Artigo de Camilo Franco en La Voz de Galicia:
“Méndez Ferrín sentenzou ao finalizar o Congreso da Real Academia Galega que todos «os anos non podemos ter un Lois Pereiro». A valoración do presidente da RAG explica a circunstancia, coreada desde algúns ámbitos, de que este Día das Letras Galegas saíuse do patrón e levou a celebración a sectores sociais e culturais que permaneceran alleos a ela.
Para o presidente da Academia, as celebracións demostraron a «potencia da cultura galega e súa variedade». Admite Ferrín a singularidade e a versatilidade das actividades celebradas este ano e o atribúe á calidade poética «dunha figura que, como dixo Gimferrer, é unha das grandes da poesía en Europa, conectado ás correntes do seu tempo».
Para Manolo Rivas, compañeiro en algúns dos colectivos poéticos nos que foi incluído o poeta, «a enerxía despregada pola sociedade galega arredor de Pereiro ao longo deste ano demostra non só que a poesía de Lois está moi viva e ten capacidade de conectar coa sociedade agora, tamén explica que hai moita xente disposta a participar e a utilizar a obra de Lois para facer outras cousas». Unha enerxía social que, segundo Rivas, «non vai haber recortes que poidan parala».
Tanto Ferrín como Rivas dan por boa a descrición de Pereiro como heterodoxo e os dous académicos da lingua consideran lóxico o proceder da institución lembrando a un autor pouco académico. Ferrín considera que a RAG non fai «as cousas porque si Pereiro foi unha elección axeitada, como todas as da Academia, aí están os resultados». Para Rivas, o éxito deste ano dedicado a Pereiro demostra que a «Academia está atenta ao que pasa na rúa».
Para o irmán do escritor, o xornalista Xosé Manuel Pereiro, «foi un ano sorprendente, primeiro pola cantidade de actividades e logo pola variedade». Engade o irmán do escritor que hai que ter en conta «a variedade de propostas que foron nacendo arredor da obra de Lois, fosen libros, películas, discos, teatro ou concertos». O periodista explica que a polémica arredor da elección de Pereiro «só demostra o interese que hai polo autor e pola celebración». Para o irmán do poeta, o carácter diverso e pouco académico da súa obra «foi unha das circunstancias decisivas para que este fose como foi». O propio xornalista sinalou na Academia que o Día das Letras «pode elevar ou tombar a un autor». Considera que no caso do seu irmán «non hai perigo do segundo».
Para algúns críticos, a obra de Pereiro «ten solventados os riscos de institucionalización». Explícao Olivia Rodríguez, quen sinala que o proceso de «canonización de Pereiro xa comezou no ano 85 e ao longo deste ano recibiu un pulo definitivo». Explica tamén que a obra «non quedou esgotada neste ano».
Mercedes Queixas pide aproveitar o resultado deste ano para «repensar o canon literario en Galicia e non perder de vista o ensino nin o funcionamento que poidan ter determinadas obras na escola».”
Arquivo da categoría: Día das Letras
Armando Requeixo: Día de feira XVI
Artigo 
de Armando Requeixo no seu blogue, Criticalia:
“Hai tres semanas propuxen no Día de Feira unha pregunta: Que a Real Academia Galega designe polo mes de xuño o autor/a ao que se dedicará o seguinte Día das Letras Galegas, ¿cres que fai diminuír a atención prestada ao autor/a do ano en curso no resto da anualidade? Partía eu da sospeita de que o anuncio temperán da nova ou novo homenaxeado restaban atención á autora ou autor do ano en curso, á vista do que leva ocorrendo nos últimos tempos. Pois ben, está claro que esa miña dedución é secundada en parte si e en parte non.
Algo máis do sesenta por cento (o 61% exactamente) opinades que, efectivamente, o feito de que cada mes de xuño se anuncie a vindeira ou vindeiro homenaxeado no Día das Letras Galegas faille fraco favor ao protagonismo da autora ou autor distinguido no ano en curso. E probablemente os que así pensades tivestes na mente acontecementos tan notorios como o aínda recente Congreso Lois Pereiro, que foi cualificado por algúns, non casualmente, como congreso secreto, secuestradamente arrombado como estivo na súa publicitación institucional, clandestinamente esquecido da visibilización que merecían unhas xornadas dedicadas a quen era, enténdese, o autor do ano.
