Entrevista
de Daniel Salgado a Cesáreo Sánchez Iglesias en Sermos Galiza:
“A contradición é tamén un dos motores da poesía. Percibiuno Cesáreo Sánchez Iglesias (O Irixo, 1951) no Vietnam, o territorio do seu último libro de poemas: “Eu tiña vontade de falar daquel país e da súa historia. Mais, ao tempo, pensaba que era cruel falar da guerra nun lugar tan fermoso”. Decidiu asumir o paradoxo. As bolboretas do Mekong é o resultado, un extenso volume de memoria e crónica, de celebración e dó.
“Vietnam é un símbolo para a miña xeración”, explica a Sermos Galiza, “e a min deume a conciencia antimperialista, anticolonialista”. Con esa lembranza o poeta percorreu Indochina hai oito anos. E comezou a escribir As bolboretas do Mekong, que publica Xerais e presentará o vindeiro 17 de xaneiro na libraría Moito Conto da Coruña ás 19.30 horas. Acompañarano o músico e escritor Xurxo Souto e a directora do semanario Sermos Galiza María Obelleiro.
De alento whitmaniano, verso longo -case versículo-, inzados de topónimos, atravesado de persoas e espazos sagrados, os poemas de Sánchez Iglesias relatan unha viaxe no presente e unha viaxe ao pasado. “Para esta obra formeime moito na historia de Vietnam e da guerra de liberación”, asegura, “prescindín da información filtrada por Occidente, agás a de certos xornalistas”. Refírese a mitos do xornalismo daquela comprometidos: Susan Sontag, Oriana Fallaci, Michael Herr.
O autor é consciente das diferentes zonas polas que se move. “Os poemas non se escriben exactamente por unha vontade racional. Pero eu creo que é tarefa da miña xeración transmitir a memoria dese símbolo que foi Vietnam”. Unhas horas despois, vía mensaxe telefónica, Sánchez Iglesias engade: “Coido que hai dous libros avanzando ao mesmo tempo, un libro en que a terra humanizada é unha capa, e dar idea do xenocidio imperialista, outra”.
“A ofensiva do Tet, canto doe nas maos. Quen derrotou a quen? / O delirio coas súas escamas de réptil. No amencer de / xaneiro ningún sol para o festival do Tet. Erguémonos”, escribe no quinto capítulo, no tramo dedicado a Cu Ci, “Foi cando os homes morcego saciaron a súa sede / e así falei cando fun quen recorda: salferiron a selva / cun mar de lume”. Ese verso estendido, expón, é tamén unha homenaxe á tradición vietnamita e chinesa, “en que o verso longo se emprega para falar da terra”.
Mais As bolboretas do Mekong, subtitulado Caderno de Indochina, non é apenas unha indagación nun acontecemento histórico, chave para a politización das persoas dunha idade. Recentemente, outro poeta, Vítor Vaqueiro, abordaba semellante materia en 1968 (Laiovento, 2018). Célebre foi antes o poema de Uxío Novoneyra Vietnam Canto -cuxo verso “IRMANDIÑOS DE GALICIA VIETCONG” serve a Sánchez Iglesias de epígrafe- ou algúns de Méndez Ferrín.
Pero neste caso entran en xogo outros elementos. “Ao chegar a territorios de dor, conectaba coa miña propia memoria, a de 1936”, indica. Aparecen o campo de concentración de San Simón ou a árbore da Caeira. É un periplo a Asia e unha expedición “ás profundidades”. “Eu era incapaz de camiñar por Hanoi sen pensar en que significa ser bombardeado”, di. Bombardeado non de calquera maneira: Estados Unidos botou no Vietnam catro veces máis bombas que en toda a Segunda Guerra Mundial.
Sucedía nunha xeografía exhuberante, por intres fisicamente hostil -era o tempo do monzón-, dunha beleza delicada e terríbel. “Viaxar é tamén aprender a soidade”, considera o poeta, “estás fóra do teu líquido amniótico, diante do descoñecido”. A baía de Ha Long, navegar o Mekong, coñecer Saigón de primeira man. “Fun entrando en capas profundas. Aínda que fales dunha paisaxe, falas do fondo humano”, sinala, “e descubrín unha cultura, da que quixen dar testemuño”.
As bolboretas do Mekong é, así, produto de oito anos de indagación e escrita. Un tributo a Ho Chi Minh e “a súa extraordinaria sensibilidade humana”, e un pranto por Camboxa “e os campos de silencio”. “Na praia atlántica, a maré a subir rumorosa de silencio / coa exactitude do reloxo lunar, acalma / a miña sede de infinito”, conclúen 211 páxinas.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Ana Cabaleiro: “Pertenzo a unha xeración que medrou pensando que no rural só quedaba quen non valía para outra cousa”
Entrevista 
de Montse Dopico a Ana Cabaleiro en Praza:
“(…) – Praza (P): A personaxe principal do libro [As ramonas], Mona, é da mesma parroquia ca ti. Algo debe ter a novela de homenaxe á túa aldea. É así? En que sentido?
