Arquivos da etiqueta: Xosé Luna Sanmartín
Compostela: presentación de A mar, amar, de Xosé Luna Sanmartín
Compostela: presentación de Ond’o sol facheaba ô amañecer, de Xosé Luna Sanmartín
A Coruña: Xornadas Francisco Pillado na memoria
María Luz Chorén: “Os temas que trato adáptanse mellor á poesía que á prosa”
Entrevista a María Luz Chorén en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FV): É certo que sempre mostrou entusiamo pola literatura?
– María Luz Chorén (MLC): Si. Teño que recoñecer que me encanta toda a arte. A miña faceta como mestra tamén fomenta outra das miñas paixóns como é a creación de contos infantís. A verdade é que me facía moita ilusión poder publicar e por iso tamén lle estou moi agradecida a Fervenza.
– FV: Foi complicado conseguir a primeira publicación?
– MLC: Xa hai moito tempo que escribo, o que pasa é que agora foi cando me decidín a publicar e por iso digo que lle debo moito a Xosé Luna e a Edicións Fervenza porque grazas a todos eles puiden conseguir facer realidade o meu soño. Aínda non tiña pensado publicar, o que pasa é que me gustaba que a xente vise o que eu escribira e non quedarme eu con iso para min. A arte hai que ensinala.
– FV: Sempre tivo claro que a súa primeira publicación tiña que estar escrita de xeito poético?
– MLC: A miña poesía está moi baseada na natureza e con contidos sempres relacionados con ela. Iso fai que sexa máis fácil facelo con poemas que coa prosa. Os temas que trato adáptanse moito mellor á poesía. Tamén son textos máis cortiños e más fáciles de escribir.
– FV: Tivo que descartar moitos poemas neste primeiro traballo?
– MLC: É un libro de poemas de temática variada, nos que se reflicten aspectos dispares da vida, do contexto social, da natureza por suposto e tamén da interacción entre as persoas e o medio que as rodea. Non é porque os faga eu pero os poemas que fago gústanme todos. Escollín uns poucos como puiden ter escollido outros porque teño un montón deles feitos. O que si fixen foi facer unha escolma variada para poder chegar a máis xente. (…)”
Compostela: presentación de Camiñando, camiñando, de Xosé Luna Sanmartín
Pancho Pillado: teatro contra a amnesia
Artigo de Manuel Xestoso en Nós Diario:
“En 1965, Francisco Pillado Mayor e Manuel Lourenzo decidiron formar a compañía O Facho e representar, malia todos os impedimentos que puña a ditadura, unha obra en galego. Ambos os dous estaban convencidos de que o teatro do noso país se reducía a Os vellos non deben de namorarse, de Castelao, e A fiestra valdeira, de Dieste. Era impensábel pedirlle á censura que permitise unha representación da primeira (“eramos novos pero non idiotas”, dicía) e, por razóns técnicas, tampouco podían poñer en escena a segunda, así que decidiron facer un remexido con poemas de Luís Pimentel e de Rosalía de Castro e escenificalo.
Por medo a que a policía irrompese no medio da función e os detivese, pedíronlles a algúns vultos do mundo da cultura con certo nome e influencia que acudisen como espectadores, confiando en que a súa presenza evitaría males maiores. Otero Pedrayo, García-Sabell, Juan Rof Carballo, Juan Naya e outros persoeiros da época mostráronse moi interesados, confirmaron a súa asistencia e mesmo difundiron a invitación para, na medida do posíbel, “blindar” aos atrevidos teatreiros. A cousa funcionou ben.
Mais no transcurso do coloquio que seguiu á representación -eran os anos 60, non había teatro sen coloquio posterior-, un señor maior preguntou por que non representaban ningunha obra dun autor dramático galego. Os mozos, sorprendidos, contestaron que non había obras de teatro escritas en galego. Daquela, aquel señor maior empezou a explicarlles, con paciencia e tacto, o que fora o teatro rexionalista, o das Irmandades da Fala, a Escola Rexional de Declamación, a Escola Dramática Galega, o Conservatorio Nacional de Arte Galega…
Aquel señor maior era Leandro Carré Alvarellos e, igual que aqueles mozos, estaba levantando acta dun roubo: o da historia deste país. Nunha entrevista con Xosé Luna Sanmartín, Pillado expresábao así: “o que nos estiveron roubando esta cuadrilla de asasinos que nin sequera nos deixaban representar a Rosalía”.
Pillado, co seu grave aspecto de patricio romano, contaba con moita frecuencia esta anécdota, e Manuel Lourenzo segue contándoa cada vez que ten ocasión, o que probabelmente delata a profunda pegada que deixou aquel encontro. Se cadra, foi aquela revelación de que se lles furtara o pasado a que está na orixe de tantos volumes en colaboración que estableceron pontes entre o pasado e o presente que estaban tecendo: O teatro galego, Antoloxía do teatro galego, Dicionário do teatro galego… e de todo o traballo de recuperación da memoria teatral que ambos levaron a cabo desde a Escola Dramática Galega, desde os Cadernos do Espectáculo da Compañía Luís Seoane, desde a revista Casahamlet…
En moitos casos desde a sombra -non por falsa modestia, senón por manter a súa independencia-, o traballo de Pillado cambiou a fasquía da escena galega. El e Lourenzo inventaron un teatro onde non existía, puxérono ao día a respecto das correntes europeas do seu tempo e, cando descubriron aquelas raíces ocultas, fixeron todo o posíbel para que o seu labor se integrase na corrente da tradición, para que a continuidade non crebase. (…)”
A Estrada: presentación de O tempo entre as mans, de Xosé Luna
Nantes, Sanxenxo: presentación de Poesicatrices, de Xan Rodiño
Xosé Luna: “A poesía é, en termos matemáticos, o valor absoluto da palabra”
Entrevista a Xosé Luna en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FV): De novo o seu nome ligado ao Premio de Poesía Avelina Valladares. Como senta?
– Xosé Luna (XL): No meu pobo e por segunda vez, é unha satisfacción, unha honra moi grande gañar o premio literario que leva o nome dunha muller adiantada ao seu tempo.
– FV: Faino cun poemario intimista, elaborado dous anos atrás. Que foi o que o levou a mirar cara dentro?
– XL: Ás veces na vida cómpre deterse e reflexionar, cavilar sobre o camiño andado e o camiño que estamos a percorrer. O resultado desa reflexión é O tempo entre as mans. (…)
– FV: É biógrafo de Avelina e Marcial Valladares e merecedor do premio que leva o nome da poetisa de Vilancosta por partida dobre. Como foi esa muller para moitos descoñecida?
– XL: Avelina Valladares contribuiu coa súa obra poética en galego a construir o noso país. Ela foi unha muller loitadora, unha das protagonistas do noso rexurdimento.
– FV: A poesía, conseguiu librarse desa sombra que a debuxa ás veces como a irmá pequena da narrativa?
– XL: A poesía é, en termos matemáticos, o valor absoluto da palabra. E nese senso sei que vivo nun pobo onde a xente consume poesía, le poesía, ama a poesía e, polo tanto, non creo que sexa a irmá pequena. (…)
– FV: Canto hai de Xosé Luna Sanmartín nestes poemas? É unha biografía en verso?
– XL: Hai moitísimo de Xosé Luna aí. Hai todo. Pero non se pode considerar unha autobiografía porque en O tempo entre as mans hai outras moitas vidas reflectidas que, dun xeito ou doutro, marcaron a miña existencia. (…)”