Mais case un corenta por cento de vós (o 39% para máis precisión) coida que ese anuncio estival da nova ou novo homenaxeado en absoluto estorba a celebración en curso. Neste sentido, debo aclarar que consultei algún amigo académico e que me confirmaron que é preceptivo que, na primeira reunión plenaria posterior ao 17 de maio, a RAG nomee a nova ou novo homenaxeado. Por tanto, na súa actuación a Academia non fai senón cumprir coas regras estatutarias. O que non impide, engado eu, que esa norma se cambie se o conxunto dos membros chega a estimar que un desprazamento temporal na designación axudaría a optimizar o sentido da celebración. (…)”.
O Consello da Cultura centrará en Paz Andrade a súa acción no 2012
“O 
homenaxeado no Día das Letras Galegas de 2012, Valentín Paz Andrade (1898-1987), é tamén o protagonista da actividade do Consello da Cultura Galega para o vindeiro ano. O plenario da institución aprobou onte Plan de Actividades de 2012 nos que destaca unha exposición sobre o intelectual. A mostra exhibirase no Brasil, país co que Paz Andrade mantivo unha fonda relación e que permitirá ao consello continuar co seu traballo de acción exterior. Malia o recorte orzamentario, o Consello seguirá coa súa liña de actividades de asesoramento e xornadas de reflexión no eido da cultura. (…)”. Vía Cultura Galega.
Santiago: recital poético Picaversos, con Paco Macías, Iago Martínez e Mario Regueira
O 
martes 20 de decembro, a partir das 21:00 horas, no Modus Vivendi (Praza de Feixoo) de Santiago de Compostela, chega outra edición do ciclo de lecturas poéticas Picaversos, en homenaxe a Lois Pereiro. Paco Macías, Iago Martínez e Mario Regueira lerán textos do poeta monfortino, co que o público asistente poderá escoitalo na voz deles e gozar, tamén, dalgunha das súas lecturas e músicas favoritas.
A Real Academia Galega sinala que non todos os anos se pode “ter un Lois Pereiro”
Artigo de Camilo Franco en La Voz de Galicia:
“A Real Academia Galega está a punto de pechar o libro Lois Pereiro para abrir o libro Valentín Paz Andrade. A institución clausurou onte o congreso sobre o poeta case como punto final a un ano que distintas voces sinalaron como diferente no histórico das celebracións do Día das Letras Galegas. O presidente da Academia, Xosé Luís Méndez Ferrín, apuntou ao finalizar o congreso que a institución «escolle ben aos homenaxeados, pode haber autores menos divertidos, pero todos son importantes e todos os anos non podemos ter un Lois Pereiro».
Para o presidente da RAG o congreso finalizado onte culminou un ano intenso arredor do poeta e no que se demostrou que a academia «pensa ben». Ferrín explicou que dedicarlle o día «a Lois Pereiro non era ningún risco, risco foi cando llo dedicamos a María Mariño». Admitiu que este ano foi distinto «como é cada ano» engadindo que os autores poden gustar máis ou menos, pero a academia «é un tanque de pensamento dos mellores do país». Puxo de exemplo a importancia de Valentín Paz Andrade con que, explicou, «imos poder repasar case todo o século XX en Galicia e creo que é un asunto moi importante aínda que pareza menos divertido».
Na valoración do Congreso, o presidente apuntou dúas características fundamentais. «A participación maioritaria no mesmo foron poetas, co que temos a interpretación da poesía desde dentro e por tamén tivemos a ollada externa que nos deu Gimferrer e que colocou a Pereiro como un dos grandes de Europa».