– Ana Cabaleiro (AC): Ten moito de homenaxe á miña aldea, mais para min tamén ten moito de homenaxe aos lugares comúns, aos lugares que nos son propios, que nos identifican cultural e socialmente, e que no noso país son maioritariamente rurais. Ao mesmo tempo, tamén ten un aquel de reivindicación, de chamar a atención sobre unha febleza que eu aprecio na literatura e que ten que ver co marco que se escolle para situar as historias, no que predomina o urbano ou os lugares indefinidos, sen nome propio.
Olladas que, a priori, non teñen nada de malo, pero que para min son olladas e marcos moi limitantes, moi uniformes, que prescinden dos factores diferenciadores de noso. Eu o que pretendo é precisamente o contrario, poñer en valor a diferenza, o propio, os elementos de noso que temos na contorna máis inmediata. (…)
– P: É unha novela curta, construída con capítulos curtos e áxiles… Nese sentido, pode ser tamén herdeira do teu libro de relatos Sapos e sereas. Cal é a relación entre estes dous libros?
– AC: Os capítulos de As ramonas teñen, de forma consciente, estrutura de relato. A historia da novela vaise fiando a través de viaxes en sucesivos vehículos e cada capítulo corresponde cun traxecto en coche, polo que son case unidades pechadas en si mesmas.
A relación neste sentido é evidente. Eu adoro o relato como formato literario que, ademais, ten unha gran tradición na nosa literatura escrita e tamén na cultura oral popular e que agora, co tipo de lectura fragmentada que propician os móbiles e os aparellos tecnolóxicos, ten tamén unha relación directa cos novos modos de recepción de contidos. Todo o que levo escrito ao longo da miña vida –non me refiro só ao publicado- ten estrutura de relato ou moi próxima ao relato. Non sei se chegarei a escribir nun formato diferente pero, de momento, creo que aínda me queda moito por explorar no formato curto. (…)
– P: En relación co anterior, Mona non é de casa ben, coma o grande artista, Antonio. Na novela está presente a falsidade do mundo da arte (o simulacro, a estupidez), mais conectada coa desigualdade, coa diferenza entre clases sociais. Por que?
– AC: En relación ao mundo da arte, e máis concretamente da arte contemporánea, intentei en todo momento humanizala, facela accesible, quitarlle a aura de ámbito reservado só para “persoas entendidas”. Non me gusta, a nivel persoal, que se fale da arte contemporánea con desprezo, paréceme unha forma de ignorancia flagrante. Si é certo que a posición social de Mona é determinante na percepción que ten de si mesma e, polo tanto, tamén na súa conduta e na súa toma de decisións.
Eu non acredito en que a fronteira entre clases sociais estea diluída, pola contra penso que está máis presente ca nunca. Os estudos, o nivel económico, e o patrimonio material permiten avanzar socialmente pero, a determinado nivel, a fronteira é insalvable. E agora coa crise, a brecha social é unha gran falla tectónica, ben visible, xa non hai maneira de facer como que non existe. (…)”
Amauta Castro: “O verso admite todo o que nos devasta”
Entrevista
de Ronsel Pan a Amauta Castro en Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): “Só o instante coñece a forza do pensamento”: o pensamento que ten de improvisación?
– Amauta Castro (AC): Desde logo hai unha parte de intuición poética (non sei se de improvisación) que é necesaria para desenvolver o oficio da poesía. Einstein consideraba que nunca chegara a ningún dos seus logros científicos por vías convencionais, e que en boa medida precisou dese punto de intuición que adianta o pensamento máis definido e razonado.
É no instante, na tentativa de captura do instante, que aparece esa forza. Durante anos me sentín obsesionado pola obra do artista plástico italiano Alberto Burri. Burri tentou captar o punto de combustión dos materiais principalmente sobre elementos plásticos. Sempre pensei que era necesaria a mesma tentativa a través do texto poético. E entendo que non son o único que pretendeu isto. Os místicos (musulmáns e cristiáns, que son os que coñezo e puiden ler), os grandes mestres do haiku, e mesmo poetas da nosa propia tradición galego-portuguesa, tentaron achegarse ao instante desde a intuición poética. Creo que non é preciso estenderse muito máis, pero hai exemplos moi evidentes no eido da fotografía e do cinema que tentan achegarse a esa forza.
– P: “O verso admite todo o que nos devasta”: constrúese desde as ruínas do ser?
