Emma Pedreira gaña o Premio Gonzalo López Abente con S/T

DesdeEmma Pedreira Sermos Galiza:
“O Premio de Poesía Gonzalo López Abente recaeu nun dos máis destacados nomes e unha das xa máis premiadas poetas da chamada xeración dos 90. O libro S/T, de Emma Pedreira, foi celebrado por unanimidade por un xurado composto polos poetas X. H. Rivadulla Corcón, Miguel A. Mato Fondo e Modesto Fraga, con Viki Rivadulla como secretaria.
O xurado adianta que a obra “indaga nos grandes temas universais, nas vivencias da aldea, os froitos da terra, o tempo da infancia e a memoria, nun discurso elaborado que soa moi verdadeiro, saído dunha necesidade vital de facelo”. A escritora, que verá o seu novo libro publicado en Edicións Xerais, recollerá o premio nun acto que a Fundación organiza o vindeiro día 11 de xullo. (…)”

Compostela: Xornada O ensino da literatura a debate, o xoves 2 de xullo

Literatura a debate 1Literatura a debate 2Literatura a debate 3Literatura a debate 4A solicitude de inscrición pode efectuarse aquí.

Ánxela Lema: “A crítica na Galiza pon en lugar secundario a literatura feita por mulleres”

DesdeÁnxela Lema Sermos Galiza:
“Este 15 de agosto, María Victoria Moreno será a protagonista da segunda edición do Día das Galegas nas Letras, unha iniciativa do colectivo A Sega para visibilizar o papel das mulleres na literatura galega. Falamos con Ánxela Lema Paris, filóloga e coordenadora do noso vindeiro A Fondo, o último até setembro.
– Sermos Galiza (SG): Por que escollestes a María Victoria Moreno para o Día das Galegas nas Letras?
– Ánxela Lema Paris (ALP): Pois por que non? Na Sega é todo moi voluntario. Sempre nace todo de motivacións que cada unha temos. Xurdiu o nome de María Victoria Moreno como podería ter xurdido o de moitas outras mulleres. E dixémonos, por que non, con toda a contribución que fixo, sobre todo a unha literatura penalizada como é a infantil?
– SG: Dicídelo neste A Fondo: a escolla de María Victoria Moreno é a escolla dun xénero literario menosprazado, a literatura infantil e xuvenil, e dun xénero humano tamén menosprezado, as mulleres…
– ALP: Si, xusto. Ademais é moi atractiva á súa figura tendo en conta a súa orixe, toda a contribución que fixo á literatura galega sen ter nacido aquí. É algo que se invisibilizou moito. Quixémoslle dar un aire de ledicia e de festa á reivindicación da súa figura.
– SG: Por que cres que se invisibilizou?
– ALP: Entran en xogo varias funcións: o feito de ser literatura feita por unha muller e tamén o xénero escollido por ela, dirixido a un público menos académico ou institucional, do que nos medios quizais non se fala tanto, non tan prestixiado como outros xéneros literarios. Quizais por iso non ten o seu recoñecemento a súa figura como escritora como outras mulleres cuxo nome se coñece máis. (…)”

Actividades a desenvolver no segundo semestre de 2015 na AELG

OAELG Logo 2-2015 Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, reunido no día de hoxe en Santiago de Compostela, fixo balance da actividade da entidade no primeiro semestre do ano e anuncia o traballo a desenvolver no segundo.

Nos seis primeiros meses de 2015 a AELG desenvolveu unha ampla variedade de actividades. Entre as que teñen máis proxección pública está a renovación do esforzo por animar a celebración por parte da cidadanía do Día de Rosalía de Castro, que a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) promove desde 2010. A aceptación e impulso por parte da sociedade e, moi especialmente, polo sector educativo, pódese visualizar no arquivo audiovisual e de imaxes da web da AELG.

Os Premios AELG 2015 entregados na Gala das Letras celebrada en Lugo o pasado mes de maio foron un público recoñecemento do labor creativo conxunto de creadores e creadoras finalistas e gañadores no ámbito literario, testemuña da sementeira literaria que agroma para orgullo da sociedade galega desde a vindicación irrenunciábel da súa ferramenta máis prezada, a lingua galega; tamén se recoñeceu o labor do oficio do xornalismo, así como o legado das Mestras e Mestres da nosa memoria literaria e social e, finalmente, tamén posibilitaron o nomeamento como Escritor Galego Universal a Luiz Ruffato.