Para o escritor Manuel Rivas o congreso e as celebracións de Lois Pereiro demostraron que era un poeta que ligaba «o individual e o colectivo, unha ponte entre o eu e o nós» e este carácter da poesía de Pereiro «escenificouse dunha maneira na que as celebracións non foron un culto á personalidade, senón un campo fértil e moi creativo e participativo».”
O Incio: Homenaxe a Lois Pereiro
Fundación Novacaixagalicia: presentación de Valentín Paz-Andrade, a memoria do século XX, de Tucho Calvo
O 
xoves 15 de decembro, ás 20:00 horas, na Fundación Novacaixagalicia (Cantón Grande, 21-24) da Coruña, preséntase o libro Valentín Paz-Andrade, a memoria do século XX, de Tucho Calvo, publicado en Biblos. Participarán no acto, xunto ao seu autor, Xosé Díaz e Xulio L. Valcárcel.
Congreso Lois Pereiro, do 15 ao 17 de decembro
Entre 
o xoves 15 e o sábado 17 de decembro, desenvólvese o Congreso Lois Pereiro, organizado pola Real Academia Galega, coa colaboración da Consellería de Cultura e Turismo e da Universidade da Coruña. O comité organizador está formado por Xosé Luís Méndez Ferrín, Xosé Luís Axeitos Agrelo, Luís Caparrós Esperante e Manuel Rivas Barrós. A inscrición é gratuíta e pódese formalizar no correo secretaria@realacademiagalega.org. O congreso está recoñecido cun crédito de libre configuración pola Universidade da Coruña. O programa é o seguinte:
XOVES, 15 DE DECEMBRO. Cidade da Cultura de Galicia (Santiago de Compostela).
– 9:30 h. A organización do Congreso pon a disposición dos participantes un autobús para o desprazamento á Cidade da Cultura de Galicia. Saída da Coruña {Porta Real) do autobús con destino a Santiago de Compostela (Cidade da Cultura de Galicia).
– 10:30 h. Entrega de documentación.
– 11:30-12:45 h. Visita guiada á Cidade da Cultura de Galicia.
– 12:45 h. Inauguración do Congreso Lois Pereiro.
– 13:00 h. Lección inaugural. Pere Gimferrer: Un poeta europeo.
– 16:30-17:00 h. Antón Lopo: A culpa foi de Lou Reed.
– 17:00-17:30 h. María do Cebreiro: Na miña alma e nas alleas. Políticas do desacougo en Rosalía de Castro e Lois Pereiro.
– 17:30-18:00 h. Luis Cochón: Vira a morte e terá os teus ollos. Os derradeiros poemarios de Alexandre Cribeiro e Lois Pereiro.
– 18:00-18:30 h. Arturo Casas: Suxeito estético, suxeito político”.
– 18:45 h. Saída do autobús de Santiago de Compostela (Cidade da Cultura de Galicia) con destino á Coruña (Porta Real).
VENRES, 16 DE DECEMBRO Real Academia Galega. A Coruña.
– 10:00-10:30 h. Daniel Salgado: Lois Pereiro, o século curto.
– 10:30-11:00 h. Anxo Angueira: Lois Pereiro lírico.
– 11:00-11:30 h. María Xesús Nogueira: Conversa ultramarina. Epistolario de amor e enfermidade de Lois Pereiro.
– 12:00-12:30 h. Miguel Mato Fondo: Dúas cancións e unha elexía para Lois Pereiro.
– 12:30-13:00 h. Olivia Rodríguez: A recepción crítica de Lois Pereiro.
– 13:00-13:30 h. Coloquio.
– 16:30-17:00 h. José Luís Calvo Vidal: Rimbaud / Pereiro. As belezas do abismo.
– 17:00-17:30 h. Xabier Cordal: Lois Pereiro, a xeración sen rede.
– 17:30-18:00 h. Carlos Gegúndez López: Náufragos do paradiso. Monstruo osimorónico sen ataduras
– 18:15-18:45 h. Antón Patiño: A porta xiratoria.
– 18:45-19:15 h. Mercedes Queixas: Por unha canonización (que non beatificación) da obra pereiriana.
– 19:15-19:45 h. Coloquio.