– AC: A poesía pode construirse desde diversas posicións. Parece que a felicidade non adoita ser a maioritaria e que somos movidos por sentimentos que producen unha convulsión en nós mesmos. Desde a indignación política ao intimismo máis severo, pasando pola desespranza ou pola inminencia da morte, etc. Non existen unha pauta, nin se pode ser categórico e afirmar que efectivamente construimos o poema desde a ruína. Pero cito a Alfonso Pexegueiro para dicir que “só a poesía pode sacarnos dos infernos que a intelixencia crea”. (…)”
Arancha Nogueira: “Hai que deslocalizar a poesía e levala aos bares, non é elitista”
Entrevista
a Arancha Nogueira en La Región:
“(…) – La Región (LR): Cal é ese “spleen” do título [spleen en catro tempos]?
– Arancha Nogueira (AN): “Spleen” é como os antigos gregos lle chamaban ao bazo, porque crían que este órgano era o que regula o temperamento. Popularízase na literatura como sinónimo de capturar o temperamento dun lugar. Porque os lugares teñen carácter e nos inflúen. Eu fago un spleen de Santiago de Compostela, a cidade na que vivo, pero podería ser de Ourense ou de calquera outro lugar. Precariedade, turistificación, alugueiros caros… É un berro colectivo dunha xeración.
– LR: Que significado teñen os espazos na súa poesía?
– AN: Este poemario marca unha diferenza cos anteriores, máis íntimos. Aquí doulle máis importancia aos espazos públicos. A miña poesía é íntima e social. Creo que hoxe as mulleres reflexionemos sobre as cousas que nos interpelan é algo tremendamente social que é preciso colectivizar.
– LR: Publicou un poemario hai uns meses. A este ritmo, non ten medo á páxina en branco?
– AN: Un pouco, pero non tanto polo número de publicacións. Levo escribindo moitos anos. No momento no que non podes escribir, é certo que te angustias moito, porque é unha forma de vida e unha maneira de buscar a túa identidade. (…)”
A Autora fala da súa obra: Margarita Ledo Andión (2018)
Desde
finais de 2018 incorporáronse á web da AELG catro novas entrevistas longas a ese mesmo número de autoras/es socias/os. O obxectivo deste formato é falar demoradamente da súa traxectoria literaria e da súa biografía, de modo que se poida obter un pequeno documental de aproximadamente unha hora por autor/a, coa intención de que supoña un documento valioso que resuma a súa obra e ofreza valoracións de escritoras e escritores sobre a creación, a cultura e o pensamento en xeral. Esta actividade contou co financiamento da Deputación de Lugo.
Aquí pode verse o vídeo gravado a Margarita Ledo Andión:
O Autor fala da súa obra: Ramón Villares (2018)
Desde
finais de 2018 incorporáronse á web da AELG catro novas entrevistas longas a ese mesmo número de autoras/es socias/os. O obxectivo deste formato é falar demoradamente da súa traxectoria literaria e da súa biografía, de modo que se poida obter un pequeno documental de aproximadamente unha hora por autor/a, coa intención de que supoña un documento valioso que resuma a súa obra e ofreza valoracións de escritoras e escritores sobre a creación, a cultura e o pensamento en xeral. Esta actividade contou co financiamento da Deputación de Lugo.
Aquí pode verse o vídeo gravado a Ramón Villares:
Anna R. Figueiredo: “Creo nunha literatura que teña certo input social e que tamén supoña un reto”
Entrevista
de Montse Dopico a Anna R. Figueiredo en Praza:
“Olivia non estudou para emigrar. Pero ten que facelo, coma tantas persoas da súa xeración. No medio do seu proceso de adaptación, de reconstrución da súa identidade -e de choque coas súas propias expectativas sobre o país de acollida- dá por casualidade cun adolescente que lle vai mudar, dalgunha maneira, a vida. Nun contexto no que nada é o que parece. Todo é simulacro. Aparencia. Así é -ou polo menos así comeza- Os bicos feridos (Galaxia), de Anna Figueiredo. Falamos con ela.
– Praza: Unha rapaza emigra a Londres para traballar de au pair porque aquí non atopa saída ningunha. É o primeiro que nos conta a novela. Foi deste personaxe do que xurdiu a historia? Como naceu esta novela?
– Anna R. Figueiredo: Si, é certo que a primeira impresión da novela, a primeira narración, sae de Olivia, que efectivamente é unha persoa galega que precisa aprender inglés e seguir formándose, para poder atopar unha saída a unha situación laboral precaria, mais a novela en si parte da historia de Samuel que, tamén por alusións, aparece no prólogo. Os bicos feridos, como conxunto, xorde da necesitade de falar e reflexionar sobre diversas realidades que eu creo que nos son moi próximas pero que pasamos por riba delas.