O poeta Xosé María Álvarez Cáccamo xa é socio de honra da AELG e Escritor na súa Terra, grazas á esta homenaxe da AELG que leva máis de 20 anos propiciando o contacto directo da sociedade coas súas escritoras e escritores. Un contacto tamén propiciado pola iniciativa Paseos Literarios, nos que cun escritor/a como guía se ofrece unha outra forma de ver as nosas cidades e vilas e dos que tiveron lugar seis no que vai de ano, aos que se sumarán ao menos outros sete até fin de ano, nas cidades da Coruña, Vigo e Ribadeo. Cun obxectivo parecido a AELG seguirá engadindo contidos á sección da web “O territorio do Escritor/a”, que suma máis de 40 roteiros que permiten coñecer o país desde o prisma do/a creador/a e que este ano actualizará os tramos que transcorren polas provincias de Lugo e Ourense da ruta Pelerinaxes I, que fixeran os escritores da Xeración Nós e relatou Otero Pedrayo nun libro publicado en 1929.

A Escola de Escritores e Escritoras da AELG, que tamén establece pontes entre creadores/as e sociedade, levou un obradoiro á cidade de Santiago e organizará outro no que resta de ano para seguir transmitindo a experiencia apaixonante do acto creador como complementario na formación da persoa e para ofrecerlle a oportunidade de gozar do seu sistema lingüístico, literario e cultural. Tamén se engadirán ás xa existentes na web novas unidades didácticas que faciliten ao profesorado o labor de mediación entre o alumnado e o acto creativo, así como co seu sistema literario. Tamén neste ámbito, a AELG renova o seu esforzo coas V Xornadas de Literatura e Ensino, que terán lugar en outubro.

Actividades con menos proxección pública pero que a AELG considera tamén importantes e que continuará no que resta de ano son a adaptación da súa web (que superou os 17.000.000 de entradas), para que os seus contidos sexan visualizados con maior calidade e en calquera dos novos dispositivos móbiles, alén de incluír novos contidos, particularmente documentación, fotos e vídeos dos seus asociados e asociadas de modo que a súa voz e obra sexa máis accesíbel. A isto tamén contribúe no plano da actualidade a Axenda Cultural da AELG, que no que vai de ano publicou máis de 1.000 novas relacionadas especialmente coa traxectoria literaria dos seus asociados e asociadas pero que tamén acolle outras novas do resto de autores, e a colaboración semanal sobre temas de actualidade literaria na versión impresa do periódico Sermos Galiza (no que tamén se están publicando grupos de palabras do tesaurus acumulado até a data na sección da web Palabras con Memoria), así como colaboracións estritamente literarias na revista O salmón oval.

En setembro terá lugar en Pontevedra a VI edición do Congreso de Escritores/as, unha actividade na que a AELG toma o pulso da nosa literatura e das preocupacións das escritoras e escritores co ánimo de lles buscar solucións e instrumentos para a necesaria visibilidade social do noso sistema literario. Para estes efectos, a asociación xa abriu un proceso de participación entre todas as súas asociadas para perfilar os temas a debater.

A recentemente ampliada Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG organizou unha polafía en Ponteceso, coa participación activa de tres xeracións arredor da regueifa, e ten prevista outra, así como a oitava edición das Xornadas de Literatura de Tradición Oral, que terá lugar en outubro co lema Sexo e obscenidade na literatura galega de tradición oral, e da que se editarán as actas antes de rematar o ano.

A voz das creadoras tamén se achegará á Universidade de Vigo co Ciclo Escritores/as na Universidade, concretamente nas facultades de Filoloxía e Tradución de Vigo e na de Ciencias da Educación de Ourense. Tamén na Universidade de Santiago, entre setembro e outubro, a AELG colabora nunha nova edición do Curso de formación continua «As literaturas infantís e xuvenís ibéricas. A súa influencia na formación lectora», que este ano falará das Obras imprescindibles para o Ensino Primario o Secundario sobre conflitos bélicos.

Finalmente, en novembro, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega renova o seu compromiso cos asociados non vinculados á escrita estrictamente creativa e celebrará unha Xornada de Ensaio e Pensamento na cidade da Coruña.

Crónica fotográfica da Gala das Letras e a entrega dos Premios AELG 2015 (II)

DentroConviteGalaLetrasAELG2015a da Gala das Letras que tivo lugar o sábado 9 de maio no Círculo de las Artes do Concello de Lugo, déronse a coñecer as persoas e entidades gañadoras dos Premios AELG 2015. A continuación, publicamos parte das fotografías que recollen os diferentes momentos do acto, agradecendo a súa realización a Alfredo López, “Tokio”. Pódense ver todas aquí.