SÁBADO, 17 DE DECEMBRO. Real Academia Galega. A Coruña.
– 10:00-10:30 h. Manuel Rivas: O compañeiro da noite.
– 10:30-11:00 h. Xosé Manuel Pereiro: Un mundo chamado Lois. Revisando os danos.
– 11:00-11:30 h. X. Manuel Outeiriño: Esteticismo e terribilitá na obra poética de Pereiro.
– 12:00-12:30 h. Luz Pozo: Se queredes amigos, deixade unha flor.
– 12:30-13:15 h. Lección de clausura, por Chus Pato: Da vida e furia necesaria.
– 13:15 h. Clausura e entrega de diplomas.
Desde a páxina oficial de Lois Pereiro. Recollido tamén en Cultura Galega.
Recensións posteriores en La Voz de Galicia (venres 16, sábado 17, domingo 18), La Opinión (venres 16), El País (venres 16), Galiciaé (xoves 15).
Concurso para a elaboración dunha exposición sobre Valentín Paz Andrade
A Secretaría Xeral de Política Lingüística, 
por delegación do conselleiro de Educación e Ordenación Universitaria do día 4 de novembro de 2011, en virtude da disposición adicional da Orde do 22 de abril de 2010 de delegación de competencias nos órganos superiores e periféricos da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria (DOG núm. 78, do 27 de abril de 2010), con motivo do Día das Letras Galegas, convoca un concurso, entre os centros de ensino non universitario de titularidade da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria para a elaboración dunha exposición sobre a obra, época e lingua do autor homenaxeado en 2012, Valentín Paz Andrade, e/ou sobre a situación sociolingüística da etapa histórica na que este viviu.
Obxectivos:
1. Potenciar o estudo da obra e da época de Valentín Paz Andrade.
2. Propiciar a reflexión sociolingüística sobre esta etapa histórica.
3. Fomentar a valoración das contribucións individuais e colectivas na dignificación e normalización da lingua galega.
4. Impulsar a realización de actividades que fomenten a colaboración interdepartamental e que potencien a implicación activa do profesorado e do alumnado.
5. Fomentar e difundir unha visión persoal por parte da comunidade educativa sobre a figura deste autor.
6. Enriquecer a oferta de materiais existentes en lingua galega, e promover a súa divulgación como referentes para outros centros.
BASES
1. Poderán participar todos os centros de ensino non universitario de titularidade da Consellería de Educación aos que se refire a base 2.ª desta convocatoria.
2. Establécense dúas categorías:
a) Para os centros de educación infantil e primaria.
b) Para os centros de educación secundaria obrigatoria, bacharelato e formación profesional.
Os centros educativos nos que se imparta educación infantil, primaria e secundaria poderán concursar nas dúas categorías.
3. Os traballos serán orixinais e inéditos.
4. O eixe temático da exposición será a obra e a época de Valentín Paz Andrade, observada dende unha perspectiva pluridisciplinar e onde o percorrido biográfico sexa só un pretexto para abordar unha realidade complexa e heteroxénea.
5. O traballo será interdepartamental e na súa elaboración deberán estar implicados un mínimo de cinco seminarios. No caso dos centros de educación primaria, terase en conta a participación dos equipos de distintos ciclos.
6. A exposición constará de:
– 10 carteis de 70 x 50 cm.
– Para cada cartel elaboraranse unha serie de actividades que guíen a súa observación e fomenten o labor de investigación do alumnado. Xuntarase á exposición en forma de guía ou cuestionario e a súa extensión non superará as 20 páxinas.
7. A técnica para utilizar é libre e os traballos poderanse presentar en cor.
8. Os grupos de traballo que elaboren as exposicións gañadoras recibirán cadanseu premio en metálico por importe de 3.000 €. Os premios poderán, se a calidade dos traballos presentados non fose a axeitada, declararse desertos.
