Gayatri C. Spivak: Incomodadora do discurso, por María Reimóndez

Artigo de María Reimóndez na plataforma de crítica literaria A Sega:
” Enfrontarse á obra da filósofa feminista poscolonial Gayatri C. Spivak supón sempre un desafío de enorme complexidade. Non só porque a súa obra sexa total e abranguente e dialogue de forma crítica e simultánea coa filosofía canónica patriarcal occidental, o feminismo branco imperialista, a globalización, a tradición filosófica patriarcal india… senón sobre todo pola capacidade interminable de incomodar o discurso. Unha das maneiras máis eficientes que ten Spivak de facelo é zarrapicar o seu complexo discurso filosófico sempre coas puntadas da experiencia próxima, coas realidades filosóficas da propia vida e das vidas propias das mulleres que se silencian no discurso, con esas que ela denomina “as subalternas”. Precisamente isto é algo que fai de maneira senlleira no seu artigo fulcral Can the Subaltern Speak?.
Neste artigo, Spivak pon as bases do que serán algúns dos seus temas recorrentes de pensamento sobre a outredade. O artigo divídese en varias partes e vai pasando dende unha análise poscolonial do “suxeito” na filosofía occidental ata chegar á maneira en que a subalterna é construída como un silencio violento por discursos patriarcais enfrontados. Así, a primeira parte do artigo analiza de que maneira discursos aparentemente “críticos” coma os de Marx, Deleuze ou Foucault foron construídos sobre as costas da outra, esmagando a súa posición dende unha totalización que contrapón de forma implícita o nós e o outras dende diferentes ópticas. Spivak fai isto dunha maneira moi eficiente, escollendo o suxeito colectivo preferente do pensamento “de esquerdas”: “os traballadores” (e traduzo de forma deliberada o masculino para o neutro inglés “the workers”). (…)”

Propostas con premio: Doe tanto a túa ausencia, de Eli Ríos, premio Francisco Añón de poesía

Entrevista de Ramón Nicolás a Eli Ríos en Caderno da crítica:
“(…) -Ramón Nicolás (RN): Por outro lado, o xurado do premio Francisco Añón salientou o peso do dramático no teu libro [Doe tanto a túa ausencia], por que este camiño?
– Eli Ríos (ER): Principalmente por experimentar, por mergullarme nun desafío poético. Nunha conversa cun amigo falamos sobre a capacidade que ten a poesía para ser representada e interesoume moito o tema. Quixen ver até onde podía ir… e aquí estamos. (…)
– RN: Recoñeces como trazo singularizador o minimalismo e o desdobramento ao que aludiu o xurado na acta do mesmo?
– ER: Isto foi algo que destaquei no mesmo acto de entrega. Estaba alí sentada na cadeira, escoitando a acta do xurado (aínda non tivera ocasión de lela), e houbo un momento no que as palabras de Mercedes Queixas me meteron moito medo, puxéronseme todos os pelos de punta! Se non fose porque sei que non é posible até dubidaría se conseguiran lerme os pensamentos!
De feito, creo que o Concello da Serra de Outes debería plantexarse recoller as actas nalgún volume porque, hai uns días, nunha Feira, achegouseme unha persoa a pedir Doe tanto a túa ausencia e quería que llo asinase. Expliqueille que o poemario non se publica até o ano próximo e terqueoume que si, que vira a acta do premio, que lle interesaba moito e que o quería ler. Como ves, o xurado non só me impresionou a min coa súa lectura…
– RN: Combinas outras actividades con participación na web de crítica feminista A Sega. Como entendes esta plataforma e as túas colaboracións na mesma?
– ER: A Sega é moito máis do que unha plataforma. A xente que alí estamos somos cada unha de idades, formacións, orixes, etc, diferentes e temos unha cousa en común: a vontade de cambiar as regras deste xogo patriarcal que non queremos xogar. Isto fai que cada texto, cada acción, cada idea á que lle damos visibilidade teña por detrás un espazo de debate compartido no que nunca paras de aprender. Para min, é realmente enriquecedor contar cunha xentiña como as segadoras sempre dispostas a solucionar dúbidas, a facer as críticas constructivas que che axudan a mellorar ou entender as cousas… É un privilexio crear na colectividade e na sorodidade para dar voz a propostas que non terían cabida noutros medios.
As miñas colaboracións n´A Sega gustaríame que fosen máis habituais pero, por falta de tempo, faise o que se pode. Non se pode estar en misa e repenicando! E isto é fantástico na Sega. Sempre hai unha segadora na ceifa! Hai semanas que non me dá a virada para entrar ao grupo de debate e, cando o fago, sorpréndome con todas as aportacións que hai, propostas, recomendacións de lecturas, etc. E claro! Logo pasas outra semana rompendo os miolos sobre as teorías que se expoñen…, e cando te dás conta levas máis aprendido que nun ano de carreira universitaria. De aí que, cando unha colaboración que leva o meu nome sae n´A Sega, eu non a sinta de meu senón de todas e cada unha das segadoras que están nese proceso de aprendizaxe, de debate, de corrección, etc., que se propón na comunidade de crítica literaria feminista que é A Sega.”