1431508478150GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-0561431508478971GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-0601431508481158GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-0621431508483754GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-0661431508485917GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-0701431508487430GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-0751431508490906GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-0831431508495583GalaLetras2015Lugo-por-AlfredoLopezTokio-094

As luces da Universidade do Norte

ArtigoArmando Requeixo 2015 de Manuel Gago en Cultura Galega:
“Que ten Mondoñedo para ser berce de máis dun cento de escritores nos últimos dous séculos? O crítico literario Armando Requeixo acaba de presentar o libro Mondoñedo literario, editado pola Deputación de Lugo, no que recompila escritos sobre algúns dos máis destacados escritores que deu esta pequena cidade episcopal. Falamos con Armando Requeixo para coñecermos as claves de tanta paixón pola literatura.
“Hai futuro na literatura mindoniense”, conclúe Armando Requeixo, un dos máis destacados críticos literarios de Galicia e mindoniense de devoción, repasando escritores da súa xeración, outros máis maiores e tamén máis novos. Requeixo sabe do que fala: desde que ten vinte anos leva recompilando e investigando ao redor dos escritores da súa vila natal, dos que chegou a contabilizar, nun estudo de hai anos, máis dun cento comezando no século XVII. Para unha vila que hoxe non chega aos 4.000 habitantes, segundo o censo, e que a principios do século XX a penas superaba os 10.000, non está nada mal. Sobre todo se son da talla de Álvaro Cunqueiro, Leiras Pulpeiro, Díaz Jácome, Noriega Varela ou Lence-Santar entre os que están xa mortos ou Antonio Reigosa e Marina Mayoral entre os vivos.
Que pode explicar este efervescencia literaria en Mondoñedo? “Non ten resposta doada”, di Armando Requeixo, “pero hai unha cita de Cunqueiro que pode explicar moi ben por onde van os tiros. Di Cunqueiro que Mondoñedo é rica en pans, augas e latíns, e creo que o asunto está por aí”. Os latíns. O seminario de Santa Catalina, un dos máis antigos do Estado, “exerceu como unha auténtica Universidade do Norte”. Requeixo traza un mapa imaxinario que vai “como unha cuña invertida, do que hoxe chamamos Ferrolterra e iría ata o occidente de Asturias. No seu vértice baixaría ata Outeiro de Rei e o final da chaira. Toda esa cuña, incluídos os laterais, a Fonsagrada, a Terra de Miranda polo leste e os concellos de Muras, Oural, o Xistral, Viveiro…”. Centos de rapaces das casas labregas de todas estas terras irían estudar, fosen para cregos ou non, ao Seminario de Santa Catalina que, ademáis, tiña fama de excelentes profesores de latín. “Era a gran casa de saber do Norte”, sinala Armando Requeixo.
Paisaxe e paisanaxe
Pero non se trataba unicamente de educación. “Non hai outro seminario galego comparable ao do Mondoñedo”, advirte Requeixo, “porque soubo incardinarse moi ben na paisaxe e e na paisanaxe”. O uso máis amplo da lingua e da cultura galegas e unha atención especial ás artes literarias foi fundamental. “Era o único mosteiro que designaba, aínda que informalmente, un poeta, que era sempre un alumno dos cursos superiores. Os alumnos máis novos tiñan entón a referencia dun alumno que xa escribía, publicaba nalgunhas revistas”.
Para Requeixo tamén hai outros factores que inflúen na vocación literaria da cidade. “Non deixa de ser unha das capitais do vello Reino de Galicia, e nela existía un certo benestar que facilitaba tamén a circulación da cultura”. Para Requeixo, a propia paisaxe especial de Mondoñedo e a súa comarca facilitaba tamén as cousas. “Mondoñedo é un sitio moi especial, mesmo climatoloxicamente. Esa brétemas que crea, que hoxe afectan á autoestrada, esa zona de transición entre mundos, é como unha especie de punto xeoliterario que absorbe e reverte literatura”.
A pegada da cidade
E hai algo que vincule entre si a toda esta nómina de autores? Para Armando Requeixo, está claro que si. “Hai un sentimento de pertenza literaria. Os que nacemos en Mondoñedo convivimos con esa realidade literaria e temos a consciencia de que formamos parte dunha tradición. E sempre houbo esta consciencia”, sinala Requeixo, que engade graficamente: “temos un sentimento de carreira de relevos, na que uns imos collendo o relevo dos outros”. Ademáis deste sentimento de pertenza, Requeixo insiste en que hai máis cousas en común entre toda esta liñaxe de escritores. “A percepción e a presenza da paisaxe e da tradición é moi importante en moitos deles”.