9. Os traballos entregaranse en formato dixital PDF e EPS, cunha resolución mínima das imaxes de 300 píxeles/polgada, modo de cor cmyk, acompañado da reprodución impresa dun dos carteis, no Rexistro Xeral da Xunta de Galicia, nos das súas delegacións provinciais ou por calquera dos medios previstos no artigo 38.4 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común. Presentaranse baixo un pseudónimo ou lema identificador. Ademais, acompañarase un sobre pechado no que figurará no exterior unicamente o pseudónimo ou lema da exposición e no seu interior, os datos do centro e os do grupo de traballo.
10. O prazo de presentación remata o día 16 de xaneiro de 2012.
11. Para o ditame dos premios establecerase un xurado formado por:
– O titular da Subdirección Xeral de Política Lingüística.
– O titular da Subdirección Xeral de Planificación e Dinamización Lingüística.
– Un asesor ou asesora técnica encargado/a dos contidos educativos.
O xurado poderá contar cos informes dunha comisión técnica especializada para colaborar na valoración daqueles proxectos que coide pertinentes.
12. O xurado terá en conta os seguintes criterios de valoración:
– Ampliación da perspectiva de coñecemento do autor homenaxeado.
– Inclusión de actividades dirixidas a distintos ámbitos de coñecemento, ademais das correspondentes aos seminarios implicados.
– Nivel de implicación e incidencia na comunidade educativa.
– Carácter motivador e orixinalidade da proposta.
– Orde, claridade, coherencia e corrección gramatical na presentación.
13. Os orixinais non premiados serán devoltos, sempre que os/as autores/as así o soliciten por escrito, no prazo máximo dun mes a partir da data en que se faga pública a resolución do xurado. Os orixinais que non se retiren, destruiranse.
14. A mellor exposición de cada unha das categorías será imprimida e distribuída en máis de 1.600 puntos de Galicia e do exterior, tales como centros de ensino, centros de estudos galegos, centros da emigración, bibliotecas municipais e casas da cultura, entre outros. Nela figurarán a imaxe gráfica da Xunta de Galicia e o nome do centro gañador.
15. A Secretaría Xeral de Política Lingüística quedará eximida de calquera responsabilidade derivada do plaxio ou de calquera transgresión da lexislación vixente na que, en materia de propiedade intelectual, puidesen incorrer os/as participantes.
16. A Secretaría Xeral de Política Lingüística resérvase o dereito a organizar exposicións e/ou a exhibición, reprodución ou publicación da imaxe ou contido dos traballos presentados por calquera medio que se considere oportuno, sen máis limitacións que as derivadas do Real decreto lexislativo 1/1996, do 12 de abril, polo que se aproba o texto refundido da Lei de propiedade intelectual.
17. A Secretaría Xeral de Política Lingüística poderá desenvolver as accións que considere oportunas encamiñadas á difusión dos traballos seleccionados das categorías incluídas nesta convocatoria.
18. A participación no concurso implica a aceptación destas bases. A Secretaría Xeral de Política Lingüística queda facultada para dirimir calquera controversia derivada da interpretación das bases. O ditame do xurado será inapelable.
Santiago de Compostela, 7 de novembro de 2011
Debate, proxección audiovisual e novos libros sobre Lois Pereiro
O 
xoves 24 de novembro, ás 20:30 horas, no Restaurante Rúa (R/ San Pedro, 24) de Santiago de Compostela, terá lugar un evento, baixo o título Lembrando a Lois Pereiro, no que participarán Xosé Manuel Pereiro, O Leo, Iago Martínez e Daniel Salgado, moderados por Alberto Ramos. Antes da conversa, está previsto que se proxecte un fragmento da peza artística Corporal (je t’aime), proxecto baseado nunha idea de Antía Otero e Carlos Neira, a partir de poemas de Lois. Desde Cultura Galega.
Esta nova coincide coa saída de dous libros sobre o autor a quen este ano se lle dedicou o Día das Letras Galegas: Lois Pereiro. Dicionario de sombras, de Antón Patiño, editado en Espiral Maior, e o catálogo da exposición Quen corta os fíos do soño?, publicado pola Fundación Luís Seoane. Desde a páxina oficial de Lois Pereiro.