Taboleiro do libro galego (XXIV), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Unha entrega máis neste 2014 do «Taboleiro do libro galego» e que será o último ata o que recolla as novidades editoriais en lingua galega máis vendidas do vindeiro mes de setembro. Grazas, nesta ocasión, ás once librarías que participaron nesta ocasión: Suévia, Miranda, Carricanta, Biblos, Andel, Cartabón, Aira das Letras, Couceiro, Libros para soñar, Librouro e Lila de Lilith.

NARRATIVA
1º-. A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz, Edicións Xerais.
2º-. Orlando. Unha biografía, de Virginia Woolf (tradución de Celia Recarey), Irmás Cartoné.
3º-. Os televisores estrábicos, de Ramón Vilar, Xerais.
4º-. O espido de Gina, de Miguel Anxo Fernández, Galaxia.
5º-. Sete Caveiras, de Elena Gallego, Edicións Xerais.
6º-. Chovida do ceo, Alfredo Conde, Edicións Xerais e A voz do vento, de Pemón Bouzas, Xerais.

POESÍA
-. Dun lago escuro, de Marta Dacosta, Edicións Xerais.
2º-. A segunda lingua, de Yolanda Castaño, Pen Clube-Xunta de Galicia.
3º-. Remontar o río, de Helena Villar Janeiro e Luz Darriba, Tirar do fío Edicións.
4º-. Kid Salvaxe, de Carlos G. Reigosa, Xerais.

ENSAIO-TEATRO
-.Non temos medo, de Rodri Suárez, Nicetrip edición.
2º-. Eu estaba alí, Afonso Eiré, Hércules de Edicións.
3º-. E logo, temos razóns para ser nacionalistas?, de Henrique del Bosque, Edicións Xerais.
4º-. Politicamente incorreta. Ensaios para um tempo de pressas, de Teresa Moure, Através.
5º-. Xavier Vence. Conversas, de Xan Carballa, Engaiolarte Edicións.
6º-. Contra a morte das linguas, de Miguel Moreira, Edicións Xerais.

XUVENIL
-. Ámote, Leo A. Terminal de… chegadas?, de Rosa Aneiros, Edicións Xerais.
-.Recinto gris, de Ledicia Costas, Edicións Xerais.
-. Dragal IIIde Elena Gallego, Edicións Xerais.

INFANTIL
-. Rosa Caramelo, Adela Turín, Kalandraka.
-.Volvo! O regreso de Usha, de María Reimóndez, Xerais.
-. O soño de Esther, de Miguel Ángel Alonso e Luz Beloso, Nova Galicia Edicións.
-.A burra Ramona, de Paula Carballeira (ilustracións de Xosé Tomás), Baía Edicións.
-. O fío vermello, de An Alfaya, Edicións Xerais.