Ramón Villares, “honoris causa” pola universidade de Braga

Desdehonoris-causa14 Galaxia:
““Temos que profundar nas cousas que nos unen, non nas que nos separan. Unha parte importante da historia de Galicia explicase ollando Portugal, e viceversa: non se pode entender Portugal sen comprender Galicia”.
Ramón Villares Paz, presidente do Consello da Cultura Galega, catedrático de historia contemporánea da Universidade de Santiago, autor de Galaxia, membro do consello de redacción da revista Grial, foi investido solemnemente doutor “honoris causa” pola universidade do Minho, na cidade de Braga.
O profesor José Viriato Capela actuou de padriño e leu a laudatio, que levaba por título: “Ramón Villares. Historiador. Ensaista. “Figura da Nación” da Cultura Galega e Portuguesa”.
Cerrou o acto o reitor da universidade miñota, António M. Cunha, recollendo a idea de deitar pontes e profundizar nas relacións entre as dúas culturas: a galega e a do norte de Portugal, raiceira común chea connotaciòns históricas, mais tamén realidades sociais, económicas e políticas que deben entenderse no século XXI no marco da realidade europea. (…)
“Proclamamos a necesidade de percorrer en sentido contrario (o sentido do reencontro e a descoberta mutua) os vellos camiños”, rematou a súa intervención o profesor Villares, logo de repasar as relacións entre Galicia e Portugal ao longo da historia, “e propiciar relacións galaico-portuguesas que recuperen a perspectiva global que Castelao defendía cando falaba dunha Hespaña, segundo a cal o hispanismo debía englobar todas as culturas e as linguas de Iberia”.”

Cuestionario Proust: Francisco Álvarez-Koki

DesdeFrancisco Álvarez-Koki o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Francisco Álvarez-Koki:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Insistente soñador.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A humildade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que me dean o mesmo que eu lles dou.
4.– A súa principal eiva?
– A confianza.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir e ler.
6.– O seu ideal de felicidade?
– E difícil contestar, xa que a felicidade é un estado temporal.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non penso niso.
8.– Que lle gustaría ser?
– Un pallaso.
9.– En que país desexaría vivir?
– Non teño un país favorito, onde vivo disfruto.
10.– A súa cor favorita?
– Vermello.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A rosa.
12.– O paxaro que prefire?
– O merlo.
13.– A súa devoción na prosa?
– É difícil contestar, xa que dende Álvaro Cunqueiro pasando por Ferrín ate Ramón Caride temos onde disfrutar.
14.– E na poesía?
– Pasa o memo, xa que dende Rosalίa até Xela Arias temos moi bos poetas.
15.– Un libro?
As aventuras de Said e Sheila.
16.– Un heroe de ficción?
– Os Bolechas.
17.– Unha heroína?
– Puidera ser esa que tes na mente idealizada que nunca coñeciches.
18.– A súa música favorita?
– As bandas de música das nosas vilas.
19.– Na pintura?
– Toda a pintura realista.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Os nosos vellos que nos ensinaron tanto, especialmente as mulleres.
21.– O seu nome favorito?
– Lola, o da miña muller, e Breogán, o do meu fillo.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A mesquindade, a envexa.
23.– O que máis odia?
– Non sei o que é iso.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Os Reis Católicos.
25.– Un feito militar que admire?
– Non admiro ningún feito militar.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O da maxia, para facer feliz a moita xente.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– A verdade é que nunca penso na morte.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Sempre estou contento.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Somos humanos, polo tanto tempo e paciencia.
30.– Un lema na súa vida?
– Ser útil.”

Na presentación de A neve interminable, de Agustín Fernández Paz, por Ramón Nicolás

Desdedsc_0130 o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Constituíu un privilexio asistir onte á presentación da última novela de Agustín Fernández Paz na Casa do Libro de Vigo pois, alén desa sorte de atmosfera afectuosa que sempre paira nas presentacións dos libros do autor chairego supuxo, sen que talvez ningunha das persoas que falaron o tivese en mente, unha magnífica oportunidade para falar arredor da relevancia e consolidación da literatura xuvenil entre nós. (…)
Apuntou Manuel Bragado un dos grandes asuntos que circulan na novela e que logo rexurdiría na presentación con certa recorrencia, isto é, a homenaxe literaria que na novela se rende á xuntanza que, xustamente o 18 de xuño de 1816 (hai 199 anos) tivo lugar nunha casa perto de Xenebra, onde pasaban o verán na chamada Villa Diodati, onde xermolaron algunhas grandes obras de Lord Byron, Polidori ou Mary Shelley .
Pola súa parte, Ledicia Costas, alén de dar lectura a un texto inspirado na experiencia da lectura da obra que se presentaba mercé ao que afondou nos mecanismos que se activaron nese exercicio e o que foi descubrindo nas súas páxinas, abriu unha quenda de preguntas ás que Fernández Paz deu cumprida resposta e que xiraron arredor da arquitectura e a andamiaxe da novela, retomándose a relevancia dese encontro de grandes voces literarias arriba aludido no que hai unha recoñecida homenaxe neste libro. Falouse tamén de Bram Stoker e de Lovecraft, sobre a literatura de medo e de terror, arredor do feito de que estas pezas literarias adopten unha perspectiva de primeira persoa para dar conta da experiencia propia e ir creando unha espiral de cara ao agardado estoupido final, para volver –last but no least– a ollada cara á alquimia que xera a literatura infantil e xuvenil e reivindicar a súa necesaria presenza e cultivo.”