto pois os españois aparecen en maiúsculas; os problemas de organización foron patentes durante toda a feira, con interrupcións entre uns espazos e outros e mal desenvolvemento das actividades, tal e como denunciaron en redes sociais varias persoas, entre elas as escritoras Eli Ríos e Emma Pedreira. (…)
Ríos, recente gañadora do Torrente Ballester de novela e do López Abente de poesía, publicou un duro post no seu blog ao respecto da feira “para sacar do silencio a situación de moitas persoas que fomos menosprezadas”. No texto compara a situación das autoras galegas coas de fóra: “As persoas que escribimos pagamos a nosa gasolina, as peaxes, dedicamos horas ás viaxes, etc. e iso sae dos nosos petos. E nunca nos queixamos. Ata agora. Ata o momento no que o Concello da Coruña (puxo os cartos) e as Librarías da Coruña (decidiron como usalos) investiron unha cantidade enorme na Feira do Libro para traer escritores/as que nunca mercaron un libro nas vosas librarías e que nunca pagaron impostos no Concello da Coruña”. (…)
Tamén Ledicia Costas, Premio Nacional, manifestou nas redes sociais a súa “decepción e tristura”. “Contraprogamar do xeito en que se fixo é para min sinónimo de boicotear. E o boicot ao libro galego e as autoras e autores galegos desde certa parte do sector das librarías coruñesas, co apoio económico do Concello da Coruña, é algo tan delirante que a esta altura coido que só queda recibir unha explicación de quen corresponde. Polo que a min respecta, se este é o modelo que se vai implantar de agora en diante na Feira do Libro da Coruña, baixo deste tren en marcha. Xa haberá outro ao que subir. Outro onde nos mimen, nos coiden e nos respecten”. (…)
Outro dos persoeiros destacados que se sumou ás críticas foi Manuel Bragado, director de Xerais, que tamén expresou no seu blog a súa “decepción” polo modelo de organización: “Creo a todas luces fóra de lugar preparar nunha mesma feira dous programas distintos de actividades e arranxar dous espazos (a lata e a carpa) con moi diferente dotación de medios e comodidades, tanto para os oradores como para o público”. Tamén se referiu á “insoportable interferencia sonora entre o que sucedía na «lata» e na carpa, que incomodou aos oradores e dificultou ao público o seguimento dos actos simultáneos”. (…)”
Carlos Callón: “A cuestión da homosexualidade está presente nos inicios do amor cortés”
Entrevista
a Carlos Callón en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): A túa tese vai obrigar a rectificar parte da historia do trobadorismo galego e tamén do europeo, que nos dá conta dunha Galiza medieval máis diversa e menos conservadora do que criamos.
– Carlos Callón (CC): Que conste que eu sobre todo o que fago é traballar a partir do que eran notas marxinais doutras investigadoras e investigadores e unha vez que as xuntamos decatámonos de que a imaxe que dan é outra diferente. Evidentemente hai un traballo de lectura de toda esta xente, e de elaboración, pero non parto de cero en ningún caso, senón do traballo doutras persoas que investigaron o trobadorismo, a historia da sexualidade, do feminismo e dos estudos LGTB. Digamos que o fundamental é o que nos din as fonte de verdade, sen tentar proxectar o que quereriamos que dixesen ou os prexuízos do presente. Que obriga a rectificar? En primeiro lugar, debería evidenciarse nos manuais que a cuestión da homosexualidade como tendencia afectiva da humanidade está presente nos inicios do amor cortés. A novidade do amor cortés é que de repente a misoxinia non permitía que a muller se convertese nun elemento de adoración e do amor. Aí o elemento da misoxinia é fundamental, e tamén hai que falar diso, de como é o proceso de discriminación das mulleres. E, sobre todo, hai algo sorprendente, e para o cal non hai resposta a día de hoxe, que é por que razón aparece o amor cortés se as mulleres non mudan a súa situación social. En realidade é unha forma máis de distanciar ese obxecto. Logo, tamén é importante dicir que aínda a partir da idealización da heterosexualidade e da aparición do pecado da sodomía a partir do século XI, continúan a existir durante un tempo aínda poesía amatoria, da cal conservamos só algúns restos. E tamén aparece a homosexualidade a nivel satírico, pero cunhas sátiras que non din o que ás veces os investigadores contemporáneos entenderon. Pensemos que mentres os códigos relixiosos e civís condenaban a morte a partir do século XI, no noso trobadorismo encontramos críticas case de colegas. Hai pequenas burlas, que ás veces poden ser máis crúas ou máis zafias, mais entre o asasinato e meterse un pouquiño cunha persoa… [risos].
– SG: Na investigación supoño que fica moito camiño aberto porque é fundamental a perspectiva.
– CC: Exacto, cando vexo investigadores de referencia, como Foucault, por exemplo, coa súa magna historia da sexualidade, eu ás veces pensaba, con humildade, que mágoa que el non coñecese estes textos. Porque seguramente o comezo da súa historia da sexualidade sería diferente, porque cousas que el identificou na idade contemporánea, en realidade nos textos medievais galegos xa está. Non debemos tratar a nosa literatura medieval como un resto arqueolóxico, porque ten unha información a nivel antropolóxico, social e histórico que é moi valiosa. (…)”
Eli Ríos gaña o López Abente cun poemario que pretende ser “unha bomba explosiva”
Artigo
en Sermos Galiza:
“Logo de acadar a finais do ano pasado o Torrente Ballester de novela (o máis suculento dos premios en galego), Eli Ríos acaba de gañar o López Abente de poesía por unanimidade do xurado, un recoñecemento que significa moito para ela porque “é un poemario moi arriscado na forma” e “quere romper coas formalidades que hai hoxe na poesía”.
É máis, explica Ríos, “pretende ser unha bomba explosiva para dinamitar o sistema poético”. E dispara: “Vai contra esa xente que publica versos nas cuncas, versos tipo Paulo Coelho, positivistas, que pretenden vendernos que a poesía é iso. Tamén contra a xente que colle versos das mulleres e os fai propios como se fosen públicos, sen citar. Contra os que queren que a poesía sexa só academicista e dunha elite, contra aquela xente que fai análises de poéticas dos libros de muller como se fosen biografías”. (…)”