LIBROS CD-DVD
-. Brinca vai!, de Paco Nogueiras, Kalandraka.
2º-. Xiqui Xoque, fiú fiú!, de Uxía, Editorial Galaxia.
3º-. Pan de millo, de Migallas, ilustracións de Dani Padrón, Kalandraka.
4º-. Cantos animais, de Susa Herrera, Primera Persona.
5º-. A nena e o grilo nun barquiño, de Magín Blanco, Fol Música.

BANDA DESEÑADA
1º-. O bichero IV, de Luís Davila, Edición do autor.
2º-. A Torre dos Mouros / Os lobos de Moeche, de Manel Cráneo, Demo Editorial.
2º-. Ardalén, de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.

OUTROS
1º-. Luzes, nº 6, maio 2014.”

Radiocrítica do 23-06-2014, por Armando Requeixo

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Velaquí unha nova Radiocrítica emitida o luns día 23 de xuño en Ames Radio (107.2 FM, agora accesible on line aquí). Nesta ocasión falei con Juan Luis Silva sobre A voz do vento, de Pemón Bouzas (I, 00:31); Trinta poemas de Álvaro Cunqueiro, en edición de María Camiño Noia Campos (II, 00:11); Quizais, de Delmiro Rocha (II, 4:30) e mais Pitusa Semifusa, de Olga Brañas (III, 00:33), con coda musical por remate.”



Orlando. Unha biografía, de Virginia Woolf, por Lara Rozados

Artigo de Lara Rozados para A Sega:
“(…) É unha moi boa noticia a aparición desta nova editorial, pequena e independente, dedicada á tradución ao galego de clásicos da literatura universal. Irmás Cartoné, creada por Carlos Valdés e Celia Recarey, preséntase ante as lectoras e os lectores cunha novela [Orlando. Unha biografía] que constitúe, en palabras de Nigel Nicolson (fillo, por certo, de Vita Sackville-West) na contracapa, “a máis longa e encantadora carta de amor da literatura…” O libro foille dedicado pola súa autora, Virginia Woolf, a Vita Sackville-West, e en efecto preséntase como un canto de amor e liberdade, escrito coa intelixente ironía, co afán experimental e co bo facer técnico que caracterizan á escritora.
Baseada en pasaxes da vida da propia Sackville-West, a novela preséntanos os paradoxos da sociedade patriarcal e tamén da historia británica: @ protagonista (a arroba aparece aquí cargada de significado) vive, ao longo de catro séculos e dos dous sexos, todas as emocións e pensamentos posibles, nun impecable exercicio de creación de ficción. “A natureza e as letras parecen terse mutua antipatía: se un as xunta, esnaquízanse unha á outra”. (p. 16). Comeza o biógrafo situando a quen le na época isabelina para leval@, da man do seu/da súa Orlando, a través dos séculos. Un mozo nobre e ilustrado vive libre de preocupacións, até que, a piques de contraer matrimonio, chega unha Grande Xeada. Orlando escribe, antes de facer vinte e cinco anos, “unhas corenta e sete obras, relatos, novelas, poemas” (p. 59), posuído pola “enfermidade” da escrita. E con trinta anos, “este xove nobre non só vivira todas as experiencias que a vida ten que ofrecer, senón que vira a futilidade de todas elas”. (…)”

Casa das orfas, de Emma Pedreira, por Andrea Nunes Brións

Artigo de Andrea Nunes Brións para A Sega:
“Hai lecturas que nos atravesan, que aparecen nun momento dado, e que adquiren maior significado co tempo facendo que acudamos a elas para non nos asfixiar.
A poesía ten iso que nos engancha, que nos abruma ou libera segundo o noso estado anímico. Non hai moitos meses, aconteceume isto a min, cando me deu por fuxir da individualidade e dei por volver ao colectivo instalándome en casas amigas que me acolleron cos brazos e os andeis abertos.
Nesa aperta de libros caeron nas miñas mans varios poemarios de Emma Pedreira e tiven que acudir a eles unha e outra vez durante un tempo, quen sabe se buscando esa liberación ou para me cegar con eles.
Botei especial freo nun, que non lembraba ter lido anteriormente. E parei tempo nel: Casa das orfas, repetindo os poemas unha e outra vez, quizais porque intuín certo anacronismo da miña propia experiencia.
Intencións, versos e unha casa en carne viva. Onde a pel se desarma para acoller outras peles, onde a casa é case corpo (e así arde).
Porque Virginia Woolf, sabíao, os espazos libérannos e tamén nos apresan, represéntannos dalgún xeito. E aquí cohabitamos con Morganas, Heloísas, Penélopes, Xoanas, Xenebras ou mulleres de Chihuaca.
Na casa das orfas, podemos atopar cartografías de ausencias a percorrer os armarios, as ruínas e cinzas baixo as unllas, o medo a sobrevivir ao poema sobre o fregadeiro e o desexo na sala de estar.
Ás veces encistámonos como feridas ás paredes que din protexernos, tantas outras a casa é capital de dor, xermolo de violencia, e outras tantas a casa só é que me abras o corpo…
Así o poema vai transcribindo as casas todas, con armas e dentes, creando manifestos que dislocan ósos e músculos para facer sitio ao que vén.
E o que vén, compañeiras, desde esta colectividade que reivindicamos agora máis que nunca, fará que para sempre deixemos de nos sentir orfas.”

Radiocrítica do 09-06-2014, por Armando Requeixo

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Velaquí unha nova Radiocrítica emitida o luns día 9 de xuño en Ames Radio (107.2 FM, agora accesible on line aquí). Nesta ocasión falei con Juan Luis Silva sobre Estrela do norte, de Luís Rei Núñez (I, 00:47); Onde viven os monstros, de Maurice Sendak en tradución de Xosé Manuel González (I, 6:27), Contos peregrinos, de Pedro Miguel Rocha (I, 11:50 e II, 0:00) e a Poesía galega, de Eloy Luis André en edición de César Camoira Vega (II, 5:30).”

Taboleiro do libro galego (XXIII), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Chega a quinta entrega deste 2014 do «Taboleiro do libro galego» que recolle, segundo os datos obtidos de quince librarías consultadas, as novidades editoriais máis vendidas en lingua galega ao longo do mes de maio. O meu agradecemento, nesta ocasión, ás seguintes librarías: Librouro, Suévia, Carricanta, Biblos, Casa do Libro (Vigo), Andel, Á lus do candil, Aira das Letras, Paz, Trama, Couceiro, Libros para soñar, Abrente e Lila de Lilith, ás que se suma, desde agora, Miranda de Bueu, á que lle dou a benvida.

NARRATIVA
1º-. A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz, Edicións Xerais.
2º-. A voz do vento, de Pemón Bouzas, Edicións Xerais.
3º-. Intensa e quente é a túa humidade azul, de Xulio Pardo de Neyra, Edicións Positivas.
4º-. Sete Caveiras, de Elena Gallego, Edicións Xerais.
5º-. Maternosofia, de Inma López Silva, Editorial Galaxia.
6º-. A memoria da choiva, de Pedro Feijoo, Edicións Xerais.

POESÍA
-. Nimbos, de Xosé María Díaz Castro, Galaxia.
2º-. Ningún amante saber conducir, de Rosalía Fernández Rial, Positivas.
3º-. Eu violei o lobo feroz, de Teresa Moure, Através.
4º-. Dun lago escuro, de Marta Dacosta, Edicións Xerais.
5º-. A segunda lingua, de Yolanda Castaño, Pen Clube-Xunta de Galicia.

ENSAIO-TEATRO
-. A alternativa está aquí, de María Reimóndez, Edicións Xerais.
2º-. Politicamente incorreta. Ensaios para um tempo de pressas, de Teresa Moure, Através.
3º-. Xavier Vence. Conversas, de Xan Carballa, Engaiolarte Edicións.
4º-. Contra a morte das linguas, de Miguel Moreira, Edicións Xerais.
5º-. Para que nos serve Galiza?, de Xaime Subiela, Editorial Galaxia.

INFANTIL-XUVENIL
-. A illa de todas as illas, de Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas, Edicións Xerais.
-. Ámote, Leo A. Estación de tránsito, de Rosa Aneiros, Edicións Xerais.
-. Recinto gris, de Ledicia Costas, Edicións Xerais
-. O Castañeiro de abril, de Antonio Manuel Fraga, Edicións Xerais.

ÁLBUM ILUSTRADO
-. O soño de Esther, de Miguel Ángel Alonso e Luz Beloso, Nova Galicia Edicións.
2º-. O Dragón que cambiaba de conto cada vez que esbirraba, de David Aceituno e debuxos de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.
3º-. A Burra Ramona, de Paula Carballeira (ilustracións de Xosé Tomás), Baía Edicións.

LIBROS CD-DVD
-. Brinca vai!, de Paco Nogueiras, Kalandraka.
2º-. Na lingua que eu falo, de Najla Shami e Rosalía de Castro, Editorial Galaxia.
3º-. Pitusa semifusa, de Olga Brañas, Editorial Galaxia.
4º-. Pan de millo, de Migallas, ilustracións de Dani Padrón, Kalandraka.

BANDA DESEÑADA
1º-. O bichero IV, de Luís Davila, Edición do autor.
2º-. Ardalén, de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.

OUTROS
1º-. Luzes, nº 6, maio 2014.”

Tabela dos Libros de xuño, por Armando Requeixo

Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Co primeiro luns do mes, chega outra volta a Tabela dos Libros. Nela figuran seleccionados os volumes que Manuel Rodríguez Alonso, Inmaculada Otero Varela, Francisco Martínez Bouzas, Montse Pena Presas e Armando Requeixo estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.»

A lúa da colleita. Críticas de Susana Sánchez Arins e Marga do Val

Desde A Sega:
Susana Sánchez Arins: Anxos Sumai convida-nos, segundo a informação da contracapa, a acompanhar as férias da protagonista do seu romance A lúa da colleita. Aquelas que iam ser umas simples semanas de descanso, anuncia, acabarão sendo algo mais. A protagonista, Nuria, questionará-se tudo quando a rodeia, até o ponto de duvidar que é realidade que é ficção.
Justo aí encontrei eu o problema.
Renxe-me a personagem de Nuria. Não acaba de entrar-me. Não acabo de acreditar na sua existência. E já sei que é ficção, mas a essência do jogo está em eu acreditar pessoas as personagens, vidas as tramas, lugares os decorados. E Nuria renxe-me. (…)
E Anxos Sumai remexeu tudo isso em mim e logrou fazer-me ver que não sempre é possível perceber onde a necessidade do re-encontro com nós mesmas. Que não sempre é possível aceder à espoleta que faz rebentar mudanças. Que não sempre é possível atender com plena consciência às búsquedas persoais. Que não sempre é possível deixar migalhinhas de pão para que outras, nós mesmas, as sigamos. (…)

Marga do Val: Anxos Sumai é unha autora que me interesa moito, non só polo magnífico uso da lingua, polo ensarillamento da lírica na súa prosa, por suposto ledicias para a lectura, interésame por esa arquitectura que vai construíndo con imaxes, polos espazos labirínticos que nos obriga a transitar cando a lemos, ese mundo onírico, atmosfera de marabilla e de aversión. Interésame sobre todo a soidade que habita nas personaxes que (con)moven os seus textos, unha soidade que nos convida a estar con Anxos de Garda que resiste no arquivo da Melodía de días usados, que en Así nacen as baleas faísca como voaxa e ocupa todos os recunchos, porque o nacer das baleas convértese na morte de Ramón e asolaga o relato, esa terríbel inocencia que (se) destrúe, que anega e/ou expulsa, que obriga ou convida ao camiño, un camiño imposíbel de compartir. Unha vertixe. Mais nas súas obras non se pode pensar en que é o azar o que provoca esa señardade, en que é unha condena externa, falamos dunha busca das personaxes, na soidade de quen vai limpando carreiros con conciencia, de quen se mergulla para buscarse, unha soidade que dialoga coa daquel rianxeiro que foi Manuel Antonio e que falou co seu doppelgänger naquel poema “Ao afogado” (…)”.