Por unha banda a necesidade de sentirnos parte dun todo, dunha sociedade, a mentira de pertenza que se xera ao suplir as relacións que poderiamos chamar “de calidade” por todos estes nexos tan doados de levar a cabo como son as “amizades” das redes sociais, o contacto virtual, esa escravitude que temos a través do aparello móbil que nos leva a miralo case con necesidade aditiva na procura dun novo chío, dunha nova mensaxe de whatsapp, dun novo like, incluso cando estamos xantando, viaxando, cruzando polos pasos de peóns.
Imbuídos nesa realidade virtual, dicimos cousas como “arden as redes” e creamos, somos quen de crear, un mundo no que no fondo somos o centro, escollemos o tipo de novas que nos chegan, bloqueamos a quen non nos interesa e sentímonos acompañados malia estar, moitas veces, entre catro paredes e ignorando as voces que si que están ao noso carón. A vantaxe da tecnoloxía para comunicación é innegable, mais coido que en moitas ocasións, tendemos ao abuso.
Por iso me interesaba contar unha historia de xente un tanto outsider pero que tivese puntos en común con calquera de nós. Todos temos algunha experiencia coa emigración, pode ser propia, pode ser dun achegado. Todas temos algunha experiencia de xente sobrecualificada que non atopa traballo. De relacións de familia e de parella que parecen unha cousa e son outra. E ademais no lugar, no país onde vivimos, dinnos que a emigración é unha aventura, é unha especie de chanzo a maiores para poder realizarnos como persoas, tentando dese xeito paliar a responsabilidade dun país no que non podemos realizarnos como persoas, ou como a persoa laboral que quereriamos ser, por outras razóns. (…)”
A Autora fala da súa obra: Pilar García Negro (2018)
Desde
finais de 2018 incorporáronse á web da AELG catro novas entrevistas longas a ese mesmo número de autoras/es socias/os. O obxectivo deste formato é falar demoradamente da súa traxectoria literaria e da súa biografía, de modo que se poida obter un pequeno documental de aproximadamente unha hora por autor/a, coa intención de que supoña un documento valioso que resuma a súa obra e ofreza valoracións de escritoras e escritores sobre a creación, a cultura e o pensamento en xeral. Esta actividade contou co financiamento da Deputación de Lugo.
Aquí pode verse o vídeo gravado a Pilar García Negro:
Ana Cabaleiro: “Na literatura óbviase a diferenza de clase e iso é perigoso”
Entrevista de Daniel Salgado a Ana Cabaleiro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): O seu primeiro e anterior libro era de relatos, Sapos e sereas (Galaxia, 2017). A que se debe o salto á novela?
– Ana Cabaleiro (AC): Sempre defendín que son escritora de relatos. É un formato que me gusta moito e non me parece nada doado. O que pasa é que eu empecei a escribir As ramonas un pouquiño antes de asinar o contrato de Sapos e sereas. Fun escribindo, publicouse Sapos e sereas e fun vendo a recepción. Ademais, sempre temos algo dentro que nos leva a pensar en se seriamos quen de facer outra cousa. Como un reto. As ramonas naceu máis por divertimento. Quería contar a historia e nun relato tería que condesala demasiado. Por iso naceu esta historia máis longa, aínda que tampouco é que sexa unha novela moi longa. Mais para min escribir curto é máis difícil e ao mesmo tempo é moito máis interesante.
– SG: Á hora de escribir, que diferenza hai entre decidirse por un formato ou por outro?
– AC: A min divírteme máis o relato. Gústame crear personaxes constantemente. Nunha novela eu non teño capacidade –como escritora– para crear personaxes abondo para divertirme. Hai que seguirlles o fío e aínda non cheguei a ese punto. Ao mellor algún día chego.
– SG: Pero polas Ramonas transitan moitos personaxes.
– AC: Si, hai moitos personaxes, pero cunha vida moi curta. Nacen e morren seguido. Non fisicamente, quere dicir que o seu percorrido na historia é moi curto. (…)”
O Autor fala da súa obra: Darío Xohán Cabana (2018)
Desde
finais de 2018 incorporáronse á web da AELG catro novas entrevistas longas a ese mesmo número de autoras/es socias/os. O obxectivo deste formato é falar demoradamente da súa traxectoria literaria e da súa biografía, de modo que se poida obter un pequeno documental de aproximadamente unha hora por autor/a, coa intención de que supoña un documento valioso que resuma a súa obra e ofreza valoracións de escritoras e escritores sobre a creación, a cultura e o pensamento en xeral. Esta actividade contou co financiamento da Deputación de Lugo.
Aquí pode verse o vídeo gravado a Darío Xohán Cabana:
