Entrevista a Isaac Xubín

EntrevistaIsaac Xubín a Isaac Xubín en Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Como entendes o processo de criação artística (poética e audiovisual, nomeadamente)?
– Isaac Xubín (IX): Sempre me gustou aprender, creo que o feito de estar a traballar con cousas novas obrígate a poñerte nunha situación incómoda, en lugares onde non coñeces o funcionamento do que está ao teu redor. E aquí falo de experiencias tan diferentes como aprender unha lingua nova, un deporte novo ou comezar a vivir nunha cidade diferente, é suxestivo pero en xeral é incómodo porque non tes adquirido os procesos e os protocolos que fan que todo funcione ben dunha determinada maneira. Esa sensación, a de estar a aprender, é a única maneira real de sentirnos novos. O proceso de creación, para min, está relacionado, moi relacionado, con estas experiencias das que che falo. Probablemente unha das mellores maneiras de explicalo sexa mediante a música, penso que un músico comprenderá perfectamente o que digo. O feito de comezar a traballar cunha canción, a frustración, quizais, inicial, o proceso de adquirila e despois comezar a dominala, facela súa, saber que sempre estás a aprender, que nada é definitivo… (…)
– P: Como abordas a actividade como tradutor? Como são as tuas experiências neste sentido?
– IX: Até o de agora a miña experiencia como tradutor baséase no camiño entre o éuscaro e o galego (agás unhas poesías gaélicas que traducín para Dorna hai uns anos, un camiño que retomei coa tradución dunha novela emblemática para a literatura en irlandés e que verá a luz en poucos meses da man de Rinoceronte, A boca pobre). Como creador a tradución ten moitas opcións, ofréceche a posibilidade de entrar en contacto con outro creador e, ademais, inevitable, formar parte do texto ao levala á lingua galega. O traballo de tradutor, manipulador, garda moitos recunchos estimulantes para un creador que saiba tomar proveito. (…)
– P: Que caminhos (estéticos, de comunicação das obras com a sociedade, etc.) estimas interessantes para a criação artística hoje -e para a cultura galega, em particular-?
– IX: O feito de que as tecnoloxías sexan hoxe en día tan accesibles e permitan unha manchea de posibilidades, fai que calquera que teña o impulso de achegarse a elas poida expresarse en determinados eidos nos que até hai pouco era necesario un dispendio económico importante e uns coñecementos amplos que non estaban ao alcance de todos.
Por outra banda, hoxe é moito máis doado cruzar fronteiras e chegar onde antes só era posible se entrabas nun club, nun canon,… (…)”

Iván García Campos: “A miña literatura é unha reflexión artística sobre o presente”

EntrevistaIván García Campos de César Lorenzo Gil a Iván García Campos en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Este novo libro [Cuestións vitais secretas] vai na liña estilística da súa novela anterior. Pódese dicir que xa atopou a súa voz?
– Iván García Campos (IGC): En efecto, penso que entre un volume e o outro hai enormes diferenzas en canto aos temas e ás ideas que eu vertín en cada un pero si penso que unha vez comparados os dous textos, pódese dicir que teñen en común a miña voz, a miña maneira de escribir. E será que ese é o meu xeito de narrar e é lóxico que apareza en todos os meus textos. (…)
– B: O concepto literario pasou a ser sinónimo de minoritario, pouco exitoso nas tabelas de vendas. Os catálogos das principais editoras galegas locen “narrativa literaria” como unha excepción, non coma regra. Non sei se apetece poñerse a escribir literatura con este panorama.
– IGC: Penso que a literatura galega, polo seu papel minoritario na cultura da sociedade galega, sofre dunha invisibilidade xeneralizada, en todos os xéneros. Se fas un tipo de narrativa coma a miña, que en efecto non atrae moitas vendas, pois sitúaste ao pé do barranco. Pero é que a literatura é isto. Mentiría se dixese que non me gustaría vender máis pero non vou cambiar nada por gañar un lector, iso non é o que me importa. Hai anos díxome Bieito Iglesias: “Para vender algo máis ca o resto en galego hai unha dupla fórmula que segue a funcionar: escribir unha trama de aventuras, que conteña viaxes e cambios, dentro dunha estrutura que poida ser seguida tanto por mozos como por adultos”. Non sei se ten razón pero aplicar fórmulas é o contrario á arte. Na linguaxe artística, a repetición é considerada unha banalidade e o artista debe fuxir sempre do banal. (…)
– B: E ese compromiso coa literatura dáse na literatura galega actual?
– IGC: Antes falaba da bifórmula comentada por Iglesias. Non era unicamente unha coña. Ás veces dáche a sensación de que colles cen novelas de autores distintos que parecen escritas pola mesma man: tramas semellantes con poucas variacións, un modelo de lingua case idéntico, trama clásica, técnica estándar… É curioso que este modelo tan industrial estea a funcionar nun mercado coma o noso tan minoritario que quizais debería invitar a buscar novas vías, tanto para se diferenciar como por mor de que non hai nin posibilidade nin necesidade de saciar un lectorado que está desexoso de devorar e devorar novos produtos. Xusto porque aquí case ninguén vive da escrita, si que me estraña que non haxa máis atrevemento, máis compromiso coa literatura como arte. Ás veces vexo cousas moi antigas. (…)”

Reivindicación dos mestres de Pedro Feijoo, por Manuel Bragado

DesdePedro Feijoo Brétemas, de Manuel Bragado:
“No discurso de aceptación do premio San Clemente, que recibiu por segunda ocasión, o escritor Pedro Feijoo reivindicou o papel esencial dos mestres. Nun acto no que tamén recolleron cadanseu premio Javier Cercas e Colm Tóibín, o autor d’ A memoria da choiva gabou a Suso de Toro («sempre un verdadeiro profesor para min») de quen, confesou, aprendera nos anos oitenta e noventa «na lectura das súas páxinas que outro xeito de facer literatura galega era posible».
A seguir, Feijoo insistiu na importancia da figura dun bo profesor («sei que poucas carreiras arrancan se non hai no comezo un bo mestre detrás, unha boa profesora que nos aprenda como vai o choi este do mundo») e denunciou o duro que foron estes últimos anos para o profesorado desorientado polo «ruido das reformas», «forzado a traballar cunha lei máis parecida a un rodillo que a unha verdadeira inquedanza educativa». Feijoo reclamou «saír en apoio dos nosos mestres» para evitar «a consagración da burocracia sobre a educación» e impedir «o afundimento do noso sistema educativo».
Rematou lembrando de forma agarimoso a Agustín Fernández Paz e convidando ao alumnado a protagonizar o traballo de «volver a poñer en valor a figura do mestre». «Seredes vós os encargados de recuperar e defender a súa valía.»
Aquí pode descargarse en pdf o texto completo do discurso.”

Cuestionario Proust: Rochi Nóvoa

DesdeRochi Nóvoa o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Rochi Nóvoa:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Perseverante.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A honestidade e o respecto.
3.– Que agarda das súas amizades?
– As amizades sorprenden, dan e están, que máis se pode agardar?
4.– A súa principal eiva?
– A paciencia dependendo en qué, ha ha ha ha ha.
5.– A súa ocupación favorita?
– Só unha? Pintar reláxame moito, ler motívame, xogar fascíname e a música namórame.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Entendo que a felicidade absoluta non existe, pero é ideal o día vivido intensamente, os proxectos realizados e o saber que aínda quedan días para os soños e a superación.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Obvia é a perda dun ser querido, persoalmente non quixera verme impedida. Pero non ter soños e ilusión, sería o marcador de que aquí xa non fago nada.
8.– Que lle gustaría ser?
– Estou a gusto sendo muller, gustaríame ser mellor mestra e dominar a escrita poética. Tamén me gusta fantasear, así que unha empuxa.
9.– En que país desexaría vivir?
– Xa vivo no país dos meus soños.
10.– A súa cor favorita?
– A negra, sen dúbida.
11.– A flor que máis lle gusta?
– O estraloque.
12.– O paxaro que prefire?
– O moucho.
13.– A súa devoción na prosa?
– Stephen King, Dickens, José Saramago, Manuel Rivas
14.– E na poesía?
– Lord Byron, Lois Pereiro, Celso Emilio…
15.– Un libro?
– Escoller un libro resulta difícil, xa que como a música, cada un ten un momento especial e decidirse é complicado. Isto é case como dicir, a quen queres máis?
16.– Un heroe de ficción?
– Non son de heroes de ficción, os heroes son os médicos/as, enfermeiros/as, que cada día salvan vidas. Superman supoño, non coñezo moitos.
17.– Unha heroína?
– Kara Thrace ou Mafalda.
18.– A súa música favorita?
– A heavy.
19.– Na pintura?
– Como me custa responder estas preguntas, citar a alguén cando temos un abano tan amplo. Van Gogh.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– A persoa que se ergue cun sorriso, disposta a quererlle á vida fronte ás adversidades.
21.– O seu nome favorito?
– Roi.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Comer coa boca aberta.
23.– O que máis odia?
– Non sinto odio, só hai cousas que non me gustan e xente que non me agrada.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Varias, as que teñen que ver co sufrimento humano.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún feito militar é digno de admiración.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A invisibilidade e as artes.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Rindo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Impredicible.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Non hai defecto co que non poida ser indulxente.
30.– Un lema na súa vida?
– Nove de cada dez persoas melloran co trato, xa que só teñen que seguir alomenos dúas destas catro premisas para estar no círculo: peace, love, respecto e “buen rollito”.”

O presidente do Congreso dos Deputados, Patxi López, reúnese coa plataforma Seguir Creando

(A Coruña, 3 de febreiro de 2016) O AELG Logo 3-2015recentemente elixido Presidente do Congreso dos Deputados reunirase mañá xoves 4 de febreiro ás 12:00 no Círculo de Bellas Artes de Madrid (Rúa Alcalá, 42) cunha representación dos integrantes da Plataforma Seguir Creando, a través da que as/os creadoras/es reivindican continuar traballando de forma remunerada durante a súa xubilación pola súa singular achega á sociedade.
O máximo representante da Cámara Baixa interesouse pola situación que viven os creadores aos que a actual lexislación impide compatibilizar a súa pensión de xubilación coa percepción doutros ingresos.
Destacados creadores están a ser sometidos a unha inspección polo Ministerio de Facenda como consecuencia da aplicación da actual norma que detrae da pensión as cantidades percibidas por outros conceptos trala xubilación. Numerosos creadores confirmaron a súa asistencia á reunión co Presidente do Congreso dos Deputados; entre outros, Antonio Fraguas (Forges), Chema Madoz, Javier Reverte, José María Merino, Antonio Hernández, Juan Garaizabal, Paloma Pedrero, Antón García Abril, Julio Castejón (Asfalto) ou Manuel Rico. Ao encontro asistirá o presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Cesáreo Sánchez Iglesias.

Pontevedra: lectura, presentación e coloquio arredor de O último día de Terranova, de Manuel Rivas

O Manuel Rivasxoves 4 de febreiro, ás 20:00 horas, na Casa das Campás (Rúa Don Filiberto, 9-11, a carón do Teatro Principal), en Pontevedra, terá lugar a lectura, presentación e coloquio arredor da novela O último día de Terranova, de Manuel Rivas, publicada en Xerais. No acto, organizado pola editora e o Ateneo de Pontevedra, participan, xunto ao autor, Carmen Durán (directiva do Ateneo), Héctor Blanco (músico) e Manuel Bragado.

Aurora Marco: “Hai que deter a ollada nas mulleres alén das grandes figuras”

EntrevistaAurora Marco de Olalla Rodil a Aurora Marco en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Que podemos atopar en Elas?
– Aurora Marco (AM): Arredor de 410 mulleres que ao longo da historia deixaron pegada e contributos na sociedade da que fixeron parte. Comezo con Exeria, unha muller do século IV cuxo manuscrito, a modo de caderno de viaxes, foi descuberto no século XIX. Finalizou en 1975, foi a data límite que me marquei, porque marca un fito, pola morte do ditador, por se conmemorar o Ano das Mulleres, a emerxencia do movemento feminista… a partir dese momento a participación das mulleres aumentou notabelmente. A derradeira biografía é a dunha oleira de Gundivós.
– SG: Que criterio empregaches para as seleccionar?
– AM: Neste volume son todas as que están mais non están todas as que son. Até hoxe, nos meus traballos anteriores como o Dicionario de mulleres galegas (A Nosa Terra, 2007) todas tiñan a ver coa miña profesión, estaban relacionadas coas letras ou a educación. Elas tivo un carácter globalizador e recolle para alén daquelas que foron consideradas como relevantes, embora estas tamén teren presenza, como Rosalía de Castro ou Concepción Arenal. Porén, recolle aqueloutras mulleres anónimas, ignoradas mais que fixeron moito. Os meus obxectivos son sempre tres: coñecer, recoñecer, facer xustiza e homenaxear; valorizar o propio, polo que son todas mulleres galegas; e, alén das grandes figuras, deter a ollada en mulleres con grandes contributos noutros ámbitos. Isto foi algo que aprendín do meu profesor, mestre e amigo Ricardo Carvalho Calero. Estas mulleres foron abrindo un camiño polo que agora nós transitamos.
– SG: Recompilar información desas mulleres menos coñecidas supuxo un maior esforzo de pescuda, imaxino…
– AM: O volume de bibliografía multiplicouse. Consultei enciclopedias, historias locais, catálogos de exposicións… Todo canto libro caía nas miñas mans foi baleirado. Este é un traballo que comecei a finais dos ’80. Durante este tempo fun publicando outros traballos mais nunca pechei ningunha semblanza, volvo unha e outra vez sobre ese material. Como dicía Xoana Torres: “é que nada se entenderá de todo se antes non se volve ao punto de partida”. Tamén foron moi importantes as fontes orais, sobre todo cando se trataba de mulleres pertencentes a sectores da poboación que ficaron fóra do poder. (…)”